Το 1492, οι καθολικοί βασιλιάδες της Ισπανίας, ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα, εξόρισαν όλους τους Εβραίους της Ισπανίας.
Όσοι δεν αλλαξοπίστησαν, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους και να καταφύγουν σε διάφορες χώρες της Μεσογείου. Πολλοί πήγαν στην Πορτογαλία, όπου εκδιώχθηκαν
Άλλοι είχαν φτάσει στην Ιταλία, αλλά ούτε εκεί είδαν «άσπρη μέρα». Το 1504, ο Φερδινάνδος έγινε βασιλιάς της Νάπολης και της Σικελίας και έδιωξε, για ακόμη μία φορά, όλους τους Εβραίους.
Οι εξορισμένοι βρήκαν επιτέλους άσυλο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Σουλτάνος Βαγιαζήτ Β’, καλωσόρισε όσους Εβραίους εκδίωξαν οι καθολικοί μονάρχες.
Κορόιδευε, μάλιστα, τον Φερδινάνδο και την Ισαβέλλα, λέγοντας: «Αποκαλείτε τον Φερδινάνδο ένα σοφό ηγεμόνα, αυτόν που φτώχυνε τη δική του χώρα και πλούτισε τη δική μου». Το σκεπτικό του ήταν απλό. Οι Τούρκοι και οι άλλες μουσουλμανικές φυλές ήταν πολεμικές και καθόλου εμπορικές. Το δαιμόνιο των Εβραίων του ήταν απαραίτητο και είχαν ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Δεν ήταν ένας κατακτημένος λαός, που μπορεί να επαναστατούσε, αλλά κατατρεγμένοι άνθρωποι, που ζητούσαν ένα μόνιμο καταφύγιο.
Η ιδέα να εκμεταλλευτεί την εμπορική δεινότητα των Εβραίων, προς όφελος της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ίσως να μην ανήκε στον ίδιο το Σουλτάνο, αλλά στον αρχιραβίνο της Κωνσταντινούπολης, Ελιγιά Καψάλη.
Ο Σουλτάνος Βαγιαζήτ έστειλε το οθωμανικό ναυτικό να παραλάβει τους εξόριστους Εβραίους.
Ο Σουλτάνος Βαγιαζίτ έστειλε το οθωμανικό ναυτικό να παραλάβει τους εξόριστους Εβραίους.
Ο Βαγιαζήτ Β’ έστειλε το οθωμανικό ναυτικό, με επικεφαλής τον Ναύαρχο Κεμάλ Ρέις, να παραλάβει τους εξορισμένους Εβραίους από την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία. Αν κάποιος τοπικός διοικητής αρνούνταν να δεχτεί τους Εβραίους με «ανοιχτές αγκάλες», θα τιμωρούνταν ακόμη και με θάνατο.
Οι Εβραίοι της Ισπανίας, ονομάζονται Σεφαραδίμ, εγκαθίστανται σε διάφορες περιοχές της οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά κυρίως στη Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη.
Γύρω στους 20.000 ανέρχεται ο πληθυσμός που επέλεξε τη Θεσσαλονίκη για τελικό προορισμό. Το 1537, υπήρχαν τόσοι Εβραίοι στην πόλη, που ο ποιητής Σαμουέλ Ούσκουε, την αποκάλεσε «Μητέρα του Ισραήλ».
Τα σχέδια του Σουλτάνου Βαγιαζήτ Β’, να «εμπλουτίσει» τον τοπικό πληθυσμό με τους μορφωμένους και ταλαντούχους Εβραίους, στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία.
Το 1493 λειτούργησε το πρώτο πιεστήριο στην Κωνσταντινούπολη, από τους Εβραίους που εγκαταστάθηκαν εκεί.
Η Κωνσταντινούπολη και ιδιαίτερα η Θεσσαλονίκη μέσα στον επόμενο αιώνα, θα μετατραπούν σε κέντρα σπουδών και η φήμη τους θα απλωθεί σε όλη την Ευρώπη.
