Μπορεί στην Ελλάδα η έρευνα και η καινοτομία στην εκπαίδευση να τελεί ουσιαστικά υπό διωγμό, καθώς ελέω οικονομικής κρίσης και τρόικας , η χρηματοδότηση είναι συνεχώς μειούμενη τα τελευταία χρόνια, αλλά φαίνεται ότι η ποιότητα και το ταλέντο Ελλήνων καθηγητών και φοιτητών βρίσκει απήχηση στο εξωτερικό.
Πριν λίγες εβδομάδες ανακοινώθηκε ότι 5 πανεπιστήμια της Ελλάδος φιγουράρουν στη λίστα με τα καλύτερα παγκοσμίως, όπως προκύπτει από τους Διεθνείς Πίνακες Κατάταξης Πανεπιστημίων ανά Ειδικότητα 2013 της QS (QS World University Rankings by Subject 2013).Πλέον άλλη μια διάκριση για τους Έλληνες καθηγητές που διδάσκουν στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στα διεθνούς φήμης πανεπιστήμια στο Κατάρ είναι γεγονός, καθώς εξασφάλισαν σημαντική χρηματοδότηση, από το Εθνικό Ίδρυμα χρηματοδότησης Έρευνας της χώρας και μάλιστα , ένα από το προγράμματα που θα χρηματοδοτηθεί θα διενεργηθεί σε συνεργασία και με τον Ελληνικό κέντρο έρευνας “Δημόκριτο”, ενώ ήδη τρέχει συνεργασία και με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Στόχος των Ελλήνων καθηγητών, είναι στα χρηματοδοτούμενα προγράμματα να προσελκύσουν και Έλληνες επιστήμονες , για αυτό άλλωστε θα έρθουν στην Ελλάδα για συνεντεύξεις.
Οι ελληνικές πρωτιές
Το Εθνικό Ίδρυμα Χρηματοδότησης Έρευνας του Qatar (Qatar National Research Fund, QNRF) που αποτελεί μέρος του Qatar Foundation (QF) ανακοίνωσε χθες τα νέα ερευνητικά προγράμματα που σκοπεύει να χρηματοδοτήσει για το 2014 μέσω του προγράμματος χρηματοδότησης έρευνας εθνικής προτεραιότητας (National Priorities Research Program, NPRP). Συνολικά 137 ερευνητικά έργα θα χρηματοδοτηθούν με 121 εκατομμύρια δολάρια. Τη μερίδα του λέοντος θα λάβει το Πανεπιστήμιο του Qatar με 54 εκατομμύρια δολάρια και 63 έργα με δεύτερο το Texas A&M University at Qatar (που αποτελεί μέρος του Texas A&M University με έδρα το College Station του Houston) με 17,2 εκατομμύρια δολάρια και 17 έργα.
Συγκεκριμένα εξόχως σημαντική χαρακτηρίζεται η επιτυχία Ελλήνων Καθηγητών που εργάζονται στα πανεπιστήμια του Κατάρ, καθώς στα σε 6 από τα 17 έργα που έλαβε το Texas A&M University at Qatar, οι επιστημονικοί διευθυντές είναι Έλληνες:
Ο Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Μηχανικών Πετρελαίου Βασίλης Κελεσίδης, ο Καθηγητής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών Ιωάννης Οικονόμου, ο Επίκουρος Καθηγητής του ίδιου ΤμήματοςΚωνσταντίνος Κακοσήμος και ο Καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών στο κεντρικό campus στο Texas Καθηγητής Κωνσταντίνος Γεωργιάδης. Μάλιστα, σε ένα από τα έργα αυτά, προβλέπεται συνεργασία μεταξύ του Texas A&M University at Qatar και του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος». Είναι η δεύτερη φορά που το Κατάρ χρηματοδοτεί άμεσα ένα Ελληνικό ερευνητικό ίδρυμα. Ήδη υπάρχει συνεργασία μεταξύ του Texas A&M University at Qatar και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πάνω σε θέματα ανάπτυξης νέων καταλυτικών διεργασιών.
Ο Καθηγητής Ιωάννης Οικονόμου, υπεύθυνος της συνεργασίας με το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και πρώην Διευθυντής Ερευνών του «Δημόκριτου» δήλωσε: «Το Qatar Foundation και το Texas A&M University, ειδικότερα, προσβλέπουν στην προσέλκυση κορυφαίων νέων Ελλήνων επιστημόνων που στοχεύουν σε μεταπτυχιακές σπουδές και μεταδιδακτορική έρευνα υψηλού επιπέδου. Δεν είναι υπερβολή το γεγονός ότι πλέον προσελκύουμε φοιτητές και ερευνητές από ολόκληρο τον κόσμο. Ότι ήταν οι μεταπτυχιακές σπουδές στις ΗΠΑ στα τέλη του 20ου αιώνα, θα είναι οι σπουδές στο Qatar στο άμεσο μέλλον. Στα δύο νέα ερευνητικά έργα τα οποία διευθύνω, υπάρχει άμεση συνεργασία με το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και το Πανεπιστήμιο Princeton στις ΗΠΑ. Ήδη έχουμε ξεκινήσει διαπραγματεύσεις και με άλλα Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Βρετανίας για συνεργασία από το 2015 και μετά. Στα τέλη Μαΐου και τον Ιούνιο, οι συνάδελφοι μου και εγώ θα επισκεφθούμε ορισμένα από τα καλύτερα Ελληνικά ΑΕΙ για να μιλήσουμε με νέους επιστήμονες. Ο συναγωνισμός για την προσέλκυση ταλέντων είναι αδυσώπητος και παγκόσμιος. Ευελπιστούμε ότι μέχρι το 2020 θα είμαστε η πρωτοπόρος χώρα σε παραγωγή γνώσης και τεχνολογίας”.
Με βάση την πολιτική του QNRF, ποσοστό μέχρι 35 % του προϋπολογισμού ενός ερευνητικού έργου μπορεί να διοχετευθεί σε ίδρυμα εκτός της χώρας. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι βέβαια ο επιστημονικός διευθυντής του έργου να εργάζεται σε ίδρυμα του Κατάρ.
Το 2,8% του ΑΕΠ δίνεται για έρευνα στο Κατάρ
Το ποσοστό επιτυχίας για το φετινό 6ο κύκλο χρηματοδότησης ήταν 20 % που είναι αρκετά χαμηλότερο από τα προηγούμενα έτη. Ο αυξανόμενος ανταγωνισμός μεταξύ των ιδρυμάτων αντανακλά τόσο την έμφαση στην έρευνα που δίνει η χώρα όσο και την υψηλής ποιότητας έρευνα που γίνεται στα ιδρύματα αυτά. Είναι χαρακτηριστικό, ότι ο στόχος της κυβέρνησης του Κατάρ, είναι να διοχετεύεται το 2,8 % του ΑΕΠ σε έρευνα, κάτι που στην Ευρώπη το επιτυγχάνουν μόνο οι Σκανδιναβικές χώρες.
Οι εθνικές προτεραιότητες χρηματοδότησης έρευνας στο Qatar για τα επόμενα χρόνια εστιάζονται στους τομείς: Ενέργεια και Περιβάλλον, Επιστήμη Υπολογιστών και Επικοινωνιών, Υγεία, Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες και Τέχνη.
