Πάνω απ’ όλα βέβαια, φαντασθείτε το πλοίο αυτό χωρίς τον επιτελικό νου, τον κυβερνήτη καπετάνιο, που ο ρόλος του είναι να συνδυάσει έτσι όλες τις δυνατότητες του πλοίου, ώστε αυτό να φτάσει αισίως στον προορισμό του.
Ένα ακόμα παράδειγμα θα φέρω, που νομίζω θα κάνει σαφέστερο το μήνυμα που πρέπει να επεξεργαστούμε.
Κάποτε ο νεαρός 17χρονος Αριστοτέλης, κατέβηκε στην Αθήνα για να σπουδάσει. Διαθέσιμες τότε ήταν δυο εκ διαμέτρου διαφορετικές σχολές. Αυτή του φιλόσοφου Πλάτωνα, η επονομαζόμενη και Ακαδημία Πλάτωνος που ιδρύθηκε το –387, και κάπου κοντά του η ρητορική σχολή του Ισοκράτη που είχε ιδρυθεί μόλις τρία χρόνια πριν (-390)!
Μεταξύ των δυο αυτών σχολών, όπως καταλαβαίνετε υπήρχε μέγα ιδεολογικό χάσμα, και οι μεν οπαδοί της πρακτικής Ισοκρατικής σοφίας εκφραζόταν υποτιμητικά για την μεταφυσική μανία της σχολή του Πλάτωνα… οι δε πλατωνικοί, περιφρονητικά για την αξίες της ρητορικής τέχνης του Ισοκράτη, την οποία δικαίως χαρακτήριζαν μακράν της φιλοσοφίας.
Τελικά ο Αριστοτέλης διάλεξε να σπουδάσει στην Πλατωνική σχολή, και μετά από 20 χρόνια σπουδών, (το –335) άνοιξε την δική του πλέον επιστημονικότερη σχολή, την επονομαζόμενη και περιπατητική, που φυσικά δεν έμοιαζε με καμία από τις δυο. Λίγο αργότερα, με τεράστια επιτυχία εμφανιστήκαν, οι φυσιοκράτες Στωικοί του Ζήνωνα (-304) και ο “κήπος” απ’ τον κατά πολλούς… άθεο Επίκουρο. (-307)
Η σημαντική ερώτηση λοιπόν που προκύπτει είναι η εξής:
Ποια απ’ όλες αυτές, τις εντελώς διαφορετικές σχολές (και πολύ περισσότερες που υπήρχαν ακόμα) εκφράζει τον καταλληλότερο και πλέον σεβαστό ελληνισμό;
Να μια σημαντική ερώτηση που κάποτε πρέπει να απαντήσουμε.
Αν το δούμε συνδυαστικά… ενθυμούμενοι την “πλωτή πολιτεία” που προαναφέραμε… ενδεχομένως θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι: όλες μαζί εκφράζουν το σύνολο του ελληνισμού.
Ο πλατωνισμός, απασχολεί επί το ελληνικότερο τους αναρίθμητους εκείνους ανθρώπους, που έχουν αθεράπευτες μεταφυσικές ανησυχίες. Κάποιοι άλλοι, οπωσδήποτε λιγότεροι, τέρπονται από την στιβαρή επιστημοσύνη του Αριστοτέλη. Άλλοι πάλι… απολαμβάνουν τον ελευθερωτή κάθε μεταφυσικού φόβου Επίκουρο… άλλοι την ειρωνεία των Κυνικών του Αντισθένη (-465-365), και άλλοι… τον αναλυτή της επικαιρότητας και εκτιμητή προτεραιοτήτων, τον οξυδερκή θιασώτη της πρακτικής σοφία Ισοκράτη!
Ποιον απ’ αυτούς λοιπόν θέλετε να πετάξουμε στον Καιάδα; …
Η δική μου τουλάχιστον απάντηση είναι… οπωσδήποτε κανέναν.
Με λίγη καλή θέληση και συνδυαστική σκέψη, θα δούμε ότι όλοι αυτοί και πολλοί άλλοι, τους οποίους δεν αναφέραμε, είναι πολύτιμοι υπηρέτες διαφορετικών ρόλων, στην ίδια πολυάνθρωπη “πλωτή πολιτεία” της ελληνικότητας.
Ενώ λοιπόν τα πράγματα φαίνεται να είναι κάπως έτσι… η ερώτηση επανέρχεται: Τι στο καλό έπαθαν οι έλληνες, και δεν μπόρεσαν να συνταιριάξουν τα κομμάτια του δικού τους πολιτισμού, σε ένα ενιαίο λειτουργικό σύνολο, που θα κατέληγε σε έναν διαχρονικά ακατανίκητο συμπαγή ελληνισμό;
Τώρα, προς το τέλος αυτής της ομιλίας… εντείνετε παρακαλώ την προσοχή σας, γιατί πολύ σύντομα, σχεδόν επιγραμματικά και ίσως με κάποια ασάφεια, θα επιχειρήσουμε μια απάντηση στο σημαντικό αυτό ερώτημα!
Η πιθανότερη απάντησή μας ενδεχομένως να είναι… ότι οι Έλληνες ξέχασαν τους ιδίους τους “γονείς” τους. Τόσο τον Προμηθέα όσο και την Αθηνά!
Ας το δούμε αυτό προσεκτικότερα:
Για τον ίδιο τον Προμηθέα, δεν χρίζετε να πούμε πολλά αφού το όνομα του τα λέει όλα!Προμηθεϊκότητα… σημαίνει προβλεπτικότητα ή προνοητικότητα
Προμηθεϊκός είναι ο Σώφρον. Hesychius Lexicogr.
Ο Προμηθέας λοιπόν υπογραμμίζει την προβλεπτικότητα και τον προσχεδιασμό. Ο σωστός βέβαια προσχεδιασμός, ορίζεται απ’ τις εκάστοτε επίκαιρες μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ανάγκες, προτεραιότητες και προορισμούς.
Ας δούμε όμως τι μας διδάσκει και το κωδικοποιημένο αξιακό σύστημα που λέγεται Αθηνά… ή πλέον σεβαστή “θεοποιημένη” ιδέα των Ελλήνων. Εδώ τα πράγματα είναι πολύ πιο γόνιμα, μια και η Αθηνά είναι κόρη την ξεχασμένης απ’ τους Έλληνες θέας Μήτιδος.
Τι είναι όμως η Μήτις… η μητέρα της Αθηνάς;
Θα θυμάστε ασφαλώς τον Μήτο της Αριάδνης… το απλό εκείνο νήμα που έδωσε στον Θησέα, η Αριάδνη, ώστε ξετυλίγοντάς το να μη χαθεί ο αγαπημένος της ήρωας, στον απέραντο δαιδαλώδη λαβύρινθο του ανθρωποκτόνου Μινώταυρου!
Ε λοιπόν… αυτό είναι η Μήτις, η “θεοποίηση” των απλών πρακτικών και μεγαλοφυών λύσεων, σε φαινομενικά δύσκολα προβλήματα.
Στην “ιερή” μυθολογία λοιπόν των Ελλήνων… υπήρχε και τέτοια “θεοποιημένη ιδέα” που αντιπροσώπευε την «πολύτροπο νόηση» των Ελλήνων. Αυτή όμως η “θεά”, δυστυχώς δεν λατρεύτηκε ποτέ από τους Έλληνες… Ο περιηγητής Παυσανίας, δεν εντόπισε το παραμικρό λατρευτικό της ίχνος.
Πολυσέβαστη όμως έγινε η κόρη της, η Αθηνά… όσο και ο αγαπημένος της ήρωας Οδυσσέας, που ουσιαστικά συγκεφαλαιώνουν όλη την ανάγκη της προσοχής μας, στην πρακτική και διοικητική σοφία. Δυστυχώς, τόσο η σοφία της Αθηνάς, όσο και πρακτική πανουργία του Οδυσσέα, δεν εκτιμήθηκαν αρκετά από τους Έλληνες, και οι λαμπρές εκείνες ιδέες… κατέληξαν στα χεριά των έχθρων μας!
* * * * * * * * * * *
Κάποτε (μας λέει ο Αίσωπος) ένας αετός πληγώθηκε βαριά από ένα βέλος… αυτό όμως που τον πόνεσε περισσότερο, δεν ήταν το τραύμα, αλλά ότι το βέλος που τον πέτυχε… είχε πάνω του, τα δικά του φτερά!!!
Έτσι και ο υψιπετής Ελληνισμός, λαβώθηκε θανάσιμα από τα δικά του “φτερά”! Κάποιοι πήραν τα δικά μας όπλα και μ’ αυτά μας νίκησαν!
Είναι καιρός λοιπόν να καταλάβουμε, ότι αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί, αν απ’ την αρχαιότητα ακόμα, είχαμε σκύψει προσεκτικότερα πάνω απ’ την πληρέστερη πρόταση συνδυασμού πολιτισμού και δύναμης, που εκφράζει εφυέστατα η ιδεο-θεά Αθηνά!
Η Αθηνά είναι το συγκλονιστικότερο παράδειγμα συνδυαστικότητας… ακριβώς επειδή ήταν ακραία δισυπόστατη.
Η Αθηνά δεν είναι μόνο μια όμορφη γαλανομάτα κοπέλα… Δεν είναι μόνο ευρέτρια πλήθους αγαθών πραγμάτων, που συνιστούν αυτόν τον ίδιο τον πολιτισμό… αλλά είναι ταυτόχρονα και μια ακραία πολεμική δύναμη, για την υπεράσπιση του πολιτισμού!
Την αποκαλούν Προνοία γιατί προνοεί τόσο το για την ειρήνη όσο και για τον πόλεμο!
Είναι ευρεσίτεχνη αλλά και δράκενα
Αποκαλείται Υγεία αλλά και φρικώδης
Ελευθερώτρια κακών αλλά Νίκη και Φοβέστρα
Τρυφερή αλλά και Άτρωτη
Σεμνή αλλά και λαφυραγωγός
Δέσποινα αλλά και Γοργόφονη
Ακαταπόνητη και Λαοσσόστρα.
Σύμβολό της… η Γλάυκα (ή Κουκουβάγια), που έχει, περισκοπική νυχτερινή όραση, και αθόρυβη πτήση!
Περιβάλλεται από δηλητηριώδη φίδια (δράκοντες) και φορεί την Αιγίδα που την καθίστα άτρωτη, αλλά και το κεφάλι της Μέδουσα το Γοργόνειο, που απολιθώνει αχρηστεύοντας τους εχθρούς της!
Κανείς απολύτως δεν μπορούσε να τα βάλει μαζί της, ουτε καν αυτός ο ίδιος ο Άρης… γιατί ήταν η προσωποποίηση της Νίκης σε κάθε επίπεδο. Είναι μια ακατανίκητη δύναμη περιφρούρησης του πολιτισμού, που η ίδια έφερε στο φως. Πλάτων Τίμαιος 23,d,e.
Η Αθηνά ενσωματώνει δυο ακραία διαφορετικά πράγματα, της αγάπη για τον πολιτισμό… ταυτόχρονα με την ακραία πολεμικότητα για την υπεράσπισή του!
Την αποκαλούν Ηγουμένη, γιατί συνδυάζει αρμόνικα και ηγείται ακραίων δυνάμεων όπως… του πολιτισμού και της ειρήνης… ταυτόχρονα με όλες εκείνες τις ακραίες πολεμικές δυνάμεις που καθιστούν τον πολιτισμό της αήττητο!
Ξεχάσαμε λοιπόν εμείς οι Έλληνες, το δισυπόστατο της Αθηνάς;
Η προφανής απάντηση είναι… δυστυχώς ΝΑΙ !!!
Μα… θα πει κάποιος, οι Έλληνες και απίστευτοι πολεμιστές υπήρξαν, και ανυπέρβλητοι παραγωγοί πολιτισμού… που βρίσκετε λοιπόν η αντίφαση;
Στο ενιαίο… της δισυπόστατης Αθηνάς!!!
Σύμφωνα με το ιδιοφυές πρότυπό της, ο πολιτισμός πρέπει να υπηρετεί τον υπερασπιστικό πόλεμο, και η πολεμική δεινότητα, να είναι εργαλείο υπεράσπισης του πολιτισμού!
Οι φιλόσοφοι λοιπόν, μάλλον ξέχασαν να θέσουν τα ευρήματά τους στην υπηρεσία του υπερασπιστικού πολέμου, και οι πολεμιστές, ξέχασαν να θέσουν τον ηρωισμό τους… στην υπηρεσία του πολιτισμού.
Όλα δείχνουν λοιπόν, ότι η φιλοσοφία μόνη της δεν επαρκεί…
Όλα δείχνουν ότι η γνώση μόνη της… γδύνει την Αθηνά απ την πολεμική της εξάρτηση, και ο ηρωισμός που δεν υπερασπίζεται τον πολιτισμό καταντά χυδαίος πόλεμος, ποταπών συμφερόντων!
Για να λειτουργήσει η “Αθηνά”, πρέπει να είναι ολοκληρωμένη!
Η γνώση λοιπόν, πρέπει να τίθεται στην υπηρεσία του ηρωισμού, αλλά και ο ηρωισμός στην υπηρεσία της γνώσης!
Γι’ αυτό από την αρχαιότητα ακόμα αποκαλούσαν την Αθηνά: δεινή περί πάντων και συγκεφαλαίωση πασών των αρετών! Lucius Anneus Cornutus 39.5.
* * * * * * * *
Όλοι πάνω στο πλοίο του σύγχρονου ελληνισμού, πρέπει να καταλάβουν ότι η ένωση των ελλήνων, δεν θα επιτευχτεί, αν η “ιδεο-θεά” Αθηνά, δεν λειτουργήσει ενιαία και ολοκληρωμένη! Προφανώς αυτό που μας διαφεύγει ακόμα, είναι ότι πρέπει να εργαστούμε ενωμένοι και συλλογικά. Διαφορετικοί, ναι… αλλά ενωμένοι, όχι μόνο στην αναγέννηση του λόγιου πολιτισμού, αλλά ταυτόχρονα μάχιμοι στην δυναμική υπεράσπισή του…!
Ο επαν-ελληνισμός μας, δεν μπορεί να είναι μόνο υμνητικός ή θρηνητικός, αλλά οπωσδήποτε και αναθεωρητικός!
Ζούμε σε μια γενιά, άθλιας καταστροφικής άγνοιας και διαστροφής. Οι οικολογικές απειλές συναγωνίζονται τις οικονομικές και πολιτισμικές καταστροφές. Ας είμαστε εμείς που θα διασώσουμε το μήνυμα της αναθεωρητικού επαν-ελληνισμού, και ας φιλοξενήσουμε τους πολιτισμικούς προσφυγές, στο διασωστικό καράβι του ελληνισμού. Ας μην είμαστε εριστικά απαιτητικοί, ας γίνουμε οι ευγενικοί, διορατικοί και συνδυαστικοί οικοδεσπότες τους.
Στους δύσκολους λοιπόν καιρούς που έρχονται, ενωμένοι και ώριμοι πρέπει να υποδεχθούμε όλους εκείνους που κυνηγημένοι από την άθλια σύγχρονη παγκοσμιοποίηση, θα ζητήσουν καταφύγιο στο “καράβι” του ελληνισμού. Όποιοι κι αν είναι οι επιβάτες του διασωστικού ενωμένου Ελληνισμού… ας τους ταξιδέψουμε με ιαματική πομονή επί το ελληνικότερον…
Καλή μας επιτυχία.
Μ. Καλόπουλος
