Διαβάστε στο τέλος του άρθρου την συγκλονιστική περιγραφή των γεγονότων στο Λιοπέτρι. Μία Θυσία της νεότερης Ιστορίας, ένα παράδειγμα αγώνα ενάντια στους Ιμπεριαλιστές και τους δοσίλογους. Αυτοί οι δύστυχοι που βεβήλωσαν τις σημαίες καλό θα είναι να μάθουν Ελληνικά για να διαβάσουν το άρθρο μήπως και σταματήσουν να υπηρετούν τον φασιστικό Κεμαλισμό.
Προβληματισμός και οργή κατοίκων στο Λιοπέτρι
Η κ. Αγγέλα μίλησε για κατάντια, επισημαίνοντας πως δεν αισθάνεται θλίψη γι’ αυτούς που κατάστρεψαν δύο φορές την ελληνική σημαία στο σπίτι της, αλλά λυπάται για τους γονείς τους, που δεν μπόρεσαν να διδάξουν στα παιδιά τους πόσο βαριά είναι η αξία της ελληνικής σημαίας και πόσο ελληνικό και κυπριακό αίμα χύθηκε για να μπορεί στις μέρες μας να ατενίζει ελεύθερα στην επικράτεια του Ελληνισμού και όπου στον κόσμο υπάρχουν Έλληνες.
εφ. “Φιλελεύθερος” ΑΧΥΡΩΝΑΣ ΛΙΟΠΕΤΡΙΟΥΗ ΜΑΧΗ ΣΤΟΝ ΑΧΥΡΩΝΑ ΤΟΥ ΛΙΟΠΕΤΡΙΟΥ Στις 2 Σεπτεμβρίου 1958, στον Αχυρώνα του Λιοπετρίου, έγινε μία από τις πιο επικές μάχες, που έδωσε η ΕΟΚΑ. Ο ταπεινός αχυρώνας χαρακτηρίστηκε «Νέο Χάνι της Γραβιάς». Για τους τέσσερις ήρωες του Αχυρώνα, τον Ανδρέα Κάρυο, τον Ηλία Παπακυριακού, τον Φώτη Πίττα και τον Χρίστο Σαμάρα, γράφει ο Αρχηγός Διγενής στα Απομνημονεύματα του:
«Είναι πολύ δύσκολον εις εμέ να ξεχωρίσω μεταξύ των τεσσάρων αυτών παλλ.ηκαριών ποιος ήταν ο γενναίος των γενναίων, διότι και οι τέσσαρες συνηγωνίσθησαν την στιγμήν εκείνην ποιος θα πέθαινε γενναιότερων».
Τα γεγονότα, που σχετίζονται με την μάχη του Αχυρώνα και τον ηρωικό θάνατο των τεσσάρων λεβεντονιών, έχουν ως εξής:
Οι τέσσερις αγωνιστές πήγαν τη νύκτα της 30ης Αυγούστου στο Λιοπέτρι για να εκπαιδεύσουν τα εκεί μέλη της ΕΟΚΑ σε θέματα που αφορούσαν τις ενέδρες. Στις 2.00 π.μ. της 1ης Σεπτεμβρίου εμφανίστηκαν κοντά στο χωριό στρατιωτικά αυτοκίνητα. Οι αγωνιστές προσπάθησαν να φύγουν από το χωριό, αλλά δεν μπόρεσαν, λόγω των στρατιωτών που συνάντησαν.
Αποφάσισαν έπειτα να διασπάσουν τον κλοιό χρησιμοποιώντας αυτοκίνητο.
Στη δεύτερη αυτή προσπάθεια τους, αντάλλαξαν πυροβολισμούς με Άγγλους στρατιώτες, αναγκάστηκαν όμως να επιστρέψουν στο Λιοπέτρι. Γύρω στις 3.00 π.μ. κατέφυγαν στον αχυρώνα του Παναγιώτη Κάλλη.
Ακολούθησε κατ’ οίκον περιορισμός και ανάκριση όλων των κατοίκων, που μέχρι τις 3.00 μ.μ. βρίσκονταν συγκεντρωμένοι μέσα σε συρματοπλέγματα. Στον αχυρώνα έγινε έρευνα, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Στις 1.00 μετά τα μεσάνυχτα της 2ας Σεπτεμβρίου, οι Άγγλοι επανήλθαν κατόπιν πληροφοριών, περικύκλωσαν τον αχυρώνα και ζητούσαν από τον ιδιοκτήτη να τους δείξει που κρύβονταν οι τέσσερις αγωνιστές. Ο ιδιοκτήτης και η οικογένεια του δεν έδωσαν καμιά πληροφορία, παρά τα βασανιστήρια, στα οποία υποβλήθηκαν. Οι Άγγλοι κάλεσαν τους αγωνιστές να παραδοθούν, αλλά δεν πήραν καμιά απάντηση. Στη συνέχεια, έχοντας προκάλυμμα τον ιδιοκτήτη, πυροβόλησαν εντός του αχυρώνα, αλλά και πάλι δεν πήραν καμιά απάντηση.
Το πρωί της 2ας Σεπτεμβρίου, έγινε νέος κατ’ οίκον περιορισμός και ο ιδιοκτήτης του Αχυρώνα υποβλήθηκε σε νέα βασανιστήρια. Ομάδα στρατιωτών, που έφτασε κοντά στον αχυρώνα δέχτηκε πυροβολισμούς από τους τέσσερις αγωνιστές. Οι Άγγλοι τότε ζήτησαν ενισχύσεις, που σύντομα ήρθαν. Οι πυροβολισμοί συνεχίζονταν και οι αγωνιστές κλήθηκαν να παραδοθούν. Ακολούθησε μικρή διακοπή και οι πυροβολισμοί επαναλήφθηκαν σφοδρότεροι. Αρκετοί στρατιώτες τραυματίστηκαν. Οι Άγγλοι έριξαν χειροβομβίδες και βόμβες χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Ένας από τους αγωνιστές βγήκε από τον αχυρώνα πυροβολώντας, αλλά φονεύθηκε από Άγγλο στρατιώτη. Οι άλλοι αγωνιστές συνέχισαν να πυροβολούν και τραυμάτισαν ένα στρατιώτη και ένα λοχαγό. Στην ανταλλαγή νέων πυροβολισμών φονεύθηκε δεύτερος αγωνιστής. Άλλοι στρατιώτες ανέβηκαν στην οροφή του αχυρώνα, όπου άνοιξαν τρύπα, έριξαν μέσα ρούχα και βενζίνη. Τα ρούχα πήραν φωτιά, αλλά σε λίγο έσβησαν. Ενώ η μάχη συνεχιζόταν με αυτόματα και χειροβομβίδες, αγγλικό ελικόπτερο έριξε εμπρηστικές βόμβες και ο αχυρώνας πήρε αμέσως φωτιά. Τότε οι δύο αγωνιστές όρμησαν έξω, αλλά πυροβολήθηκαν και φονεύθηκαν από τους στρατιώτες.
Οι τέσσερις αγωνιστές της ΕΟΚΑ με τον ηρωικό τους θάνατο συγκίνησαν όλο τον κυπριακό λαό και προκάλεσαν παγκόσμιο θαυμασμό. Ο τόπος της θυσίας τους, στον οποίο στήθηκαν οι ανδριάντες τους, έγινε αμέσως μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου εθνικό προσκύνημα. Σήμερα ο αχυρώνας και η πέριξ αυλή διαμορφώθηκαν σ’ ένα ενιαίο Μνημειακό Χώρο για να διαιωνίζει το μεγαλείο του ηρωισμού και της αυτοθυσίας τους.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΥΟΣ
Γεννήθηκε στο χωριό Αυγόρου της επαρχίας Αμμοχώστου στις 16 Ιουλίου, 1926. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο του χωριού του και αργότερα καταρτίστηκε μελετώντας θέματα θεολογίας, λογιστικής, αγγλικών και ελληνικής λογοτεχνίας. Ήταν στέλεχος της ΠΕΚ και πρωτοστάτησε στην ίδρυση της ΣΕΚ, της ΠΕΟΝ και του Θρησκευτικού συλλόγου του χωριού του. Τον Ιανουάριο του 1955 συνδέθηκε με τον Γρηγόρη Αυξεντίου. Υπήρξε ο διοργανωτής και πρώτος υπεύθυνος του αγώνα της ΕΟΚΑ στο Αυγόρου.
Πήρε μέρος την 1η Απριλίου 1955 στην επιχείρηση βραχυκυκλώματος των ηλεκτρικών καλωδίων παρά το Αυγόρου και έπαθε σοβαρά εγκαύματα. Συνελήφθη αρκετές φορές για τη δράση του και μετά την επίθεση της ομάδας του κατά του αστυνομικού σταθμού Άχνας καταζητήθηκε. Συνελήφθη τον Νοέμβριο του 1956 και κλείστηκε στα κρατητήρια Πύλας, απ’ όπου απέδρασε στις 12 Μαρτίου, 1958.
Συνέχισε τη δράση του ως υποτομεάρχης στην περιοχή Κοκκινοχωριών, μέχρι την ημέρα που αψηφώντας τον θάνατο μαζί με τους συναγωνιστές του κέρδισαν την αθανασία, αφήνοντας την τελευταία τους πνοή στον θρυλικό Αχυρώνα Λιοπετρίου.
ΗΛΙΑΣ ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΚΟΥ
Γεννήθηκε στο χωριό Λυθράγκωμη της επαρχίας Αμμοχώστου στις 25 Ιανουαρίου, 1938. Μετά την αποφοίτηση του από το δημοτικό σχολείο του χωριού του φοίτησε στο Γυμνάσιο Αμμοχώστου. Μαθητής ακόμη της Ε’ Γυμνασίου εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ και έδρασε ως μέλος των ομάδων κρούσεως. Πήρε μέρος σε βομβιστικές επιθέσεις. Καταζητήθηκε από τους Άγγλους προτού τελειώσει το Γυμνάσιο.
Τον Μάρτιο του 1957 ανέλαβε την ευθύνη του υποτομέα Άσσιας και των γύρω χωριών. Ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα. Μια από τις ενέργειες του ήταν η αρπαγή γαλλικών αυτομάτων όπλων από άνδρες του γαλλικού αποσπάσματος, που είχαν κάνει επέμβαση στο Σουέζ. Όταν το καλοκαίρι του 1958 οι Τούρκοι εξαπέλυσαν συστηματικές επιθέσεις εναντίον ελληνικών περιουσιών, οργάνωσε πολιτοφυλακή των Ελλήνων στα χωριά της περιοχής του και αντέκοψε τις τουρκικές επιθέσεις.
Στις 13 Ιουλίου 1958 με προσωπική του καθοδήγηση οι αγωνιστές της Άσσιας ανατίναξαν την υδραντλία, τα υποστατικά και τις υδατοδεξαμενές, από τις οποίες υδρεύονταν οι στρατοπεδευμένες αγγλικές δυνάμεις στον αστυνομικό σταθμό Βατυλής. Στις 31 Ιουλίου 1958 ενέπεσε σε αγγλική περίπολο και πληγώθηκε στο πόδι. Αν και πληγωμένος κατόρθωσε να διαφύγει. Η δράση του συνεχίστηκε μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου 1958, μέρα του θανάτου του, όταν επιχείρησε ηρωική έξοδο από τον Αχυρώνα του Λιοπετρίου.
ΦΩΤΗΣ ΠΙΤΤΑΣ
Γεννήθηκε στο χωριό Φρέναρος της επαρχίας Αμμοχώστου στις 28 Φεβρουαρίου 1935. Αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο του χωριού του, το Γυμνάσιο Αμμοχώστου και το διδασκαλικό Κολέγιο Μόρφου. Έγινε μέλος της ΕΟΚΑ, όταν ήταν σπουδαστής στο Κολέγιο. Υπηρέτησε ως δάσκαλος στο δημοτικό σχολείο Άχνας και ανέπτυξε πλούσια δράση στον μαχητικό, στον οργανωτικό και στον διαφωτιστικό τομέα. Καταζητήθηκε από τους Άγγλους στις 18 Οκτωβρίου 1956.
Ως καταζητούμενος πρόσφερε πολλά στον αγώνα της ΕΟΚΑ στα χωριά Λύση, Βατυλή και Άσσια. Συνελήφθη στις 10 Ιανουαρίου, 1957 και βασανίστηκε ανελέητα για 20 μέρες στις φυλακές της Αμμοχώστου. Με το αίμα που έφτυσε από τα βασανιστήρια ζωγράφισε στον τοίχο του κελιού του τη μορφή της ελευθερίας. Για τα φρικτά βασανιστήρια του, μας μιλά πολύ εύγλωττα το προσωπικό του ημερολόγιο, στο οποίο κατέγραψε τις εμπειρίες του. Κλείστηκε στα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς και αργότερα της Πύλας, απ’ όπου δραπέτευσε με άλλους συναγωνιστές του στις 12 Μαρτίου 1958. Συνέχισε τη δράση του ως υποτομεάρχης στην περιοχή Λύσης. Είχε πλούσια και αποτελεσματική δράση. Οι Άγγλοι ενοχλημένοι επέβαλαν δεκαπενθήμερο κατ’ οίκον περιορισμό και επιδόθηκαν σε έρευνες, χωρίς αποτέλεσμα. Στις 2 Σεπτεμβρίου, 1958 έπεσε μαχόμενος για την ελευθερία της πατρίδας του στην ένδοξη μάχη του Αχυρώνα Λιοπετρίου.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ
Γεννήθηκε στο χωριό Λιοπέτρι της επαρχίας Αμμοχώστου, στις 12 Φεβρουαρίου 1925. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο του χωριού του μέχρι την Τετάρτη τάξη. Επειδή ήταν φιλομαθής, θρήσκος και αγνός πατριώτης, έμαθε πολλά πράγματα διαβάζοντας θρησκευτικά βιβλία και ελληνική ιστορία. Έψαλλε στην εκκλησία του χωριού του. Υπήρξε ο ιδρυτής της ΟΧΕΝ Λιοπετρίου και ο καθοδηγητής της χριστιανικής κίνησης των γύρω χωριών.
Από το 1954 εντάχθηκε σε μυστική οργάνωση, που προπαρασκεύαζε ένοπλη εξέγερση για την απελευθέρωση της Κύπρου. Τον Ιανουάριο του 1955 συνδέθηκε με τον Γρηγόρη Αυξεντίου. Εργάστηκε για τη στρατολόγηση μελών της ΕΟΚΑ. Στις αρχές Μαρτίου του 1955 ορκίστηκαν στο σπίτι του τα πρώτα μέλη της ΕΟΚΑ Λιοπετρίου.
Πήρε μέρος την 1η Απριλίου, 1955 στην επίθεση που έγινε στη Δεκέλεια με υπεύθυνο τον Γρηγόρη Αυξεντίου. Την ίδια μέρα καταζητήθηκε και μέχρι τον θάνατον του έμεινε επικηρυγμένος για 5.000 λίρες. Σ’ όλο αυτό το διάστημα ανέπτυξε δράση στα χωριά Λιοπέτρι, Λιμνιά, Αγ. Σέργιο. Αυγόρου, Ορμήδεια, Περιστερωνοπηγή, Γαϊδουρά, Πυργά και Πραστειό.
Έπεσε μαχόμενος στον Αχυρώνα Λιοπετρίου για τα ιδανικά, που πίστευε από την παιδική του ηλικία.
