Στο άμεσο μέλλον, ο καπιταλισμός θα οξύνει όλο και περισσότερο τη μοιραία καταστροφική για τον άνθρωπο λειτουργία του.
Ο νεοφιλελευθερισμός έρχεται σα μαύρος άγγελος -προπομπός του πολέμου. Δεν είναι μόνο άλλη μια οικονομική θεωρία, που φιλοδοξεί με τη πολιτική της υλοποίηση να συντελέσει στο επέκεινα της ανθρώπινης ιστορίας. Δεν είναι απλά μια νέα τάξη πραγμάτων, πάνω στην οποία ισορροπεί η ανθρωπότητα, παγώνοντας σα φωτογραφία το χρόνο, και μοιάζει με «το τέλος της ιστορίας». Πρόκειται για ένα στάδιο της καπιταλιστικής μηχανιστικής εξέλιξης. Πρόκειται για το ύστατο στάδιο πριν τη καταστροφή, το πόλεμο. Πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι, θα πρέπει ν’ αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε σιγά -σιγά ότι, το καπιταλιστικό σύστημα είναι καταστροφικό από τη φύση του. Και αυτό γιατί στη διαχρονική λειτουργία του, συμπεριλαμβάνει κρίσεις και πολέμους.
Ας το εξηγήσουμε με απλά λόγια. Η συσσωμάτωση των κρίσεων και των πολέμων στη μηχανιστική καπιταλιστική λειτουργία, εξηγείται απλά ξεκινώντας από τον ορισμό του: Καπιταλισμός είναι το οικονομικό σύστημα εκείνο που στοχεύει στη συσσώρευση κεφαλαίου (capital), με βάση την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και της ανθρώπινης εργασίας. Απώτερος σκοπός του καπιταλιστικού συστήματος λοιπόν, είναι η συσσώρευση κεφαλαίου, πλούτου. Για να επιτευχθεί η συσσώρευση, θα πρέπει να εντατικοποιηθεί η απομύζηση χρήματος από την αγορά, μειώνοντας τα κόστη που επιβαρύνουν το εμπόρευμα, είτε αυτά αφορούν απ’ ευθείας τη παραγωγή (μισθολογικά), είτε έμμεσα τις υποδομές που το υποστηρίζουν (κρατικές ή άλλες δαπάνες). Ιδεολογικό όχημα γι αυτή τη διαδικασία είναι ο νεοφιλελευθερισμός, που η πολιτική του επικράτηση, υλοποιεί την «ελευθερία» της αγοράς μειώνοντας τα «βάρη» κι επιβάλλοντας πολιτική αυστηρότητας («λιτότητας») στη κοινωνία.
Η αγορά “απελευθερώνεται”, με την αρχή να γίνεται από την απελευθέρωση του τραπεζιτικού -χρηματιστικού κεφαλαίου, που δημιουργεί μέσω της μόχλευσης δεκαπλάσιο ψεύτικο πλούτο. Αυτός, χρησιμοποιείται με δούρειο ίππο τη κατανάλωση, που τροφοδοτεί την αγορά παράγοντας κέρδη που καταλήγουν στα χρηματοκιβώτια των μεγάλων πολυεθνικών κολοσσών, με τελικό αποτέλεσμα όμως, την υπερχρέωση των κρατών και των νοικοκυριών. Το χρηματιστικό -τραπεζιτικό κεφάλαιο «παίζει» όπως σε μια παρτίδα πόκερ, το συντριπτικό για τους αντιπάλους του, ρόλο, του παίκτη με τα ανεξάντλητα χρήματα. Ένας τέτοιος παίκτης όσο και άσχημα να παίζει πάντα θα σε νικήσει. Η υπερχρέωση των νοικοκυριών ή των κρατών, φέρνει κρίση. Το κεφάλαιο λειτουργώντας εκβιαστικά, απαιτεί τα δανεικά μέσω της απειλής της πτώχευσης και του οικονομικού αποκλεισμού, έχοντας ήδη συσσωρεύσει κεφάλαιο με τη μορφή κερδών, από την εποχή της κατανάλωσης. Επιβάλλεται έτσι λιτότητα στη κοινωνία και απομυζάται μαζί με τα χρωστούμενα και ο υγιώς παραγόμενος πλούτος, αλλά και ακόμη περισσότερο, εξαγοράζονται έναντι πινακίου φακής οι υποδομές και τα μέσα παραγωγής. Η διαδικασία συσσώρευσης χρήματος μετατρέπεται σε υπερ -συσσώρευση, και ο παραγόμενος από τους εργαζόμενους πλούτος καταλήγει στα χρηματοκιβώτια των «φορολογικών παραδείσων», στερεύοντας το χρήμα από τη κοινωνία, που δυσανασχετεί αφού διαιωνίζεται η φτώχεια της.
Η κοινωνία ενοχοποιείται ως σπάταλη, δημιουργώντας ενοχικά συμπλέγματα. Η αυστηρότητα (λιτότητα) διαχέεται σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης δραστηριότητας, οικονομικό, εργασιακό, πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, ακόμη και στις σχέσεις, και η ψυχοσύνθεση αποκτά ανταγωνιστικό αν όχι φασιστικό λόγω της αυστηρότητας χαρακτήρα. Αυτός διαχέεται στις κοινωνικές σχέσεις, και διαρρηγνύει την κοινωνική συνοχή, επιτείνει το κοινωνικό κανιβαλισμό, δημιουργώντας όλες τις προϋποθέσεις, για μια όξυνση που οδηγεί μαθηματικά σε πόλεμο. Είναι πραγματικά αξιοπρόσεκτο, με τι ταχύτητα και σε πόσο μεγάλο βαθμό διαχέεται η λιτότητα στο κοινωνικό σύνολο. Πρόκειται κυριολεκτικά για επιδημική διαδικασία.
Κάποια στιγμή η συν τελούμενη αποστράγγιση πλούτου φθάνει στα όριά της. Τότε ο καπιταλισμός μέσω των πολιτικών του οργάνων, ακολουθεί τη γνωστή συνταγή, του διαίρει και βασίλευε, ενεργοποιώντας το διχασμό, το κοινωνικό κανιβαλισμό, έχοντας ήδη καλλιεργήσει με την αυστηρότητα («λιτότητα»)τη διάρρηξη των κοινωνικών σχέσεων. Ταυτόχρονα ενεργοποιεί τις εφεδρείες του συστήματός του, είτε αυτές λέγονται ο φασισμός, είτε ολοκληρωτικοί αλαζόνες δικτάτορες, εξουσιομανείς «αρχηγοί» κομμάτων και σκληροπυρηνικοί ισόβιοι «πρόεδροι δημοκρατίας». Η εκλογική άνοδος του φασίζοντος εσμού, είναι απότοκο μιας αιφνίδια επιβαλλόμενης λιτότητας σε ένα εγωτικό από τη κατανάλωση κοινωνικό σώμα, και φέρνει εκφασισμό συνειδήσεων. Είναι πολιτικές εκφράσεις μιας προκαλλιεργημένης συνθήκης στο κοινωνικό σώμα, με την επιδημική διαδικασία που περιγράψαμε πιο πάνω.
Οι αρχηγίσκοι αυτοί, ως έκφραση της ζέουσας αποπροσανατολισμένης κοινωνικής οργής, συνθέτουν το καμβά πάνω στον οποίο θα συντελεστεί στη συνέχεια, η διάρρηξη των διακρατικών σχέσεων και σταδιακά η επόμενη αιματοχυσία. Τα χρηματοκιβώτια των λίγων γεμάτα και ασφαλή και οι άνθρωποι να σκοτώνονται στα πεδία των μαχών. Η ζωή υποτιμημένη, και οι ευκαιρίες για πάμφθηνες επενδύσεις σε κατεστραμμένες υποδομές εξαιρετικά χαμηλής πια αξίας, αμέτρητες.
Έτσι, με τη λήξη της καταστροφής, ένας νέος κύκλος μπορεί να ξεκινήσει, με τους ηθικούς αυτουργούς του αιματοκυλίσματος, να επανεμφανίζονται ως σωτήρες επενδυτές, ως φιλάνθρωποι χορηγοί, ως ιδρύματα αλληλεγγύης. Και βέβαια, η επανεκκίνηση αυτή δε θα μπορούσε να μην είναι, σε ένα «ανθρωπινότερο» πολιτικό πλαίσιο όπως η σοσιαλδημοκρατία, ή το φιλελεύθερο κράτος πρόνοιας. Δε θα μπορούσε να γίνει ιδανικότερα. Έτσι έρχεται και η ανάπτυξη με «ανθρώπινο πρόσωπο», να σώσουν την ανθρωπότητα, αλλά και το καπιταλισμό με κανόνες, μέχρι αυτός να ξανακάνει το κύκλο του, με τη καταδίκη αρχικά του “παρεμβατικού” κράτους.
Το έχουμε δει το έργο αυτό να εξελίσσεται από το προηγούμενο αιώνα μέχρι σήμερα. Αυτή τη διαδικασία αγνοούν οι νεοφιλελεύθεροι, φιλελεύθεροι και σοσιαλδημοκράτες ιδεολογικοί υπερασπιστές του, αφού η κοντόφθαλμη λογική τους δε μπορεί να συλλάβει την εξελικτικότητα του καπιταλιστικού φαινόμενου, το βάθος χρόνου και τις συνέπειες στη λειτουργία του. Βγάζουν φωτογραφία στιγμής στις ευτυχισμένες μέρες της μεταπολεμικής κεϋνσιανής μάλιστα έμπνευσης περιόδου του, που δεν είναι και η πιο νεοφιλελεύθερη, για τις δυτικές κοινωνίες μιλώντας πάντα, και υπερασπίζονται ανόητα το οικονομικό τους θεωρητικό εποικοδόμημα.
Το συμπέρασμα αυτό της μηχανιστικής λειτουργίας του καπιταλισμού, δεν είναι κάτι νέο. Το έχουν υποψιασθεί οι διανοητές όταν αυτός ήταν ακόμα στην αρχική βιομηχανική του φάση. Εμείς, 200 χρόνια μετά, έχοντας την ιστορική εμπειρία, μπορούμε να δούμε το φαινόμενο ξεκάθαρα πια. Φιλελευθερισμός της αγοράς –μονοπωλιακός καπιταλισμός, κραχ 1929, Glass- Steagall, φασισμός, Β’ παγκόσμιος πόλεμος, καταστροφή, ανοικοδόμηση, Breton-Woods, κράτη προνοίας και κοινωνικής αρωγής, ανθρωπιστικές θεσμίσεις κι υπερεθνικοί οργανισμοί, φιλελευθερισμός, αγορά, άρση Breton Woods, άρση Glass- Steagall, απελευθέρωση χρηματιστικού-τραπεζικού συστήματος, παγκοσμιοποίηση εμπορίου, νεοφιλελευθερισμός. Ένας ιστορικός κύκλος κλείνει προδηλώνοντάς μας τη προφανή εξέλιξη των πραγμάτων…
Σε αυτή τη προοπτική θα πρέπει ταχύτατα όλοι οι άνθρωποι να αντισταθούμε, όσο τουλάχιστον προλαβαίνουμε και μπορούμε ακόμα να σκεφτόμαστε. Γνωρίζουμε που θα πρέπει να στρέψουμε τα βέλη μας, δίχως να ξεχνάμε ή να «ξεχνιόμαστε» από τις πάγιες ιδεολογικές μας θέσεις ακόμα και στα θέματα κρατικο-καπιταλιστικών μορφωμάτων που επιμένουν ακόμη να υφίστανται. Συνεπώς καλούμε κάθε έλλογο ον, σε όποιο ιδεολογικό μετερίζι κι αν ανήκει, να σταθεί ψύχραιμα μπροστά στο επιτιθέμενο σύστημα, και να αντιληφθεί τη συνθήκη της γέννησής του, τους νόμους και τρόπους λειτουργίας του, και να τα καταπολεμήσει, προτού αυτό να γεννήσει φασισμό, πόλεμο και καταστροφή. Ο μόνος δρόμος για να το νικήσεις είναι να εξολοθρεύσεις, αυτό που το «ταϊζει». Να καταστρέψεις την εξουσία και το κέρδος.
