Οι αρχαίοι μας συγγραφείς έχουν γράψει πολλά για την Μακεδονία, αλλά ατυχώς και δυστυχώς δεν διεσώθησαν πολλά απ’ αυτά. Άλλωστε απ’ όσα έγραψαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι για να μας παραδώσουν την γνώση τους – την μεγαλύτερη κληρονομιά που είχε ποτέ λαός σ’ αυτόν τον πλανήτη! – μόνον ένα 3% διεσώθη, από μανίες και λόγους που δεν είναι της παρούσης.
Από αυτά τα «απολεσθέντα» έργα, υπάρχουν και κάποια ειδικώς γραμμένα για την Μακεδονία και τα οποία γνωρίζουμε μόνον από τους τίτλους τους!
Αυτά (αλφαβητικώς κατά συγγραφέα) είναι:
Ο Αναξιμένης από την Λάμψακο ήταν μαθητής του Διογένους (του Σινωπέως) και του Ζωίλου (του Αμφιπολίτου). Άκμασε κατά τους χρόνους του Μεγ. Αλεξάνδρου, τον οποίο ακολούθησε στις εκστρατείες του και ιστόρησε τις πράξεις του. Έγραψε «Ιστορία ελληνική» (ή «Ιστορία των Ελλήνων και των βαρβάρων»), η οποία χρονικά εκτεινόταν έως την Μάχη της Μαντινείας. Επίσης, έγραψε ένα πολύτομο έργο με τίτλο «Φιλιππικά» (από τον ζ΄ και τον η΄ τόμο του έργου κάμει μνείες ο Αρποκρατίων), έγραψε έργο με τίτλο «Ιστορία του Αλεξάνδρου» και «Βασιλείων μεταλλαγές». (Σουδ.).
Ο Αντίγονος έγραψε «Μακεδονική περιήγηση» (Στέφ. Βυζ.). Απολεσθείσα.
Ο Αντίπατρος ο Ιολάου. Αυτός ήταν μαθητής του Αριστοτέλους και στρατηγός και του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, επίτροπος της Μακεδονίας. Έγραψε σε δυο τόμους τις επιστολές του, καθώς και «Ιστορία μακεδονική», στην οποία πραγματεύεται τις πολεμικές περιπέτειες του Περδίκκα στην Ιλλυρία. (Σούδ.).
Ο Αρητάδης ο Κνίδιος έγραψε ένα έργο με τίτλο «Μακεδονικά» το οποίο μνγμονεύει ο Πλούταρχος, ο οποίος είχε βαθειά πρόσβαση στην γνώση της εποχής του.
Ο Βάλαγρος (ή Βάλακρος) ο Μακεδόνας, έγραψε έργο υπό τον τίτλο «Μακεδονικά». Απ’ αυτόν δανείσθηκε γνώση ο Στέφ, Βυζάντιος (βλ. σχ. Muller, Fragm. Hist. t.4,p.334). Ίσως ο συγγραφεύς να είναι ο γνωστός Βάλακρος, στρατηγός του Μ. Αλεξάνδρου, οπότε το «απολεσθέν» έργο του αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία…
Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης ήταν ένας περιώνυμος Έλληνας ιστορικός. Η καταγωγή του ήταν εκ του Αγυρίου της Σικελίας, τότε νήσου της Μεγ. Ελλάδος. Έζησε επί Καίσαρος και επί Αυγούστου (τέλος 1ου π.Χ. αι.). Έγραψε «Βιβλιοθήκη ιστορική» ένα πολύτιμο και πολύτομο ιστορικό έργο. Σε απολεσθέν βιβλίο του δε, με τίτλο «Περί μακεδονικής ιστορίας», ως φαίνεται από περισωθέντα αποσπάσματα, μιλά για την ιστορία των τελευταίων βασιλέων της Μακεδονίας, με λεπτομέρειες που δεν παραδίδονται από άλλους…
Ο Δούρις ο Σάμιος, συγγραφέας επί Πτολεμαίου του Φιλαδέλφου, έγραψε 23 βιβλία, από τα οποία πολλά μεταχειρίσθηκε ο Αθήναιος. Το έργο του «Ελληνικές Ιστορίες» θεωρείται συνέχεια των «Μακεδονικών» και χαρακτηρίσθηκε όλως ιδιαίτερο σύγγραμμα του Δούριδος.
Ο Ζωίλος από την Αμφίπολι – τον οποίο απεκλήθη και Ομηρομάστιξ – έγραψε ιστορία από την… θεογονία έως τον θάνατο του Φιλίππου, αλλά και την ιστορία της Αμφιπόλεως σε 3 βιβλία (Σούδ.). Ο σπουδαίος αυτός ρήτωρ καί γραμματικός (των χρόνων του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου), απέθανε λιθοβοληθείς ως πατροκτόνος στην Χίο…
Ο Ηγήσιππος ο Μηκυβερναίος – τον οποίο ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς θεωρεί εκ των σπουδαιοτέρων συγγραφέων! – έγραψε ένα έργο με τίτλο «Παλληνιακά», δηλ. έργο αναφερόμενο στην ιστορία της χερσονήσου Παλλήνης. Άλλωστε η Μηκύβερνα ήταν πόλις της Χαλκιδικής, επίνειον της Ολύνθου. [Η Παλλήνη λεγόταν και Φλέγρα. Εκεί εμυθολογείτο ότι έγινε η Γιγαντομαχία. Χερσόνησος που επήρε το όνομά της από την ομώνυμη μακεδονική πόλη που ήταν κτισμένη επ’ αυτής – σήμερα αυτή λέγεται χερσόνησος της Κασσάνδρας ή λαϊκότερα «πρώτο Πόδι»].
Ο Ηράκλειτος από την Λέσβο. Αυτός έγραψε ένα έργο επιγραφόμενο «Μακεδονική ιστορία» (Διογ. Λαέρτιος), το οποίο αγνοούμε.
Γώνος:
4 Γυμνάσια έκλεισαν το 2008 στην Ήπειρο… Τα Γυμνάσια Μηλιωτάδων και Τύριας του νομού Ιωαννίνων, Αγνάντων του νομού Άρτης και Παναγιάς του νομού Πρεβέζης… Έκλεισαν ελλείψει μαθητών… Τα δυο τελευταία είχαν πάρει παράταση ενός έτους… Ιδού το μέγα πρόβλημα της Ελλάδος…
Άρπυς:
Α΄ Φεστιβάλ Λημνιακών Γεύσεων
Ένα… γαστριμαργικό Σαββατοκύριακο διοργανώθηκε προσφάτως στο λιμάνι της Μύρινας Λήμνου… Ο Δήμος διοργάνωσε το Α΄ Φεστιβάλ Λημνιακών Γεύσεων, ίνα παρουσιασθούν τα γευστικά ελέη αυτής της γόνιμης γαίας. Επιδίωξη ήταν η παρουσίαση, όσο το δυνατόν, περισσότερων τοπικών, μοναδικών προϊόντων, που συνδέονται :
• αφ’ ενός με την ανάπτυξη του αγροτουρισμού σε κάθε περιοχή και
• αφ’ ετέρου με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα, την παράδοση και την πολιτιστική κληρονομιά σε όλους τους τομείς.
Οκτώ γυναίκες του νησιού (δύο από κάθε δήμο) διαγωνίσθηκαν για την καλύτερη παρασκευή αγριοκούνελου στιφάδο. Και προσφέρθηκε φυσικά δωρεάν λημνιό κρασί!
Η Λήμνος των σαργών, του τυριού «καλαθάκι», ιδιαίτερων πιάτων, όπως το αρνάκι γάστρας με ρύζι και τυρί, τα αρνίσια παϊδάκια γάστρας με τομάτα και φέτα, το αρνάκι φρικασέ, το κοτόπουλο γάστρας με πορτοκάλι, τον πετεινό με φλωμάρια (είναι οι τοπικές χυλοπίττες), το κουνέλι μαρινάτο στην γάστρα, την χοιρινή στην γάστρα με κονιάκ ή πρασοσέλινο, τα φλαχτούδια (τυροπιττάκια με δυόσμο), τις μελιτζάνες-μποχτσαδέλια (τυλιγμένες ρολό δηλ. σε κιμά), την τυλιχτή σπανακόπιττα, τις στριφτές πίττες, τους ντολμάδες με αμπελόφυλλα γιαλαντζί (γιαπράκια), τους λαχανοντολμάδες (που στην γέμιση έχουν μυρώνια, καυκαλήθρες, σέσκουλα, κ.ά. μυρωδικά), τους μαρουλοντολμάδες με γέμιση κατσικίσιου κιμά, κλπ. εδεσμάτων, βρήκε τον τρόπο να δηλώσει την ύπαρξή της και μετά το πέρας της λεγόμενης «κύριας τουριστικής περιόδου». Ας τον βρουν και άλλα νησιά…
Ο Θεαγένης ο Μακεδόνας. Και αυτός έγραψε – συν τοις άλλοις – και ένα έργο με τον τίτλο «Μακεδονικά». Τον αναφέρει συχνάκις ο Στέφ. Βυζάντιος (βλ. σχ. Φωτ. Βιβλ. κωδ. 161, σελ. 104, Voss. ad Soyl Peripl., σελ. 61).
Ο Θεόπομπος ο Χίος στα «Ελληνικά» του είχε και 58 βιβλία με τίτλο «Φιλιππικά»! Σε αυτά έγραφε περί οικισμών, περί κτίσεων πόλεων περί βίων βασιλέων, περί ιδιωμάτων τρόπων, περί θαυμασίων και παραδόξων, όσα εκάστη γη και θάλασσα εκφέρει. «Σύγγραμμα πολυτιμότατον δια την ιστορίαν και γεωγραφίαν της Μακεδονίας» (Διον. Αλικ.).
Ο Ιερώνυμος (γεννηθείς περί το 266 π.Χ.), από την Καρδία της Θράκης έγραψε την βιογραφία του Μεγ. Αλεξάνδρου καθώς και έργο «Περί των Διαδόχων» αυτού και «Περί των Επιγόνων». Από τον Καρδιανό συγγραφέα, τα μέγιστα επωφελήθηκε ο Διόδωρος στις ιστορίες του (Λεξ, Σούδα, Παυσ.)
Ο Καλλισθένης ο Ολύνθιος, ο ανεψιός του Αριστοτέλη και σύντροφος του Μεγ. Αλεξάνδρου. Ακολούθησε τον μέγα στρατηλάτη στις εκστρατείες του κι εφονευθη υπ’ αυτού. Κι αυτός έγραψε άγνωστο έργο με τον τίτλο «Μακεδονικά» (Πλούταρχος, Στοβαίος), κ.ά. έργα, όπως «Κυνηγετικά», κλπ.
Ο Κρίτων, ιστορικός από την Πιερία, έγραψε επίσης ένα έργο με τον τίτλο «Παλληνιακά» και «Περί της αρχής των Μακεδόνων» (Λεξ. Σούδα).
Ο Λουκίλλος ο Ταρραίος. Αυτός ο Κρητικός έγραψε ένα σύγγραμμα «Περί Θεσσαλονίκης». (Στέφ. Βυζ.).
Ο Μαρσύας ο πρεσβυτέρος, συγγραφέας εκ Πέλλης. Αυτός ήταν ιστοριογράφος υιός του Περιάνδρου, ετεροθαλής αδελφός του Αντιγόνου, σύντροφος του Μεγ. Αλεξάνδρου και στρατηγός Δημητρίου του Πολιορκητού στην εκστρατεία της Κύπρου. Έγραψε ένα 10τομο έργο με τίτλο «Μακεδονικά»! Σε αυτό πραγματευόταν την ιστορία της Μακεδονίας, από τον πρώτο της βασιλέα, τον Κάρανο έως την έφοδο του Αλεξάνδρου στην Συρία! Επίσης έγραψε και βιβλίο υπό τον τίτλο «Αλεξάνδρου αγωγή» (κατά Σούδα).
Ο Νικομήδης ο Ακάνθιος, επίσης Μακεδόνος, ο οποίος επίσης έγραψε έργο με τίτλο «Μακεδονικά» (βλ. σχ. Αθήν., C. Muller Fragm. Hist. t.4, κλπ.).
Ο Νύμφις από την Ηράκλεια του Πόντου. Αυτός ο ιστορικός έγραψε σε 24 τόμους (!) έργο «Περί Αλεξάνδρου και των διαδόχων και επιγόνων», έως την εποχή του Πτολεμαίου του Γ΄ του Ευεργέτη, στην οποία έζησε! (Αθήν., Σούδ., Αιλ., Φώτ.).
Ο Πολύβιος, ο γνωστός ιστορικός από την Μεγαλόπολι Αρκαδίας, ήταν υιός του στρατηγού των Αχαιών Λυκόρτα. Εγεννήθη το 204 π.Χ. και απέθανε το 122 π.Χ. όταν έπεσε από το άλογό του και τραυματίσθηκε θανάσιμα… Ο άτυχος συγγραφεύς, κατέλιπε αξιολογωτάτη ιστορία. Φαίνεται από τα αποσπάσματά του ότι εγνώριζε πολύ καλά την περιοχή της Μακεδονίας και της Μακεδονο-Ιλλυρίας, γιατί αναφέρει τοπωνύμια, που δεν αναφέρει κανείς άλλος. Απ’ αυτό εξάγεται το συμπέρασμα ότι ίσως είχε μελετήσει και είχε γράψει ιστορικό έργο για την Μακεδονία, αγνοούμενο έως τώρα.
Ο Πτολεμαίος (υιός του Λάγου και της Αρσινόης εκ Μακεδονίας) ήταν ο αρχηγός των σωματοφυλάκων του Μεγ. Αλεξάνδρου. Έπειτα λαβών στο μερίδιό του την Αίγυπτο, εβασίλευσε σε αυτήν, από το 323 έως το 284 π.Χ. Αυτός συνέταξε ιστορικά υπομνήματα, πραγματευόμενα πράξεις του βασιλέως, αποσπάσματα των οποίων ετέθησαν στην βάσανο της κριτικής νεωτέρων μελετητών (Κ. Ασώπιος «Λόγος Περί Αλεξάνδρου του Μεγάλου», Αθήναι, 1858, M. Sainte-Croix “Examen critique des anciens historiens d’ Alexandre-le Grand”, Παρίσιοι, 1810, κ.ά.).
Από τον Στράβωνα (66 π.Χ.-24 μ.Χ.), τον πατέρα της Γεωγραφίας, τον περίφημο Έλληνα γεωγράφο εκ της Αμασείας του Πόντου, είχαμε την ατυχία να «απολέσουμε» το τελευταίο μέρος του 7ου βιβλίου του, που πραγματευόταν την Μακεδονία και την Θράκη. Του ιδίου επίσης συγγραφέως «εξηφανίσθη» ολόκληρο σύγγραμμα 48 τόμων με τίτλο «Ιστορικά υπομνήματα».
Ο Χριστόδωρος ο Πανίτης εποποιός εκ της αιγυπτιακής πόλεως της Θηβαΐδος Κοπτού, άκμασε τον 5ο μ.Χ. αι. επί βασιλέως Αναστασίου (491-518). Έγραψε σε 25 βιβλία (αν και για τον αριθμό των βιβλίων αυτού του έργου διίστανται οι απόψεις των μελετητών) έργο με τίτλο «Πάτρια Θεσσαλονίκης».
Θέλετε, λοιπόν, κύριοι, να λύσετε άπαξ δια παντός το «μακεδονικόν ζήτημα»; Οργανώστε επιστημονικές ομάδες που θα σηκώσουν τα μανίκια και θα ανατρέξουν σε όλες τις βιβλιοθήκες του κόσμου – επίσημες κι ανεπίσημες, κρυφές και φανερές – και θα εύρουν έστω αποσπάσματα αυτών των «χαμένων έργων». Γιατί τίποτε δεν χάνεται οριστικά. Και «χαμένη υπόθεση είναι μόνον αυτή που εγκαταλείπουμε» (Κλεόβουλος). Αυτό θα είναι ένα μέγα εθνικό έργο. Και ευεργέτημα για την Μακεδονία. Και την Ελλάδα ολόκληρη. Και θα κλείσει τα στόματα των οψίμων «Μακεδόνων»…
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ: Φυτά και προλήψεις: Αγκαθιά
Παλαιότερα όσοι έπασχαν από κάποιο νόσημα, έψαχναν να βρουν μια ριζωμένη αγκαθιά και να την ξεσκίσουν. Μετά να διέλθουν άνωθεν αυτής… Έτσι, μ’ αυτήν την συμβολική πράξη, έλεγαν, ότι απέβαλαν το νόσημα και το εγκατέλειπαν επί του φυτού…
Την αγκαθιά ο λαός μας την λέει και «παππαδίτσα». Γνωστή στους αρχαίους ως ηρύγγιον. Ίσως εκ της ερυγής (ρέψιμο), διότι Διοσκουρίδης (3.21) και Θεόφραστος (6.1.3) συνιστούσαν την ρίζα της κατά της φουσκοστομαχιάς.
Στην δε κωδική γλώσσα των φυτών, η προσφορά ακάνθων σημαίνει «είσαι αναιδής», ενώ η προσφορά λευκών ακάνθων σημαίνει «με βασανίζεις δεινώς»…
Ο μήνας εκτομής των ακάνθων είναι ο Ιούλιος.
Τέλος, ο Μελέαγρος (τέλη 2ου-αρχες 1ου π.Χ. αι.) ο οποίος στο ποίημά του «Στέφανος» παραβάλλει διάφορους ποιητές με άνθη, άνθος ακάνθης αποδίδει στον ποιητή Αρχίλοχο (Παλλ. Ανθολ. IV.1).
Λικνοφορία:
Από τους Γιατρούς του Κόσμου μαζεύονται υπογραφές για τον Θανάση Λερούνη, τον Έλληνα εκπαιδευτικό εθελοντή στους Καλάς – μιας φυλής του Πακιστάν, που αυτοπροσδιορίζεται ως απόγονος του Μεγ. Αλεξάνδρου! – και ο οποίος έπεσε θύμα απαγωγής από τους Ταλιμπάν.
Η ελληνική πολιτεία μέχρι στιγμής έχει αδρανήσει! Πρέπει να μαζευθούν τουλάχιστον 10.000 υπογραφές για να γίνει κάτι!
Υπάρχει σχετικός χώρος στην πλατεία Συντάγματος εν Αθήναις, και, για όσους είναι μακριά από την πρωτεύουσα, ηλεκτρονική ψηφοδόχος στο:
http://www.mdmgreece.gr/component/option,com_petitions/id,6/lang,el/view,petition/
Γράφει από την Αθήνα, ο συνεργάτης μας, συγγραφέας κ. Γιώργος Λεκάκης, www.lekakis.com
