Ο Φεβρουάριος κρίσιμος για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα
Βαλτωμένο, όπως και όλα άλλωστε, είναι το θέμα της διεκδίκησης για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο στη χώρα μας. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, που η UNESCO έδωσε θετικές κατευθύνσεις τις οποίες πρέπει να ακολουθήσουμε σε διμερές πλαίσιο, δεν έχει γίνει απολύτως καμία κίνηση. Μέσα στις επόμενες ημέρες, κάτι αλλάζει, από τα μέχρι τώρα όμως δεδομένα, κάθε άλλο παρά αισιόδοξος μπορεί να είναι κανείς για τη συνέχεια και τα αποτελέσματα.
Τη νέα πολιτική που θα ασκήσουν στο ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, θα παρουσιάσει αύριο το υπουργείο Πολιτισμού στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Liberal.gr. Στη συνάντηση, που θα γίνει στο Προεδρικό Μέγαρο, θα μετάσχουν ο κ. Λουί Γκοντάρ, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης για τον Επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα και η υπουργός Πολιτισμού κα Λυδία Κονιόρδου. Είναι το πρώτο βήμα που γίνεται με τεράστια καθυστέρηση, αφού εδώ και πολύ καιρό, η Ελλάδα δεν έχει κάνει καμία κίνηση στο συγκεκριμένο θέμα.
Η πρόταση που θα καταθέσει ο καθηγητής Godart έχει διατυπωθεί και πάλι στο παρελθόν, από τον τότε υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο. Θα προταθεί η αποστολή νέας αίτησης στο Βρετανικό Μουσείο για την επιστροφή των αριστουργημάτων του Φειδία μέσω ανταλλαγής. Δηλαδή, η ελληνική πλευρά θα αναλάβει να αποστέλλει σημαντικά έργα από ελληνικά μουσεία και αποθήκες εφορειών αρχαιοτήτων, ώστε να λειτουργούν σημαντικές περιοδικές εκθέσεις στις αίθουσες του Βρετανικού Μουσείου οι οποίες θα μείνουν κενές αν ποτέ και εφόσον μάς επιστραφούν τα γλυπτά.
Ο κ. Godart, ο οποίος είναι φιλέλληνας, ασφαλώς και έχει μελετήσει καλά την ιστορία της διεκδίκησης των γλυπτών.
Η προσωπική του θέση, όπως είχε διατυπωθεί σε συνέντευξή του στο The Toc ήταν όμοια με την πρόταση που είχε καταθέσει ο Ευάγγελος Βενιζέλος και είχαν τηρήσει στη συνέχεια ο Παύλος Γερουλάνος και η Λίνα Μενδώνη. Ο βελγικής καταγωγής καθηγητής, που ζει στην Ιταλία και έχει διατελέσει σύμβουλος του τέως προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας Τζόρτζο Ναπολιτάνο, είχε πει:
«Εμείς στην Ιταλία έχουμε σαν την Ελλάδα πολλά προβλήματα σε σχέση με τον επαναπατρισμό αρχαιοτήτων που βρίσκονται σε Μουσεία στην Αμερική κι αλλού. Προσπαθούμε πάντοτε να βρούμε μια λύση εκτός δικαστηρίων. Είναι πιο εύκολο. Παραδείγματος χάρη, τι κάνουμε εμείς στην Ιταλία όταν θέλουμε να πάρουμε πίσω έργα που μας έκλεψαν όπως με το έργο Tavola Doria του Λεονάρντο Ντα Βίντσι που μετά από πολλές διαπραγματεύσεις το επέστρεψε στην Ιταλία το Fuji Art Museum του Τόκιο; Κάνουμε μια συμφωνία: αυτοί που έχουν αυτά τα αριστουργήματα μας τα επιστρέφουν, κι εμείς για ένα, δυο-τρεις- έξι μήνες μπορούμε να στείλουμε έργα από τα δικά μας Μουσεία για να παρουσιαστούν σε έκθεση εκεί. Βρίσκουμε, δηλαδή, μια διπλωματική λύση εκτός δικαστηρίων. Αυτό πρέπει να το δει το ελληνικό κράτος. Αν η Ελλάδα πει στο βρετανικό Μουσείο να δώσει πίσω τα Μάρμαρα και η χώρα να στείλει δικά της έργα για έκθεση στο βρετανικό Μουσείο, αυτό ίσως μπορεί να είναι μια λύση…».
Η επόμενη κίνηση για το θέμα, σχεδιάστηκε και πάλι από τον ίδιον. Πρόκειται για μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που θα γίνει στο πλαίσιο του συνεδρίου TourismA στη Φλωρεντία της Ιταλίας, την Κυριακή 19 Φεβρουαρίου. Θα μετάσχουν εκτός από τον κο Godart, στελέχη εθνικών επιτροπών για την επανένωση των Παρθενώνειων γλυπτών.
Αναμένοντας την νέα απάντηση του Βρετανικού Μουσείου, το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να αρχίσει και πάλι να ασχολείται με το μείζον αυτό θέμα, για το οποίο δεν έχει κάνει τίποτα απολύτως. Το πρώτο και κύριο που πρέπει να γίνει, είναι να αρθεί το εμπάργκο που έχει επιβάλει το ΥΠΠΟΑ στο Βρετανικό Μουσείο από τη δεκαετία του ΄80. Ένα εμπάργκο που αν εξυπηρετούσε τότε που επεβλήθη, δεν εξυπηρετεί πλέον, αντίθετα πολώνει περισσότερο τα πράγματα.
Στη συνέχεια, πρέπει να ακολουθήσουν συναντήσεις μεταξύ στελεχών του και στελεχών του Μουσείου Ακροπόλεως, όπως έχει υποδείξει η UNESCO. Στη συζήτηση που έγινε τον περασμένο Σεπτέμβριο στο πλαίσιο της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Επιστροφή Πολιτιστικών Αγαθών στις χώρες προέλευσής τους, το Μουσείο Ακρόπολης δήλωσε έτοιμο για οποιαδήποτε συνεργασία. Μάλιστα, επαινέθηκε ιδιαίτερα για το πρόγραμμα καταγραφής σε 3d όλων των γλυπτών της ζωφόρου. Είναι μια κατεύθυνση που αποφέρει καρπούς, αλλά για να συνεχιστεί, απαιτείται κεντρική… κατεύθυνση. Η οποία δεν αναφαίνεται στον ορίζοντα.
Τέλος, στα τέλη Φεβρουαρίου αναμένεται να γίνει όπως έχει οριστεί η «Δεύτερη ανάγνωση» στο Βρετανικό Κοινοβούλιο για τον νόμο περί επιστροφής των γλυπτών στην Ελλάδα. Είχε κατατεθεί πέρσι το καλοκαίρι από βουλευτές και η πρώτη συζήτηση- ανάγνωση έγινε τότε. Αν συγκεντρώσει ικανές ψήφους, μπορεί να πάει σε τρίτη ανάγνωση και κατόπιν να γίνει νόμος. Αυτό με τα σημερινά δεδομένα δεν αναμένεται. Πολλώ δε μάλλον, που η Ελλάδα εξακολουθεί να παρακολουθεί απαθώς τα τεκταινόμενα, χωρίς να βάλει ένα διπλωματικό «χεράκι».
Αντιγόνη Καρατάσου
Η συγκλονιστική ομιλία του Βρετανού ηθοποιού Stephen Fry για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα
