Αιώνες τώρα έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί πολλά για το μεγαλείο των Αρχαίων Ελλήνων Φιλοσόφων. Ότι και να πούμε εμείς οι σύγχρονοί τους γι΄αυτούς θα είναι λειψό. Κάθε προσπάθεια σύγκρισης μαζί τους θεωρείται τουλάχιστον ατυχής ως ιερόσυλη. Επειδή λοιπόν τα λόγια είναι περιττά γι’ αυτούς τους «μεγάλους» ανθρώπους ας αναφέρουμε ένα μικρό μέρος από τα λεγόμενα τους και τη διδασκαλία που παρείχαν, η οποία σε ένα μεγάλο της φάσμα καλύπτει και τη σύγχρονη «πραγματικότητα» (ουτοπία)…;
«Εγώ όσα πράγματα γνωρίζω, το πλήθος τα αποδοκιμάζει, κι όσα τα πλήθος επιδοκιμάζει, εγώ δεν τα γνωρίζω καθόλου..» (Επίκουρος)
«Να μην κάνεις στους άλλους αυτό που δεν θες να σου κάνουν» (Θαλής ο Μιλήσιος) (εξακόσια χρόνια πριν το πει ο Χριστός)
«Για τρία πράγματα οφείλω ευγνωμοσύνη στην τύχη: Πρώτον διότι γεννήθηκα άνθρωπος και όχι ζώο, δεύτερον διότι γεννήθηκα άνδρας και όχι γυναίκα και τρίτον διότι γεννήθηκα Έλληνας και όχι βάρβαρος» (Θαλής ο Μιλήσιος)
(Όπως καταλαβαίνετε τα λόγια πολύ εύκολα μπορούν να νοηθούν κι αλλιώς. Ο Θαλής όμως με τα λόγια του αυτά ήθελε να καταγγείλει ότι οι άνθρωποι δεν φέρονται σωστά στα ζώα, ότι οι άνδρες δεν φέρονται σωστά στις γυναίκες και ότι οι Έλληνες δεν φέρονται στους βαρβάρους)
«Το Εν είναι η Θεότης. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι οι θεοί γεννιούνται, και ότι έχουν ενδυμασία, τη φωνη και τη μορφή ανθρωπων. Οι Αιθίοπες θέλουν τουςς θεούς μαύρους και σιμούς, οι Θράκες γλαυκούς και ξανθούς. Αν οι βόες και οι ίπποι και οι λέοντες είχαν χέρια και μπορούσαν να ζωγραφίσουν, θα παρίσταναν τους θεούς τους όμοιους με τους εαυτούς τους, οι βόες ως βούς, οι ίπποι ως ίππους και ούτω καθεξής. Αλλά, αν δεχθούμε ότι ο Θεός είναι το κράτιστο και τελειότατο όλων των όντων, δεν μπορεί να είναι ένας και όχι πολλοί. Διότι η έννοια της τελειότητας είναι συνδεδεμένη με την έννοια του κρατείν και άρχειν, που είναι νοητή μόνο ως ιδιότητα ενός και όχι πολλών. Εν έιναι το Παν». (Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος)
«Η σοφία είναι ανώτερη της σωματικής ρώμης. Οι αγροίκοι νικητές της Ολυμπίας στο δρόμο και στους άλλους ιππικούς και γυμνικούς αγώνες δεν αξίζουν όσο εγώ. Δεν είναι δίκαιο να προκρίνεται η ρώμη έναντι της αγαθής σοφίας. Ο πραγματικός αγώνας γίνεται όχι για ιδρώτα και τους δυνατούς μύες, αλλά για την απόκτηση ιστοριής(πολυμάθειας) και σοφίας δια ποικίλων γνώσεων, με τις οποίες ο άνθρωπος ξεχωρίζει από τα ζώα». (Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος)
«Κάθε ανθρώπινη γνώση στηρίζεται σε κάποια υπόθεση, που δεν δύναται να ελεγχθει. Όλα είναι σχετικά». (Ζήνωνας)
«Τα πάντα ρεί» (Ηράκλειτος)
«Πόλεμος πατήρ πάντων» (Ηράκλειτος)
«Οι άνθρωποι δεν πρέπει να περιμένουν πολλά από τις πέντε αισθήσεις, που ήταν ανεπαρκή και απατηλά μέσα για να αντιληφθούν τον κόσμο». (Πρωταγόρας)
«Πρέπει να ενδιατρίβει κανείς με τη σκέψη του εκ των προτέρων, σε εκείνα τα οποία ενδεχομένως θα συμβούν, και ενώ δεν συνέβησαν ακόμα, να τα αντικρίζει σαν να συνέβησαν» (Αναξαγόρας)
«Όλος ο κόσμος δεν είναι παρά ένας ατέρμων συνδυασμός κενού και «ατόμων» (Λεύκιππος)
«Η πατρίδα του σώφρονος ανθρώπου είναι ο κόσμος» (Δημόκριτος)
«Πιο σημαντική είναι η κατάκτηση της αλήθειας από την κατάκτηση ενός θρόνου» (Δημόκριτος)
«Οι αισθήσεις μας, μας επιτρέπουν να αναγνωρίζουμε τις δευτερεύουσες ιδιότητες (των πραγμάτων). Μας δίνουν μια μικρή άποψη της πραγματικότητας, αλλά η αλήθεια μας διαφεύγει τελείως» (Δημόκριτος)
«Τα πάντα αποτελούνται από άτομα. Τα άτομα είναι αιώνια. Ούτε πεθαίνουν ούτε γεννιούνται ποτε καινούργια άτομα. Εκείνο που αλλάζει είναι μόνο οι ενώσεις των ατόμων και οι σχέσεις τους. Δεν αναγνωρίζουμε την «αναγκαιότητα» των πάντων και γι΄αυτό εφευρίσκουμε την έννοια του «τυχαίου», από την άγνοια μας για την αναγκαιότητα που υπαγορεύει όλες τις αλλαγές. Όλα γίνονται για κάποιον λόγο. Ο άνθρωπος αποτελείται επίσης από άτομα. Ο άνθρωπος έχει όντως μία ψυχή, η οποία είναι φτιαγμένη από διαφορετική ύλη, «ευγενέστερη». (Δημόκριτος)
(Η θεωρία περί ύπαρξης ατόμων τόσο από τον Δημόκριτο όσο και από τον διδάσκαλο του Λεύκιππο μπορεί να όριζε κάτι άλλο τελείως διαφορετικό από αυτό που ορίζουν οι επιστήμονες σήμερα ως άτομο)
(Η θεωρία περί ύπαρξης ατόμων τόσο από τον Δημόκριτο όσο και από τον διδάσκαλο του Λεύκιππο μπορεί να όριζε κάτι άλλο τελείως διαφορετικό από αυτό που ορίζουν οι επιστήμονες σήμερα ως άτομο)
«Θεωρώ τον εαυτό μου τον σοφότερο μεταξύ των ανθρώπων γιατί ξέρω πως δεν ξέρω τίποτε» (Σωκράτης)
«Ο ενάρετος άνθρωπος δεν έχει ανάγκη να συμπεριφέρεται σύμφωνα προς τους νόμους, αρκεί να αφήσει την φύσιν αυτού να εκδηλωθεί ελευθέρως και χωρίς επιρροή από εξωτερική βία ή πλάνη και χωρίς εσωτερικό πάθος …» (Αντισθένης)
«Η φιλοσοφία δεν έχει σπίτι γιατί είναι τόσο μεγάλη που δεν χωράει σε κανένα σπίτι και μπορεί να έχει σαν στέγη της μόνο τον ουρανό» (Διογένης ο Σινωπεύς)
«Εκείνοι που λένε ψέματα που λένε ψέματα, τελικά το μόνο που κερδίζουν είναι αυτό: όταν λένε την αλήθεια, δεν τους πιστεύει κανείς …;» (Αριστοτέλης)
«Ελπίδα είναι το όνειρο κάποιου που δεν κοιμάται (ενός αφυπνισμένου) …;» (Αριστοτέλης)
«Η διαφορά μεταξύ μορφωμένων και αμόρφωτων είναι ίδια με τη διαφορά ανάμεσα στους ζωντανούς και τους νεκρούς..» (Αριστοτέλης)
«Οι άνθρωποι γύρω μας είναι ουσιαστικά ετερόκλητοι και μισαλλόδοξοι και γι΄αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο να κάνει κάποιος όχι συγκέντρωση αλλά ούτε και ένα απλό συμβούλιο, μια σύναξη όπως θα το ήθελε. Οι απόψεις που ακούγονται είναι σχεδόν πάντα πρόχειρες και χωρίς βάθος, μην έχοντας το θεμέλιο ιδιαίτερων γνώσεων. Όταν γράφεται ή όταν διαβάζεται κάτι, χρειάζεται τόσες πολλές διορθώσεις που είναι σαν μην ειπωθηκε η γράφτηκε. Οι σύγχρονοι μας αναβάλλουν συνεχώς τις ευθύνες τους και αδιαφόρουν για τα πάντα(εκτός από την πάρτη τους), κάτι που δεν το ανέχονται οι «σοφοί» …;»(Θεόφραστος)
(Με αυτά του τα λόγια ο Θεόφραστος αγγίζει πολλές πτυχές της σύγχρονης «πραγματικότητας»)
(Με αυτά του τα λόγια ο Θεόφραστος αγγίζει πολλές πτυχές της σύγχρονης «πραγματικότητας»)
«Η μόρφωση είναι στολίδι στην ευτυχία και καταφύγιο στη δυστυχία» (Αριστοτέλης)
«Ομορφιά είναι μια «σιωπηλή» απάτη» (Θεόφραστος)
«Άφοβον ο Θεός, ανύποπτον ο θάνατος, και τ’ αγαθόν μεν εύκτητον, το δε δεινόν ευκαρτέρητον» (Επικούρος)
(Έλεγε με λίγα λόγια πως δεν πρέπει να φοβόμαστε το Θεό για τι είναι πανάγαθος, δεν γνωρίζουμε τίποτε για τον θάνατο όποτε δεν πρεπει να μας προκαλεί ανησυχία αφού και όταν έρθει δεν θα τον καταλάβουμε. Και το καλό πολύ εύκολα μπορεί αν αποκτηθεί. Ενώ το κακό μπορούμε να το αντέξουμε με κουράγιο.
(Έλεγε με λίγα λόγια πως δεν πρέπει να φοβόμαστε το Θεό για τι είναι πανάγαθος, δεν γνωρίζουμε τίποτε για τον θάνατο όποτε δεν πρεπει να μας προκαλεί ανησυχία αφού και όταν έρθει δεν θα τον καταλάβουμε. Και το καλό πολύ εύκολα μπορεί αν αποκτηθεί. Ενώ το κακό μπορούμε να το αντέξουμε με κουράγιο.
«Κανείς να μην είναι αργός στην αναζήτηση της σοφίας όταν είναι νέος, ούτε να κουραστεί από την αναζήτηση όταν γεράσει. Διότι για καμία ηλικία δεν είναι νωρίς ‘η αργά για την υγεία της ψυχής. Και το να πει κανείς ότι η εποχή για τη μελέτη της φιλοσοφίας δεν έχει έλθει ακόμη, ή το να πει ότι αυτή η εποχή έχει περάσει, είναι σαν να λέει ότι η εποχή για ευτυχία δεν ήρθε ακόμη ή ότι έχει φύγει. Ποτέ όμως δεν είναι νωρίς και ποτέ δεν είναι αργά για την επίτευξη της ευτυχίας. Το ίδιο ισχύει και για τη μελέτη της φιλοσοφίας και για την αναζήτηση της σοφίας. Γι΄αυτό, γέροι και νεοί, το ίδιο πρέπει να αναζητουν τη σοφία. Ο γέρος, έτσι ώστε, καθώς έρχονται τα γηρατειά, θα μπορεί να είναι νέος στα καλά πράγματα, λόγω της χάρης που κέρδισε απ’ αυτά που πέρασαν, και ο νέος, ενώ βρίσκεται ακόμη στη νεότητα του θα μπορεί ταυτόχρονα να είναι γέρος, διότι δεν θα κανένα φόβο για τα πράγματα που θα ‘ρθουν. Έτσι πρέπει να εξασκούμε τον εαυτό μας σε όλα εκείνα τα πράγματα που μας φέρνουν ευτυχία, και αν αυτά τα έχουμε, τότε έχουμε τα πάντα, αλλά κι αν ακόμη δεν τα ‘χουμε, τότε όλες μας οι δράσεις θα πρέπει να στοχεύουν στο να τα αποκτήσουμε …;» (Επίκουρος)
«Η φιλία ταξιδεύει χορεύοντας γύρω από τον κόσμο, καλώντας όλους μας να ξυπνήσουμε στη ευτυχία..» (Επίκουρος) Πηγή: Φιλόστρατος (Απολλώνια Ελληνική Κίνηση)
