Εθνικισμός είναι, σύμφωνα με το λεξικό του Ηλίου, η αγάπη και η προσήλωση προς το έθνος και σε όσα ανήκουν ή αναφέρονται σε αυτό, όπως π.χ. εθνικά σύνορα, εθνικές ένοπλες δυνάμεις, εθνική παιδεία, εθνικός πολιτισμός, εθνική ιστορία, εθνικές αθλητικές ομάδες, εθνική συνείδηση κ.λπ.
Τι σημαίνει όμως εθνικισμός και εθνική συνείδηση ενός λαού; Γιατί προκαλεί αλλεργία η εθνική συνείδηση σε κάποιους επαγγελματίες της πολιτικής; Τι προσδοκούν και τι επιδιώκουν με τη διαστρέβλωση των εννοιών;
Τα πράγματα είναι απλά και η πλούσια σε νοήματα ελληνική γλώσσα τα τοποθετεί στη θέση τους. Συνεπώς, ο ορισμός της εθνικής συνείδησης είναι αυτονόητος.
Σύμφωνα με το Λεξικό του Ηλίου είναι «η πλήρης γνώσις των στοιχείων εκείνων που συντελούν στην εθνική αλληλεγγύη και ενότητα και αυτά είναι: α) η κοινή γλώσσα, β) η κοινή καταγωγή (το ομόαιμον), γ) η κοινή ιστορία, δ) τα κοινά ήθη, έθιμα και παραδόσεις. Δηλαδή, όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν έναν λαό που αποτελεί έθνος».
Οι αγώνες ενός έθνους κατά της έξωθεν απειλής και διάλυσης της ενότητας του αποτελούν φωτεινή όψη της ιδέας του εθνικισμού. Αυτόν τον ορισμό όμως τον αποκρούουν τα παγκόσμια εξουσιαστικά κέντρα θεωρώντας τον ταυτόσημο με τον σοβινισμό. Όταν ο εθνικισμός αποβλέπει στην εδαφική εξάπλωση, δηλαδή την υποδούλωση ενός άλλου λαού, π.χ. ΗΠΑ-Ιράκ, προσδιορίζουμε και δίνουμε τον ορισμό του ιμπεριαλισμού (εξουσιασμού).
Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τη διαστρέβλωση της έννοιας του εθνικισμού, ο οποίος θεωρείται ταυτόσημος με το σοβινισμό, το φασισμό, το σιωνισμό κ.ο.κ., έχουμε δύο μορφές εθνικισμού: α) τον αγνό εθνικισμό ο οποίος είναι η εκδήλωση της πίστης της εθνικής συνείδησης προς το έθνος και β) τον ταυτιζόμενο με τον ιμπεριαλισμό εθνικισμό, τον οποίον εκμεταλλεύεται κάποια κοινωνική τάξη του έθνους για να διασπάσει τη φυσική ομοιογένεια του έθνους χάρη στην επιδίωξη πολιτικών και οικονομικών ωφελημάτων.
Άρα, από όσα αναφέραμε, συνάγεται το συμπέρασμα ότι τότε δεν θα έχουμε εθνικισμό, αλλά ιμπεριαλισμό, δηλαδή μια διαφορετική έννοια.
Σήμερα διατυπώνονται με αρκετή ευκολία ορισμοί και αφορισμοί για τους πολίτες εκείνους του έθνους που είναι εθνικιστές. Στην πραγματικότητα, έστω και αν ο εθνικισμός αναπτύσσεται με διαφορετικούς τρόπους, εκφυλιστικούς ή όχι, αποτελεί ένα ιστορικό ενιαίο κίνημα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να καταδικάζεται ένα κίνημα που ανέσυρε ολόκληρο έθνος από τη δουλεία, την καταπίεση και τον εξευτελισμό και έφερε την ελευθερία και τη δημοκρατία, όπως για παράδειγμα αποτελεί η Επανάσταση του 1821. Οι εκφυλιστικές τάσεις που δημιουργήθηκαν όπως αυτές του υπερεθνικισμού, του σιωνισμού, του σοβινισμού με διαφορετικά ονόματα και μπορούν να αποκαλούνται με το όνομα τους χωρίς να δυσφημούντο έννοιες και κινήματα, τα οποία ιστορικά προσέφεραν θετικές υπηρεσίες ως προς την ενότητα και την αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων.
Από τη στιγμή όμως που η οικονομία παγκοσμιοποιήθη και οι εθνικές οικονομίες θα βρίσκονται σε έναν εξοντωτικό ανταγωνισμό και σε περίπτωση κατάρρευσης μια εθνικής οικονομίας τότε στη καταστροφή συμπαρασύρετο και το έθνος και οι λαοί εκείνοι οι οποίοι έχουν χαλαρή εθνική συνείδηση ουσιαστικά υποδουλώνονται.
Και αυτός είναι ο σκοπός εκείνων που επιδιώκουν την κατά συκοφάντηση του εθνικισμοί και την παρομοίωση του με τον φασισμό και, μάλιστα, με τη χειρότερη μορφή του, αυτή του ναζισμού. Είναι σκοπός που διευκολύνεται με την παγκοσμιοποίηση, τη μετατροπή της ανθρωπότητας σε λαϊκές μάζες εργαζομένων χωρίς ταυτότητα, ιδανικά και οράματα η μοναδική ικανοποίηση των οποίων θα είναι η κατανάλωση βιομηχανοποιημένων τροφών που θα διευκολύνουν τη σωματική ακινησία ώστε να ελαττωθεί στο ελάχιστο η σωματική δραστηριότητα, να αδρανεί η σκέψη, να χάνεται η κρίση κα να είναι ανύπαρκτη η όποια αντίσταση στον εξουσιασμό και τα εγκάθετα συστήματα.
Οι εξουσιαστές δεν θέλουν να υπάρχουν εθνικά ιδεώδη και εθνική συνείδηση, διότι τότε θα μπορούσαν πολύ δύσκολα να εξουσιάζουν άλλα έθνη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
