Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Καθώς αναρτούσα το κείμενο για το αρχαίο βισαλτικό νόμισμα και τους αρχαιοκάπηλους της περιοχής των Σερρών, μου ήρθε στο νου ένα παλιό δημοσίευμα που δηλώνει την αγνότητα και την εθνική συνειδητοποίηση των απλών ανθρώπων, ενός αγρότη από την Απολλωνία και ενός βοσκού από το Καλαμωτό.
Μεταφέρω τα δύο περιστατικά που δημοσιεύθηκαν πριν λίγο καιρό σε αγγλόφωνο περιοδικό.
Το χρυσό στεφάνι
Το εντυπωσιακό χρυσό στεφάνι της Απολλωνίας
Ένας, λοιπόν, αγρότης που όργωνε τα χωράφια του στην Απολλωνία, η οποία είναι ένα αγροτικό χωριό κοντά στην Θεσσαλονίκη, είδε ξαφνικά το άροτρό του να ‘χρυσαφίζει’.
Σταμάτησε το όργωμα πήδηξε από το τρακτέρ και διαπίστωσε πως αυτό που λαμπύριζε στον ήλιο ήταν ένα εντυπωσιακό καλοδιατηρημένο χρυσό στεφάνι.
Το έπιασε και ένοιωσε δέος. Αποτελούνταν από 30 σφυρηλατημένα χρυσά φύλλα κισσού και δύο τσαμπιά ώριμων μούρων που διακοσμούσαν την προμετωπίδα του στεφανιού.
Δίχως άλλη σκέψη, σταμάτησε το όργωμα, το έβαλε σε ένα σακί και πήγε και το παρέδωσε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης!
Το εύρημα ήταν του 450-425 π.Χ. και είχαν βρεθεί δύο ακόμη παρόμοια ολόχρυσα στεφάνια στο βορειοελλαδικό χώρο.
Ήταν χαρακτηριστικό κόσμημα των αρχαίων αριστοκρατών που το φορούσαν στα συμπόσια, παραπλήσια χρυσά στεφάνια φορούσαν και οι ιερείς του Διονύσου, στη διάρκεια των μεγάλων εορτών προς τιμή του οινοπότη θεού.
Η τεχνοτροπία είναι ασυνήθιστη και δηλώνει την πρόοδο της τέχνης των κοσμημάτων στην κλασική εποχή στον συγκεκριμένο τόπο.
Το χωράφι στο οποίο βρέθηκε το νέο στεφάνι πιστεύεται πως βρίσκεται το κοιμητήριο της αρχαίας πόλης Απολλωνίας.
Ο τεράστιος μαρμάρινος τάφος
Εξάλλου σε ένα άλλο μέρος στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, στο χωριό Καλαμωτό, ένας βοσκός ανακάλυψε μια τρύπα όπου είχε σκαφτεί πρόσφατα, ίσως από ζώα, και οδηγούσε σε ένα πολυτελέστατο τάφο. Ειδοποίησε την αρχαιολογική υπηρεσία η οποία έσπευσε στην περιοχή. Το σημαντικό αυτό ταφικό μνημείο χρονολογήθηκε πως είναι του 323-27 π.Χ. και συνδέεται με την αρχαία Καλίνδοια, μια πόλη που αναφέρεται σε έναν μύθο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η είσοδος του τεράστιου μαρμάρινου τάφου του Καλαμωτού
Η χλιδή και η διακόσμηση του τάφου δηλώνουν τον πλούτο που είχε η αρχαία πόλη της Καλίνδοιας.
Ο τάφος ερευνήθηκε από τον αρχαιολόγο Κ. Σισμανίδη που αποκάλυψε πως αποτελούνταν από έναν προθάλαμο και μια κύρια αίθουσα που χωρίζονταν από μια μικροσκοπική διπλή μαρμάρινη πόρτα.
Κάτω από το μαρμάρινο πάτωμα της κυρίως αίθουσας υπήρχε ένα πολυτελές δωμάτιο που η διακόσμησή του ήταν ανώτερη από τις προηγούμενες αίθουσες.
Ο αναφερθείς αρχαιολόγος βρήκε μια καταπληκτικής τεχνοτροπίας, μαρμάρινη πόρτα, που ένωνε τις αίθουσες των δύο ορόφων.
Στην κάτω αίθουσα εντόπισε τα λείψανα τριών τουλάχιστον ανθρώπων, που προφανώς ήταν μέλη μιας σημαντικής οικογένειας της πόλης.
Στο χώρο υπήρχαν κομμάτια σπασμένων αγγείων, κεραμικές χάνδρες που είχαν επενδυθεί με φύλλο χρυσού. Όλο το ταφικό μνημείο, μέσα και έξω ήταν κατασκευασμένο από μάρμαρο.
Ο μύθος της περιοχής
Μια τοποθεσία κοντά στο Καλαμωτό ονομάζεται ‘χίλια δέντρα’.
Λέγεται πως εκεί διανυκτέρευσε ο Αλέξανδρος με τους στρατιώτες του. Έδεσαν τα άλογά τους σε πασσάλους στην ανοικτή πεδιάδα, αφού τότε δεν υπήρχαν δέντρα στην περιοχή. Όταν το πρωί αναχώρησαν οι πάσσαλοι έγιναν χίλιοι και έβγαλαν κλαδιά μεγάλα. Έγιναν βαλανιδιές. Σημειώνεται πως στην περιοχή αυτή βρέθηκε, πριν λίγα χρόνια και μια μαρμάρινη επιγραφή που αναφέρεται στον Αλέξανδρο.
Δεν αμφισβητείται πως πέρασε από εκεί ο Αλέξανδρος, αλλά από έρευνα που έγινε, οι βαλανιδιές, όπως διαπιστώθηκε ήταν ηλικίας 700-750 ετών…
—
Σημείωση: για το αρχαίο βισαλτικό νόμισμα που αναφέρθηκε στην αρχή, link: εδώ
