Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι μέσα στο νέο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον έχει ξεσπάσει μια πρωτοφανής σε έκταση, γενικευμένη κρίση, με οικονομικά αλλά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, με όλες τις δυσμενείς συνέπειες για τις Εθνικές Οικονομίες, καθώς και το φυσικό & δομημένο περιβάλλον.
Οικονομίες κρατών κλυδωνίζονται, κολοσσοί τραπεζικοί & ασφαλιστικοί καταρρέουν, βιομηχανίες πτωχεύουν και εκατομμύρια εργαζομένων χάνουν τις εργασίες τους, εκτινάσσοντας την ανεργία στα ύψη και το φάσμα της φτώχειας και των κλιματικών αλλαγών προβάλλει απειλητικά.
Αν λάβει κανείς υπόψη του, τα μείζονα προβλήματα όπως της παγκόσμιας ειρήνης που δοκιμάζεται σε πολλά σημεία της γης, της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αρχών της δικαιοσύνης, του δράματος πολλών εργαζομένων που δεν τους παρέχεται ιατροφαρμακευτική & νοσοκομειακή περίθαλψη αλλά και εκείνου των ουσιαστικά ανασφάλιστων συνταξιούχων, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας.
Η ποικίλλων αιτίων & πολλαπλών επιπτώσεων αυτή κρίση, που δίδει την εικόνα μιας γενικής παρακμής και έχει επηρεάσει και την χώρα μας, η οποία βιώνει παράλληλα και μία άλλη ιδιότυπη κρίση αξιών & πολιτικής ηθικής.
Μία κρίση που προέρχεται κύρια από την διάρρηξη των σχέσεων εμπιστοσύνης των πολιτών προς την πολιτική και τους πολιτικούς, σαν αποτέλεσμα της απροκάλυπτης εμπλοκής ορισμένων υψηλά ιστάμενων πολιτικών προσώπων σε σωρεία οικονομικών σκανδάλων και διασπάθισης του δημοσίου χρήματος με παράλληλο προκλητικό πλουτισμό τους, επικαλούμενοι το ψευδοεπιχείρημα ότι κάθε νόμιμη ενέργεια, δηλαδή νομότυπη, είναι και ηθική, ενώ οι δύο αυτές έννοιες δεν ταυτίζονται πάντοτε.
Ο λαός μας είναι αγανακτισμένος από την προκλητική αυτή συμπεριφορά πολιτικών αλλά και από την ατιμωρησία την οποία πέτυχαν με την πρωθυπουργική κάλυψη, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο κομμάτι του να θεωρεί πλέον την πολιτική ως έννοια ασύμβατη με την έννοια της ηθικής, ενώ αντίθετα σε μία ευνομούμενη Δημοκρατία θα ήσαν ταυτόσημες.
Με τις θεμελιακές αυτές έννοιες της ηθικής & της πολιτικής ασχολήθηκε ένας από τους μεγαλύτερους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, ο Αριστοτέλης στο έργο του: «Ηθικά Νικομάχεια».
Κατά τον μεγάλο αυτό Σταγειρίτη, βασικός στόχος της πολιτικής, ως η ύψιστη ανθρώπινη τεχνική της οργανωμένης κοινής συμβίωσης των πολιτών, πρέπει να είναι η επίτευξη της ευημερίας τους, μέσω των αρχών και των αξιών της πολιτικής & ανθρώπινης ηθικής.
Οι αρχές και οι αξίες αυτές πρέπει να διακρίνουν τους πολιτικούς που παράγουν πολιτική και οι οποίοι ανυπόκριτα χαίρονται με την χαρά και λυπούνται με την λύπη των απλών ανθρώπων , πράγμα που σημαίνει ότι είναι κοινωνικά ευαίσθητοι.
Επίσης, Ο Απολλώνιος Ρόδιος, ένας από τους επτά σοφούς (296-215 π.Χ.) έλεγε με πικρία ότι « εκείνοι που ξεχωρίζουν την πολιτική από την ηθική, ποτέ δεν θα καταλάβουν ούτε την μία ούτε την άλλη», καυτηριάζοντας την πολιτική συμπεριφορά και δράση ανθρώπων της εποχής του.
Για τον Απολλώνιο και για κάθε έντιμο σκεπτόμενο άνθρωπο υπήρχε μία αδιάσπαστη σχέση και ταύτιση μεταξύ της πολιτικής ενέργειας και των ηθικών αρχών, ώστε του ήταν αδιανόητο να φανταστεί την πολιτική ξέχωρα από την ηθική.
Η άποψη όμως αυτή του Ρόδιου σοφού, είναι δυστυχώς ζητούμενο και στην σύγχρονη πολιτική ζωή του τόπου.
Έτσι, διαπιστώνουμε ότι στην εποχή μας το ηθικό στοιχείο στην πολιτική συμπεριφορά και δράση, συστηματικά αγνοείται και ολοένα παραμερίζεται δίνοντας την θέση του στις εκάστοτε πολιτικές σκοπιμότητες και τα ατομικά οφέλη.
Είναι συνηθισμένο φαινόμενο το «πρέπον» να αντικαθίσταται με κυνισμό με το «σκόπιμο».
Οι πολιτικές διακηρύξεις των κομμάτων που διαπνέονται από ένα φλύαρο ιδεαλισμό & αλτρουισμό στην πράξη μένουν γράμμα κενό και υποτάσσονται συχνά σε «κανόνες» πολιτικού αμοραλισμού.
Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής πρακτικής που τείνει να γίνει ο κανόνας, είναι η εδραιωμένη αντίληψη των πολιτών ότι η πολιτική & ηθική δεν έχουν σχέση μεταξύ τους, καθώς η μεν ηθική υπαγορεύει κανόνες του «ευ αγωνίζεσθαι» και της έντιμης συμπεριφοράς προς τους ανθρώπους, η δε πολιτική, είναι ταυτόσημη με τον καιροσκοπισμό, την ίντριγκα, την «ανθρωποφαγία», την αλαζονεία, την αναξιοκρατία και η βασική της αρχή είναι ότι «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».
Γεγονός πολύ επικίνδυνο για την Δημοκρατία, γιατί η πολιτική ως συμμετοχή των πολιτών στην διαχείριση των κοινών, που αποτελεί βασικό στοιχείο της σε μία τέτοια εξέλιξη απαξιώνεται και υποβαθμίζεται, πολίτες, δε, οδηγούνται στην ιδιώτευση, γεγονός που ρίχνει νερό στον μύλο των πάσης φύσεως εχθρών της που καραδοκούν.
Οι θεμελιώδεις ηθικές στάσεις ζωής και ο αλτρουισμός, βασίζονται στην ικανότητα των πολιτικών να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα των απλών ανθρώπων και να συμπάσχουν ή να χαίρονται μαζί τους.
Ένας μη μορφωμένος & μη ευφυής πολιτικός είναι το ίδιο επικίνδυνος με έναν μορφωμένο μεν αλλά παρορμητικό και αλαζόνα χωρίς ηθικούς φραγμούς.
Ο ιδεώδης πολιτικός πρέπει να είναι ταυτόχρονα μορφωμένος και ευφυής αλλά και να διαθέτει «συναισθηματική νοημοσύνη», δηλαδή ευαισθησία στα κοινωνικά & προσωπικά προβλήματα των πολιτών.
Τότε σίγουρα θα νοιαστεί για τα προβλήματα του λαού αλλά και θα βρει τις απαιτούμενες, κατά περίπτωση, κατάλληλες λύσεις.
Όλη αυτή η προσπάθεια για την ευημερία ενός λαού δεν επιτυγχάνεται με τον «αυτόματο πιλότο».
Χρειάζεται σκληρός αγώνας από το σύνολο των πολιτών.
Αξίζει, λοιπόν, να αγωνιστούμε για :
Μια κοινωνία ελεύθερη, Δημοκρατική που δεν ενοχοποιεί την αντίθετη άποψη και κατοχυρώνει την ελευθερία της γνώμης της μειοψηφίας, τον ανοικτό διάλογο και την διαπάλη των ιδεών.
Μια κοινωνία που θα στηρίζεται στην πολιτική ηθική και που δεν θα ανέχεται πολιτικές ίντριγκες, συνήθως μετριοτήτων που με επίγνωση της ασημαντότητας τους και για την πολιτική τους επιβίωση δεν διστάζουν να ποδοπατήσουν κάθε έννοια πολιτικής ηθικής.
Με μόνο τους «προσόν» τις διασυνδέσεις τους με κάποιους υποτίθεται πολιτικά ισχυρούς των Αθηνών, τους οποίους υπηρετούν δουλικά στις προσωπικές τους στρατηγικές και με όπλο τους την λασπολογία και την διαβολή, όσων θεωρούν ότι στέκονται εμπόδια στα δόλια σχέδια τους.
(Καθήκον, βέβαια, των πολιτικών ηγεσιών είναι να τους εντοπίσουν και να τους απομονώσουν).
Μια κοινωνία όπου οι αρχές της πολιτικής ηθικής και οι αξίες θα υπηρετούνται προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος.
Μια κοινωνία που θα προωθήσει και θα κατοχυρώσει την ευρύτερη λαϊκή συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα.
Μια κοινωνία που θα παράγει πολίτες ελεύθερους, μορφωμένους και ανεξάρτητους.
Δημήτρης Σαρρής
