Η καταστροφή της αρχαίας Ιεράς Οδού Αθηνών-Ελευσίνος ενώπιον του πάρκινγκ γνωστής επιχειρήσεως. Διακρίνονται ακόμη οι αρχαίες αμαξοτροχιές… (φωτο Γ. Λεκάκης)
Ένα τεράστιο έγκλημα κατά του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού συντελέσθηκε στην Νάξο – και δεν είναι ούτε το πρώτο, ούτε το μόνο! Ένας… ιδιώτης (;) έκοψε και κατέστρεψε – σε μήκος τουλάχιστον 500 μ.! – το σημαντικότατο, όχι μόνον για την Νάξο, αλλά και για όλες τις Κυκλάδες, και τον ελληνισμό, σηματοδοτημένο και χαρακτηρισμένο «αρχαίο μονοπάτι του Ζα»! Το αρχαίο αυτό μονοπάτι ξεκινά από από την εκκλησιά της Αγίας Μαρίνας Δανακού[1] – ένα κομβικό σημείο της πεζοπορικής διαδρομής προς την κορυφή του Ζα, εκκλησιάς προφανώς κτισμένης επί αρχαίου ναού – και φθάνει έως την κορυφή του ιερού για τους αρχαίους Ναξίους όρους, Ζα! Του υψηλότερου όρους (1.003 μ.) όλων των Κυκλάδων! Ένα όρος φρυκτωρία και παρατηρητήριο! Με απεριόριστη θέα στο Αιγαίο και τα Κυκλαδονήσια! Δηλαδή του βουνού του υψίστου θεού, του Ζηνός, όπως έλεγαν οι Κρητομινωίτες τον Κρηταγενή Δία… Φανταστείτε από πότε κρατά αυτό το τοπωνύμιο, αυτή η μνήμη! Από την ημέρα που πρώτοι[2] επάτησαν το πόδι τους και κατοίκησαν την νήσο, οι μινωίτες θαλασσοκράτορες Κρήτες εξ Ελούντος[3]! Αυτό ήταν το όρος του «Διός Μηλωσίου»[4], δηλ. του προστάτου των μήλων (όπως έλεγε ο Όμηρος τα πρόβατα)…
Ας μην ξεχνάμε πως και η ίδια η Καλλίπολις Νάξος, πριν πάρει αυτό το όνομα – από τον υιό του Ενδυμίωνος – ελέγετο Δία… Σαν να λέμε, μ’ άλλα λόγια, πως το αρχαίο αυτό μονοπάτι ήταν η Ιερά Οδός της Νάξου/Αξιάς! Του νησιού του Διός, του Απόλλωνος, του Θησέως, της Αριάδνης, αλλά και του Διονύσου… Την λατρεία του οποίου καθίερωσαν εδώ οι Θράκες, οι οποίοι επίσης είχαν αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις με το νησί…
Η καταστροφή!
Αλλά, φαίνεται πως κάποιοι γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τον ελληνικό πολιτισμό, ή είναι τόσο φανερά πολέμιοί του και ενοχλημένοι απ’ αυτόν, ή χρηματίζονται για να τον καταστρέφουν σιγά-σιγά, και στα μουλωχτά, ή είναι ανθέλληνες, ή ημιμαθείς… Άλλον λόγο δεν βρίσκω… Όλα ξεκίνησαν το πρωί της 9ης Μαΐου, όταν μια… μπουλντόζα έκανε… διάνοιξη (!) στο αρχαίο μονοπάτι και δεν σταμάτησε παρά μόνον για λίγες ώρες, και παρ’ ότι ιδιοκτήτες παρακειμένων κτημάτων κατήγγειλαν το γεγονός στην Αστυνομία… Οι εργασίες διεκόπησαν μετά την παρέμβαση της Αστυνομίας, όμως, το «έγκλημα» είχε συμβεί… Και κατά έναν «περίεργο τρόπο», και σαν να μη συνέβη τίποτε… επανελήφθησαν την επομένη ημέρα, οπότε και συνεχίσθηκε κανονικά η διάνοιξις! Μεγάλο μέρος από το αρχαίο πλακόστρωτο και κάποιες αρχαίες πλευρικές λιθοδομές – σημαντικά μνημεία του αρχαίου αρχιτεκτονικού πολιτισμού μας – κατεστράφησαν! Το έγκλημα πολιτισμού, γνωστοποιήθηκε ανωνύμως σε υπηρεσία της Περιφέρειας, το Τμήμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στην Σύρο και αμέσως ενημερώθηκε το Τμήμα Περιβάλλοντος της Περιφερειακής Ενότητας Νάξου, το οποίο και διέταξε παύση εργασιών! Εν τω μεταξύ, υπάλληλος από το Τμήμα της Σύρου ήλθε εσπευσμένως στην Νάξο ίνα πιστοποιήσει ιδίοις όμμασι το έγκλημα! Οι καταστροφείς βρήκαν και την ημέρα κατάλληλη, αφού η αρμόδια ΚΑ΄ Αρχαιολογική Υπηρεσία στις 13 Μαΐου συμμετείχε στην 24ωρη απεργία την οποία είχε αναγγείλει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), μαζί με τα υπόλοιπα πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια σωματεία του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ενάντια στην διαθεσιμότητα και στο μέτρο της αξιολογήσεως. Την επομένη ημέρα, Τετάρτη, με ανακοίνωσή του ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, ανακοίνωσε ότι «καταδικάζει την καταστροφή που προκάλεσε ιδιώτης στο μονοπάτι του Ζα»…
Ολόκληρη η ανακοίνωση έχει ως εξής: «Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων καταδικάζει κάθε ενέργεια υποβάθμισης του περιβάλλοντος και κάθε παρέμβαση που αλλοιώνει το φυσικό τοπίο. Οι εργασίες διάνοιξης δρόμου από ιδιώτη, χωρίς την έγκριση των αρμόδιων υπηρεσιών και η καταστροφή που προκλήθηκε σε μονοπάτι που ξεκινάει από την Αγία Μαρίνα του Δανακού προς το Ζα, αποτελούν αυθαίρετη και καταδικαστέα ενέργεια. Ως Δήμος, καταβάλουμε κάθε προσπάθεια να περιφρουρήσουμε το φυσικό περιβάλλον και την πολιτισμική μας κληρονομιά και θα μεριμνήσουμε για την άμεση, όσο το δυνατόν, αποκατάσταση του μονοπατιού. Για το θέμα έχει ήδη επιληφθεί το Α.Τ. Φιλωτίου, καθώς και το Δασονομείο Νάξου»… «Να σε κάψω Γιάννη μ’, να σ’ αλείψω μέλι», λένε στο χωριό μου… Η διαδρομή Εάν θα βρεθείτε στην Νάξο, επιχειρήστε αυτήν την πεζοπορική διαδρομή, για την οποία έρχονται χιλιάδες τουρίστες απ’ όλον τον κόσμο. Πρόκειται για την σηματοδοτημένη κυκλική «Διαδρομή 2»: Φιλώτι – Αγία Ειρήνη – Αγία Μαρίνα – Λευγάσα – Κορυφή Ζα – Σπήλαιο Ζα – Βρύση Αριών – Μύλος Σταυράκη – και πάλι Φιλώτι. Κατά την απολαυστική αυτή πεζοπορική διαδρομή, μπορεί κανείς να ιδεί: Τον Πύργο Μπαρότση (17ου αι.), τ’ αλώνι της Καυκάρας, το «μητάτο» της Γαδαρίνας, όλα στο Φιλώτι), το ξωκκλήσι της Αγ. Μαρίνας, την πηγή της Λευγάσας, την αρχαία επιγραφή «όρος Διός Μηλωσίου», να φθάσει την κορυφή του όρους Ζα, να επισκεφθεί το Ιερό Σπήλαιο του Ζα[5], όπου κατά την τοπική παράδοση ο Ζευς έζησε τα παιδικά του χρόνια, την πηγή-κρήνη των Αριών και τον ανεμόμυλο Σταυράκη…
Στο μεγαλονήσι, το οποίο εδέσποζε στις Κυκλάδες, έως περίπου το 2300 π.Χ., είναι πολλοί οι εντοπισμένοι αρχαιολογικοί χώροι[6]! Πέρα απ’ όλα τ’ άλλα, το όρος Ζα παρουσιάζει εξαιρετικό ορνιθολογικό ενδιαφέρον και φιλοξενεί σπάνια ενδημικά είδη χλωρίδος. ΠΗΓΕΣ: Περισσότερα για την καταστροφή: www.naxos-news.gr http://left.gr/news
Η καταστροφή της αρχαίας Ιεράς Οδού Αθηνών-Ελευσίνος Συνδυάστε την καταστροφή της Ιεράς Οδού της Νάξου, με την αντίστοιχη επιχειρούμενη σύγχρονη καταστροφή της Ιεράς Οδού Αθηνών-Ελευσίνος. Με δυο υπουργικές αποφάσεις (τις οποίες υπογράφουν οι Γερουλάνος και Τζαβάρας, όταν ήταν υπ. Πολιτισμού!) καταχώνεται, αντί να σώνεται, το τμήμα εκείνο, της σημαντικοτέρας οδού της αρχαιότητος, που… περνά από το… parking μιας συγκεκριμένης επιχειρήσεως διασκέδασης,… Η αλήθεια βέβαια είναι πως η επιχείρηση πήγε και στρογγυλοκάθησε στον αρχαιολογικό χώρο και όχι το… ανάποδο βέβαια… Στο σημείο εκείνο σώζονται ακόμη έως και οι αμαξοτροχιές των αρχαίων κάρων που διέσχιζαν την οδό… Ενώ δυο αρχαίες σαρκοφάγοι χρησιμοποιούνται ως… κάλαθοι απορριμμάτων, και η σιδηροδεσιά τους έχει ποτίσει σκουριά τις αρχαίες πέτρες…
Δείτε το βίντεο με το ρεπορτάζ μου, εδώ:
Αφιέρωμα: Χρονοτοπία – Γράφει o Γιώργος Λεκάκης
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Το χωριό Δανακός είναι γνωστό για την ΙΜ του Φωτοδότη Χριστού. Διόλου απίθανο, σε θέση λατρείας του Φωτοδότη Απόλλωνος-Ηλίου.
[2] Τα αρχαιότερα ευρήματα τα οποία ευρέθησαν στην Νάξο χρονολογούνται στο 5300 π.Χ. – βλ. Αρχ. Μουσείο της νήσου. Είναι «ευλίμενο» νησί, πράγμα που συνέτεινε στο να προτιμηθεί από τους νεολιθικούς ναυτικούς από την 4η χιλιετία π.Χ.
[3] Η πόλις Ναξία της Κρήτης υπήρξε η αρχική κοιτίδα και μητρόπολη της νήσου Νάξου των Κυκλάδων. Η Ναξία Κρήτης, ευρίσκετο κοντά στο χωριό Ελούντα, της επαρχίας Μεραμπέλου Λασυθίου – σε μια τοποθεσία που ονομάζεται και σήμερα Ναξιά! Από την πόλη αυτή, που συγχέετο άλλοτε με την πόλη Αξό/Οαξό, προέρχονταν οι νάξιοι λίθοι. «Υπάρχει πόλις Ναξία και ναξία λίθος λέγεται η κρητική ακόνη. Διότι η Νάξος ήταν πόλη της Κρήτης» (βλ. Λεξ. ΣΟΥΔΑΣ, σχολ. Πινδ.). Οι Νάξιοι Κρήτες ίδρυσαν συνώνυμη αποικία και στην Καρία Μ. Ασίας. Μετά από τις Κυκλάδες, οι Κρήτες Νάξιοι κατοίκησαν και στην Εύβοια, και στην Σικελία της Μεγ. Ελλάδος, αλλά και στα βόρεια της Βαλκανικής, κοντά στις πηγές ενός ποταμού, ο οποίος εξ αυτών ονομάσθηκε Αξιός!
[4] Η αρχαία επιγραφή με την αναφορά «όρος Διός Μηλωσίου», δεν ήταν δυνατόν να διαπιστωθεί εάν κατεστράφη ή εκαλύφθη από τα μπάζα…
[5] Ευρίσκεται σε υψόμετρο 600 μ. Ήταν αφιερωμένο στον Δία Μηλώσιο. Έχει σπάνια σταλαγμιτικά συμπλέγματα. Στο σπήλαιο ευρέθησαν σημαντικά «προϊστορικά» αντικείμενα (εργαλεία από οψιδιανό, κ.ά.), που μαρτυρούν την αρχαιοτάτη λατρευτική χρήση του. Σε έναν θάλαμο στ’ αριστερά της εισόδου, το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής καταπατά προφανώς κάποιον αρχαίο βωμό. Μέσα στα σπήλαια, οι αρχαίοι Κρήτες εόρταζαν την γέννηση του Διός – δοξασία που πέρασε αργότερα κατ’ αντιγραφήν και στον χριστιανισμό με το Σπήλαιο της Βηθλεέμ, κλπ. και σε άλλες θρησκείες…
[6] Αλφαβητικώς: Απλώματα, Γρόττα, Κορφή τ’ Αρωνιού, Μέλανες, Πάνορμος, Πλίθος, Σαγκρί, Τσικαλαριό, Ύρια, κ.ά.
