Η κουκουβάγια το ιερό πουλί της Θεάς Αθηνάς, αποτελεί σύμβολο σοφίας, σύνεσης, αλλά και της πόλης των Αθηνών.
Ως ιερό πουλί της Αθηνάς ονομάζεται «Γλαύκα», καθώς ένα από τα προσωνύμια της Θεάς της Σοφίας ήταν «γλαυκώπις», λόγω των σπιθιροβόλων γαλάζιων ματιών της.
Η Γλαύκα συμβολίζει την σοφία, διότι είναι νυχτόβιο πτηνό το οποίο έχει εξαιρετική όραση ακόμα και στο σκοτάδι. Έχει την φυσική συνεπώς ιδιότητα να βλέπει την «αθέατη πλευρά των πραγμάτων», εκεί που άλλοι αδυνατούν λόγω του σκότους.
Συμβολίζει κατ’ αυτόν τον τρόπο την «σοφία» που αφορά την μετουσίωση της απλής γνώσης σε βίωμα, πνευματικότητα και στάση ζωής.
Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί μόνο μακριά από το φως της ημέρας και την φασαρία «εις εαυτόν διείσδυση», όταν ο άνθρωπος απομονώνεται από το φυσικό περιβάλλον του, προσπαθώντας να ανακαλύψει την αυτογνωσία, την πραγματική υπόσταση των πραγμάτων, και την Θεία του υπόσταση.
Για αυτό τον λόγο και «η γλαύκα της Αθηνάς πετάει μόλις η μέρα γείρει προς την δύση της…». Δεν είναι φυσικά καθόλου τυχαίο, πως οι «μυήσεις» κατά την διάρκεια των μυστηριακών τελετών γινόταν πάντα νύχτα κάτω από το φως των δαυλών.
Δεν είναι επίσης τυχαίο πως επιλέχθηκε (την δεκαετία του 1960), ως σήμα του Ελληνικού Οργανισμού Εκδόσεων σχολικών διδακτικών Βιβλίων (1).
Ψιλά γράμματα αυτά για τους περισσότερους βέβαια, και εν κατακλείδι δεν γνωρίζω κατά πόσο ο συγκεκριμένος συμβολισμός του Ο.Ε.Δ.Β., ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα….
Όπως επισημαίνει μάλιστα ο δάσκαλος Γιώργιος Τρούλης (2) στην πραγματικότητα το πτηνό που χρησιμοποιούσε ως σήμα του Ο.Ε.Δ.Β, δεν είναι μία Κουκουβάγια αλλά ένας…. Μπούφος.
Αυτό είναι εύκολα διακριτό στην εικονογράφηση των δύο αυτών πτηνών. Στο κεφάλι του μπούφου σχηματίζεται ένα είδος αυτιών από φτερά, εν αντιθέσει με την κουκουβάγια, στης οποίας το κεφάλι δεν υπάρχει αντίστοιχος σχηματισμός.
Αυτή τη λεπτομέρεια την γνώριζαν οι αρχαίοι Έλληνες, αφού το αρχαίο Αθηναϊκό τετράδραχμο του 5ου αιώνα π.Χ. φέρει την εικόνα της κουκουβάγιας χωρίς αυτά τα «αυτιά».
Αντίγραφο του Αθηναϊκού τετράδραχμου υπάρχει στο νόμισμα του Ελληνικού ενός ευρώ.
Παρατηρήστε και συγκρίνετε το σήμα του Ο.Ε.Δ.Β. με αυτό του ευρώ. Η διαφορά είναι εμφανής. Ο συμβολισμός άραγε;
1) Ο Ο.Ε.Δ.Β καταργήθηκε το 2012μετά από νομοσχέδιο που είχε ψηφιστεί τον Μάιο του 2011 (Νόμος 3966/2011), με σκοπό τον «ορθολογικό εκσυγχρονισμό των επιστημονικών οργάνων που υποστηρίζουν το υπουργείο Παιδείας στο σχεδιασμό και την εφαρμογή της εκπαιδευτικής πολιτικής».
Τον ρόλο του ΟΕΔΒ ανέλαβε το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» (ΙΤΥΕ – Διόφαντος), η Διεύθυνση Εκδόσεων του οποίου ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 2011 σε συνέχεια του νόμου.
