Σε αυτήν την εργασία, θα παραθέσω στοιχεία, για να δοθεί μία απάντηση στο ερώτημα κατά πόσον το μίσος κατά των Εβραίων από τους ανθρώπους ορισμένων κοινωνιών ή εποχών συνεπάγεται καί ταύτισή τους με τον ναζισμό. Σε αυτήν την εργασία θα παραθέσω τα κείμενα των Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων σχετικώς με αυτό το θέμα. Κατόπιν θα εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα.
Α) Martυρία για την υπάρχουσα αντίληψη περί των Εβραίων κατά το 169 – 166π.α.χ.χ.
Αρχαίο κείμενο
oƒ d ple…ouj aÙtù tîn f…lwn suneboÚleuon kat¦ kr£toj aƒr»sein t¾n pÒlin kaˆ tÕ gšnoj ¥rdhn ¢nele‹n tîn ‘Iouda…wn· mÒnouj g¦r ¡p£ntwn TMqnîn ¢koinwn»touj enai tÁj prÕj ¥llo œqnoj TMpimix…aj kaˆ polem…ouj Øpolamb£nein p£ntaj. ¢pede…knuon d kaˆ toÝj progÒnouj aÙtîn æj ¢sebe‹j kaˆ misoumšnouj ØpÕ tîn qeîn TMx ¡p£shj tÁj A„gÚptou pefugadeumšnouj. toÝj g¦r ¢lfoÝj À lšpraj œcontaj TMn to‹j sèmasi kaqarmoà c£rin æj TMnage‹j sunaqroisqšntaj Øperor…ouj TMkbeblÁsqai· toÝj d TMxorisqšntaj katalabšsqai mn toÝj perˆ t¦ ‘IerosÒluma tÒpouj, susthsamšnouj d tÕ tîn ‘Iouda…wn œqnoj paradÒsimon poiÁsai tÕ m‹soj tÕ prÕj toÝj ¢nqrèpouj· di¦ toàto d kaˆ nÒmima pantelîj TMxhllagmšna katade‹xai, tÕ mhdenˆ ¥llJ œqnei trapšzhj koinwne‹n mhd’ eÙnoe‹n tÕ par£pan. Øpšmnhsan d aÙtÕn kaˆ perˆ toà progenomšnou m…souj to‹j progÒnoij prÕj toàto tÕ œqnoj. ‘Ant…ocoj g¦r Ð prosagoreuqeˆj ‘Epifan¾j katapolem»saj toÝj ‘Iouda…ouj e„sÁlqen e„j tÕn ¥duton toà qeoà shkÒn, oŒ nÒmimon e„sišnai mÒnon tÕn ƒerša· eØrën d TMn aÙtù l…qinon ¥galma ¢ndrÕj baqupègwnoj kaq»menon TMp’ Ônou, met¦ ce‹raj œcon bibl…on, toàto mn Øpšlabe Mwusšwj enai toà kt…santoj t¦ ‘IerosÒluma kaˆ susthsamšnou tÕ œqnoj, prÕj d toÚtoij nomoqet»santoj t¦ mis£nqrwpa kaˆ par£noma œqh to‹j ‘Iouda…oij· aÙtÕj d stug»saj t¾n misanqrwp…an p£ntwn TMqnîn TMfilotim»qh katalàsai t¦ nÒmima. diÕ tù ¢g£lmati toà kt…stou kaˆ tù Øpa…qrJ bwmù toà qeoà meg£lhn án qÚsaj, tÒ te aŒma prosšceen aÙto‹j, kaˆ t¦ krša skeu£saj prosštaxe tù mn ¢pÕ toÚtwn zwmù t¦j ƒer¦j aÙtîn b…blouj kaˆ periecoÚsaj t¦ misÒxena nÒmima katarr©nai, tÕn d ¢q£naton legÒmenon par’ aÙto‹j lÚcnon kaˆ kaiÒmenon ¢diale…ptwj TMn tù naù katasbšsai, tîn te kreîn ¢nagk£sai prosenšgkasqai tÕn ¢rcierša kaˆ toÝj ¥llouj ‘Iouda…ouj.
Πηγή: Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 34, κεφάλαιο 35, εδάφια 1-4.
Μετάφραση κειμένου (δική μου)
Οι περισσότεροι αφετέρου από τους φίλους συμβούλευαν αυτόν κατά κράτος να κυριεύσει την πόλη καί το γένος άρδην να εξοντώσει των Ιουδαίων. γιατί μόνοι από όλα γενικά τα έθνη είναι ακοινώνητοι της επιμιξίας προς άλλο έθνος καί θεωρούν όλους εχθρούς. Απεδείκνυαν αφετέρου καί τους προγόνους τους ως ασεβείς καί από όλη γενικά την Αίγυπτο φυγαδευμένους ως μισουμένους από τους θεούς(=θεομισήτους). Γιατί αυτούς που είχαν λευκά ή λεπρά σημάδια στα σώματα για χάρη καθαρμού ως εναγείς αφού συνάθροισαν έδιωξαν πέρα από τα σύνορα. οι εξορισθέντες όμως αφού κατέλαβαν αφενός τους γύρω από τα Ιεροσόλυμα τόπους συνέστησαν αφετέρου το έθνος των Ιουδαίων κάνοντας κληρονομικό το μίσος προς τους ανθρώπους. για αυτό αφετέρου καί τα νόμιμα παντελώς απαλλαγμένα καταδεικνύουν, το σε τίποτα με άλλο έθνος στην τράπεζα να κοινωνούν ούτε να ευνοούν το παραμικρό. Θύμησαν αφετέρου σε αυτόν καί για το προηγούμενο μίσος από τους προγόνους προς τούτο το έθνος. Γιατί ο Αντίοχος ο προσαγορευθείς Επιφανής αφού κατεπολέμησε τους Ιουδαίους εισήλθε στον άδυτο του θεού σηκό, στον οποίο νόμιμο ήταν να εισέρχεται μόνον ο ιερέας. βρίσκοντας αφετέρου σε αυτόν λίθινο άγαλμα άνδρα βαθυγενείου καθήμενο σε όνο (=γάϊδαρο), με χέρια έχοντας βιβλίο, αυτό αφενός υπέλαβε ότι είναι του Μωϋσή του ιδρύσαντος τα Ιεροσόλυμα καί συστήσαντος το έθνος, προς τούτα αφετέρου νομοθέτησε τα μισάνθρωπα καί παράνομα ήθη στους Ιουδαίους. αυτός όμως αφού στιγμάτισε την μισανθρωπία προς όλα τα έθνη φιλοτιμήθηκε να καταλύσει τα νόμιμα. Για αυτό στο άγαλμα του κτίστη καί στον υπαίθριο βωμό του θεού θυσίασε μεγάλη γουρούνα, καί το αίμα έχυνε προς αυτούς, καί τα κρέατα αφού συσκεύασε προσέταξε αφενός τον ζωμό από τούτα στις ιερές βίβλους τους καί περιεχούσες τα μισόξενα νόμιμα καταξεσκισμένα, αφετέρου ο αθάνατος λεγόμενος από αυτούς λύχνος καί καιόμενος αδιαλείπτως στον ναό να κατασβέσει, καί από τα κρέατα να αναγκάσουν τον αρχιερέα καί τους άλλους Ιουδαίους να τα φάνε.
Σχόλια: Ο Διόδωρος Σικελιώτης έζησε τον πρώτο προχριστιανικό αιώνα.
Στο συγκεκριμένο κείμενο εξιστορεί την περιρρέουσα για τους Εβραίους αντίληψη κατά τον δεύτερο προχριστιανικό αιώνα, ενώ επίσης τίθεται καί το πλαίσιο της διαδικασίας με βάση την οποία ο Σελευκίδης βασιλιάς Αντίοχος Δ΄ Επιφανής το 169 – 168π.α.χ.χ. κατέλαβε τα Ιεροσόλυμα καί το 167 – 166π.α.χ.χ. μετέτρεψε τον λεγόμενο «ναό του Σολομώντος» σε ναό του Διός, ενώ επίσης επέβαλε καί τον εξελληνισμό της πόλεως. Ακόμα ίδρυσε εντός του ναού καί βωμό του Ξενίου Διός καί ανδριάντα του ως βασιλιά, όπως αναφέρει το Β΄ Μακκαβαίων 4,9.
Β) Ποσειδώνιος Απαμεύς (135 – 51π.α.χ.χ.).
Στράβων ΙΣΤ΄ 2, 34-45:
tÁj d ‘Iouda…aj t¦ mn ˜spšria ¥kra t¦ prÕj tîi Kas…wi katšcousin ‘Idouma‹o… te kaˆ ¹ l…mnh. Nabata‹oi d’ e„sˆn oƒ ‘Idouma‹oi, kat¦ st£sin d’ TMkpesÒntej TMke‹qen prosecèrhsan to‹j ‘Iouda…oij kaˆ tîn nom…mwn tîn aÙtîn TMke…noij TMkoinènhsan. prÕj qal£tthi d ¹ Sirbwnˆj t¦ poll¦ katšcei kaˆ ¹ sunec¾j mšcri ‘IerosolÚmwn· kaˆ g¦r taàta prÕj qal£tthi TMst…n· ¢pÕ g¦r toà TMpine…ou tÁj ‘IÒphj e‡rhtai (§ 28) Óti TMstˆn TMn Ôyei.
taàta mn pros£rktia. t¦ poll¦ d’ æj ›kast£ e„sin ØpÕ fÚlwn o„koÚmena miktîn œk te A„gupt…wn TMqnîn kaˆ ‘Arab…wn kaˆ Foin…kwn· toioàtoi g¦r oƒ t¾n Galila…an œcontej kaˆ tÕn ‘Ierikoànta kaˆ t¾n Filadšlfeian kaˆ Sam£reian, ¿n ‘Hrèdhj Sebast¾n TMpwnÒmasen. oÛtw d’ Ôntwn mig£dwn, ¹ kratoàsa m£lista f»mh tîn perˆ tÕ ƒerÕn tÕ TMn to‹j ‘IerosolÚmoij pisteuomšnwn A„gupt…ouj ¢pofa…nei toÝj progÒnouj tîn nàn ‘Iouda…wn legomšnwn.
(35) MwsÁj g£r tij tîn A„gupt…wn ƒeršwn, œcwn ti mšroj tÁj <k£tw> kaloumšnhj cèraj, ¢pÁren TMke‹se TMnqšnde duscer£naj t¦ kaqestîta, kaˆ sunexÁran aÙtîi polloˆ timîntej tÕ qe‹on. œfh g¦r TMke‹noj kaˆ TMd…dasken, æj oÙk Ñrqîj frono‹en oƒ A„gÚptioi qhr…oij e„k£zontej kaˆ bosk»masi tÕ qe‹on [oÙd’ oƒ L…buej], oÙk eâ d oÙd’ oƒ “Ellhnej ¢nqrwpomÒrfouj tupoàntej· e‡h g¦r ›n toàto mÒnon qeÕj tÕ perišcon ¹m©j ¤pantaj kaˆ gÁn kaˆ q£lattan, Ö kaloàmen oÙranÕn kaˆ kÒsmon kaˆ t¾n tîn Ôntwn fÚsin. toÚtou d¾ t…j ¨n e„kÒna pl£ttein qarr»seien noàn œcwn Ðmo…an tinˆ tîn par’ ¹m‹n; ¢ll’ TM©n de‹n p©san xoanopoi…an, tšmenoj <d’> ¢for…santaj kaˆ shkÕn ¢xiÒlogon tim©n ›douj cwr…j. [TMgkoim©sqai d kaˆ aÙtoÝj Øpr ˜autîn kaˆ Øpr tîn ¥llwn ¥llouj toÝj eÙone…rouj] kaˆ prosdok©n de‹n ¢gaqÕn par¦ toà qeoà kaˆ dîron ¢e… ti kaˆ shme‹on toÝj swfrÒnwj zîntaj kaˆ met¦ dikaiosÚnhj, toÝj d’ ¥llouj m¾ prosdok©n.
(36) TMke‹noj mn oân toiaàta lšgwn œpeisen eÙgnèmonaj ¥ndraj oÙk Ñl…gouj kaˆ ¢p»gagen TMpˆ tÕn tÒpon toàton, Ópou nàn TMsti tÕ TMn to‹j ‘IerosolÚmoij kt…sma. katšsce d ·aid…wj oÙk TMp…fqonon ×n tÕ cwr…on oÙd’ Ûper oá ¥n tij TMspoudasmšnwj macšsaito· œsti g¦r petrîdej, aÙtÕ mn eÜudron, t¾n d kÚklwi cèran œcon lupr¦n kaˆ ¥nudron, t¾n d’ TMntÕj ˜x»konta stad…wn kaˆ ØpÒpetron. ¤ma d’ ¢ntˆ tîn Óplwn t¦ ƒer¦ proÙb£lleto kaˆ tÕ qe‹on, †drusin toÚtou zhte‹n ¢xiîn kaˆ paradèsein ØpiscnoÚmenoj toioàton sebasmÕn kaˆ toiaÚthn ƒeropoi…an, ¼tij oÜte dap£naij Ñcl»sei toÝj crwmšnouj oÜte qeofor…aij oÜte ¥llaij pragmate…aij ¢tÒpoij. oátoj mn oân eÙdokim»saj toÚtoij sunest»sato ¢rc¾n oÙ t¾n tucoàsan, ¡p£ntwn proscwrhs£ntwn ·aid…wj tîn kÚklwi di¦ t¾n Ðmil…an kaˆ t¦ proteinÒmena.
(37) oƒ d diadex£menoi crÒnouj mšn tinaj TMn to‹j aÙto‹j dišmenon dikaiopragoàntej kaˆ qeosebe‹j æj ¢lhqîj Ôntej. œpeit’ TMfistamšnwn TMpˆ t¾n ƒerwsÚnhn tÕ mn prîton deisidaimÒnwn, œpeita turannikîn ¢nqrèpwn, TMk mn tÁj deisidaimon…aj aƒ tîn brwm£twn ¢poscšseij, ïnper kaˆ nàn œqoj TMstˆn aÙto‹j ¢pšcesqai, kaˆ <aƒ> peritomaˆ kaˆ aƒ TMktomaˆ kaˆ e‡ tina toiaàta TMnom…sqh, TMk d tîn turann…dwn t¦ lhist»ria. oƒ mn g¦r ¢fist£menoi t¾n cèran TMk£koun kaˆ aÙt¾n kaˆ t¾n geitniîsan, oƒ d sumpr£ttontej to‹j ¥rcousi kaq»rpazon t¦ ¢llÒtria kaˆ tÁj Sur…aj katestršfonto kaˆ tÁj Foin…khj poll»n. Ãn d’ Ómwj eÙpršpei£ tij perˆ t¾n ¢krÒpolin aÙtîn, oÙc æj turanne‹on bdeluttomšnwn, ¢ll’ æj ƒerÕn semnunÒntwn kaˆ sebomšnwn.
(38) pšfuke g¦r oÛtw kaˆ koinÒn TMsti toàto kaˆ to‹j “Ellhsi kaˆ to‹j barb£roij. politikoˆ g¦r Ôntej ¢pÕ prost£gmatoj koinoà zîsin· ¥llwj g¦r oÙc oŒÒn te toÝj polloÝj ›n ti kaˆ taÙtÕ poie‹n ¹rmosmšnwj ¢ll»loij, Óper Ãn tÕ politeÚesqai, kaˆ ¥llwj pwj nšmein b…on koinÒn. tÕ d prÒstagma dittÒn· À g¦r par¦ qeîn À par¦ ¢nqrèpwn. kaˆ o† ge ¢rca‹oi tÕ par¦ tîn qeîn TMpršsbeuon m©llon kaˆ TMsšmnunon· kaˆ di¦ toàto kaˆ Ð crhsthriazÒmenoj Ãn tÒte polÝj kaˆ tršcwn e„j mn Dwdènhn, Ópwj ‘TMk druÕj ØyikÒmoio DiÕj Boul¾n TMpakoÚshi’ (Od. x 328), sumboÚlwi tîi Diˆ crèmenoj, e„j d DelfoÝj ‘tÕn TMkteqšnta pa‹da masteÚwn maqe‹n, e„ mhkšt’ e‡h’ (Eurip. Phoen. 36), aÙtÕj d Ð pa‹j ‘œsteice toÝj tekÒntaj TMkmaqe‹n qšlwn prÕj dîma Fo…bou’ (Eurip. Phoen. 34). kaˆ Ð M…nwj par¦ to‹j Krhsˆn ‘TMnnšwroj bas…leue DiÕj meg£lou Ñarist»j’ (Od. t 179), di’ TMnnša TMtîn, éj fhsi Pl£twn (Minos 319 C), ¢naba…nwn TMpˆ tÕ ¥ntron toà DiÕj kaˆ par’ TMke…nou t¦ prost£gmata lamb£nwn kaˆ parakom…zwn e„j toÝj ¢nqrèpouj. t¦ d’ Ómoia TMpo…ei kaˆ Lukoàrgoj Ð zhlwt¾j aÙtoà· pukn¦ g£r, æj œoiken, ¢podhmîn TMpunq£neto par¦ tÁj Puq…aj, § pros»kei paraggšllein to‹j Lakedaimon…oij.
(39) taàta g¦r Ópwj pot ¢lhqe…aj œcei, par£ ge to‹j ¢nqrèpoij TMpep…steuto kaˆ TMnenÒmisto, kaˆ di¦ toàto kaˆ oƒ m£nteij TMtimînto, éste kaˆ basile…aj ¢xioàsqai, æj t¦ par¦ tîn qeîn ¹m‹n TMkfšrontej paraggšlmata kaˆ TMpanorqèmata kaˆ zîntej kaˆ ¢poqanÒntej, kaq£per kaˆ Ð Teires…aj, ‘tîi kaˆ teqneîti nÒon pÒre PersefÒneia o‡wi pepnàsqai· toˆ d skiaˆ a‡ssousi’ (Od. k 495). toioàtoj d Ð ‘Amfi£rewj kaˆ Ð Trofènioj kaˆ <Ð> ‘OrfeÝj kaˆ Ð Mousa‹oj kaˆ Ð par¦ to‹j Gštaij qeÒj, tÕ mn palaiÕn Z£molxij PuqagÒreiÒj tij, kaq’ ¹m©j d Ð tîi Bureb…stai qesp…zwn Deka…neoj· par¦ d to‹j Bosporhno‹j ‘Aca…karoj, par¦ d to‹j ‘Indo‹j oƒ gumnosofista…, par¦ d to‹j Pšrsaij oƒ M£goi kaˆ nekuom£nteij kaˆ œti oƒ legÒmenoi lekanom£nteij kaˆ Ødrom£nteij, par¦ d to‹j ‘Assur…oij oƒ Calda‹oi, par¦ d to‹j ‘Rwma…oij oƒ Turrhnikoˆ æroskÒpoi. toioàtoj dš tij Ãn kaˆ Ð MwsÁj kaˆ oƒ diadex£menoi TMke‹non, t¦j mn ¢rc¦j labÒntej oÙ faÚlaj, TMktrapÒmenoi d’ TMpˆ tÕ ce‹ron.
(40) ½dh d’ oân fanerîj turannoumšnhj tÁj ‘Iouda…aj dem streit seiner söhne macht Pompeius ein ende kaˆ aÙt¦ TMn prètoij t¦ ‘IerosÒluma b…ai katalabèn (a. 63)· Ãn g¦r petrîdej kaˆ eÙerkj œruma, TMntÕj mn eÜudron, TMktÕj d pantelîj diyhrÒn ktl. er zerstörte auch die lhist»ria, von denen zwei an den wegen nach Jericho lagen.
(41) ‘Ierikoàj d’ TMstˆ ped…on kÚklwi periecÒmenon ÑreinÁi tini ka… pou kaˆ qeatroeidîj prÕj aÙtÕ keklimšnhi. TMntaàqa d’ TMstˆn Ð foinikèn, memigmšnhn œcwn
kaˆ ¥llhn Ûlhn ¼meron kaˆ eÜkarpon, pleon£zwn d tîi fo…niki, TMpˆ mÁkoj stad…wn ˜katÒn, di£rrutoj ¤paj kaˆ mestÕj katoikiîn· œsti d’ aÙtoà kaˆ bas…leion kaˆ Ð toà bals£mou par£deisoj. œsti d tÕ futÕn qamnîdej, kut…swi TMoikÕj kaˆ term…nqwi, ¢rwmat…zon. oá tÕn floiÕn TMpisc…santej Øpolamb£nousin ¢gge…oij tÕn ÑpÒn, gl…scrwi g£lakti parapl»sion· ¢nalhfqeˆj d’ e„j kogc£ria lamb£nei pÁxin. lÚei d kefalalg…aj qaumastîj kaˆ ØpocÚseij ¢rcomšnaj kaˆ ¢mbluwp…aj. t…mioj oân TMsti, kaˆ diÒti TMntaàqa mÒnon genn©tai. kaˆ Ð foinikën d toioàtoj, œcwn tÕn karuwtÕn fo…nika TMntaàqa mÒnon, pl¾n toà Babulwn…ou kaˆ toà TMpškeina prÕj t¾n ›w. meg£lh oân ¢p’ aÙtîn ¹ prÒsodoj. kaˆ tîi xulobals£mwi d æj ¢rèmati crîntai.
(42) ¹ d Sirbwnˆj l…mnh poll¾ mšn TMsti· kaˆ g¦r cil…wn stad…wn e„r»kas… tinej tÕn kÚklon. tÁi mšntoi paral…ai parektštatai mikrîi ti plšon tîn diakos…wn stad…wn mÁkoj TMpilamb£nousa· ¢gcibaq»j, barÚtaton œcousa Ûdwr, éste m¾ de‹n kolÚmbou, ¢ll¦ tÕn TMmb£nta kaˆ mšcrij Ñmfaloà prob£nta eÙqÝj TMxa…resqai. mest¾ d’ TMstˆn ¢sf£ltou· aÛth [toàto] d ¢nafus©tai kat¦ kairoÝj ¢t£ktouj TMk mšsou toà b£qouj met¦ pomfolÚgwn, æj ¨n zšontoj Ûdatoj· kurtoumšnh d’ ¹ TMpif£neia lÒfou fantas…an paršcei. sunanafšretai d kaˆ ¥sboloj poll», kapnèdhj mšn, prÕj d t¾n Ôyin ¥dhloj, Øf’ Âj katioàtai kaˆ calkÕj kaˆ ¥rguroj kaˆ p©n tÕ stilpnÕn mšcri kaˆ crusoà. ¢pÕ d toà katioàsqai t¦ skeÚh gnwr…zousin oƒ perioikoàntej ¢rcomšnhn t¾n ¢nabol¾n toà ¢sf£ltou kaˆ paraskeu£zontai prÕj t¾n metalle…an aÙtoà poihs£menoi sced…aj kalam…naj. œsti d’ ¹ ¥sfaltoj gÁj bîloj, Øgrainomšnh mn ØpÕ qermoà kaˆ ¢nafuswmšnh kaˆ diaceomšnh, p£lin d metab£llousa e„j p£gon „scurÕn ØpÕ toà yucroà Ûdatoj, oŒÒn TMsti tÕ tÁj l…mnhj Ûdwr, éste tomÁj kaˆ kopÁj de‹sqai· et’ TMpipol£zousa di¦ t¾n fÚsin toà Ûdatoj, kaq’ ¿n œfamen mhd kolÚmbou de‹sqai mhd bapt…zesqai tÕn TMmb£nta, ¢ll’ TMxa…resqai. prospleÚsantej d ta‹j sced…aij kÒptousi kaˆ fšrontai tÁj ¢sf£ltou Óson ›kastoj dÚnatai.
(43) tÕ mn oân sumba‹non toioàton· gÒhtaj d Ôntaj sk»ptesqa… fhsin TMpwid¦j Ð Poseidènioj toÝj ¢nqrèpouj kaˆ oâra kaˆ ¥lla dusèdh Øgr£, § perikatacšantaj kaˆ TMkpi£santaj p»ttein t¾n ¥sfalton, eta tšmnein. e„ m» t…j TMstin TMpithdeiÒthj tîn oÜrwn toiaÚth, kaq£per kaˆ TMn ta‹j kÚstesi tîn liqièntwn kaˆ TMk tîn paidikîn oÜrwn ¹ crusÒkolla sun…statai. TMn mšshi d tÁi l…mnhi tÕ p£qoj sumba…nein eÜlogon, Óti kaˆ ¹ phg¾ toà purÕj kaˆ tÁj ¢sf£ltou kat¦ mšson TMstˆ kaˆ tÕ plÁqoj. ¥taktoj d ¹ ¢nafÚshsij, Óti kaˆ ¹ toà purÕj k…nhsij oÙk œcei t£xin ¹m‹n faner£n, ésper kaˆ ¥llwn pneum£twn pollîn. toiaàta d kaˆ t¦ TMn ‘Apollwn…ai tÁi ‘Hpeirètidi (F 93).
(44) toà d œmpuron t¾n cèran enai kaˆ ¥lla tekm»ria fšrousi poll£· kaˆ g¦r pštraj tin¦j TMpikekaumšnaj deiknÚousi trace…aj perˆ Moas£da kaˆ s»raggaj pollacoà kaˆ gÁn tefrèdh stagÒnaj te p…sshj TMk liss£dwn leibomšnaj kaˆ dusèdeij pÒrrwqen potamoÝj zšontaj katoik…aj te ¢natetrammšnaj spor£dhn, éste pisteÚein to‹j qruloumšnoij ØpÕ tîn TMgcwr…wn, æj ¥ra çikoàntÒ pote triska…deka pÒleij TMntaàqa, ïn tÁj mhtropÒlewj SodÒmwn sèzoito kÚkloj ˜x»kont£ pou stad…wn, ØpÕ d seismîn kaˆ ¢nafushm£twn purÕj kaˆ qermîn Ød£twn ¢sfaltwdîn te kaˆ qeiwdîn ¹ l…mnh propšsoi kaˆ pštrai pur…lhptoi gšnointo a† te pÒleij a‰ mn katapoqe‹en, §j d’ TMkl…poien oƒ dun£menoi fuge‹n. ‘Eratosqšnhj (V) dš fhsi t¢nant…a, limnazoÚshj tÁj cèraj TMkr»gmasin ¢nakalufqÁnai t¾n ple…sthn, kaq£per t¾n q£lattan.
(45) œsti d kaˆ TMn tÁi Gadar…di Ûdwr mocqhrÕn limna‹on, oá t¦ geus£mena kt»nh tr…caj kaˆ Ðpl¦j kaˆ kšrata ¢pob£llei. TMn d ta‹j kaloumšnaij Taricšaij ¹ l…mnh mn tarice…aj „cqÚwn ¢ste…aj paršcei, fÚei d dšndra karpofÒra, mhlšaij TMmferÁ. crîntai d’ A„gÚptioi tÁi ¢sf£ltwi prÕj t¦j tarice…aj tîn nekrîn.
Μετάφραση
(34) Η Ιουδαία όμως αφετέρου στα ανατολικά άκρα τα προς τον Κάσιο, τα κατέχουν καί οι Ιδουμαίοι καί η λίμνη. Οι Ναβαταίοι αφετέρου είναι οι ίδιοι Ιδουμαίοι, οι οποίοι μετά από κάποια στάση αφού εξέπεσαν από εκεί προσεχώρησαν στους Ιουδαίους καί έχουν με εκείνους από κοινού τα ίδια νόμιμα (=τους ίδιους νόμους). Όμως προς την θάλασσα μεγάλη έκταση κατέχει η Σιρβωνίδα καί η συνεχής έκταση μέχρι τα Ιεροσόλυμα. διότι καί αυτά είναι προς την θάλασσα. διότι από το επίνειο της Ιόππης έχει λεχθεί ( 28) ότι είναι ορατά.
Αυτά αφενός είναι παράκτια. Όμως τα πολλά καθένα κατοικούνται από μεικτά φύλα καί έθνη Αιγυπτίων καί Αραβίων καί Φοινίκων. διότι τέτοιοι είναι οι κατέχοντες την Γαλιλαία καί τον Ιερικούντα καί την Φιλαδέλφεια καί την Σαμάρεια, την οποία μετονόμασε ο Ηρώδης σε Σεβαστή. Όμως ενώ είναι έτσι ανακατεμένοι, η πάρα πολύ επικρατούσα φήμη των πιστών για το ιερό των Ιεροσολύμων αποκαλύπτει ότι οι Αιγύπτιοι είναι οι πρόγονοι των τώρα λεγομένων Ιουδαίων.
(35) Διότι ο Μωυσής, κάποιος από τους Αιγυπτίους ιερείς, κατέχοντας κάποιο μέρος από την καλούμενη κάτω χώρα, πήρε από εκεί προς τα εδώ αυτούς που ήσαν δυσάρεστοι με τα συνηθισμένα, καί συνελάτρευσαν μαζί με αυτόν πολλοί τιμώντες το θείον. Διότι είπε εκείνος καί δίδασκε, ότι τάχα δεν φρονούσαν ορθώς οι Αιγύπτιοι νομίζοντας τα θηρία καί τα βοσκήματα για το θείο (ούτε οι Λίβυοι), ούτε βεβαίως όμως οι Έλληνες που τους αποτυπώνουν ανθρωπόμορφους διότι είναι μόνον ένα αυτό που περιέχει τον θεό για όλους εμάς γενικά καί στη γη καί στη θάλασσα, το οποίο καλούμε ουρανό καί κόσμο καί την φύση των όντων. Αυτού βεβαίως αν κάποιος έχοντας θάρρος να πλάθει την εικόνα, όντας νουνεχής θα την έπλαθε όμοια με κάποιον από εμάς; Αλλά πρέπει να αφήσουμε όλη την κατασκευή ξοάνων, αφετέρου να αφορίσουμε το τέμενος καί να τιμάμε τον ναό χωρίς αξιόλογο σηκό. (Όμως να εγκοιμούνται καί αυτοί για τους εαυτούς τους καί για τα άλλα οι άλλοι να βλέπουν καλά όνειρα) καί πρέπει να προσδοκούν το καλό από τον Θεό καί πάντα κάποιο δώρο καί σημείο αυτοί που ζουν σώφρονα καί με δικαιοσύνη, οι άλλοι όμως να μην προσδοκούν.
(36) Εκείνος αφενός λοιπόν λέγοντας τέτοια, έπεισε όχι λίγους ορθογνώμονες άνδρες καί τους οδήγησε σε αυτόν τον τόπο, όπου τώρα είναι το κτίσμα στα Ιεροσόλυμα. Κατέλαβε αφετέρου εύκολα ένα όχι αξιοζήλευτο μέρος, για το οποίο κανένας δεν θα μαχόταν με τόση σπουδή. διότι είναι πετρώδες, αυτό αφενός είναι αρδευόμενο, αφετέρου τη γύρω χώρα άκαρπη καί άνυδρη, αφετέρου την εντός εξήντα σταδίων καί λίγο πετρώδη. Όμως ταυτοχρόνως αντί για όπλα πρόβαλλε τα ιερά καί το θείο, ζητώντας την ίδρυσή του καί αξιώνοντας να παραδώσει τέτοιο σεβασμό καί τέτοια ιεροποιία, η οποία ούτε με δαπάνες θα ενοχλήσει τους πιστούς ούτε με θεοφορίες ούτε με άλλες άτοπες πράξεις. Αυτός αφενός λοιπόν, αφού ευδοκίμησε σε αυτά, ίδρυσε όχι μία τυχαία αρχή, αλλά εκείνη από όλους γενικά όσους προσεχώρησαν στον κύκλο με τον διάλογο καί τις προτάσεις.
(37) Αυτοί όμως αφενός οι οποίοι τον διαδέχθηκαν, κάποιους χρόνους διέμεναν δίκαιοι καί θεοσεβείς όπως αληθώς ήσαν. Έπειτα όταν κυριάρχησαν στην ιεροσύνη αφενός πρώτα οι δεισιδαίμονες, έπειτα οι τυραννικοί άνθρωποι, από την δεισιδαιμονία αφενός οι αποχές από τις τροφές, των οποίων καί τώρα είναι συνήθειά τους να απέχουν, καί οι περιτομές καί οι ακρωτηριασμοί καί αν κάποια τέτοια θεωρήθηκαν, αφετέρου από τις τυραννίδες οι συμμορίες των ληστών. Διότι αφενός οι επαναστάτες έβλαπταν την χώρα καί αυτή καί τη γειτονική, αφετέρου οι σύμμαχοι των αρχόντων λήστευαν τα ξένα καί κατέστρεφαν την Συρία καί μεγάλο μέρος της Φοινίκης. Υπήρχε όμως κάποια ευπρέπεια για την ακρόπολή τους, την οποία δεν βδελύσσονταν ως τυραννείο, αλλά την σεμνύνονταν καί την σέβονταν ως ιερό.
(38) Διότι έτσι είναι από τη φύση καί είναι αυτό κοινό καί στους Έλληνες καί στους βαρβάρους. Διότι αν καί είναι πολιτικοί ζουν κάτω από κοινό πρόσταγμα. διότι αλλιώς δεν είναι δυνατόν οι πολλοί σε κάτι ένα καί το αυτό να κάνουν σε αρμονία μεταξύ τους, το οποίο ήταν το να πολιτεύονται, καί κάπως αλλιώς να νέμονται τον κοινό βίο. Όμως το πρόσταγμα ήταν διπλό. διότι ή θα ήταν από Θεούς ή από ανθρώπους. Καί οι παλαιοί βεβαίως πρέσβευαν περισσότερο καί σέβονταν αυτό από τους Θεούς. καί για αυτό καί αυτός ο συμβουλευόμενος (λαός) ήταν τότε πολύς καί τρέχοντας αφενός στην Δωδώνη, για «να ακούσει τη θέληση του Δία από την ψηλόκορφη βελανιδιά»(Οδ. ξ 328), έχοντας τον Δία σύμβουλο, αφετέρου στους Δελφούς «τον εκτεθέντα παίδα αναζητώντας να μάθει, αν δεν είναι ακόμα» (Ευριπ. Φοίν. 34) καί ο Μίνωας στους Κρήτες «εννεαετής βασίλευε του μεγάλου Δία ο στενός φίλος» (Οδ. τ 179), κάθε εννέα έτη, όπως λέει ο Πλάτωνας (Μίνως 319 C), ανεβαίνοντας πάνω στο άντρο του Δία καί από εκείνον να λαμβάνει τα προστάγματα καί να τα κομίζει στους ανθρώπους. Αφετέρου τα ίδια έπραττε καί ο Λυκούργος ο ζηλωτής του. διότι πυκνά, όπως φαίνεται, αποδημώντας μάθαινε από την Πυθία, αυτά που άρμοζε να παραγγέλλει στους Λακεδαιμονίους.
(39) Διότι όπως αυτά έχουν κάποιες αλήθειες, επειδή βεβαίως κάποτε από τους ανθρώπους έχει πιστευτεί καί νομιστεί, καί για αυτό τιμώνταν καί οι μάντεις, ώστε καί να αξιώνονται της βασιλείας, επειδή θεωρούνταν ως εκφωνητές των παραγγελμάτων των θεών καί των επανορθώσεών τους, καί ζούσαν καί πέθαιναν όπως ακριβώς ο Τειρεσίας, ”σ’ αυτόν καί τεθνεώτα νου πόρισεν η Περσεφόνη μόνος να εμπνέεται. καί οι άλλοι σκιές τριγυρίζουν”(Οδύσσεια κ 495)
Τέτοιος όμως (ήταν) ο Αμφιάραος καί ο Τροφώνιος καί ο Ορφέας καί ο Μουσαίος καί ο από τους Γέτες καλούμενος θεός, ο οποίος αφενός παλιά ήταν κάποιος Πυθαγόρειος Ζάλμοξις, αφετέρου σε εμάς ήταν ο θεσμοθέτης στον Βορεβίστα Δεκαίνεος. αφετέρου στους Βοσπορηνούς ονομαζόταν Αχαίκαρος, αφετέρου στους Ινδούς ήταν οι γυμνοσοφιστές, αφετέρου στους Πέρσες οι Μάγοι καί οι νεκρομάντεις καί ακόμα οι λεγόμενοι λεκανομάντεις καί υδρομάντεις, όμως στους Ασσυρίους οι Χαλδαίοι, αφετέρου στους Ρωμαίους οι Τυρρηνικοί ωροσκόποι. Όμως κάποιος τέτοιος ήταν καί ο Μωυσής καί εκείνοι που τον διαδέχθηκαν, αφενός αφού έλαβαν όχι φαύλες αρχές, αφετέρου αφού εξετράπησαν προς το χειρότερο[Δηλαδή, οι αρχές του Μωυσή ήσαν καλές κατά τον συγγραφέα, αλλά οι διάδοχοί του εξετράπησαν, διότι ήσαν φαύλοι. Αυτό υποστηρίζει ο Ποσειδώνιος ο Απαμέας, Έλληνας από την Συρία].
(40) Αφού ήδη λοιπόν φανερά τυραννείται η Ιουδαία … καί αυτά αρχικά τα Ιεροσόλυμα με την βία τα κατέλαβε (a 63). διότι ήταν πετρώδες καί καλά περιφραγμένο οχύρωμα, εντός αφενός εύϋδρο, εκτός αφετέρου παντελώς άνυδρο κτλ.
(41) Η Ιεριχώ όμως είναι πεδίο το οποίο περιέχεται σε κάποιον κύκλο, ορεινή, καί κάπως καί με κάποια θεατρική κλίση προς αυτό. Όμως εδώ είναι ο φοινικώνας, ο οποίος έχει καί άλλη ποικίλη ήμερη καί εύκαρπη ύλη, αφετέρου πλεονάζει ο φοίνικας, κατά μήκος εκατό σταδίων, διαρρέει όλος γενικά καί γεμίζει τις κατοικίες. αφετέρου εκεί είναι το βασίλειο καί ο παράδεισος του βαλσάμου. Όμως είναι το φυτό θαμνώδες, μοιάζει με τον κύτισο [=δεντράκι με κίτρινα άνθη σε αραιές σειρές, γεννώμενο στους αραιούς θαμνοτόπους], το οποίο αρωματίζει.
Αφού σκίσουν τον φλοιό του, παίρνουν με αγγεία τον χυμό, που είναι παραπλήσιος με το κολλώδες γάλα. αφού τοποθετηθεί σε θηκάκια αρχίζει να πήζει. Αφετέρου παύει εντυπωσιακά τις κεφαλαλγίες καί τους καταρράκτες να αρχίζουν καί τις μυωπίες. Είναι λοιπόν πολύτιμος, καί για το ότι γεννάται μόνον εδώ. Καί ο φοινικώνας όμως είναι τέτοιος, ο οποίος έχει τον καρυδωτό φοίνικα μόνον εδώ, εκτός από τον Βαβυλώνιο καί του πέρα προς την ανατολή. Μεγάλη λοιπόν είναι από αυτά η πρόσοδος. Καί το βάλσαμο από το ξύλο αφετέρου το χρησιμοποιούν ως άρωμα.
(42) Αφετέρου η Σιρβωνίδα λίμνη είναι μεγάλη. διότι έχουν πει κάποιοι ότι ο κύκλος της είναι περίπου χίλια στάδια. Λοιπόν η παραλία λέγεται ότι έχει μικρή έκταση, καταλαμβάνοντας κάτι παραπάνω από διακόσια στάδια. είναι μέχρι την ακτή βαθειά, έχοντας βαρύτατο νερό, ώστε δεν πρέπει να κολυμπάς, αλλά αυτός που μπαίνει καί προχωρεί μπροστά μέχρι τον αφαλό κυριεύεται [= γεμίζει μέχρι τον αφαλό του με βαρύ νερό καί προφανώς πνίγεται]. Αφετέρου είναι γεμάτη άσφαλτο. διότι η ίδια, (αυτό) αφετέρου ξεφυσά κατά άτακτους καιρούς από το μέσο του βάθους με φυσαλίδες, σαν να έβγαινε καυτό νερό. όταν αφετέρου κάμπτεται η επιφάνεια του λόφου είναι εύκολο να το φανταστούμε. Επίσης αναφέρεται αφετέρου ότι καί η καπνιά είναι πολλή, αφενός μοιάζει με τον καπνό, αφετέρου προς την όψη είναι άδηλη, κάτω από την οποία κατεβαίνει καί ο χαλκός καί ο άργυρος καί κάθε στιλπνό μέχρι καί τον χρυσό. Όμως από την κάθοδο των σκευών γνωρίζουν οι ασχολούμενοι ότι αρχίζει η αναβολή της ασφάλτου καί προετοιμάζονται για την αναζήτηση μετάλλων, κατασκευάζοντας για αυτό καλαμένιες σχεδίες.
Αφετέρου η άσφαλτος είναι βώλος γης, η οποία αφενός υγραίνεται από θερμό καί αναφυσάται από καί διαχέεται, όμως πάλι μεταβάλλεται σε ισχυρό πάγο από το ψυχρό νερό. Το οποίο είναι το νερό της λίμνης, ώστε καί χρειάζεται τομή καί κόψιμο. ακόμα αυτή επιπλέει εξ αιτίας της φύσης του νερού, κατά την οποίαν είπαμε ούτε χρειάζεται να κολυμπά ούτε να βαπτίζεται όποιος μπαίνει, αλλά να ανυψώνεται. Αυτοί όμως επιπλέουν με τις σχεδίες, κόβουν καί μεταφέρουν την άσφαλτο, όσο μπορεί ο καθένας.
(43) Αφενός λοιπόν είναι τέτοιο αυτό που συμβαίνει. όμως οι υπάρχοντες γόητες[=μάγοι. Σκεφθείτε ότι «γοητεία» = μαγεία. Λόγου χάριν, το «γοητευτικός/γοητευτική» για έναν άνδρα ή μία γυναίκα σημαίνει «μαγευτικός/μαγευτική», ότι δηλαδή «αυτός/αυτή μαγεύει. Άρα, ας συνειδητοποιήσουμε την γλώσσα μας.] ισχυρίζεται ο Ποσειδώνιος ότι εξαπολύουν επωδές στους ανθρώπους καί ούρα καί άλλα τέτοια δυσώδη υγρά, τα οποία καταχύνουν γύρω καί αφού καταπιάσουν πασπαλίζουν την άσφαλτο, ενώ έπειτα την κόβουν. Αν δεν είναι κάποια τέτοια η επιτηδειότητα [= αρμοδιότητα], η οποία είναι στολισμένη με χρυσό, συνίσταται σε αυτήν των ούρων, όπως ακριβώς αυτά καί στις κύστες των πασχόντων από λιθίαση καί από τα παιδικά ούρα. Όμως στη μέση της λίμνης όπως είναι εύλογο συμβαίνει το τυχαίο συμβάν, διότι καί η πηγή του πυρός καί της ασφάλτου είναι καταμεσής, όπως καί το πλήθος. Όμως είναι άτακτη η αναφύηση, διότι καί η κίνηση του πυρός δεν έχει φανερή τάξη σε εμάς, όπως ακριβώς καί πολλών άλλων πνευμάτων. Όμως είναι τέτοια καί αυτά στην Απολλωνία της Ηπείρου (F 93).
(44) Ότι όμως η χώρα είναι έμπυρη αναφέρουν καί άλλα πολλά τεκμήρια. διότι δείχνουν κάποιες κατακαμένες τραχειές πέτρες κοντά στον Μοασσάδα καί σε πολλά μέρη σήραγγες καί τεφρώδη γη καί σταγόνες από πίσσα από λείους, μουσκεμένους καί δυσώδεις από μακριά καυτούς ποταμούς καί κατοικίες σποραδικώς διατεταγμένες, ώστε να πιστεύουν τα θρυλούμενα από τους εγχωρίους, ότι τάχα δηλαδή κατοικούνταν κάποτε δεκατρείς πόλεις εδώ, από τις οποίες σωζόταν ο κύκλος της μητρόπολης των Σοδόμων, περίπου εξήντα σταδίων, πριν από τους σεισμούς καί τα αναφυσήματα πυρός καί θερμών ασφαλτωδών υδάτων καί θειωδών καί η λίμνη καταπέσει καί οι πέτρες καί αφού γίνουν πυρίληπτες [=πάρουν φωτιά = καούν] οι πόλεις, αυτές αφενός καταποθούν, αυτές αφετέρου τις εγκαταλείψουν όσοι μπορούσαν να φύγουν. Ο Ερατοσθένης (V) όμως λέει τα αντίθετα, ότι αν καί λίμναζε η χώρα, απεκαλύφθησαν στην περισσότερη τα ρήγματα, όπως ακριβώς στην θάλασσα.
(45) Όμως υπάρχει καί στην Γαδαρίδα μοχθηρό[=ελεεινό, άθλιο] λιμναίο νερό, το οποίο τα ζώα τα οποία το γεύθηκαν, αποβάλλουν τις τρίχες καί τις οπλές καί τα κέρατα. Όμως στις καλούμενες Ταριχέες η λίμνη αφενός από την ταρίχευση των ιχθύων δίνει δικαίωμα για αστεϊσμούς, αφετέρου γεννά δένδρα καρποφόρα, παρεμφερή με τις μηλιές. Αφετέρου οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούν την άσφαλτο για την ταρίχευση των νεκρών.
Χρήσιμες σημειώσεις
Οι αγκύλες [=… ] σημαίνουν χρήσιμες σημειώσεις εκ μέρους μου, για την κατανόηση του κειμένου.
Οι απλές αγκύλες [ ] του Ποσειδωνίου, με την έννοια των δικών του σχολίων καί επεξηγήσεων, αποδίδονται στην νεοελληνική με τις παρενθέσεις, οι οποίες επίσης ( ) σημειώνουν παραλειπόμενους όρους από το κείμενο, που όμως εννοούνται μέσα σε αυτό ή είναι από το αρχαίο κείμενο.
Τα αποσιωπητικά … σημαίνουν ότι μεταξύ της προηγούμενης καί της επόμενης λέξης έχει χαθεί αρχαίο κείμενο.
Διευκρινίσεις
1) Ο Ποσειδώνιος ο Απαμέας, ήταν Έλληνας από την πόλη Απάμεια της Συρίας, ο οποίος έζησε κατά τα έτη 135 – 51π.α.χ.χ., ενώ ήταν Στωϊκός φιλόσοφος. Το κείμενο το οποίο μεταφράζω εδώ, είναι από αυτόν τον φιλόσοφο. Αυτός λοιπόν ο φιλόσοφος, αν καί θεωρούσε ότι τα παλιρροϊκά κύματα εξηγούνται από τις διάφορες φάσεις της Σελήνης, ωστόσο, συνεισέφερε στην Παγκόσμια Ιστορία, διότι αυτός ήταν ο πρώτος, ο οποίος διετύπωσε την θεωρία ότι ταξιδεύοντας διά θαλάσσης προς δυσμάς, θα μπορούσε κάποιος να φθάσει στην Ινδία. Αυτήν την ιδέα του Ποσειδωνίου, την διέσωσε ο Σενέκας καί την βρήκε ο Χριστόφορος Κολόμβος για να την υλοποιήσει, με τα γνωστά αποτελέσματα.
2) Αφού έγραψα κάποια πράγματα για τον Ποσειδώνιο, οφείλω να σημειώσω τώρα καί για το συγκεκριμένο κείμενο κάποια πράγματα.
Κατ’ αρχάς, ο Ποσειδώνιος, όπως φαίνεται από το παρόν κείμενο σαφεστάτως, είναι αντιεβραίος όσο δεν πηγαίνει. Σημειώνω τις κυριότερες θέσεις του Ποσειδωνίου καί θέλω να μου πει οποιοσδήποτε, αν τις άκουσε ποτέ του, στην εποχή μας.
α) Οι Ιουδαίοι είναι απόγονοι των Αιγυπτίων(34).
Άρα δεν υπάρχει χωριστή Ιουδαϊκή φυλή κατά τον Ποσειδώνιο Απαμέα.
β) Ο Μωυσής ήταν ο πρώτος μονοθεϊστής(35).
Σημαντικό.
γ) Ο Μωυσής καί οι οπαδοί του κατέλαβαν τα Ιεροσόλυμα καί καθιέρωσαν την θρησκεία τους(35).
Άρα, αφού κατέλαβαν τα Ιεροσόλυμα, συνάγεται το συμπέρασμα ότι δεν τους ανήκουν. Πάντα, βάση των λεγομένων του Ποσειδωνίου του Απαμέα, τα οποία όμως τα υποστηρίζουν καί οι Εβραίοι στην Παλαιά Διαθήκη.
δ) Από ένα σημείο καί μετά, οι διάδοχοι του Μωυσή επέβαλαν δεισιδαιμονία στον λαό τους καί έγιναν άδικοι με τους γειτονικούς λαούς τους οι Εβραίοι(37).
Άρα, κατηγορεί τους Εβραίους ως δεισιδαίμονες, το ιερατείο τους ως σκοταδιστικό καί αμφισβητεί την όποια θεοπνευστία της Παλαιάς Διαθήκης.
ε) Η θέση του ιερατείου είναι σημαντική σε όλα τα έθνη, κατά τον Ποσειδώνιο Απαμέα(38 – 39).
Άρα, η σημαντική θέση του ιερατείου των Εβραίων δεν πρέπει να προβάλλεται κατά τον Ποσειδώνιο Απαμέα, ως δείγμα ευσεβείας.
στ) Ο Μωυσής καί οι οπαδοί του ήσαν οι τύραννοι της Ιουδαίας(40).
ζ) Η πόλη Ιεριχώ καί τα αγαθά της(41).
η) Εκτενής αναφορά στην Σιρβωνίδα λίμνη(42). Η οποία Σιρβωνίδα λίμνη, κατά την σύγχρονη γεωγραφία, τοποθετείται στα όρια της βορειοανατολικής Αιγύπτου. Παραθέτω καί την σχετική πηγή:
Σιρβωνίς η(αρχ.). λιμνοθάλασσα τής ΒΑ. Αιγύπτου, γνωστή καί ως Σιρβωνίτις λίμνη ή καί Σερβωνίς (Ηρόδ. III, 5. Στράβ. XVI, 763. Διόδ. Σικ. Α΄, 30). Παρά τάς όχθας της ηττήθη τό 414 π.Χ. ο Δαρείος ο Ώχος.
Πηγή: Πάπυρος – Λαρούς, τόμος 33, στήλη γ΄, σειρές 25 – 30, Αθήνα 1.963μ.α.χ.χ.
θ) Περιγραφή των μάγων καί των τελετουργιών τους, καθώς καί των πετρελαίων στην Παλαιστίνη. Αναφορά επίσης για πετρέλαια στην Απολλωνία της Ηπείρου[=νοτίως του Αώου, στην αρχαία χώρα των Ταυλαντίων καί 50 στάδια
ή περίπου 9 χιλιόμετρα από την θάλασσα. Σήμερα δεν κατοικείται]. (43)
ι) Περιγραφή της περιοχής καί ανατροπή της θέσης της Παλαιάς Διαθήκης για «θεόσταλτη πύρινη ρομφαία στα Σόδομα καί στα Γόμορρα». Ορθολογική εξήγηση της καταστροφής των πόλεων της περιοχής με παράθεση των εξηγήσεων από τους κατοίκους καί από τον Ερατοσθένη. (44)
ια) Περιγραφή του κλίματος, της γης καί των υδάτων της Γαδαρίδας. (45).
3) Άρα, η θέση ότι τάχα «αντιεβραίος = ναζιστής», δεν ισχύει, όπως συνάγεται εξ αυτών των στοιχείων. Καί αυτό είναι σημαντικό, διότι ο Ποσειδώνιος ο Απαμέας έζησε τα έτη 135 – 51π.α.χ.χ., ενώ οι ναζιστές ανέλαβαν στην Γερμανία την εξουσία, το 1.933μ.α.χ.χ., δηλαδή 1.984 έτη μετά τον θάνατο του Ποσειδωνίου. Επομένως, κάποιος ο οποίος αποδέχεται τις θέσεις του Ποσειδωνίου, προφανώς δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί να ναζιστής. Ασχέτως του ότι μπορεί να είναι αντιεβραίος ή όχι.
4) Ο Ερατοσθένης, ο οποίος αναφέρεται ανωτέρω καί αμφισβητεί τους εγχωρίους κατοίκους της Γαδαρίδας, ως προς τις υπερφυσικές εξηγήσεις τους καί απορρίπτει την υπερφυσική εξήγηση της Παλαιάς Διαθήκης «περί Σοδόμων καί Γομόρρων καί πυρίνης θείας ρομφαίας», είναι ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα στον επιστημονικό τομέα.
Αντιγράφω από την εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος – Λαρούς», τα σχετικά με τον Ερατοσθένη τον Κυρηναίο.
«Αλεξανδρινός λόγιος, ο οποίος έζησε μεταξύ των ετών 275 – 194 π.Χ. Εγεννήθη εν Κυρήνη, εις την οποίαν διήλθε την παιδικήν του ηλικίαν καί ακολούθως μετέβη εις Αλεξάνδρειαν όπου εμαθήτευσε πλησίον του Καλλιμάχου. Υπήρξε προσέτι μαθητής του επίσης Κυρηναίου λογίου Λυσανίου. Πολλά έτη σπουδών διανύσας ο Ερατοσθένης εν Αθήναις εδέχθη την επίδρασιν των Αρκεσιλάου καί Αρίστωνος. Προσκληθείς εκείθεν υπό του Πτολεμαίου του Ευεργέτου επέστρεψεν εις την Αλεξάνδρειαν, ίνα διαδεχθή εις την θέσιν του βιβλιοθηκαρίου Απολλώνιον τον Ρόδιον γενόμενος ούτως ο τρίτος κατά σειράν βιβλιοθηκάριος της ονομαστής Βιβλιοθήκης της Αλεξανδρείας.
Κατά την γενικήν αντίληψιν ο Ερατοσθένης υπήρξεν ο πολυμαθέστερος επιστήμων της εποχής του, πρώτος ονομάσας εαυτόν φιλόλογον, υπό δέ των άλλων ειδικών καλούμενος Βήτα(δεύτερος επί όλων των θεμάτων) καί Πένταθλος. Ου μόνον περί την γραμματικήν καί την ποίησιν, ως ο διδάσκαλος αυτού Καλλίμαχος, ησχολήθη, αλλά προσέτι καί με την γεωγραφίαν, την φιλοσοφίαν καί τα μαθηματικά.
Ασχοληθείς με την κριτικήν του Ομηρικού κειμένου διετύπωσε την γνώμην ότι το βάρος του ποιητού πίπτει μάλλον προς την τέρψιν καί ολιγώτερον προς την διδασκαλίαν. Ούτω κηρύσσεται αντίθετος της αλληγορικής ερμηνείας του Ομήρου. Έγραψε το “περί κωμωδίας”, σύγγραμμά του εις 12 βιβλία καί διαλαμβάνον φιλολογικά, λέκτικά, ιστορικά καί άλλα θέματα, σχέσιν έχοντα προς την κατά το παρελθόν ερμηνείαν της κωμωδίας. Επεχείρησε διορθωτικά εις Καλλίμαχον καί Λυκόφρονα, το δέ έργον του ευρύτατα εχρηιμοποίησεν Αριστοφάνης ο Βυζάντιος εργαζόμενος επί των κωμικών ποιητών καί ο Δίδυμος διά το ”Περί κωμικής λέξεως” (λεξικόν της κωμωδίας). Μέρος του περί κωμωδίας απετέλει ίσως το ”Σκευοφορικόν”, το οποίον αναφέρει ο Πολυδεύκης.
Πρώτος ο Ερατοσθένης επεχείρησε να χρονολογήση με επιστημονικόν τρόπον τα φιλολογικά καί ιστορικά γεγονότα συγγράψας τάς ”Χρονογραφίας”. Παραλλήλως προς το έργον του αυτό συνέταξε καί πίνακα των ”Ολυμπιονικών”.
Εκ των μαθηματικών έργων του Ερατοσθένους έχομεν τον ”Πλατωνικόν”, περιέχοντα μαθηματικούς αφορισμούς. Άλλο έργον αυτού επιγραφόμενον ”Περί διπλασιασμού του κύβου” ασχολείται με το δήλιον πρόβλημα. Ο Νικόμαχος διέσωσε την περίφημον αυτού μέθοδον ευρέσεως των πρώτων αριθμών, ήτις καί ”κόσκινον του Ερατοσθένους” απεκλήθη.
Ο Ερατοσθένης υπήρξε κυρίως ο πρώτος συστηματικός γεωγράφος. Εις το έργον του ”Γεωγραφικά”(βιβλία 3) εξήταζε κριτικώς την ιστορίαν της γεωγραφίας από του Ομήρου μέχρι των Διαδόχων του Αλεξάνδρου, την μαθηματικήν καί φυσικήν γεωγραφίαν (σπουδαιοτέραν εξ όλων κατέχουσαν θέσιν εν τώ συγγράμματί του) καί τέλος την πολιτικήν γεωγραφίαν. Προς συγγραφήν του έργου αυτού έλαβε υπ’ όψιν τους παλαιοτέρους γεωγράφους Άννωνα, Φίλωνα, Πυθέα, Νέαρχον καί άλλους. Ό,τι προσπορίζει αίγλην εις το έργον τούτο του Ερατοσθένους είναι η ανακάλυψις ορθής μεθόδου εις εκτίμησιν του μεγέθους της Γης. Υπελόγισε την περιφέρειαν της Γης ίσην προς 250.000 στάδια, του ορθού αριθμού όντος 216.000 στάδια.
Τα δοκίμιά του πιστεύεται ότι είχον ενδιαφέρον εις τον κλάδον της ηθικής φιλοσοφίας. Έγραψεν επίσης καί μίαν ιστορίαν της φιλοσοφίας.
Ο Ερατοσθένης έγραψε προσέτι καί έν βραχύ έπος, τον ”Ερμήν”, περιγράφων εις αυτό την γέννησιν του θεού, τους νεανικούς του άθλους καί την άνοδόν του εις τους πλανήτας. Τούτου εσώθη εκτενές απόσπασμα. Άλλο έργον ποιητικόντ του Ερατοσθένους είναι η ”Ηριγόνη”».
Πηγή: Πάπυρος – Λαρούς, τόμος 18, σελίδα 763, στήλες β΄(σειρές 49 – 80) καί γ΄ (σειρές 1 – 60), Αθήνα 1.963μ.α.χ.χ.
Σχόλιο: Άρα, προφανώς ο Ερατοσθένης κάτι παραπάνω ξέρει σε αυτά τα ζητήματα από τους κατοίκους της όποιας περιοχής εκείνης της εποχής, διότι έχει την επιστημονική γνώση της εποχή του με το μέρος του.
Γ) Μαρτυρία του Εβραίου Φλαβίου Ιωσήπου για την αντιμετώπιση του Μωυσή καί του νόμου του από τους Έλληνες φιλοσόφους. Λυσίμαχος δεύτερος προχριστιανικός αιώνας καί Απολλώνιος Μόλων πρώτος προχριστιανικός αιώνας
Ιώσηπος Κατ’ Απίωνος Β΄ 14:
Kaˆ ‘Apollènioj Ð MÒlwn kaˆ Lus…macoj ka… tinej ¥lloi t¦ mn Øp’ ¢gno…aj, tÕ ple‹ston d kat¦ dusmšneian per… te toà nomoqet»santoj ¹m‹n Mwusšwj kaˆ perˆ tîn nÒmwn pepo…hntai lÒgouj oÜte dika…ouj oÜte ¢lhqe‹j, tÕn mn æj gÒhta kaˆ ¢pateîna diab£llontej, toÝj nÒmouj d kak…aj ¹m‹n kaˆ oÙdemi©j ¢retÁj f£skontej enai didask£louj.
Μετάφραση
Καί ο Απολλώνιος ο Μόλων καί ο Λυσίμαχος καί κάποιοι άλλοι τα μέν από άγνοια, το περισσότερο όμως κατά δυσμένεια καί για τον νομοθέτη μας Μωυσή καί για τους νόμους έχουν κάνει λόγους ούτε δίκαιους ούτε αληθείς, αυτόν αφενός ως μάγο καί απατεώνα διαβάλλοντας, τους νόμους αφετέρου λέγοντας ότι είναι της κακίας καί ουδεμίας αρετής δάσκαλοι.
Σχόλια: Εδώ αξίζει να εξετασθούν λίγο τα πρόσωπα τα οποία αναφέρει ο Φλάβιος Ιώσηπος, ώστε να δούμε καί την σημασία των λεγομένων τους. Αυτά είναι δύο: ο Λυσίμαχος καί ο Απολλώνιος ο Μόλων.
Κατ’ αρχάς ο Λυσίμαχος είναι ο Αλεξανδρινός γραμματικός του δευτέρου προχριστιανικού αιώνα, ο οποίος έγραψε τους «Νόστους» καί τα «Θηβαϊκά παράδοξα», ενώ κατά μία εκδοχή είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Λυσίμαχο τον Κυρηναίο που έγραψε το έργο «Περί ποιητών». Αυτά αναφέρονται από την εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος – Λαρούς, τόμος 26, Αθήνα 1.963 – 1.964μ.α.χ.χ., σελίδα 565, στήλη α΄.
Από την άλλη ο Απολλώνιος ο Μόλων είναι Έλληνας φιλόσοφος, ο οποίος έζησε τον πρώτο προχριστιανικό αιώνα, ήταν διευθυντής της Πλατωνικής Ακαδημίας τα έτη 80 – 68π.α.χ.χ., δάσκαλος του Κικέρωνα όπως αναφέρει ο Πλούταρχος στον βίο του Κικέρωνα(Πλουτάρχου Κικέρων 4, εδάφια 1 καί 3 – 7), μαζί με τον Αντίοχο τον Ασκαλωνίτη καί ακόμα εξιστορεί την ενθάρρυνση του Απολλωνίου Μόλωνος στον Κικέρωνα.
Διηγείται δηλαδή ο Πλούταρχος, ότι όταν ο Κικέρων θέλησε να συναντήσει τον Απολλώνιο Μόλωνα για να τον ρωτήσει αν θα ήταν καλό να ασχοληθεί με την πολιτική καί την φιλοσοφία, ο Απολλώνιος Μόλων, επειδή δεν κατανοούσε την Λατινική Γλώσσα, ζήτησε να του ομιλήσει Ελληνιστί. Ο Κικέρων υπάκουσε καί στο τέλος είδε τον Απολλώνιο Μόλωνα περίλυπο, ενώ οι γύρω του πανηγύριζαν ότι ο Κικέρων μίλησε υπέροχα. Αλλά ο Κικέρων σκεπτόταν «τί να σας κάνω εσάς, ο δάσκαλος μετρά τί θα πει». Μετά από λίγο ο Απολλώνιος Μόλων μίλησε καί είπε: «-Εσένα, βέβαια, Κικέρωνα, σε επαινώ καί σε θαυμάζω, οικτίρω όμως την Ελλάδα, γιατί βλέπω πως τα μόνα καλά που μας είχαν απομείνει, η παιδεία καί ο λόγος, ακόμα καί τούτα θα τ’ αποκτήσουν οι Ρωμαίοι με τη μεσολάβησή σου».
Δ) Χαιρήμων πρώτος μεταχριστιανικός αιώνας
ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΑ.
Ιώσηπος Κατ’ Απίωνος Α΄ 32:
Met¦ toàton TMxet£sai boÚlomai Cair»mona. Kaˆ g¦r oátoj A„guptiak¾n f£skwn ƒstor…an suggr£fein, kaˆ prosqeˆj taÙtÕ Ônoma toà basilšwj, Óper Ð Maneqëj, ‘Amšnwfin, kaˆ tÕn uƒÕn aÙtoà ‘Ramšsshn, fhsˆn Óti «kat¦ toÝj Ûpnouj ¹ ‘Isij TMf£nh tù ‘Amenèfei, memfomšnh aÙtÕn Óti tÕ ƒerÕn aÙtÁj TMn tù polšmJ katšskaptai. Fritif£nthn d ƒerogrammatša f£nai, TM¦n tîn toÝj molusmoÝj TMcÒntwn ¢ndrîn kaq£rV t¾n A‡gupton, paÚsasqai tÁj pto…aj aÙtÒn. ‘Epilšxanta d tîn TMpisinîn muri£daj e‡kosi pšnte TMkbale‹n. ‘Hge‹sqai d’ aÙtîn grammatšaj MwãsÁn te kaˆ ‘Ièshpon, kaˆ toàton ƒerogrammatša· A„gÚptia d’ aÙto‹j ÑnÒmata enai, tù mn Mwãse‹ Tisiqn, tù d ‘Iws»pJ Petes»f. ToÚtouj d’ e„j PhloÚsion
TMlqe‹n kaˆ TMpituce‹n muri£si tri£konta Ñktë kataleleimmšnaij ØpÕ toà ‘Amenèfioj, §j oÙ qšlein e„j t¾n A‡gupton diakom…zein. OŒj fil…an sunqemšnouj TMpˆ t¾n A‡gupton strateàsai. TÕn d ‘Amšnwfin oÙc Øpome…nanta t¾n œfodon aÙtîn e„j A„qiop…an fuge‹n katalipÒnta t¾n guna‹ka œgkuon· ¿n kruptomšnhn œn tisi sphla…oij teke‹n pa‹da, Ônoma Mess»nhn, Ön ¢ndrwqšnta TMkdiîxai toÝj ‘Iouda…ouj e„j t¾n Sur…an, Ôntaj perˆ e‡kosi muri£daj, kaˆ tÕn patšra ‘Amšnwfin TMk tÁj A„qiop…aj katadšxasqai.»
Χαιρήμων, απόσπασμα 1, γραμμές 1 – 24
Μετάφραση
Μετά τούτον θέλω να εξετάσω τον Χαιρήμονα. Γιατί καί αυτός λέγοντας ότι συγγράφει Αιγυπτιακή ιστορία, καί αφού πρόσθεσε το ίδιο όνομα του βασιλιά, το οποίο ο Μανεθώς, ονομάζει Αμένωφη, καί το γιο του Ραμέσση, ισχυρίζεται ότι «κατά τους ύπνους η Ίσιδα φάνηκε στον Αμένωφη, κατηγορώντας τον ότι το ιερό της στον πόλεμο κατασκάφθηκε. Ο Φριντιφάντης όμως ο ιερογραμματέας ισχυρίζεται, ότι αν καθαρίσει την Αίγυπτο από τους άνδρες που έχουν τα μολύσματα, θα παύσει αυτός ο παράλογος φόβος. Αφού επέλεξε όμως τους επιβλαβείς διακόσιες πενήντα χιλιάδες να εκδιώξει. Ηγούνται όμως αυτών καί ο γραμματέας Μωϋσής καί ο Ιώσηπος, καί αυτός ο ιερογραμματέας. Τα Αιγυπτιακά ονόματά τους είναι αφετέρου, αφενός του Μωϋσή Τισιθέν, αφετέρου του Ιωσήπου Πετεσήφ. Αυτούς όμως αφού ήλθαν στο Πηλούσιο καί πέτυχαν τριακόσιες ογδόντα χιλιάδες εγκαταλελειμμένες από τον Αμένωφη, τις οποίες δεν θέλουν να μεταφέρουν στην Αίγυπτο. Τους οποίους με συνθήκη φιλίας εναντίον της Αιγύπτου εξεστράτευσαν. Ο Αμένωφης αφετέρου δεν υπέμεινε την έφοδό τους στην Αιθιοπία αλλά
έφυγε εγκαταλείποντας την γυναίκα έγκυο. την οποία κρυβομένη σε κάποια σπήλαια να γεννήσει γιο, του οποίου το όνομα ήταν Μεσσήνης, ο οποίος αφού ανδρώθηκε εκδίωξε τους Ιουδαίους στη Συρία, όπου υπήρχαν περίπου διακόσιες χιλιάδες, καί υποδέχθηκε τον πατέρα Αμένωφη από την Αιθιοπία».
Σχόλια: Ο Χαιρήμων έζησε τον πρώτο μεταχριστιανικό αιώνα καί ήταν πολυθεϊστής, καθώς καί διδάσκαλος του Νέρωνος, ενώ επίσης ήταν καί Στωϊκός φιλόσοφος.
Ε) Απίωνας πρώτος μεταχριστιανικός αιώνας
Ιώσηπος Κατ’ Απίωνος 11:
SfÒdra to…nun tÁj pollÁj sunšsewj kaˆ TMpˆ tù mšllonti ·hq»sesqai qaum£zein ¥xiÒn TMstin ‘Ap…wna. Tekm»rion g¦r ena… fhsi toà m»te nÒmoij ¹m©j crÁsqai dika…oij m»te tÕn qeÕn eÙsebe‹n æj prosÁke, tÕ m¾ ¥rcein, douleÚein d m©llon œqnesi kaˆ ¥llote ¥lloij, kaˆ tÕ kecrÁsqai sumfora‹j tisi perˆ t¾n pÒlin, aÙtîn dhlonÒti pÒlewj ¹gemonikwt£thj TMk tîn ¥nwqen ¥rcein, ¢ll¦ m¾ ‘Rwma…oij douleÚein suneiqismšnwn.
Μετάφραση
Πάρα πολύ λοιπόν για την πολλή σύνεση καί στο μέλλον όπως θα λεχθεί είναι άξιο να θαυμάσουμε τον Απίωνα. Γιατί ισχυρίζεται ότι είναι τεκμήριο του ότι ούτε δικαίους νόμους χρησιμοποιούμε ούτε στον θεό είμαστε ευσεβείς όπως αρμόζει, το να μην κυβερνάμε, αλλά να είμαστε δούλοι όμως περισσότερο στα έθνη καί άλλοτε σε άλλους, καί το να χρησιμοποιούν κάποιες συμφορές για την πόλη, διότι αυτών είναι φανερό ότι από τα πάνω κυριαρχεί πόλη ηγεμονικότατη, αλλά δεν είναι συνηθισμένοι να είναι δούλοι στους Ρωμαίους.
Ο Απίωνας έζησε τον πρώτο μεταχριστιανικό αιώνα, δηλαδή την ίδια περίπου εποχή με τον Χαιρήμονα καί τον κοινό αντίπαλό τους Ιώσηπο. Σε αυτό το απόσπασμα επιτίθεται στην ιδέα των Εβραίων που έχουν για τον εαυτό τους ως «περιούσιο λαό».
Σχετικό με την εχθρότητα κατά των Εβραίων είναι καί το παρακάτω κείμενο:
Kaˆ d¾ st£sewj TMn ‘Alexandre…v genomšnhj ‘Iouda…wn te o‰ TMnoikoàsi kaˆ ‘Ell»nwn tre‹j ¢f’ ˜katšraj tÁj st£sewj presbeutaˆ aƒreqšntej parÁsan æj tÕn G£ion. kaˆ Ãn g¦r tîn ‘Alexandršwn pršsbewn eŒj ‘Ap…wn, Öj poll¦ e„j toÝj ‘Iouda…ouj TMblasf»mhsen ¥lla te lšgwn kaˆ æj tîn Ka…saroj timîn periorùen·
Φλαβίου Ιωσήπου Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, βιβλίο 18, κεφάλαιο 257.
Μετάφραση
Καί βεβαίως όταν έγινε στην Αλεξάνδρεια στάση των Ιουδαίων καί αυτοί οι οποίοι κατοικούν καί τρείς από τους Έλληνες από κάθε μία πλευρά της στάσης πρεσβευτές αφού εξελέγησαν πορεύθηκαν ως τον Γάϊο. Γιατί καί ήταν από τους Αλεξανδρινούς πρέσβεις ένας Απίωνας, ο οποίος πολλά στους Ιουδαίους κατηγόρησε καί άλλα λέγοντας καί τις τιμές του Καίσαρα περιφρονώντας.
Σχόλια: Εδώ ο Φλάβιος Ιώσηπος εξιστορεί για την στάση των Ιουδαίων στην Αλεξάνδρεια κατά την διάρκεια της βασιλείας του Γαΐου Καίσαρος Γερμανικού, του γνωστού ως Καλιγούλα, ο οποίος κυβέρνησε τα έτη 37 – 41μ.α.χ.χ. καί κατά την οποίαν οι Έλληνες καί οι Ιουδαίοι της Αλεξάνδρειας έστειλαν πρεσβείες στον Καλιγούλα, κάθε μία για λογαριασμό της. Στην Ελληνική πρεσβεία συμμετείχε ο Απίωνας. Επίσης ο Απίωνας έγραψε καί έργο κατά των Ιουδαίων.
ΣΤ) Κέλσος δεύτερος μεταχριστιανικός αιώνας
‘ExÁj d toÚtoij Ð Kšlsoj o„Òmenoj toÝj ‘Iouda…ouj, A„gupt…ouj tù gšnei tugc£nontaj, kataleloipšnai t¾n A‡gupton stasi£santaj prÕj tÕ koinÕn tîn A„gupt…wn kaˆ tÕ TMn A„gÚptJ sÚnhqej perˆ t¦j qrhske…aj Øperfron»santaj fhsˆn aÙtoÝj ¤per TMpo…hsan A„gupt…oij peponqšnai ØpÕ tîn prosqemšnwn tù ‘Ihsoà kaˆ pisteus£ntwn aÙtù æj Cristù kaˆ ¢mfotšroij a‡tion gegonšnai tÁj kainotom…aj tÕ stasi£zein prÕj tÕ koinÒn.
Toàto dš moi boÚletai Ð lÒgoj sun£gein Óti yeàdoj tÕ A„gupt…ouj tÕ gšnoj Ôntaj tin¦j TMstasiakšnai prÕj A„gupt…ouj kaˆ t¾n A‡gupton kataleloipšnai kaˆ TMpˆ t¾n Palaist…nhn TMlhluqšnai t»n te nàn kaloumšnhn ‘Iouda…an òkhkšnai.
‘Omo…wj d yeàdoj tÕ A„gupt…ouj Ôntaj ¢pÕ st£sewj t¾n ¢rc¾n e„lhfšnai toÝj ‘Ebra…ouj kaˆ tÕ ‘Iouda…ouj Ôntaj ¥llouj kat¦ toÝj ‘Ihsoà crÒnoij TMstasiakšnai prÕj tÕ koinÕn tîn ‘Iouda…wn kaˆ tù ‘Ihsoà kathkolouqhkšnai. Taàta mn prÕj t¦ ØpÕ Kšlsou e„rhmšna perˆ toà st£sin gegonšnai t¾n ¢rc¾n p£lai mn toà sustÁnai ‘Iouda…ouj Ûsteron d toà toÝj CristianoÝj genšsqai.
E„ TMqel»sousi p£ntej ¥nqrwpoi enai Cristiano…, oÙk ¨n œti o†de TMqšloien.
“Ora d kaˆ t… fhsin enai toÚtou tekm»rion· Óti ¢rcÒmenoi mšn, fhs…n, Ñl…goi te Ãsan kaˆ ›n TMfrÒnoun· e„j plÁqoj d sparšntej aâqij aâ tšmnontai kaˆ sc…zontai kaˆ st£seij „d…aj œcein ›kastoi qšlousi· toÚtou g¦r ¢rcÁqen œcrVzon.
Κέλσος, Αληθής Λόγος, βιβλίο 3, κεφάλαια 1 – 10
Μετάφραση Κάκτου
Υποστηρίζει λοιπόν ότι απολύτως ανόητα ερίζουν μεταξύ τους οι Χριστιανοί καί οι Ιουδαίοι καί λέει ότι ο μεταξύ μας διάλογος για τον Χριστό δεν διαφέρει καθόλου από την ονομαζόμενη, σύμφωνα με την παροιμία, ”περί όνου σκιάς”. καί πιστεύει ότι δεν υπάρχει τίποτα το σοβαρό στη διαμάχη των Ιουδαίων καί των Χριστιανών μεταξύ τους, από τους οποίους καί οι δύο πιστεύουν ότι από το θείο πνεύμα προφητεύτηκε ότι κάποιος σωτήρας θα φτάσει στο γένος των ανθρώπων, αλλά πλέον δεν συμφωνούν για το αν έχει έρθει αυτός που προφητεύτηκε ή όχι.
Μετά από αυτά ο Κέλσος, πιστεύοντας ότι οι Ιουδαίοι, οι οποίοι ήταν Αιγύπτιοι στο γένος, εγκατέλειψαν την Αίγυπτο, αφού επαναστάτησαν εναντίον του Αιγυπτιακού κράτους καί περιφρόνησαν την αιγυπτιακή παράδοση σχετικά με τη θρησκεία, υποστηρίζει ότι αυτοί έχουν πάθει από όσους πήγαν με το μέρος του Ιησού καί τον πίστεψαν ως Χριστό, αυτά ακριβώς που έκαναν καί οι ίδιοι στους Αιγύπτιους, καθώς καί ότι καί οι δύο είχαν ως αίτιο της καινοτομίας τους την επανάστασή τους εναντίον του κράτους.
Καί ο συλλογισμός μου θέλει να αποδείξει το εξής, ότι δηλαδή είναι ψέμμα το ότι κάποιοι που ήταν Αιγύπτιοι στο γένος είχαν επαναστατήσει εναντίον Αιγυπτίων καί είχαν εγκαταλείψει την Αίγυπτο καί είχαν φτάσει στην Παλαιστίνη καί είχαν κατοικήσει την τώρα αποκαλούμενη Ιουδαία.
Εξίσου μου φαίνεται ψέμμα το ότι οι Εβραίοι, οι οποίοι ήταν Αιγύπτιοι, είχαν το ξεκίνημά τους από μία επανάσταση καί το ότι κάποιοι άλλοι, οι οποίοι ήταν Ιουδαίοι, κατά τους χρόνους του Ιησού είχαν επαναστατήσει εναντίον του κράτους των Ιουδαίων καί είχαν ακολουθήσει τον Ιησού.
Αυτά για όσα έχουν ειπωθεί από τον Κέλσο για το ότι από παλιά η αφετηρία της συγκρότησης των Ιουδαίων ήταν μία επανάσταση, όπως καί αργότερα της ύπαρξης των Χριστιανών.
Αν όμως θελήσουν όλοι οι άνθρωποι να είναι Χριστιανοί, δεν θα το θέλουν πλέον κι αυτοί εδώ.
Πρόσεξε καί ποια λέει ότι είναι η απόδειξή του. λέει δηλαδή ότι στο ξεκίνημά τους ήταν λίγοι καί ομονοούσαν. μόλις όμως πλήθυναν καί εξαπλώθηκαν, καί πάλι διχάζονται καί χωρίζονται καί καθένας επιθυμεί να κάνει τη δική του εξέγερση. γιατί αυτό από την αρχή επεδίωκαν.
Σχόλια: Ο Κέλσος ήταν Πλατωνικός φιλόσοφος, ο οποίος έζησε τον δεύτερο μεταχριστιανικό αιώνα, ενώ επίσης ήταν καί φίλος του Λουκιανού. Στο έργο του «Αληθής Λόγος» επιτίθεται κατά της χριστιανικής θρησκείας, ενώ ως δεύτερο τίτλο έχει το «Κατά Χριστιανών». Ωστόσο, στο συγκεκριμένο απόσπασμα, ο Κέλσος επιτίθεται κατά των Εβραίων, κάτι το οποίο είναι σημαντικό. Καί ακόμη σημαντικότερο, είναι το γεγονός, ότι ο Κέλσος, στο συγκεκριμένο κείμενο, αναφέρεται αφενός σε Ιουδαίους, όταν αναφέρεται στα της θρησκείας τους, ενώ αφετέρου αναφέρεται μία φορά σε Εβραίους όταν αναφέρεται σε αυτούς ως έθνος. Αλλά το ακόμα σημαντικότερο, είναι ότι ο Κέλσος συμφωνεί ως προς την καταγωγή των Εβραίων με τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, ενώ προσπαθεί τον Κέλσο να αντικρούσει ο Ωριγένης. Ακόμα ο Κέλσος θεωρεί ότι όχι μόνον οι Εβραίοι κατάγονται από την Αίγυπτο, αλλά καί ότι οι οπαδοί του Ιησού ή Εμμανουήλ, δηλαδή οι χριστιανοί, κατάγονται από τους Εβραίους, άρα έχουν έμμεση Αιγυπτιακή καταγωγή. Πράγμα το οποίο επίσης προσπαθεί να αντικρούσει ο Ωριγένης.
Σύνοψη
Με βάση λοιπόν όλα αυτά τα στοιχεία, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η θέση ότι τάχα όποιος μισεί τους Εβραίους είναι είτε ναζιστής είτε ο,τιδήποτε παρόμοιο είτε ακόμα στρατευμένος στην χριστιανική θρησκεία, είναι ανιστόρητη. Συγκεκριμένα, παραθέτω μία μικρή αναφορά του παρουσιασθέντος υλικού για να διαλυθεί αυτός ο μύθος. Αυτό το υλικό είναι το εξής:
Α) Η περιρρέουσα αντίληψη για τους Εβραίους το 169 – 166π.α.χ.χ., λίγο πριν την κατάληψη των Ιεροσολύμων από τον Αντίοχο Δ΄ Επιφανή καί επίσης τί έγινε ώστε να φθάσουν τα γεγονότα στην κατάληψη της πόλης. Αυτή η μαρτυρία αναφέρεται από τον Διόδωρο Σικελιώτη, στο βιβλίο 34, κεφάλαιο 35, εδάφια 1 – 4 της Ιστορικής Βιβλιοθήκης του.
Β) Ποσειδώνιος Απαμέας(135 – 51π.α.χ.χ.): Κατάρριψη της «θεοπνευστίας» της Παλαιάς Διαθήκης. Για τον Ποσειδώνιο, μαρτυρία έχουμε στο 16ο βιβλίο των «Γεωγραφικών» του Στράβωνα, στο 2ο κεφάλαιο, εδάφια 34 – 45.
Γ) Μαρτυρίες για τους πρώτους αντιεβραίους έχουμε επίσης στο βιβλίο του Φλαβίου Ιωσήπου Κατ’ Απίωνος ΙΙ, 14 όπου αναφέρεται ότι οι δύο πρώτοι συγγραφείς αντιεβραϊκών έργων ήσαν ο Λυσίμαχος τον δεύτερο καί ο Απολλώνιος ο Μόλων κατά τον πρώτο προχριστιανικό αιώνα.
Δ) Τον πρώτο μεταχριστιανικό αιώνα τον αρχίζει με αντιεβραϊκό έργο ο Χαιρήμων, ο οποίος ήταν δάσκαλος του Νέρωνα. Για αυτόν έχουμε μαρτυρία από το έργο του Φλαβίου Ιωσήπου Κατ’ Απίωνος Ι, 32.
Ε) Επίσης τον πρώτο μεταχριστιανικό αιώνα αντιεβραϊκό έργο γράφει καί ο Αλεξανδρινός γραμματικός Απίωνας καί επίσης είναι καί πρέσβυς στην Ρώμη κατά των Εβραίων. Για αυτόν ο Φλάβιος Ιώσηπος γράφει ολόκληρο έργο το Κατ’ Απίωνος, όπου στο Κατ’ Απίωνος 11 κάνει ειδική αναφορά, ενώ επίσης ειδική αναφορά για τον Απίωνα κάνει καί στην Ιουδαϊκή Αρχαιολογία στο βιβλίο 18, στο κεφάλαιο 257.
ΣΤ) Ακόμη, τον δεύτερο μεταχριστιανικό αιώνα, κατά των Εβραίων γράφει καί ο Πλατωνικός φιλόσοφος Κέλσος στον «Αληθή Λόγο» του, στο 3ο βιβλίο, στα κεφάλαια 1 – 9 κατά των Εβραίων, ενώ στο κεφάλαιο 10 αρχίζει να ομιλεί για τις εσωτερικές χριστιανικές διαμάχες, διότι θεωρεί την συγκεκριμένη θρησκεία ως έχουσα ιουδαϊκές καταβολές. Καί εδώ που τα λέμε, ούτε καί η συγκεκριμένη θρησκεία το αρνείται. Καί εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο Κέλσος έγραψε τον «Αληθή Λόγο» του το 177μ.α.χ.χ. Δηλαδή από τον δεύτερο προχριστιανικό αιώνα, από το 169π.α.χ.χ., έχουμε μαρτυρίες ενός μίσους κατά των Εβραίων, όταν ο Αδόλφος Χίτλερ καί το ναζιστικό καθεστώς εδραιώθηκαν στην Γερμανία μόλις το 1.933μ.α.χ.χ., δηλαδή 2.102 έτη αργότερα. Άρα η προσπάθεια ταύτισης από ορισμένους του αντιεβραϊσμού με τον χιτλερισμό είναι απαράδεκτη καί διαστρεβλωτική. Καί ακόμα, από την πρώτη μαρτυρία της Αρχαιότητας κατά των Εβραίων, η οποία χρονολογείται στο 169π.α.χ.χ. μέχρι την τελευταία του Κέλσου, η οποία τοποθετείται στο 177μ.α.χ.χ., μεσολαβούν 346 έτη. Από όποια αφετηρία καί να θελήσουν να μετρήσουν την ύπαρξη του αντιεβραϊσμού, είτε από τον Αντίοχο Δ΄ Επιφανή το 169π.α.χ.χ. καί τον φιλόσοφο Λυσίμαχο, είτε από τον Κέλσο καί το 177μ.α.χ.χ., υπερβαίνουμε την μία καί ενδεχομένως τις δύο χιλιετίες. Στην πρώτη περίπτωση μετράμε 2.178 έτη αντιεβραϊσμού καί στην δεύτερη περίπτωση μετράμε 1.832 έτη αντιεβραϊσμού. Βεβαίως, το ιστορικώς ορθόν είναι ο υπολογισμός από την εποχή του Αντιόχου Δ΄ Επιφανούς καί επομένως τα 2.178 έτη, αφού έτσι το θεωρούν καί οι Εβραίοι. Καί κάτι ακόμη, το οποίο είναι σημαντικό: προσωπικώς, ως συγγραφέας αυτού του άρθρου, δεν προτρέπω κατά καμμία έννοια, τους αναγνώστες καί τις αναγνώστριες, σε πράξεις σχετιζόμενες με τους Εβραίους. Οι Έλληνες έχουμε την Θεά της Σοφίας Αθηνά να μας καθοδηγεί καί μόνον αμυνόμαστε. Ποτέ δεν επιτιθέμεθα. Εξ άλλου, σήμερα ο πόλεμος γίνεται στον χώρο του νου καί των ιδεών. Ας σπάσουμε την προπαγάνδα των Εβραίων καί των εβραιοφίλων στην θρησκεία, την παιδεία καί τον πολιτισμό, αλλά καί ταυτοχρόνως ας τους πολεμήσουμε σε αυτό που τους πονά περισσότερο: το χρήμα. Λόγου χάριν, αν μπορούσαμε οι Έλληνες να μάθουμε ποιές εταιρίες ή ποιά προϊόντα είναι Εβραϊκής προέλευσης για να τα αποφύγουμε εφόσον αυτό είναι εφικτό καί υπάρχουν αντίστοιχα άλλων εταιριών καί χωρών, θα υφίσταντο ένα μεγάλο οικονομικό πλήγμα. Διότι κανείς δεν μπορεί να μας επιβάλει με νόμο τί προϊόντα θα αγοράσουμε για τις ανάγκες μας. Όπως επίσης μπορούμε να επιβάλουμε καί τουριστικό αποκλεισμό στο Ισραήλ. Δεν χρειάζεται να πηγαίνει κάποιος στο Ισραήλ, όσο αυτό καταπιέζει τους Παλαιστινίους. Αν έτσι λόγου χάριν χάσει ένα εκατομμύριο επισκέπτες σε ένα έτος, θα πληγεί οικονομικώς. Άρα το σύστημα, μας δίνει όπλα να πολεμήσουμε αν θέλουμε. Καί είναι πάρα πολλά, σε όλα τα επίπεδα. Το θέμα είναι αν θέλουμε καί αν έχουμε θάρρος καί αποφασιστικότητα. Η απάντηση επαφίεται σε όποιον διαβάσει αυτήν την εργασία.
Με εξαίρετη τιμή
Αντίοχος Αχαρνεύς