Τα αρχαία ορυχεία της Σάμου που βρίσκονται στους Μυτιληνιούς, ένα από τα μεγάλα χωριά της Σάμου, στην περιοχή Κουτσοδόντη βρίσκονται 45 σπηλιές γύρω από το λόφο και είναι είσοδοι Αρχαίου Ορυχείου. Οι σπηλιές ξεκινούν από υψόμετρο 147 μέτρων απο που μπορεις να δεις τα Πολυκράτεια τείχη και το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο. Οι είσοδοι στηρίζονται σε κολώνες λαξευμένες με το χέρι, μαρτυρώντας την ακρίβεια της μελέτης, τη διάταξη, αλλά και τη προσεγμένη κατασκευή της κάθε μιας, ώστε να συγκρατούν στέρεα το βουνό πάνω τους.
Σε μια από αυτές μια τρύπα οδηγεί στο εσωτερικό του λόφου, όπου οι εξερευνητές κατέγραψαν (8) επίπεδα με τον ίδιο τρόπο στήριξης συνολικού βάθους -70μ και μήκος κάθε επιπέδου 1 Km. Σύμφωνα με τον Herman Kienast, Αρχιτέκτονα του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου και τέως υπεύθυνο των ανασκαφών στο Ιερό της Ήρας και μελετητή του Ευπαλινείου Ορύγματος, από τη θέση αυτή εξορύσσονταν υλικά για την ανέγερση του μεγάλου ναού της Ήρας και άλλων κτιρίων στο χώρο του Ιερού καθώς και στο χώρο της αρχαίας πόλης της Σάμου, του σημερινού Πυθαγορείου κατά τους αρχαϊκούς χρόνους.
Στο ορυχείο, σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας δόθηκαν, γινόταν εξόρυξη πετρώματος που χρησιμοποιείτο για την ταρίχευση των νεκρών και το οποίο εξαγόταν στην Αίγυπτο. Από τον 19 αι. μ.Χ. και μετά γινότανε εξόρυξη νίτρου και πυρίτιδας.
Μέσα βρέθηκαν σπασμένα πολλά, μάλλον, σύγχρονα κεραμικά αγγεία καθώς και επιγραφές με ονόματα στα τοιχώματα και τις οροφές με παλαιότερη χρονολογία το 1906.
Από επιτόπια έρευνα του Ίππώναξ ‘Απολλοδώρου
