«Παραμονή Χριστουγέννων. Σε μια πολύβουη οδό γεμάτη με καταστήματα ένας νεαρός άνδρας σπέρνει το χάος με έναν σιδηρολοστό…».
Αυτή είναι η σύντομη περιγραφή για την ταινία μικρού μήκους, διάρκειας μόλις τεσσάρων λεπτών, με τον αγγλικό τίτλο «My Brother», που παρουσιάστηκε επίσημα πριν από μόλις δύο ημέρες σε γνωστή διαδικτυακή πλατφόρμα ελεύθερης πρόσβασης και έγινε viral μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες. Πίσω από την περιγραφή αυτή όμως, “κρύβονται” πολλά περισσότερα, που αρχίζουν να γίνονται αισθητά όταν ο χρόνος στην ταινία γυρίζει λίγο πίσω. Στα πρώτα λεπτά, ο δεκαεξάχρονος πρωταγωνιστής αναποδογυρίζει τραπέζια και τραπεζοκαθίσματα από πεζοδρόμια και σπάει με τον σιδηρολοστό τα τζάμια ενός σταθμευμένου αυτοκινήτου…
Το αγόρι ψάχνει διέξοδο για να διασχίσει τον δρόμο. Οι άλλες ράμπες δεν είναι σε καλύτερη κατάσταση, φραγμένες από κάθε είδους όχημα. Προσπαθεί να βρει εναλλακτικές και πάνω σε αυτή την προσπάθεια, το κορίτσι πέφτει από το αμαξίδιο μπροστά σε ένα αυτοκίνητο εν κινήσει. Η μύτη της αιμορραγεί…Κάποιος τον χτυπάει. Το αγόρι πέφτει στο έδαφος. Οδηγείται τελικά στο αστυνομικό τμήμα. Γιατί τα έκανε όλα αυτά; Ο χρόνος στο φιλμ γυρίζει πίσω. Ο θεατής βλέπει ξανά το αγόρι να περπατά στον ίδιο δρόμο, όχι μόνο του αυτή τη φορά. Σπρώχνει ένα αναπηρικό αμαξίδιο με ένα νεαρό κορίτσι. Το αμαξίδιο δεν μπορεί να διασχίσει το πεζοδρόμιο ανάμεσα από τα τραπεζοκαθίσματα. Δεν μπορεί να περάσει τη ράμπα, πάνω στην οποία είναι σταθμευμένο το αυτοκίνητο.
Μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες το διάρκειας τεσσάρων λεπτών βίντεο έχει γίνει viral σε κάθε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Ο διαμοιρασμός του μέσω λειτουργιών sharing δεν μπορεί πλέον να μετρηθεί και το αποτέλεσμα ξεπερνά εκθετικά τα όσα περίμενε η Αλεξάνδρα Μανουσάκη, που είχε την ιδέα της δημιουργίας του.
«Ο σκοπός είναι αυτό να συζητιέται, αυτό γίνεται αυτή τη στιγμή. Αρχίζει ο κόσμος να το σκέφτεται λίγο διαφορετικά. Η ταινία ξεκίνησε επειδή έχω μια αδερφή που είναι ανάπηρη και μένει στην Αμερική. Έχω γεννηθεί και έχω μεγαλώσει στην Αμερική και ήρθα στην Ελλάδα πριν από 11 χρόνια. (Από τότε που ήρθα) παρατηρούσα ότι οι δρόμοι και κάποια άλλα πράγματα δεν υπακούουν σε κάποιες προδιαγραφές, παρκάρουν στις ράμπες, (πολίτες) παρκάρουν στις θέσεις αναπήρων» ανέφερε χαρακτηριστικά μιλώντας στον ρ/σ “Πρακτορείο 104,9 FM” η κ. Μανουσάκη.
«Το παρακολουθώ και έχει ξεπεράσει αυτό που περίμενα, που ήθελα, το οποίο είναι πολύ θετικό. Ο σκοπός είναι αυτό να συζητιέται, αυτό γίνεται αυτή τη στιγμή. Αρχίζουν οι άνθρωποι να το σκέφτονται λίγο διαφορετικά» σημείωσε.«Όταν όμως ήρθε η αδερφή μου από την Αμερική για τον γάμο μου και έπρεπε να βγούμε στην πόλη, να κάνουμε απλά πράγματα και δεν μπορούσαμε, τότε είπα πως πρέπει αυτό κάπως να αρχίσει να συζητιέται», σημείωσε χαρακτηριστικά η δημιουργός της ταινίας, που έχει μάλιστα μείνει έκπληκτη από τη διάδοση του βίντεο μέσα σε μια μόλις ημέρα από την πρώτη αναφορά στα social media:
Εφαρμογή των νόμων
Για την κ. Μανουσάκη, το κύριο σημείο στο οποίο υπάρχει η πρόθεση να εστιαστεί η προσοχή του ευρύτερου κοινού, είναι η νομοθεσία, ειδικότερα σε επίπεδο εφαρμογής. «Είναι πολύ πίσω αυτό το τμήμα (σ.σ της διακυβέρνησης) οι νόμοι δεν εφαρμόζονται καθόλου σωστά. Είναι για μένα απαράδεκτο το πώς λειτουργεί το σύστημα ή μάλλον το πώς δεν λειτουργεί.
Γι’ αυτό γίνεται ένα τέτοιο βίντεο και μακάρι τέτοια βίντεο, ή μάλλον συζητήσεις που βγαίνουν από τέτοια βίντεο, να προκαλέσουν κάποια αλλαγή» τόνισε η κ. Μανουσάκη, που όμως δεν επιθυμεί να προκληθεί συζήτηση μόνο για τα θέματα που άπτονται των αναγκών των ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (ΑμΕΑ).
«Μου έκανε τρανή εντύπωση ότι δεν συζητιέται (το θέμα της προσβασιμότητας), ακόμη περισσότερο όταν έκανα ένα μωράκι και βγήκαμε με το καροτσάκι με το μωρό. Είναι δηλαδή ένα θέμα που δεν αγγίζει μόνο άτομα που είναι σε (αναπηρικά) καροτσάκια» εξήγησε.
Η ιδέα έδωσε τη σειρά της σε μια σειρά από πιθανά σενάρια που συζητήθηκαν με την εταιρία παραγωγής που ανέλαβε την υλοποίηση.
«Τους είπα τι θέλω να κάνω και μου έδωσαν πέντε σενάρια, διαλέξαμε αυτό που τώρα κυκλοφορεί» είπε χαρακτηριστικά. Τα γυρίσματα έγιναν τον Δεκέμβριο του 2017 και προκάλεσαν συζητήσεις ήδη κατά την ολοκλήρωση τους. «Ο σκοπός είναι αυτό να συζητιέται, αυτό γίνεται αυτή τη στιγμή. Αρχίζει ο κόσμος να το σκέφτεται λίγο διαφορετικά.
Ήδη, στα γυρίσματα που έγιναν πέρυσι τον Δεκέμβριο, άρχισε να έρχεται κόσμος και να μου λέει “τώρα δεν υπάρχει περίπτωση να παρκάρω εκεί (σε ράμπα) ξανά”. Αν αυτό αγγίξει είκοσι άτομα, δέκα άτομα θεωρώ ότι έχει γίνει αυτό που ήθελα να γίνει», τόνισε και σχολιάζοντας την έκρηξη του πρωταγωνιστή σημείωσε:
«Γίνεται (μια καθημερινή μας λάθος πράξη) η “κόλαση” του άλλου. Η βία δεν είναι αυτό που θα έπρεπε να φαίνεται, δεν είναι ο στόχος. Ο νεαρός έχει “τρελαθεί” με αυτά που βλέπει κάθε ημέρα, κάθε φορά που βγαίνει και δεν είναι μόνο σε αυτόν τον ένα δρόμο, είναι σε κάθε δρόμο, σε κάθε γωνιά».
Όσο για το κοινό του βίντεο και έναν ενδεχόμενο συσχετισμό μόνο με νεαρότερα άτομα, λόγω και της νεαρής ηλικίας του πρωταγωνιστή, η κ. Μανουσάκη εξηγεί:
«Η σύντομη ταινία βγήκε μόλις χθες (σ.σ 11 Δεκεμβρίου 2018), είναι για όλους. Επειδή το παιδί είναι 16 ετών, αυτό δεν σημαίνει πως η ταινία είναι μόνο για παιδιά αυτής της ηλικίας. Στόχος είναι να δείξουμε ότι δεν είναι μόνο τα άτομα που είναι μέσα στα καροτσάκια που επηρεάζονται. Είναι οι οικογένειες τους, οι φίλοι τους, αγγίζει πολλά άτομα».
Σε δε επόμενο στάδιο, ο σχεδιασμός δεν περιλαμβάνει μόνο θέαση του «My Brother» σε Φεστιβάλ, κάτι που έγινε στα τέλη Οκτωβρίου στα Χανιά, αλλά δράσεις.
«Σκοπός είναι να το δείχνουμε τακτικά σε παιδιά. Αλλά και να δούμε ίσως κάποιο πρόγραμμα μέσα από το οποίο να μπορούνε να ‘ζήσουνε’ κάτι τέτοιο παιδιά. Να φέρουμε καροτσάκια και να βάλουμε μέσα παιδιά και να να κάνουμε μια διαδρομή να δούνε πόσο δύσκολο είναι. Έτσι πραγματικά αγγίζεις μια ζωή, έτσι ο άλλος σκέφτεται πάντα να μην παρκάρει εκεί που δεν πρέπει» καταλήγει η κ. Μανουσάκη.
