Είναι πλέον εμφανές σε όλους μας ότι εδώ και αρκετά χρόνια αυτό που ονομάζουμε «δυτική αντιπροσωπευτική δημοκρατία» αποκλίνει δραματικά από τους βασικούς κανόνες της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, την οποία υποτίθεται ότι αποδέχεται ως βάση της συγκρότησής της. Δεν θα ήταν παρακινδυνευμένο να υποστηρίξουμε ότι το σημερινό πολιτικό σύστημα προσεγγίζει το «Ολιγαρχικό», με μια βασική διαφορά. Επιτρέπει στους πολίτες, μέσω διαφανών εκλογικών διαδικασιών, να επιλέγουν δημοκρατικά την ολιγαρχική ομάδα της αρεσκείας τους, καθώς και τα πρόσωπα που θα την πλαισιώσουν. Το σύστημα αυτό, πολλές φορές, ολισθαίνει σε μοναρχικό, όταν ο πρώτος τη τάξει της ομάδας εξουσίας πιστέψει στην «ενός ανδρός αρχή», επιβάλλοντας τη θέληση και τις επιλογές του με κάθε τρόπο, θεμιτό ή αθέμιτο.
Σε ένα τέτοιο πολιτικό σύστημα, έννοιες όπως αυτές του «κοινωνικού ελέγχου», της «διαφάνειας», της «συμμετοχής», του «δικαίου», της«ισονομίας» και της «ισοπολιτείας» των «ίσων ευκαιριών», όπως και τόσες άλλες, χάνουν το νόημά τους. Αποτελούν απλώς «κούφια» νοήματος λόγια, τα οποία διατυπώνονται απλώς από συνήθεια, ή για λόγους εντυπωσιασμού και προπαγάνδας, στην προσπάθεια διαιώνισης του συστήματος της «Δημοκρατικής Ολιγαρχίας». και των προσώπων που την συγκροτούν.
Στα πλαίσια μιας τέτοιας πολιτικής συγκρότησης, οι πολίτες διαπαιδαγωγούνται αντιδημοκρατικά στο όνομα της Δημοκρατίας. Δεν συνειδητοποιούν ότι οι εκλεγέντες αντιπρόσωποί τους δεν μεταφέρουν τις λαϊκές απόψεις και διεκδικήσεις, αλλά αποτελούν κομματικούς παράγοντες, οι οποίοι, τις περισσότερες φορές, υπακούουν τυφλά και υστερόβουλα στα κελεύσματα του αρχηγού, των βαρόνων και των οπλαρχηγών της ολιγαρχικής ομάδας εξουσίας.
Η συνειδητοποίηση αυτής της αλήθειας «πνίγει» τους πολίτες που την συνειδητοποιούν αναγκάζοντάς τους να διεκδικούν τα δίκαια ή άδικα δικαιώματά τους από την πολιτεία, πολλές φορές, βίαια και εξωθεσμικά. Τι άλλο όμως θα μπορούσαν να κάνουν, όταν οι αντιπρόσωποί τους πολιτεύονται μεν, αλλά ενίοτε βουλεύονται;
Η απειλούμενη Δημοκρατία
Όπως αναφέρει ο JonathaIsrael, καθηγητής της Σχολής Ιστορικών Σπουδών του Institute of Advanced Study του Πανεπιστημίου του Princeton σε συνέντευξή του στον Β. Μουρδουκούτα, στην εφημερίδα «Καθημερινή» (Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2005 σ.5): «…Η κοινωνική συγκρότηση είναι εσωτερική και αφορά δύο διαφορετικές δυτικές πολιτικές παραδόσεις. Από τη μία πλευρά έχουμε μια γνήσια δημοκρατική παράδοση η οποία απειλείται, ενώ από την άλλη πλευρά έχουμε μια κίβδηλη, χαλκευμένη ψευδο-δημοκρατική ρητορική, διευθυνόμενη από ιμπεριαλιστές και πολυεθνικές εταιρίες, φορείς που δεν ενδιαφέρονται καθόλου για την υπεράσπιση αξιών όπως η ατομική ελευθερία, αλλά κατηγοριοποιούν τους ανθρώπους εκμεταλλευόμενοι απλοϊκά συναισθήματα δίχως να τα πιστεύουν. Η ενδογενής σύγκρουση αξιών είναι πασίδηλα το μόνο δεδομένο. Η δέσμη των ιδεών του ριζοσπαστικού διαφωτισμού έχει διαβρωθεί επικίνδυνα. Οι νέες μορφές διακυβέρνησης, οικονομικής δραστηριότητας, δημοσιογραφίας και τηλεόρασης, συνιστούν παράγοντες που διαβάλλουν και αποδυναμώνουν σημαντικές πλευρές της αληθινής Δημοκρατικής ζωής. Την ίδια στιγμή και με τις ίδιες αρνητικές επιπτώσεις, νέοι μηχανισμοί, συγκροτούν και επιβάλλουν νεότευκτες κοινωνικές και πολιτικές ιεραρχίες. Αυτή είναι η κατάσταση των πραγμάτων σήμερα,. αυτή είναι η κυρίαρχη ιδεολογία, και αυτές είναι οι αντίξοες συνθήκες στις οποίες καλείται για μια ακόμα φορά να προβάλει σθεναρή αντίσταση ο ριζοσπαστικός διαφωτισμός.
Η Ελληνική υποχρέωση
Όσον αφορά την Ελλάδα, αλλά και όλα τα μικρά κράτη της περιφέρειας του δυτικού κόσμου, τα προηγούμενα προβλήματα έχουν πάρει έναν δραματικό χαρακτήρα. Η προσπάθεια επαναχάραξης των σφαιρών επιρροής στον κόσμο μέσω της συμφωνίας της Μάλτας και τα καλπάζοντα υπερεθνικά οικονομικά και κοινωνικά συμφέροντα, αποτελούν το ιδανικό πεδίο ανάπτυξης μιας «ολιγαρχικής δημοκρατίας».Αυτό όμως που θα πρέπει να αντιληφθούμε είναι ότι για την κατάσταση αυτή δεν φταίνε τα πρόσωπα, αλλά το πολιτικό σύστημα το οποίο έχει κλείσει τον ιστορικό του κύκλο και θα πρέπει επιτέλους να ανανεωθεί. Η ανανέωση αυτή δεν είναι δυνατόν να στηρίζεται σε μιαν απλή αντιγραφή άλλων δυτικών συστημάτων, τα οποία δεν έχουν λάβει υπ’ όψη τους τις ελληνικές ιδιαιτερότητες.
Η Ελλάδα γέννησε την ανόθευτη Δημοκρατία, τη βάση των Δυτικών Δημοκρατιών, και ως εκ τούτου θα πρέπει να αποτελεί το θεματοφύλακα των βασικών αξιών της. Είναι υποχρέωσή της, αντί να αναπαράγει την Ολιγαρχική Δημοκρατία άλλων δυτικών κρατών, να κάνει προτάσεις ανατροπής και αντικατάστασής της από μια γνήσια Δημοκρατία, εναρμονισμένη με την σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα και συνεπή με τα βασικά και απαράβατα δημοκρατικά δεδομένα. Τη Δημοκρατία αυτή, η οποία θα πρέπει να διέπεται από μια σειρά βασικών δημοκρατικών αρχών, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη ιστορικά να την μεταλαμπαδεύσει σε ολόκληρο τον Δυτικό κόσμο.
Δρ Μάνος Δανέζης
Επίκουρος Καθηγητής Αστροφυσικής ΕΚΠΑ
Από το βιβλίο του Μάνου Δανέζη και Στράτου Θεοδοσίου: «Το Μέλλον του Παρελθόντος μας – Επιστήμη και Νέος Πολιτισμός» Εκδόσεις Δίαυλος, Αθήνα 2005
