Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό, συνήθως υγιές, ανθρώπινο συναίσθημα. Όταν, όμως, ξεφεύγει από τον έλεγχό μας και γίνεται καταστροφικός, μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους και να επιβαρύνει την ποιότητα της ζωής μας.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Charles Spielberger,που ειδικεύεται στη μελέτη του θυμού, ο θυμός είναι μια συναισθηματική κατάσταση που ποικίλλει σε ένταση από τον ήπιο εκνευρισμό ως την έντονη οργή και μανία. Όπως και άλλα συναισθήματα, συνοδεύεται από φυσιολογικές και σωματικές αλλαγές: όταν θυμώνουμε, η καρδιά μας χτυπά πιο δυνατά και η πίεση του αίματός μας αυξάνεται, όπως αυξάνονται και τα επίπεδα των ορμονών αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη.
Ο θυμός γεννιέται από εξωτερικά ερεθίσματα αλλά και από ανησυχία ή από συνεχή ενασχόληση με τα προσωπικά μας προβλήματα. Κάποιες μνήμες τραυματικών ή εξοργιστικών γεγονότων μπορούν, επίσης, να προκαλέσουν συναισθήματα θυμού.
Πως εκδηλώνουμε το θυμό μας
Ο ενστικτώδης, φυσικός τρόπος να εκδηλώσουμε το θυμό μας είναι να αντιδράσουμε επιθετικά. Ο θυμός είναι μια φυσική, προσαρμοστική απάντηση σε κάποια απειλή. Συχνά υποκινεί έντονα συναισθήματα και συμπεριφορές, που μας επιτρέπουν να παλέψουμε και να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας, όταν δεχτούμε επίθεση.
Επομένως, ως ένα σημείο, η έκφραση θυμού είναι απαραίτητη για την επιβίωσή μας. Από την άλλη πλευρά, είναι καλό να μην αντιδράμε επιθετικά φραστικά ή σωματικά σε κάθε πρόσωπο που μας προκαλεί ή μας ενοχλεί γιατί αυτό θα μας απομακρύνει από τους αγαπημένους μας ανθρώπους.
Διαχείριση του θυμού
Δεν είμαστε πάντα σε θέση να αλλάξουμε ή να ξεφύγουμε από τα πράγματα ή τα πρόσωπα που μας κάνουν να θυμώνουμε. Αυτό όμως που μπορούμε να κάνουμε είναι να ελέγξουμε τις αντιδράσεις μας απέναντι σε αυτά που τους προκαλούν θυμό. Oι τρεις κύριοι τρόποι διαχείρισης του θυμού είναι οι εξής: έκφραση, απώθηση και χαλάρωση
ΈκφρασηΤο να εκφράσουμε το θυμό μας με θετικό τρόπο – και όχι επιθετικό– είναι η καλύτερη λύση στη διαχείριση και εκδήλωση αυτού του συναισθήματος.
Για να το επιτύχουμε, καλό είναι να μάθουμε να ξεκαθαρίζετε τις ανάγκες και τους τρόπους ικανοποίησής τους, χωρίς την πρόκληση βλάβης σε τρίτους. Το να εκφράζουμε το θυμό μας θετικά δε σημαίνει ότι πρέπει να γίνουμε πιεστικοί ή απαιτητικοί. Αντίθετα, σημαίνει να δείχνουμε σεβασμό στον εαυτό μας και στους άλλους.
Απώθηση
Ο θυμός μπορεί, είτε να καταπιεστεί είτε να αλλάξει μορφή ή κατεύθυνση. Αυτό συμβαίνει όταν συγκρατούμε το θυμό μας, σταματάμε να σκεφτόμαστε ότι μας τον προκάλεσε και επικεντρωνόμαστε σε κάτι θετικό. Στόχος μας στην περίπτωση αυτή είναι ο περιορισμός ή η απώθηση του θυμού και η μετατροπή του σε πιο δημιουργική συμπεριφορά. Ο κίνδυνος που ελλοχεύει στην αντίδραση αυτού του τύπου είναι ο εξής: Αν ο θυμός δεν εκφραστεί εξωτερικά, μπορεί να στραφεί εσωτερικά προς τον εαυτό μας και να οδηγήσει σε υπέρταση, υψηλή αρτηριακή πίεση ή κατάθλιψη.
Με λίγα λόγια θυμός που δεν εκφράζεται μπορεί να οδηγήσει σε παθολογικές εκδηλώσεις, όπως είναι η παθητική-επιθετική συμπεριφορά (η έμμεση επίθεση σε άτομα, χωρίς αυτά να γνωρίζουν το λόγο, και όχι η άμεση πρόσωπο με πρόσωπο αντιμετώπιση) ή μια προσωπικότητα διαρκώς κυνική και επιθετική. Τα άτομα που συνεχώς ταπεινώνουν τους άλλους, κριτικάρουν τα πάντα και κάνουν κυνικά σχόλια είναι τα άτομα που δεν έχουν μάθει να εκφράζουν το θυμό τους εποικοδομητικά. Είναι, επίσης, αναμενόμενο να μην έχουν συνάψει πολλές υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις.
Χαλάρωση
Ένας άλλος τρόπος ελέγχου του θυμού είναι η χαλάρωση. Η χαλάρωση δεν αφορά τον έλεγχο της εξωτερικής συμπεριφοράς αλλά τον έλεγχο των εσωτερικών αντιδράσεων του οργανισμού, τη μείωση των καρδιακών παλμών και την απομάκρυνση των άσχημων συναισθημάτων.
Όπως τονίζει ο Charles Spielberger, «όταν καμιά από αυτές τις τεχνικές δεν αποδίδει, τότε σίγουρα κάποιος ή κάτι βρίσκεται σε κίνδυνο».
Πρακτικές για να ελέγξουμε το θυμό μας
- Εάν αισθάνεσαι «εκτός ελέγχου», βγες για λίγο έξω από την κατάσταση, μέχρι να ηρεμήσεις. Σκέψου λογικά και υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι ο κόσμος δεν υπάρχει για να σε κατατρέχει, απλά ζει κάποιες από τις δυσκολίες της καθημερινής ζωή.
- Αναγνώρισε και αποδέξου το συναίσθημά σου, ως κάτι φυσιολογικό και μέρος της ζωής σου. Θυμήσου πως με το να θυμώνεις δε διορθώνεται τίποτα και ούτε πρόκειται αυτό να σε κάνει να νιώσεις καλύτερα (στην πραγματικότητα, μπορεί να σε κάνει να νιώσεις χειρότερα).
- Προσπάθησε να εντοπίσεις τι ακριβώς, σου προκάλεσε τον θυμό. Αφού το εντοπίσεις, καθόρισε τις στρατηγικές, για να χειριστείς αποτελεσματικά το πρόβλημα
- Μην καταπιείς τον θυμό σου, απλά εκτόνωσέ τον με ασφαλή τρόπο και όχι εναντίον κάποιου ατόμου. Επέλεξε την φυσική άσκηση για να ηρεμήσεις. Μια πολύ καλή λύση είναι να στρέψεις τον θυμό σου σε ένα μαξιλάρι που μπορείς να χτυπάς όσο θες μέχρι να νιώσεις ότι αδειάζεις μέσα σου, να σκίσεις παλιές εφημερίδες κλπ
Πηγή: Καλά Νέα
