Κάτω από την Ακρόπολη, η Ελλάδα διαμαρτύρεται για τη συνωμοσία σιωπής που την οδήγησε στο χείλος της καταστροφής, όμως την ίδια στιγμή έχει τη δύναμη να προσφέρει στον εαυτό της το προνόμιο να ονειρεύεται ένα όμορφο αύριο σε έναν κόσμο αρμονίας και αλληλεγγύης. Αλίμονο αν στερεύαμε από όνειρα και από οράματα· χωρίς αυτά δε γίνεται τίποτα…
Κάτω από την Ακρόπολη, λοιπόν, το GEO «αντιστάθηκε» με τον δικό του τρόπο στην παρακμή, στρατευμένο στο οικολογικό όραμα της εναρμόνισης ανθρώπου και φύσης, σε έναν κόσμο ευαισθησίας και αλληλεγγύης. «Αντίσταση» με δράση και με όραμα: αξιοποιώντας τον εθελοντισμό δεκάδων οικολόγων, αναγνωστών, ανήλικων θαυμαστών της φύσης και ειδικών της ελληνικής βιοποικιλότητας, εξερευνήσαμε -υπό την καθοδήγηση του βιολόγου Μαρτίνου Γκαίτλιχ- την πέριξ της Ακρόπολης περιοχή, φωτογραφίζοντας και κινηματογραφώντας διακριτικά αλλά λεπτομερειακά το φυσικό πλούτο της. Όντως ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα, νιώθουμε ότι αναδείξαμε την αξία του Ιερού Βράχου όχι μόνο ως μνημείου πολιτισμικής κληρονομιάς που εμπνέει τον τρόπο σκέψης μας, αλλά και ως μνημείου φυσικής κληρονομιάς που εμπνέει την καθημερινή ζωή μας…
Αναδεικνύοντας τη βιοποικιλότητα της Ακρόπολης, αυτού του θαυμαστού οικότοπου που φιλοξενεί περισσότερα από εκατό είδη πτηνών, δεκαπέντε είδη πεταλούδων και πλούσια χλωρίδα με σπάνια ενδημικά φυτά, επιβεβαιώσαμε ότι ακόμη και στο κέντρο μιας περιβαλλοντικά «βεβαρημένης» μεγαλούπολης η ζωή ανθίζει, αν και κινδυνεύει κάθε στιγμή από την αδιαφορία μας. Όπως επισήμανε ο Γκαίτλιχ (βιολόγος-περιβαλλοντολόγος, διευθυντής της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης), «οι πόλεις δημιούργησαν νέους οικολογικούς θώκους, τους οποίους ορισμένα είδη ζώων και φυτών έσπευσαν να εκμεταλλευτούν. Απορροφημένοι από τις απαιτήσεις της καθημερινότητας, δε συνειδητοποιούμε ότι συνυπάρχουμε με πολλούς άλλους ζωντανούς κόσμους και μικρόκοσμους».
Και είναι αλήθεια αυτό.
Πόσοι από εμάς παρατηρούμε τα αγριολούλουδα που φυτρώνουν στις άκρες των πεζοδρομίων ή κοιτάμε τον ουρανό, για να παρατηρήσουμε τα χελιδόνια ή τις σαχτάρες που πετούν; Η προσεκτική παρατήρηση επιφυλάσσει πολλές ευχάριστες εκπλήξεις. Η περιήγηση στην Πλάκα, την παλαιότερη συνοικία της Αθήνας, έδωσε την ευκαιρία στην ομάδα μας να εντοπίσει σταυλοχελίδονα και λευκοχελίδονα, σαχτάρες, καρακάξες, κουρούνες, κοτσύφια, σπουργίτια, ακόμη και βραχοκιρκίνεζα, μικρόσωμα γεράκια που τρέφονται με έντομα και τρωκτικά και φωλιάζουν στο βράχο της Ακρόπολης. Οι αρχαιολογικοί χώροι της προσφέρουν καταφύγιο και σε πτηνά όπως τη σταχτοσουσουράδα, τον καρβουνιάρη, τον κοκκινολαίμη, την τσίχλα και το σπίνο. Μέλισσες και πεταλούδες επισκέπτονται μπιγκόνιες, πετούνιες, αγγελικές και μπουκαμβίλιες στους κήπους των γύρω σπιτιών. Ο γκιώνης και η κουκουβάγια κάνουν έντονη την παρουσία τους τις νυχτερινές ώρες, ενώ ευχάριστο είναι το μελωδικό βουητό από τα τριζόνια ή τους γρύλους. Στην οδό Αγίου Παύλου παρατηρήσαμε μια φωλιά τσαλαπετεινών!
Στην πλατεία των Αέρηδων η ομάδα του GEO μελέτησε ζοχούς, πικραλίθες, αγριοραδίκια, παπαρούνες, αγριοβρώμη, αλλά και δέντρα όπως την αγριοσυκιά, την κουτσουπιά, τη ροδιά και τον αΰλανθο (βρωμοκαρυδιά). Όμως το πιο σπάνιο από τα φυτά της Ακρόπολης, το οποίο φύεται αποκλειστικά εδώ και πουθενά αλλού στον κόσμο, είναι η Micromeria acropolitana, ένα μικρό πολυετές φυτό με ροζ λουλούδια, ύψους 5-20 εκ., που αποτελεί αναμφίβολα σύμβολο επιβίωσης. Τα ίχνη της Micromeria acropolitana είχαν χαθεί από το 1908. Εντοπίστηκε εκ νέου το 2006 ως συστατικό στοιχείο της εν ζωή χλωρίδας του Ιερού Βράχου, χάρη στον Έλληνα βιολόγο Γρηγόρη Τσούνη. «Προάγοντας τη φύση μέσα στις πόλεις, συμβάλλουμε όχι μόνο στην αναζωογόνησή τους, αλλά και στη δημιουργία ενός νέου πρότυπου αστικής διαβίωσης. Έτσι για τον κάτοικο της πόλης, η επαφή και η απόλαυση της φύσης παύει να είναι μια ενασχόληση κατάλληλη μόνο για τις διακοπές του, αλλά γίνεται μια προσιτή δυνατότητα της καθημερινής ζωής του», υπογράμμισε ο Γκαίτλιχ. Η όλη οικολογική δράση γύρω από την Ακρόπολη κορυφώθηκε με μια συναυλία (με φυσιολατρικά έργα για άρπα, εκ των οποίων το Micromeria acropolitana, μια παραγγελία του GEO) στον αύλειο χώρο του Μουσείου Παραδοσιακών Οργάνων στην Πλάκα.
Οι οικολογικές δράσεις του GEO κινηματογραφήθηκαν για τη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί ανά τον κόσμο «διαφημίζοντας» την Ελλάδα σε μια από τις δυσκολότερες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της.
Xρήστος Τσανάκας
Διευθυντής Σύνταξης
Δείτε σε 3 μέρη το οικολογικό ντοκιμαντέρ του GEO, «Η βιοποικιλότητα της Ακρόπολης».