«Ξεκινήσαμε με στόχο να ανακαλύψουμε μαργαριτάρια και να γίνουμε πλούσιοι. Ομως, ούτε στα πιο τρελά μας όνειρα δεν μπορούσαμε να φανταστούμε τον θησαυρό με τον οποίον θα ερχόμασταν αντιμέτωποι. Ηταν ένα κόσμημα της φύσης.
Είδαμε σταλακτίτες και σταλαγμίτες σε χιλιάδες μορφές και χρώματα. Πρόκειται για την πιο όμορφη σπηλιά του κόσμου!».
Ηταν Οκτώβριος του 1953 όταν ο 17χρονος Αναστάσιος Μπασακύρος, μαζί με τέσσερις συνομηλίκους του, ξεκινούσε μια περιπέτεια στην άγνωστη Καστοριά, πιστεύοντας ότι θα ανακαλύψει χαμένους θησαυρούς. Ομως, αντί για μαύρα μαργαριτάρια, βρήκε ένα από τα πιο σπάνια σπήλαια της Ελλάδας, τη σπηλιά του Δράκου, ηλικίας τουλάχιστον 6 εκατομμυρίων ετών.
Ξεκινήσανε με μοναδικό εξοπλισμό πέντε φακούς και δύο δεκάμετρα σχοινιά. Η ανακάλυψη της σπηλιάς του Δράκου ήταν η έκπληξη που τους επεφύλασσε το τέλος της μέρας. «Λίγο πριν πάρουμε τον δρόμο του γυρισμού, πρόσεξα τυχαία μια μικρή τρύπα από την οποία δεν χωρούσε να μπει ούτε γάτα. Αρχίσαμε να παραμερίζουμε τα βάτα και τα χώματα που τη σκέπαζαν, ώσπου ανοίξαμε μια κάπως μεγαλύτερη τρύπα».
Αυτό που αντίκρυσαν οι πέντε 17χρονοι έχει μείνει μέχρι σήμερα ανεξίτηλα χαραγμένο στο μυαλό του Αναστάσιου Μπασακύρου. «Μπήκαμε έρποντας και βρεθήκαμε αντιμέτωποι με κάτι μοναδικό. Εκπληκτικοί σταλακτίτες και σταλαγμίτες απλώνονταν παντού. Ενα θέαμα ανεπανάληπτο. Μείναμε άφωνοι. Είχαμε ξεπεράσει το όνειρό μας, έχοντας βρει κάτι πολύ ανώτερο από μαργαριτάρι. Ενα πραγματικό στολίδι της φύσης!».
Την επόμενη μέρα, οι πέντε μικροί εξερευνητές έτρεξαν να προλάβουν τα σπουδαία νέα στον τότε δήμαρχο Καστοριάς, Λάκη Παπαμαντζάρη. «Του εξιστορήσαμε το περιστατικό κι εκείνος ενθουσιάστηκε και τηλεφώνησε αμέσως σε αθηναϊκές εφημερίδες της εποχής».
Λίγες ημέρες αργότερα, ξαναμπήκαν στη σπηλιά του Δράκου, αλλά τα παγωμένα νερά των λιμνών που είχε στο εσωτερικό της έκαναν αδύνατη την εξερεύνησή της. Μόλις μπήκε το καλοκαίρι του 1954, έκαναν πάλι το όνειρό τους πραγματικότητα. «Ξεκινήσαμε με λίγα εφόδια, αλλά και μ΄ ένα ημερολόγιο τοίχου. Ανά δέκα μέτρα αφήναμε κάτω από ένα χαρτάκι, για να μη χαθούμε».
Το θαύμα της φύσης. Οι νεαροί επισκέφθηκαν τη σπηλιά αρκετές φορές ακόμη, μαζί με έλληνες και ξένους σπηλαιολόγους. «Οσο πιο βαθιά μπαίναμε τόσο πιο ονειρώδες ήταν το θέαμα που αντικρύζαμε. Χιλιάδες σταλακτίτες και σταλαγμίτες, με απίστευτα σχήματα και χρωματισμούς, που δεν θα μπορούσε να τους φτιάξει ανθρώπινο χέρι, όσα χρόνια κι αν προσπαθούσε», σημειώνει ο κ. Μπασακύρος.
Οι συχνές επισκέψεις των 17χρονων συνοδεύονταν από έναν μεγάλο «σύμμαχο», που μπορούσε να αποδειχθεί θανάσιμος «εχθρός»: την άγνοια κινδύνου. «Δεν υπολογίζαμε κανένα κίνδυνο. Υπήρχαν αρκετά σημεία χωρίς οξυγόνο. Οπως μας είπαν κατόπιν οι επιστήμονες, ο ήχος από τις φωνές μας πολλαπλασιαζόταν μέσα στο σπήλαιο, γεγονός που προκαλούσε ισχυρό κίνδυνο κατολίσθησης. Κι εμείς δεν είχαμε ούτε κράνη».
Ο Αναστάσιος Μπασακύρος θυμάται ότι η τολμηρή παρέα του χάραξε τον δρόμο για τους σπηλαιολόγους που επισκέφθηκαν τη σπηλιά. «Προχωρούσαμε εμείς κι εκείνοι μας ακολουθούσαν. Μια μέρα, τρεις Αθηναίοι σπηλαιολόγοι προσπάθησαν να περάσουν στην άλλη όχθη της λίμνης με μια φουσκωτή βάρκα. Οταν είδαν ότι εμείς περνούσαμε κολυμπώντας μέσα σε δυο λεπτά, τους άκουσα να λένε: “Αυτοί είναι πιο πρακτικοί. Ας τους ακολουθήσουμε γιατί θα βραδιάσουμε”΄! Εβγαλαν τα ρούχα τους και κολύμπησαν μαζί μας».
Κατέστρεψαν το «λευκό πέπλο».
Η ιστορία της σπηλιάς του Δράκου έχει και τα μελανά της σημεία. Οι πλιατσικολόγοι έγιναν αιτία να χαθεί ο πιο επιβλητικός σταλακτίτης του σπηλαίου. «Στο κέντρο της μεγάλης λίμνης κρεμόταν ένας εκθαμβωτικός ολόλευκος σταλακτίτης, μήκους 3 και πλάτους 5 μέτρων, που τον είχαμε ονομάσει “λευκό πέπλο”. Ηταν σαν ένα μεγάλο σεντόνι που σκέπαζε τη σπηλιά. Τέτοιος σταλακτίτης δεν νομίζω ότι υπάρχει σε κανένα άλλο σπήλαιο του κόσμου. Δυστυχώς, έχει πια χαθεί. Οσοι επισκέπτονταν τη σπηλιά έσπαγαν κι από ένα κομμάτι για… σουβενίρ. Ο,τι απέμεινε, βυθίστηκε μέσα στη λίμνη».
Η σπηλιά του Δράκου άνοιξε για το κοινό τον περασμένο Νοέμβριο, 56 χρόνια μετά την ανακάλυψή της. Ο Αναστάσιος Μπασακύρος την επισκέφθηκε ξανά, μαζί με τους δύο φίλους του από την παρέα των πέντε, που βρίσκονται στη ζωή. «Είμαι χαρούμενος, διότι αυτό το εκπληκτικό μνημείο της φύσης κληροδοτείται στις επόμενες γενιές. Οσο ζω θα τη θυμάμαι και πιστεύω ότι το ίδιο θα συμβεί και με όσους βρεθούν μέσα της».
Η σπηλιά του Δράκου σε αριθμούς
Η σπηλιά του Δράκου ανακαλύφθηκε στην Καστοριά τον Οκτώβριο του 1953. Υπολογίζεται ότι η ηλικία της ξεπερνά τα 6 εκατομμύρια χρόνια. Πρόκειται για σπήλαιο μεγάλης επιστημονικής αξίας, που διαθέτει πανέμορφους σταλακτίτες και σταλαγμίτες μήκους έως και 10 μέτρων.
Το βάθος του φτάνει το μισό χιλιόμετρο (300 μέτρα επισκέψιμα) και στο εσωτερικό του υπάρχουν 7 υπόγειες λίμνες, 10 αίθουσες και 5 διάδρομοι-σήραγγες. Το 1963 εντοπίστηκαν μέσα στη σπηλιά οστά αρκούδας ηλικίας 10.000 ετών.
Η σπηλιά πήρε το όνομά της από έναν θρύλο, σύμφωνα με τον οποίο έκρυβε μέσα της ένα χρυσωρυχείο που το φυλούσε ένας δράκος.
Το σπήλαιο είναι εξοπλισμένο με τα πιο σύγχρονα συστήματα ανακύκλωσης του αέρα και διατήρησης της ισορροπίας του κλίματος, γεγονός που το καθιστά ένα από τα πιο σύγχρονα των Βαλκανίων. Από τον περασμένο Νοέμβριο μέχρι το τέλος του Μαΐου δέχθηκε 35.000 επισκέπτες.
