ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ Φ.Ε. ΑΘΗΝΑ ΕΡΓΑΝΗ

Ἀγαπητοὶ φίλοι καὶ φίλες ξαναβρισκόμαστε· ἕξι μῆνες μετά. Ἦταν ἡ 15^η Ἀπριλίου, ὅταν γιὰ πρώτη φορὰ συγκεντρωθήκαμε στὴν αἴθουσα Παλαίχθων καὶ συναποφασίσαμε νὰ τεθοῦν οἱ βάσεις ἑνὸς ἐποικοδομητικοῦ διαλόγου μεταξὺ τῶν Νεοελλήνων πολυθεϊστῶν καὶ γιατὶ ὄχι μιᾶς συνεργασίας. Εἴχαμε προσκαλέσει τότε τὸ σωματεῖο ἀρχαιοθρῄσκων ΕΛΛΗΝ.Α.Ι.Σ., τὸν Κῆπο τῶν Ἀθηνῶν, τὸ Ε.Α.Ρ., τὴν λατρευτικὴ κοινότητα Λάβρυς, τὸ Κοινὸν τῶν Εὐβοέων καὶ τὴν θεατρικὴ ὁμάδα Διόνυσος Ἐλευθερεύς. Ἂν ἐξαιρέσουμε τὴν τελευταία, ποὺ δυστυχῶς δὲν προχώρησε, εἶχε ὅμως μία πολὺ θετικὴ (νὰ μὴν πῶ συγκλονιστικὴ) παρουσία στὰ Ἀττικὰ Διονύσια, καὶ τὸ Ε.Α.Ρ. ποὺ δὲν προσεκλήθη γιὰ λόγους ποὺ δὲν εἶναι τοῦ παρόντος, οἱ ὑπόλοιποι εἴμαστε πάλι ἐδῶ· στὴν παρέα μας προστέθηκαν καὶ δύο ἄλλες ὁμάδες, ὁ Προμηθεὺς Πυρφόρος (ποὺ λόγῳ τῆς μακρυνῆς ἀποστάσεως δὲν εἶναι μαζύ μας) καὶ οἱ Μυθικὲς Ἑλληνικὲς Διαδρομές, θὰ εἴμαστε δὲ πολὺ εὐτυχεῖς ἐὰν στὴν ἑπομένη συνάντηση εἶναι κοντά μας καὶ οἱ λοιποὶ σοβαροὶ πολυθεϊστικοὶ σύλλογοι. Καὶ γιὰ νὰ γίνω πιὸ σαφής, ἐννοῶ τὸ Υ.Σ.Ε.Ε. καὶ τὴν Ἑλληνικὴ Ἑταιρία Ἀρχαιοφίλων, τοὺς ὁποίους θέλουμε πράγματι στὴν κίνησή μας[1]· δυστυχῶς ὑπάρχει μία διαφορὰ νοοτροπίας ποὺ ἐμποδίζει τέτοιου εἴδους συγκλίσεις: ὁ ἀπομονωτισμός τοῦ Υ.Σ.Ε.Ε. ἀφ’ ἑνός, ἡ χριστιανικοῦ τύπου πίστη τῶν λεγομένων θρῃσκευτῶν τοῦ Δωδεκαθέου[2] ἀφ’ ἑτέρου, ἀποτελοῦν τὴν οὐσία αὐτῆς τῆς προβληματικῆς συμπεριφορᾶς.

Ἂς ἐπιστρέψουμε ὅμως στὰ καθ’ ἡμᾶς· τὸ Ἐργαστήριό μας κινεῖται καὶ θὰ ἐξακολουθῇ νὰ κινῆται πρὸς δύο κατευθύνσεις:

στὴν ἐσωτερική του λειτουργία, θὰ προσπαθήσῃ νὰ παραμείνῃ αὐτὸ ποὺ εἶναι καὶ τὸ ἔχει καταστήσει ἐδῶ καὶ μία δεκαετία περίπου αὐτόνομο φιλοσοφικὸ ἐργαστήριο μὲ σαφῆ πολυθεϊστικὸ χαρακτῆρα, δίχως ἀκρότητες φραστικὲς ποὺ καθιστοῦν δύσκολη τὴν ἐπικοινωνία μὲ τοὺς κινούμενους στὴν μεθόριο μεταξὺ ἡμῶν καὶ τῆς Ἐκκλησίας[3]. Ἑπομένως πρέπει, κατ’ ἀρχήν, νὰ ἀκολουθήσουμε τὴν πεπατημένη μὲ βελτιωτικὲς ἐπὶ μέρους κινήσεις, ὅπου ἀπαιτηθῇ· δηλαδὴ σωστὲς ἐπιλογὲς ὁμιλητῶν καὶ ἀποκλεισμὸς τῶν ἀκατάλληλων, στροφὴ στὸ δυναμικὸ τῆς Ἐργάνης καὶ τῶν φίλιων χώρων, ἐμπλουτισμὸς τῶν τίτλων μὲ θέματα ποὺ ἀφοροῦν στὴν πολιτική: χρηματοπιστωτικὴ κρίση (ἀπὸ ποιοὺς καὶ πῶς προκαλεῖται), στὴν ἐγκληματικὴ καὶ ἀπειλητικὴ γιὰ τὴν χώρα μας ἰμπεριαλιστικὴ Pax Americana, στὴν αἰσθητική, στὴν ποίηση (πολὺ ἐπιτυχημένο τὸ ἀφιέρωμα στὸν Jim Morrison), ἀλλαγὴ τοῦ τρόπου διεξαγωγῆς τῶν διαλέξεων, στὶς ὁποῖες θὰ προσδώσουμε περισσότερο ἀφηγηματικὸ χαρακτῆρα ἀντὶ τῆς κλασσικῆς στεγνῆς ἀνακοίνωσης· καὶ

στὴν ἐξωτερική μας λειτουργία τὸ δόγμα μας παραμένει ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ καὶ συμπυκνώνεται στὴν κωδικὴ φράση ἐξωστρέφεια, ποὺ σημαίνει: συνεργασία χωρὶς προϋποθέσεις (ἐνν. δικαιολογίες καὶ προσκόμματα ἢ ἄλλα λόγια ν’ ἀγαπιόμαστε γιὰ νὰ μὴν συζητᾶμε) μὲ τοὺς ὅμορους χώρους (ἡ περίοδος τῆς μοναξιᾶς καὶ τῶν ἐκβιαστικῶν ἀποκλεισμῶν τοῦ Ἐργαστηρίου μας ἀπ’ τὶς κοινὲς ἐκδηλώσεις φαίνεται ὅτι ἀνήκει στὸ παρελθόν), μὴ προσχηματικὸς διάλογος μὲ ὅλους (ἀκόμη καὶ μ’ αὐτοὺς ποὺ ἐξ αἰτίας τοῦ συμφυρμοῦ τους[4] δείχνουν τώρα νὰ μᾶς ἀποστρέφωνται), συμμετοχὴ στὶς λατρευτικὲς ἐκδηλώσεις, μὲ προτεραιότητα στὴν τελετουργία -τονίζουμε ὅτι ἂν καὶ εἴμαστε μόνο φιλοσοφικὸ ἐργαστήριο, θεωροῦμε τὴν φιλοσοφία ὡς προπαρασκευὴ γιὰ τὰ αὐθεντικὰ ἀνώτερα, σὲ καμμία περίπτωση ὅμως ancillae theologiae ἀποκλεισμός, ἀκούγεται κακόηχο ἀλλὰ δὲν μποροῦμε νὰ κάνουμε ἀλλοιῶς, τῶν γραφικῶν ἀπ’ τὶς συναντήσεις μας, προκειμένου νὰ μὴν θέτουμε ἐν κινδύνῳ τὴν σοβαρότητα τοῦ ἐγχειρήματός μας, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀξιοπιστία τῶν προθέσεών μας[5], ἀντιπαράθεση σ’ ὅλα τὰ ἐπίπεδα μὲ τοὺς λεγομένους ἑλλαδεμπόρους, αὐτοὺς τούς, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, ἀνεπάγγελτους ποὺ βλέπουν τὴν ὑπόθεσή μας ὡς εὐκαιρία γιὰ τὴν συμπλήρωση εἰσοδήματος.

Πῶς θὰ «ἐκμεταλλευθοῦμε» ὅλο τὸ δυναμικό: ἔχουμε κατ’ ἀρχὴν δύο εἰδῶν συλλογικότητες ὁ διαχωρισμὸς αὐτὸς δὲν εἶναι ἀπόλυτος καὶ πραγματοποιεῖται χάριν τῆς συζητήσεως θρῃσκευτικὲς καὶ φιλοσοφικές· στὴν πρώτη κατηγορία ἀνήκουν ἡ Τετρακτύς, τὸ ΕΛΛΗΝ.Α.Ι.Σ., ἡ Λάβρυς καὶ οἱ Μ.Ε. Διαδρομές, ἐνῷ στὴν δεύτερη ὁ Κῆπος, οἱ Εὐβοεῖς καὶ ἡ Ἐργάνη[6]. Στὸ σημεῖο αὐτὸ πρέπει νὰ συγχαρῶ τοὺς Ἐπικουρείους γιὰ τὴν ἔως τώρα λειτουργία τους, νὰ σᾶς ἐνημερώσω ὅτι ὡς Ἀθηνᾶ Ἐργάνη θὰ τοὺς καλέσουμε νὰ μᾶς παρουσιάσουν τὶς δραστηριότητές τους καί, εὐκαιρίας δοθείσης, νὰ ὑπογραμμίσω τὴν ἀνάγκη δημιουργίας καὶ τῶν λοιπῶν φιλοσοφικῶν ὁμοιογενῶν κύκλων· ἤδη οἱ Πλατωνικοὶ βρισκόμαστε στὶς πρῶτες συζητήσεις, νομίζω τὸ ἴδιο πρέπει νὰ πράξουν οἱ Στωϊκοί, οἱ Ἀριστοτελικοὶ καὶ οἱ ἄλλοι.

Ἡ ἐπιτυχία τοῦ ἐγχειρήματός μας θὰ κριθῇ ἀπ’ τὸ ἐὰν καὶ κατὰ πόσον ἐπιτευχθῇ μία σύνθεση τῶν δύο κατηγοριῶν χωρὶς προβλήματα. Στὸ θεολογικὸ μέρος οἱ ὁμάδες ποὺ τὸ ἀπαρτίζουν μποροῦν νὰ ἀσχοληθοῦν μὲ τὸν μῦθο καὶ τὴν λατρεία, τὶς ἑορτές, τὸ (σεληνιακὸ) ἡμερολόγιο, τὸ θέατρο, τὴν ξενάγηση στοὺς ναοὺς κ.ἄ. Οἱ ὁμάδες τοῦ φιλοσοφικοῦ ἔχουν ἐπίσης εὐρὺ φᾶσμα νὰ καλύψουν· φιλοσοφία, οἰκονομία καὶ πολιτική, γλῶσσα, ἱστορία καὶ αἰσθητική. Ἐπὶ τῇ εὐκαιρίᾳ καὶ λόγῳ τῶν ἁπτῶν καὶ θετικῶν ἀποτελεσμάτων ποὺ ἔχουμε ἔως τώρα, θέλω νὰ πῶ ἐκ μέρους τοῦ Ἐργαστηρίου μας ἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ στὴν κα Ρέα Καραγιάννη, στὸ ΕΛΛΗΝ.Α.Ι.Σ. καὶ στὴν Λάβρυ, γιὰ τὴν πολύτιμη βοήθειά τους στὶς ἐτήσιες ἑορτὲς ποὺ διοργανώνουμε (Μνήμη Ἰουλιανοῦ καὶ Ἐλευθέρια στὴν Σαλαμῖνα).

Δὲν εἴμαστε ἐχθροὶ καὶ ἀνταγωνιστὲς μεταξύ μας· εἴμαστε συμμαχητές: γι’ αὐτὸ πρέπει, κατ’ ἀρχήν, νὰ μάθουμε νὰ συζητᾶμε[7] καὶ κυρίως ν’ ἀκοῦμε, διότι μόνο τότε δὲν θὰ «μετρᾶμε» τὸν σύντροφο ποὺ διαφωνεῖ καὶ προσπαθεῖ νὰ βελτιώσῃ τὶς ἀδυναμίες μας, ὡς ἐχθρό. Ἀφοῦ πατήσουμε στέρεα σ’ αὐτὸ τὸ «πρῶτο σκαλί», τότε ἴσως κατανοήσουμε, ὅπως «ὁ νέος ποιητὴς Εὐμένης» τοῦ Κ. Καβάφη, πόσο ὑψηλὴ εἶναι τῆς ἐπιστροφῆς ἡ σκάλα. Φθάνει αὐτό; Βεβαίως καὶ ὄχι. Ἐπιβάλλεται νὰ γίνουν κι ἄλλες κινήσεις πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτή. Εἴμαστε ἀποφασισμένοι νὰ συνεχίσουμε παίρνοντας κι ἄλλες πρωτοβουλίες.

Κ. Σταυρόπουλος/Φ.Ε. Ἀθηνᾶ Ἐργάνη

[2]. Πληροφοροῦμε τοὺς περὶ οὗ ὁ λόγος πιστοὺς ὅτι στὴν ἑλληνικὴ μεταφυσικὴ ἡ πίστη (ὄχι ὡς πεποίθηση), ὅπως καὶ ἡ εἰκασία θεωροῦνται κατώτερες γνωστικὲς διαδικασίες στὴν εἰκόνα τῆς περιώνυμης γραμμῆς (ὅρ. ΠΛΑΤΩΝΟΣ, Πολιτεία, 509d6513e5).

[3]. Ὅπως ἔχουμε πεῖ πολλὲς φορὲς τὸ ἀνθρώπινο αὐτὸ δυναμικὸ τὸ θέλουμε καὶ πρέπει νὰ προσπαθήσουμε νὰ τὸ ἀπεγκλωβίσουμε.

[4]. Κατάσταση ποὺ χαρακτηρίζει νέα ἰδεολογικὰ ρεύματα (στὴν περίπτωσή μας ὁ νεοελληνικὸς πολυθεϊσμὸς) ποὺ κινοῦνται πρὸς τὴν κατεύθυνση ἀνατροπῆς τοῦ παλαιοῦ καὶ ξεθωριασμένου (Ἐκκλησία). Οἱ ἐπιδράσεις τοῦ παλαιοῦ εἶναι φανερὲς κυρίως στὴν νοοτροπία τῶν ἡγετῶν τοῦ νέου, ἀλλὰ καὶ στὴν Τέχνη (λ.χ. Ἀναγέννηση).

[5]. Ὑπενθυμίζω τὴν χαρακτηριστικὴ περίπτωση  ἑνὸς μισογύνη στὴν προηγούμενή μας συνάντηση.

[6]. Ὁ Προμηθεὺς Πυρφόρος ἀποτελεῖ μία ἐνδιάμεση κατάσταση· θεωροῦμε σημαντικὴ τὴν προσφορά του στὴν ἐτήσια διοργάνωση τῶν Προμηθείων καὶ ὄχι μόνο.

[7]. Οἱ συζητήσεις αὐτὲς πρέπει νὰ πραγματοποιοῦνται μὲ τὰ μέλη καὶ τοὺς φίλους μας παρόντα. Εἴμαστε ἐναντίον τῆς βυζαντινοῦ τύπου μυστικῆς διπλωματίας καὶ τῶν ἐν κρυπτῷ διαβουλεύσεων μεταξὺ τῶν ἡγετικῶν πυρήνων τῶν ὁμάδων.