Ο ΥΠΕΡΑΙΣΘΗΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΘΕΙΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Κάθε θεία τάξις έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, τα οποία και προσδιορίζουν τις ιδιότητες της και τον τρόπο που συμμετέχει στην ίδρυση του Σύμπαντος.

Τα χαρακτηριστικά αυτά, τα οποία παρουσιάζονται με την μορφή ζευγών, έχουν καταγραφεί και σχολιαστεί στον μυστηριακό διάλογο “Παρμενίδης” του Πλάτωνα. Αποτελούν κληρονομιά από τους Πυθαγόρειους, οι οποίοι και ονόμαζαν τα ζεύγη αυτά “συστοιχίες” και τα οποία διασώζει ο Αριστοτέλης στο έργο του “Μετά τα Φυσικά” .

Τα ζεύγη αυτά, ανά θεία τάξη είναι τα εξής :

A.ΥΠΕΡΟΥΣΙΑ

ΠΕΡΑΣ-ΑΠΕΙΡΟΝ

Β.ΝΟΗΤΑ

1.ΟΝ : ΕΝΩΣΙΣ-ΠΛΗΘΟΣ

2.ΖΩΗ : ΑΙΔΙΑ-ΦΘΑΡΤΑ

3.ΝΟΥΣ : ΑΡΡΕΝ-ΘΗΛΥ

Γ.ΝΟΗΤΑ-ΝΟΕΡΑ

1.ΥΠΕΡΟΥΡΑΝΙΟΣ ΤΟΠΟΣ : ΠΕΡΙΤΤΟΝ-ΑΡΤΙΟΝ

2.ΟΥΡΑΝΙΑ ΠΕΡΙΦΟΡΑ : ΟΛΙΚΟΝ-ΜΕΡΙΚΟΝ

3.ΥΠΟΥΡΑΝΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ : ΕΥΘΥ-ΠΕΡΙΦΕΡΕΣ

Δ.ΝΟΕΡΑ

1.ΚΡΟΝΟΣ : ΕΝ ΑΥΤΟΙΣ-ΕΝ ΑΛΛΟΙΣ

2.ΡΕΑ : ΕΜΨΥΧΑ-ΑΨΥΧΑ / ΣΤΑΘΕΡΑ-ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ

3.ΖΕΥΣ : ΤΑΥΤΟΝ-ΕΤΕΡΟΝ

Ε. ΘΕΟΙ ΑΙΣΘΗΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

1.ΗΓΕΜΟΝΙΚΟΙ ή ΑΦΟΜΟΙΩΤΙΚΟΙ ( ΥΠΕΡΚΟΣΜΙΟΙ ) : ΟΜΟΙΟΝ-ΑΝΟΜΟΙΟΝ

2.ΑΠΟΛΥΤΟΙ ( ΥΠΕΡΚΟΣΜΙΟΙ-ΕΓΚΟΣΜΙΟΙ ) : ΧΩΡΙΣΤΟΝ-ΑΧΩΡΙΣΤΟΝ

3.ΕΓΚΟΣΜΙΟΙ : ΙΣΟΝ-ΑΝΙΣΟΝ

Πρόκλος – Σχόλια στον Τίμαιο A.130.15

ΝΟΗΤΗ  ΤΑΞΗ  ΓΕΝΙΚΑ

Οπως έχει ήδη λεχθεί, όλη η δομή των θείων τάξεων είναι τριαδική. Ετσι, λοιπόν ο Υπερ-αισθητός κόσμος έχει τριαδική δομή, την Νοητή τάξη, την Νοητή-Νοερή τάξη και την Νοερή τάξη.

Η δομή του Υπερ-αισθητού κόσμου αποτυπώνεται στο παραπάνω διάγραμμα.

Η Νοητή Τάξις αποτελεί την περιοχή του Όντος, μιας και σε αυτή ολοκληρώνεται η σύστασις της θείας Ουσίας, παράγει δε τα πάντα κατά τρόπο ενιαίο. Η έννοια ενιαίο εκφράζει την εναδική ενότητα, όπως αυτή έχει περιγραφεί προηγουμένως.

Η Νοητή-Νοερή Τάξις είναι η περιοχή της Ζωής, στην οποία τα πάντα παράγονται κατά τρόπο τριαδικό και διακρινόμενο.

Η Νοερή Τάξις είναι η περιοχή του Νου, στην οποία τα πάντα παράγονται κατά τρόπο επταδικό και διακεκριμένο.

Ετσι στην Νοητή Τάξη δημιουργείται το αντικέιμενο της Νόησης, για αυτό όπως θα δούμε σε αυτήν βρίσκονται οι Ιδέες, στην Νοητή-Νοερή Τάξη αρχίζουν και δημιουργούνται οι σχέσεις μεταξύ των Θεών, αρχίζει δηλαδή η νόησις και έτσι αρχίζει η διάκριση μεταξύ των Θεών και στην Νοερή Τάξη, ο Νούς λειτουργεί πλήρως και όλες οι σχέσεις μεταξύ των Θεών είναι σε πλήρη λειτουργία.

Ετσι πρώτα δημιουργείται το αντικείμενο της Νόησης (Νοητή Τάξις ), μετά αρχίζει να λειτουργεί η Νόησις(Νοητή-Νοερή Τάξις ) και μετά υπάρχει αυτός που Νοεί (Νοερή Τάξις ).

Αν θέλαμε να κάνουμε έναν παραλληλισμό – με όλον τον σεβασμό, αλλά αυτό γίνεται διδασκαλίας χάριν – αν θεωρούσαμε τους Θεούς σαν Ηθοποιούς, τότε έχουμε τους Θεούς σαν Ηθοποιούς στην Νοητή Τάξη, την Νοερή-Νοητή τάξη μπορούμε να προσομοιάσουμε σαν ένα Θέατρο στο οποίο μαζεύονται οι Ηθοποιοί και την Νοερή τάξη σαν την εκτέλεση ενός θεατρικού έργου, στο οποίο οι ηθοποιοί παίζουν τον ρόλο τους.

ΝΟΗΤΗ ΤΑΞΗ ΘΕΩΝ

Η Νοητή Τάξις περιγράφει την δομή των Ελλήνων Θεών, αμέσως μετά το ΕΝ. Είναι η περιοχή του Οντος και αποτελεί τα Πρόθυρα του Αγαθού.

Αποτελεί την πρώτη εκδήλωση του Οντος. Κατ΄αυτήν αρχίζει ο σχηματισμός της θείας ουσίας, ο οποίος και ολοκληρώνεται στην πρώτη νοητή τριάδα.

Λόγω της εναδικής ενότητας, όπως έχουμε δει, όποια Ενάδα και να πάρουμε ουσιαστικά τις παίρνουμε όλες, για αυτό και η δομή που περιγράφεται αναφέρεται σε ΚΑΘΕ ΕΝΑΔΑ (ΘΕΟ).

Δηλαδή η Νοητή Τάξις μας περιγράφει την δομή ΚΑΘΕ ΘΕΟΥ. Η δομή της Νοητής Τάξεως είναι τριαδική και η πρώτη Νοητή Τριάδα μας περιγράφει την δομή των Νοητών Θεών, η δεύτερη Νοητή τριάδα, την δομή των Νοητών-Νοερών Θεώνκαι η τρίτη νοητή τριάδα μας περιγράφει την δομή των Νοερών Θεών.

Χαρακτηριστικά ο Πρόκλος αναφερόμενος στην πρώτη Νοητή Τριάδα λέει :
“Γιατί εκείνη ( =1η Νοητή Τριάδα) είναι πρώτος Νοητός Θεός, ενώ η τριάδα που την ακολουθεί είναι Θεός Νοητός-Νοερός και η τρίτη είναι Θεός Νοερός”.

Πολύ προσεκτικά ο Πρόκλος λέει “πρώτος Νοητός Θεός” και όχι “Ό πρώτος Νοητός Θεός“, μιας και εδώ καταγράφεται η δομή κάθε Θεού.

Η Νοητή Τάξη υποδηλώνει την μετάβαση από την Υπερούσια ενότητα στην Οντική ενότητα και εκδηλώνει τα χαρακτηριστικά κάθε ενάδας. Ετσι το πέρας και άπειρον είναι δύο πρωταρχικές όψεις της Ενάδας από τις οποίες προκύπτει το Ον, Το Πέρας παρέχει την “ατομικότητα” της Ενάδας και το Απειρον την πολλαπλότητα μέσα του, η οποία και θα δώσει την Οντική ιεραρχία.

Όπως μας διδάσκει ο Πλάτων στον Φίληβο, η δομή του κάθε Θεού αποτελείται από πέρας-άπειρον και το ενέργημά του που είναι το Ον και ονομάζεται μικτόν. Το Πέρας, ονομάζεται επίσης και Υπαρξις του Θεού, ενώ το Πέρας Δύναμη του Θεού. Αποτέλεσμα της δράσης του Θεού, είναι το Ον, το οποίο τελικά είναι ο Νους του κάθε Θεού.

Την 2η Νοητή Τρίάδα ο Πλάτων την ονομάζει ΑΙΩΝ και τον Νου των Νοητών, το ονομάζει ΑΥΤΟΖΩΟΝ. Ο Πρόκλος περιγράφει την λογική που υπαγορεύει να υπάρχει η συγκεκριμένη σειρά των οντικών υποστάσεων (δηλαδή μετά το Εν-ΟΝ, ακολουθεί ο Αιών και μετά το Αυτόζωον). Το σκεπτικό είναι πολύ ενδιαφέρον και αξίζει ο μελετητής να το παρακολουθήσει. (βλέπε σχετικές παραπομπές).

Έτσι το πέρας των Νοητών Θεών είναι ουσιαστικά το ΕΝ-ΟΝ, το ΟΝ δηλαδή που προκύπτει αμέσως μετά το ΕΝ και ιδρύεται από την “συνεισφορά” ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΝΑΔΩΝ. Εδώ βρίσκεται και το ΕΝ του Παρμενίδη.

Λέει ο Πρόκλος:

Μετά το Ενα λοιπόν βρίσκεται το ΕΝ-ΟΝ. Είναι κατά τρόπο Μυστικό πολλά και ενωμένο, μετά από αυτό εκείνο που διαχωρίζεται και προχωρά από την ενότητα στην εμφάνιση, και τελευταίο από τα νοητά είναι αυτό που έχει διαχωριστεί και συμπεριλαμβάνει όλο το νοητό πλήθος.

Πρόκλος – Πλατωνική Θεολογία Γ 152.7

όπως επίσης:

Το Παρμενίδειο ΕΝ είναι το ΕΝ ΟΝ.

Πρόκλος – Σχόλια στον Παρμενίδη 1093.25

Κάθε μια λοιπόν από τις τρεις τριάδες της Νοητής Τάξης, εκφράζει ένα από τα συστατικά του Θεού. Η πρώτη τριάδα ολοκληρώνει την σύσταση της Ουσίας, για αυτό και καλείται Ουσιοποιητής, η δεύτερη τριάδα “μετρά” τρόπον τινά την δύναμη του κάθε θεού και καλείται Μετρητής και η τρίτη τριάδα, η οποία περιέχει τις Ιδέες, ονομάζεται Ειδοποιός.

Αντίστοιχα, η Ορφική δομή είναι Αιθέρας–Χάος-Αυγό για την 1η Νοητή τριάδα, Αυγό (Τριπλός Θεός) για την δεύτερη Νοητή τριάδα και Φάνης-Ηρικεπαίος-Μήτις για την 3η Νοητή Τριάδα.

Λόγω της πυκνότητας των εννοιών, είναι προφανές ότι δεν είναι εύκολο να γίνει πλήρης και διεξοδική περιγραφή του θέματος αυτού, για αυτό και συνιστάται ο μελετητής να ανατρέξει στις παρατιθέμενες αναφορές και να μελετήσει εκτενώς το θέμα.

(βλέπε σχετικά Πρόκλος – Πλατωνική Θεολογία Γ 44-52 , 73.15, Δ 12.1-6

Δαμάσκιος – Περί Πρώτων αρχών 316-318)

ΝΟΗΤΗ-ΝΟΕΡΗ ΤΑΞΗ ΘΕΩΝ

Η Νοητή-Νοερή τάξις είναι η δεύτερη στην σειρά θεία τάξις του υπεραισθητού κόσμου, και αποτελεί συνδετικό κρίκο μεταξύ της προηγούμενης (νοητής) τάξης και της επόμενης (νοερής) τάξης.

Στην τάξη αυτή αρχίζει ουσιαστικά ο σχηματισμός των σχέσεων μεταξύ των Θεών, οι οποίες σχέσεις θα είναι σε πλήρη λειτουργία στην επόμενη τάξη. Δηλαδή, σε αυτή την τάξη αρχίζει η νοητική λειτουργία, η νόησις δηλαδή, μιας και το αντικείμενο της νόησης έχει ήδη προϋπάρξει στην προηγούμενη νοητή τάξη.

Σε αυτήν την τάξη έχουμε για πρώτη φορά τους θεούς να αρχίζουν να διακρίνονται μεταξύ τους,

Για αυτό και η νοητή-νοερή τάξις ονομάζεται και Ζωή. Ας θυμηθούμε ότι η νοητή τάξις αποτελεί την τάξη του Οντος (Ουσίας) μιας και εκεί ολοκληρώνεται η ίδρυση της θείας ουσίας, και η επόμενη τάξις (νοερή) αποτελεί την τάξη του Νού, μιας και εκεί η νόηση των Θεών είναι σε πλήρη λειτουργία.

Η Νοητή-Νοερή τάξις έχει τριαδική δομή. Κάθε τριάδα της τάξης αυτής, είναι και αυτή μια τριάδα ( Ουσία-Ζωή-Νούς ) και σε κάθε μια από αυτές προεξάρχει ένα στοιχείο από τα τρία, δηλαδή στην πρώτη τριάδα προεξάρχει η ουσία, στην δεύτερη τριάδα ηζωή και στην τρίτη τριάδα ο νούς.

Ο Πρόκλος στο Δ βιβλίο της Πλατωνικής Θεολογίας, ασχολείται με την τάξη αυτή και ειδικά στην αρχή είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικός μιας και εξηγεί πως από την νοητή τάξη προκύπτει η νοητή-νοερή.

Ο Πρόκλος εξηγεί δε πως ο μύθος περί της περιφοράς των Θεών και των ακολούθων τους στον δίαλογο Φάιδρος του Πλάτωνα περιγράφει την νοητή-νοερή τάξη.

Συνιστάται, ο μελετητής αφού διαβάσει τον μύθο του Φαίδρου, να μελετήσει την ανάλυση που παρουσιάζει ο Πρόκλος, ώστε αφ’ ενός μεν να αποκτήσει μια ιδέα για το τί ακριβώς κρύβεται πίσω από τον μύθο του Φαίδρου, αφ’ετέρου δε για να συνειδητοποιήσει πως ο Πλάτων παρέθεσε σημαντικά κοσμολογικά και θεολογικά θέματα μέσα στους διαλόγους του, ώστε να διευρυνθεί η συνειδητότητα του μελετητή και να τον βοηθήσει στην μελέτη των μυστηριακών φιλοσοφικών κειμένων.

Γενικά, ισχύει και εδώ αυτό που ελέχθη και προηγουμένως, ότι επειδή οι έννοιες είναι αρκετά πυκνές το θέμα προσεγγίζεται ακροθιγώς, όποιος ενδιαφέρεται να εντρυφήσει, πρέπει να μελετήσει , με αφετηρία το Δ βιβλίο της Πλατωνικής Θεολογίας του Πρόκλου, τα σχετικά κείμενα, στα οποία κάνει μνεία ο Πρόκλος.

ΝΟΗΤΗ-ΝΟΕΡΗ ΤΑΞΗ ΘΕΩΝ 1η ΤΡΙΑΔΑ

Η πρώτη τριάδα της Νοητής-Νοερής Τάξις αποτελεί την τάξη των τριών Νυκτών. Είναι επίσης το βασίλειο της Αδράστειας, εδώ βρίσκεται το Οντως Ον και αντιστοιχεί στον υπερουράνιο τόπο του Φαίδρου.

Ονομάζεται επίσης και ζωοποιός τρίαδα.

Ο μύθος του Φάιδρου αναφέρεται στον Λειμώνα, το πεδίο της Αληθείας και στην τροφή των Θεών. Αυτά τα τρία αντιστοιχούν στην Σωφροσύνη, την Επιστήμη και την Δικαιοσύνη.

Η Επιστήμη είναι ο χορηγός της αγνής και απαρέγκλιτης και αναλλοίωτης γνώσης. Από αυτήν κάθε Θεός νοεί τα ανώτερα του και γεμίζει από την Νοητή ενότητα.

Η Σωφροσύνη παρέχει σε όλους τους Θεούς την αιτία της επιστροφής στον εαυτό τους,. Από αυτήν κάθε Θεός είναι στραμμένος προς τον εαυτό του και απολαμβάνει μια δεύτερη ένωση και ένα αγαθό ανάλογο με την επιστροφή στον εαυτό του.

Η Δικαιοσύνη χορηγεί την αξιοκρατική διανομή των καθολικών αγαθών. Από αυτήν λένε ότι κάθε Θεός καθοδηγεί όσα τον ακολουθούν σε ένα “Σιωπηλό Μονοπάτι”, και μετρά την αξία και χορηγεί την κατάλληλη για τον καθένα διανομή.

Ολες οι ενέργειες των Θεών εμπεριέχουν αυτές τις τρείς πηγές.

Η Επιστήμη προήλθε κατά τρόπο ανάλογο με την πρώτη τριάδα των Νοητών. Οπως εκείνη δίνει στα πάντα τις ουσίες, έτσι και αυτή εκπέμπει το φως των γνώσεων στους Θεούς.

Η Σωφροσύνη είναι ανάλογη με την δεύτερη νοητή τριάδα, γιατί η Σωφροσύνη μιμείται την συνδετική και ρυθμιστική ιδιότητα εκείνης, καθώς ρυθμίζει τις ενέργειες των Θεών και επιστρέφει καθέναν στον εαυτό του.

Η Δικαιοσύνη είναι ανάλογη με την τρίτη νοητή τριάδα γιατί διακρίνει και αυτή τα επόμενα σύμφωνα με την κατάλληλη σειρά, και τους παρέχει νοερά ό,τι παρείχε εκείνη νοητά στα πρωταρχικά υποδείγματα.

( Βλέπε σχετικά Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Δ 44.22, 45.7 )

Ο Υπερουράνιος τόπος είναι η πρώτη λοιπόν τριάδα νοητών και νοερών θεών, η οποία έχει τρείς ιδιότητες, εκφαντορική, συγκεντρωτική και φρουρητική και τα περιέχει όλα αυτά κατά τρόπο νοητό και ασύλληπτο, και συνδέει τα νοερά με τα νοητά, προκαλώντας τις γόνιμες δυνάμεις των Νοητών και αποδεχόμενη μέσα της από τα νοητά υποδείγματα όλο το πλήθος των ειδών. Και προβάλλει από την εκεί πηγαία κορυφή το Λιβάδι της και έδωσε υπόσταση από τον ένα Νου στις τρείς αρετές και τελειοποίησε τον εαυτό της με τα νοητά συνθήματα και δέχτηκε στους απόρρητους Κόλπους της ολόκληρο το Νοητό Φως κια μένει από την μια στην μυστικότητα των Νοητών Θεών και προοδεύει ταυτόχρονα και εμφανίζεται στους νοερούς Θεούς και τους επιστρέφει όλους και τους ανασύρει με τις απόρρητες δυνάμεις τις οποίες ενέσπειρε σε καθέναν ως εικόνες της δικής της ενότητας. 
Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Δ 53.22

Σε αυτήν κι εμείς πρέπει να προσέλθουμε μυστικά, αφήνοντας στην Γη ολόκληρη την ζωή του γίγνεσθαι και την σωματική φύση, με την οποία έχουμε περιβληθεί ως τείχος, όατν ήρθαμε εδώ, ανυψώνοντας μόνο την ίδια την κορυφή της ψυχής προς την συμμετοχή στην καθολική αλήθεια και την συμπλήρωση με την νοητή τροφή.
Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Δ 54.14

ΝΟΗΤΗ-ΝΟΕΡΗ ΤΑΞΗ ΘΕΩΝ 2Η ΤΡΙΑΔΑ

Η δεύτερη νοητή-νοερή τριάδα είναι η τριάδα της Ζωής και είναι το βασίλειο του Ουρανού και είναι συνεκτική τριάδα. Ο Ουρανός είναι ο τρίτος βασιλεύς των έξι βασιλειών του Ορφέως, μετά τον Φάνη και την Νύκτα, και πρίν από τον Κρόνο, τον Δία και τον Διόνυσο. Είναι η Ουράνια Αψίδα του μύθου του Φαίδρου και είναι συνδετική παντός διαιρεμένου.

Και αυτή έχει τριαδική δομή και χωρίζεται στον ουράνιο θόλο (νώτος), τον ουράνιο τόπο και το βάθος του ουρανού.

Στήν τριάδα αυτή αρχίζει, όπως ελέχθη η νόησις των Θεών.
—-
Η δεύτερη Νοητή-Νοερή τριάδα συνδέει όλα τα πλήθη των όντων στην αμέριστη επικοινωνία της συνοχής, εκπέμποντας σε καθένα το φως του μεριδίου που του αναλογεί. Γιατί διαφορετικά μετέχει ο Νούς στην συνδετική αιτία, διαφορετικά η φύση της ψυχής και διαφορετικά η σωματική σύσταση.
Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Δ 59.25
Ουρανός είναι η νόησις των πρώτων νοητών και προϋπάρχει του θείου Νου.
Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Δ 21.20-5

Η περιφορά στον Φαίδρο είναι νόηση μέσω της οποίας και όλοι οι Θεοί και οι ψυχές πετυχαίνουν την θέαση των νοητών. Και η νόηση βρίσκεται μεταξύ νου και νοητού.
Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Δ 21.27

ΝΟΗΤΗ-ΝΟΕΡΗ ΤΑΞΗ ΘΕΩΝ 3Η ΤΡΙΑΔΑ

Η τρίτη τριάδα της Νοητής-Νοερής Τάξέως είναι η τριάδα στην οποία κυριαρχεί ο Νούς.
Είναι η Υπουράνια Αψίδα του Φαίδρου και στην Ορφική Θεολογία εκπροσωπείται από τους Κύκλωπες. Παρέχει σχήμα, μορφή και τελειότητα, καλείται δε για αυτό τελειωτική.

Σχετικά αναφέρει ο Ερμείας στα σχόλια του στον Φαίδρο ( 148.15-150.20,
154.15-21, 161.3-9 ) καθώς και ο Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Δ 12.1-6.

Η τρίτη Νοητή-Νοερή τριάδα ( Υπουράνια Αψίδα) ανοίγει τις ουράνιες διόδους, εμφανίζει αυτόφωτα και ολοκληρωμένα και γεμάτα εσωτερική ηρεμία τα είδωλα των Θεών και τις απλοποιεί για την εποπτεία των Νοητών θεαμάτων. Μέσω αυτής ανεβαίνουν οι Ψυχές και συνδέονται με την μυστική συμπλήρωση των νοητών.
Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Δ 77.4

Μετά γαρ την των Νυκτών τάξιν τρεις εισι τάξεις θεών, Ουρανού, Κυκλώπων, Εκατογχείρων, ών αυτός αποφάσκει τα οικεία τούτων ονόματα 
Ερμείας-Σχόλια στον Φαίδρο 148.20

Κύκλωπες, αίτιοι κάθε τεχνικής δημιουργίας
Πρόκλος-Σχόλια στον Κρατύλο 53.14

ΝΟΕΡΗ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΑ

Η Νοερή τάξις είναι η τρίτη τάξις του Υπεραισθητού κόσμου και αποτελεί την τάξη του Νού.
(Ας θυμηθούμε ότι : Νοητή τάξις => Ουσία, Νοητή-Νοερή τάξις => Ζωή, Νοερή Τάξις => Νους)

Στο επίπεδο αυτό ο νούς πλέον λειτουργεί πλήρως και οι σχέσεις των Θεών μεταξύ τους είναι σε πλήρη λειτουργία.

Είναι ο Ολυμπος των Ελλήνων και έχει επταδική δομή. Αποτελείται από μια τριάδα – που καλείται πατρική, και αποτελείται από τους Κρόνο, Ρέα και Δία -, από μια δεύτερη τριάδα που είναι οι Κουρήτες και είναι η φρουρητική τριάδα, και από μιαμονάδα η οποία έχει σχέση με τις αποτομές των Θεών που αναφέρονται στην Μυθολογία και είναι η αιτία διάκρισης των νοερών Θεών από όσα βρίσκονται από πάνω και από κάτω..

Κάθε μια δε από τις επτά αυτές μονάδες (τρείς πατρικές, τρείς φρουρητικές και η έβδομη) αποτελείται από μια επτάδα.

Συνιστάται ο μελετητής να μελετήσει το Ε βιβλίο της Πλατωνικής Θεολογίας του Πρόκλου, το οποίο ο Πρόκλος αφιερώνει στην ανάλυση της νοερής θείας τάξεως.

Δεδήλωκεν ο Θεολόγος πάλιν λέγων τον μεν Κρόνον, αυτόν καταλαμβάνειν τον ουράνιον Ολυμπον.
Πρόκλος-Σχόλια στον Τίμαιο Ε 186

ΝΟΕΡΗ ΤΑΞΗ ΠΑΤΡΙΚΗ ΤΡΙΑΔΑ – ΚΡΟΝΟΣ

Η πατρική τριάδα αποτελείται από τον Κρόνο, την Ρέα και τον Δία. Αν και πατρική έχει θήλυ μέλος, την Ρέα.

Οι πατέρες χορηγούν την ουσία και ο μεν Κρόνος παρέχει σταθερή καθαρότητα και κυοφορεί το πλήθος, η Ρέα παρέχει την ανέπαφη πρόοδο και γεννά το μυστικό πλήθος, ο δε Ζευς είναι υπεύθυνος της υπερβατικής δημιουργίας και παράγει τα πάντα.

Ο Κρόνος μεταδίδει τις γονιμοποιές δυνάμεις του Ουρανού μέχρι τα έσχατα, για αυτό και συμβολικά λέγεται ότι αποκόπτει τα αιδοία του Ουρανού τα οποία πέφτουν στην θάλασσα που συμβολίζει τον κόσμο της γέννησης. ( βλέπε σχετικά και τις περιπέτειες του Οδυσσέα στην θάλασσα που αλληγορεί την πορεία της ανθρώπινης ψυχής μέσα στον κόσμο της γέννησης, μέχρι την τελείωση της ).

Το επίπεδο του Κρόνου αποτελεί την τροφή της ψυχής, για αυτό και οι ψυχές ονομάζονται τρόφιμοι του΄Κρόνου (Πολιτικός 272β, Πρόκλος – Πλατωνική Θεολογία Ε 29.1).

Ο Πρόκλος επισημαίνει:

Για τις ψυχές που ανυψώνονται τροφή γίνεται το νοητό, η δημιουργική βαθμίδα(=Δίας) τις ανυψώνει στην “περιωπή” του Κρόνου, η βαθμίδα του Κρόνου τις ανυψώνει στην υπουράνια αψίδα( = 3η νοητή-νοερή τριάδα ) και από εκεί ανεβαίνουν προς την βασιλεία του΄Ουρανού (=2η νοητή-νοερή τριάδα) και κοιτάζοντας τον υπερουράνιο τόπο (= 1η νοητή-νοερή τριάδα) συνδέονται πλέον απόρρητα με τα πιο κορυφαία αγαθά των νοητών.
Πρόκλος – Πλατωνική Θεολογία Ε 29.20

Δηλαδή το “δρομολόγιο” της ψυχής είναι: επίπεδο Δία ==> επίπεδο Κρόνου ==> επίπεδο Ουρανού ==> νοητά

Ο Κρόνος όπως είναι γνωστό από την Μυθολογία καταπίνει τα παιδιά του, ώστε να μην υπάρξει περίπτωση κάποιος να του αρπάξει την εξουσία. Η έννοια της κατάποσης αλληγορεί την δύναμη του Κρόνου να επιστρέφει τα γεννήματα του στο επίπεδο του. Για αυτό λέγεται επίσης και αγκυλομήτις, δηλαδή ότι έχει την δύναμη ο νούς να επιστρέφει στον εαυτό του.

Μας εξηγεί ο Πρόκλος ότι:

Γιατί οι καταπόσεις που αναφέρονται από τους Θεολόγους είναι ένα είδος περιλήψεων, αλλά οι καταπόσεις των προγόνων από τα παιδιά περιλαμβάνουν τα νοητά με τρόπο νοερό, ενώ οι καταπόσεις των παιδιών από τους προγόνους περιλαμβάνουν τα νοερά με τρόπο νοητό. Γιατί αυτά που προόδευσαν, οι γεννήτορες τους τα επιστρέφουν και πάλι στους εαυτούς τους και τα συγκρατούν μέσα στην ολότητα τους.Πρόκλος – Σχόλια στον Τίμαιο Γ 93.18
Ο Κρόνος επίσης είναι σχεδόν ομόηχος με την λέξη Χρόνος, για τα οποία έχουν γραφτεί πολλά, σε ξεχωριστή ανάρτηση θα μελετήσουμε ειδικά το θέμα αυτό.

ΝΟΕΡΗ ΤΑΞΗ ΠΑΤΡΙΚΗ ΤΡΙΑΔΑ – ΡΕΑ

Η Ρέα αν και θήλεια θεότητα αποτελεί μέλος της πατρικής τριάδας.
Συζέυγνυται με τον Κρόνο και δίδει τον Δία. Γεννά το μυστικό πλήθος και παρέχει την ανέπαφη πρόοδο.

Οταν συζεύγνυται με τον Δία, λέγεται Δήμητρα (βλέπε Ορφικό Απόσπασμα 145) και τότε γεννιέται η Περσεφόνη(Κόρη) 
(βλέπε σχετικά Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Ε 39.24, Σχόλια στον Κρατύλο 169)

Γενικά, όπως μας λέει ο Πρόκλος:
Οι Θεολόγοι αποκαλούν με μυστικό τρόπο την σύμφυτη σύζευξη των θεικών αιτίων Γάμο, μέσα στην ίδια βαθμίδα (Ηρα-Δίας, Ουρανού-Γης, Κρόνου-Ρέας), μεταξύ των υποδεεστέρων με τα ανώτερα ( Δίας–Δήμητρα), ανωτέρων προς τα υποδεέστερα(Δίας-Κόρη).
Πρόκλος-Σχόλια στον Παρμενίδη 775.21, Σχόλια στον Κρατύλο 169 

όπως επίσης ότι:

οι Γάμοι είναι η ανάμειξη των δημιουργικών αγωγών με τους ζωογονικούς απ΄όπου προκύπτει όλο το γένος των Θεών.
Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Ε 9.5, Σχόλια στην Πολιτεία 1.133.19-135.17

Στους Χαλδαίους η Ρέα είναι η Εκάτη.

Η Ρέα έχει επίσης μια τριπλή μονάδα πηγών.

Εχει την πηγή των ψυχών, που ονομάζεται Κρατήρας, και είναι η Ηρα και αποτελεί το δεξί λαγόνι της Εκάτης, την πηγή των αρετών που είναι η Εστία και αποτελεί το δεξί λαγόνι της Εκάτης και την πηγή της φύσης ( Ειμαρμένη ) που είναι η πλάτη της Εκάτης.
( βλέπε σχετικά Πρόκλος-Πλατωνική Θεολογία Ε 117.23 , Σχόλια στον Κρατύλο 167.30, Χαλδαικά Λόγια 51,52,54 )

Πρέπει να προσέξουμε ότι σαν πηγές ονομάζουμε, όπως το λέει και η λέξη, την αιτία από όπου θα εκδηλωθούν σε κατώτερο επίπεδο αυτά τα οποία αναφέρονται.

ΝΟΕΡΗ ΤΑΞΗ ΠΑΤΡΙΚΗ ΤΡΙΑΔΑ – ΖΕΥΣ

Ο Ζευς αποτελεί την βασική θεότητα του Ελληνικού Πανθέου. Παρότι δεν βρίσκεται στην υψηλότερη θέση, παρόλα αυτά αναλαμβάνοντας το έργο του Δημιουργού, “διατάσσει” τρόπον τινά τους υπόλοιπους Θεούς ως προς αυτόν και εναρμονίζει την δράση τους.

Το έργο του Δημιουργού είναι πολυποίκιλο και αναπτύσσεται σε πολλά και διάφορα σημεία των έργων του Πρόκλου, όπως επίσης και σε όλα σχεδόν τα Ελληνικά Φιλοσοφικά κείμενα.

Η μελέτη των δράσεων του Διός ως Δημιουργού θα γίνει σταδιακά, όπως θα εξετάζουμε τα βασικά στάδια της Δημιουργίας.

Αυτό που πρέπει να συγκρατήσουμε σε αυτό το σημείο, είναι η θέση του Διός στην Ελληνική Θεολογία (τρίτο μέλος της Πατρικής Τριάδας στην νοερή τάξη), ότι η δράση του Διός αποτελεί τρόπον τινά “διεύθυνση ορχήστρας“, και ότι η όλη Δημιουργία αποτελεί συλλογική ενέργεια, μιας και ναι μεν ο Ζευς δίνει το γενικό πρόσταγμα για την Δημιουργία, όμως τα διάφορα στάδια της ανατίθενται στους νέους Θεούς.

Επίσης πρέπει να σημειώσουμε ότι κάθε θεός είναι εν δυνάμει δημιουργός. Στην όψη αυτή του Ελληνικού Πανθέου που είμαστε εμείς, δημιουργός είναι ο Ζεύς.

Ο Ζευς, όπως θα δούμε στην πορεία, εκδηλώνεται και σε κατώτερα επίπεδα, για αυτό και είναι σημαντικό να γνωρίζουμε όταν απευθυνόμαστε στον Δία, σε ποιά έκφραση του απευθυνόμαστε.

ΝΟΕΡΗ ΤΑΞΗ ΑΧΡΑΝΤΗ  ΤΡΙΑΔΑ – ΚΟΥΡΗΤΕΣ

Η Αχραντη τριάδα, που είναι γνωστή και ως φρουρητική τριάδα ( μιας και φρουρεί τους Πατέρες (=Κρόνος–Ρέα-Ζευς) από τις “επιμολύνσεις” των άλλων επιπέδων, είναι οι Κουρήτες της Μυθολογίας μας, ταυτίζονται δε με τους Εκατόγχειρες.

Οπως γνωρίζουμε από την Μυθολογία, οι Κουρήτες χορεύουν χτυπώντας τα όπλα τους γύρω από τον Δία για να καλύψουν τις φωνές του Διός, για να μην γίνει αντιληπτός από τον Κρόνο.
Ο χορός των Κουρητών αποτελεί το υπόδειγμα της αρμονικής κίνησης, ανήκουν δε στην ενάδα της Αθηνάς, η οποία και τους δίδει τον ρυθμό χορεύοντας ένοπλη, τους στεφανώνει δε με κλάδο ελιάς.

(βλέπε σχετικά Νόμοι Ζ 796Β-C , Πρόκλος – Σχόλια στον Κρατύλο IC 185, Ορφικό Απόσπασμα 186, Πρόκλος – Πλατωνική Θεολογία Ε 128.11)

Ούτοι γαρ πρώτοι οίον εφάπτονται της πάσης δημιουργίας. Διό και Εκατόγχειρας και ποιούμεν και διακρίνομεν, έτι και η αφή δια παντός πέφυκε του σώματος. Συμβολικώς ουν εκατόγχειρας ωνόμασε τούτους η Θεολογία ως πάσης εφαπτομένους της Δημιουργίας και αιτίους αυτής όντας. Εστί δε η τριάς των Εκατογχείρων φρουρητική.
Ερμείας – Σχόλια στον Φαίδρο 150.3

Γιατί οι πρωταρχικοί Κουρήτες, επειδή είναι ακόλουθοι της νοητής και απόκρυφης Θεάς, είναι ικανοποιημένοι με τα σύμβολα που από εκεί προέρχονται, ενώ αυτοί που εντοπίζονται στις δεύτερες και τρίτες τάξεις, είναι εξαρτημένοι από την νοερή μονάδα της Αθηνάς 
Πρόκλος – Πλατωνική Θεολογία Ε 128.18

Η τριάδα των Άχραντων Θεών είναι εξαρτημένη από την κορυφή των νοερών Θεών.
Πρόκλος – Πλατωνική Θεολογία Ε 131.1

Του Εμπεδότιμου Αθηναίου

Πηγή …