Μετανάστες από γειτονικές χώρες, με λίγους μόνο μήνες ασφάλισης στην Ελλάδα και οι οποίοι έχουν συμπληρώσει τα όρια ηλικίας, μπορούν να πάρουν την κατώτατη σύνταξη του ΙΚΑ ύψους 716 ευρώ, σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. …Βουλγάρα 60 ετών η οποία έχει δουλέψει μόνο έναν χρόνο στην Ελλάδα, κατοικεί στη χώρα και παίρνει από το ΙΚΑ σύνταξη του ΕΚΑΣ 716 ευρώ. Όχι, δεν είναι το τελευταίο σύντομο ρατσιστικό ανέκδοτο, αλλά η νέα ασφαλιστική καταιγίδα που θα μεγαλώσει αναπόφευκτα τη «μαύρη τρύπα» του μεγαλύτερου ασφαλιστικού φορέα της χώρας μας.
Της Μαίρης Λαμπαδίτη
Ο αριθμός αιτήσεων για συνταξιοδότηση Βουλγάρων εργαζομένων τριπλασιάστηκε απότομα τους τελευταίους μήνες, προκαλώντας την εύλογη απορία της αρμόδιας διεύθυνσης του ΙΚΑ. Το μυστήριο βεβαίως λύθηκε όταν οι υπάλληλοι ανέτρεξαν στους κοινοτικούς κανονισμούς απονομής συντάξεων. Οι Βούλγαροι και οι Ρουμάνοι, ως ισότιμα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν το δικαίωμα της ελεύθερης διέλευσης στην χώρα μας από την 1η Ιανουαρίου του 2009 και απολαμβάνουν τα ίδια εργασιακά και συνταξιοδοτικά προνόμια με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους πολίτες. Έτσι, ακόμα και με λίγους μήνες ασφάλισης στην Ελλάδα, ένας Βούλγαρος, ένας Ρουμάνος ή ένας Πολωνός που έχει δουλέψει 14-15 χρόνια στην πατρίδα του, μπορεί (στα 65 ο άντρας, στα 60 η γυναίκα) να πάρει την κατώτατη σύνταξη του ΙΚΑ, ύψους 486 ευρώ, όπως επίσης να κάνει και αίτηση για χορήγηση του ΕΚΑΣ, ύψους 230 ευρώ. Το ποσό θεωρείται αστρονομικό για τη Βουλγαρία, η οποία καταβάλλει συντάξεις‐ψίχουλα, της τάξεως των 40 έως 130 ευρώ. Αυτοί οι αλλοδαποί όμως ζουν στην Ελλάδα ή απλώς εισπράττουν τη σύνταξη από το ΙΚΑ και συνεχίζουν να διαμένουν στην φθηνή χώρα τους;
Τα μικροκυκλώματα πέριξ της Ομόνοιας, τα οποία εκμεταλλεύονταν πριν από λίγα χρόνια τους αλλοδαπούς για να τους βγάλουν την περιβόητη άδεια παραμονής και εργασίας
(500 έως 1.800 ευρώ ήταν η ταρίφα για την άδεια), σπεύδουν τώρα να βγάλουν σύνταξη με το αζημίωτο… Το σημαντικότερο κατόρθωμά τους είναι να ξεπεράσουν τα γρανάζια της γραφειοκρατίας που ταλαιπωρούν εξίσου και εμάς τους Έλληνες και να δηλώσουν ψεύτικη διεύθυνση κατοικίας εντός της ελληνικής επικράτειας, λαδώνοντας κάποιον πρόθυμο να δανείσει τη διεύθυνσή του, καθώς απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνταξιοδότηση είναι ο αλλοδαπός να αποδείξει ότι διαμένει μόνιμα στην χώρα μας. Έτσι, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΙΚΑ συχνά διαπιστώνουν ότι σε πολλές περιπτώσεις αναφέρεται η ίδια διεύθυνση σπιτιού, αλλά οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και αυτή τη φορά δεν έχουν βρει την άκρη του νήματος. Η Μαρίνα Δ., 66 ετών, από τη Βουλγαρία, ήρθε πέρυσι στη χώρα μας ενώ ήδη είχε διανύσει 25 χρόνια ασφάλισης. Η σύνταξη που περίμενε να πάρει στην χώρα της δεν ήταν παραπάνω από 130 ευρώ. Δούλεψε λοιπόν έναν χρόνο σε συνεργείο καθαριότητας και μετά την 1η Ιανουαρίου, που βαφτίστηκε και επισήμως ισότιμη Ευρωπαία πολίτης (αφού εξέπνευσε και η διετής μεταβατική περίοδος που είχε ζητήσει από την Ε.Ε., το Υπουργείο Απασχόλησης), πληροφορήθηκε ότι δικαιούται σύνταξη από το ΙΚΑ.
Βάσει των κοινοτικών κανονισμών, οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι αν έχουν ασφαλιστεί έναν χρόνο στη χώρα υποδοχής τους, έχουν συγκεντρώσει το σύνολο των απαιτούμενων ενσήμων και συμπληρώσει το όριο ηλικίας, ενώ αποδεδειγμένα είναι μόνιμοι κάτοικοι σε αυτή τη χώρα, δικαιούνται να πάρουν σύνταξη.
Το σκεπτικό που διέπει την κοινοτική νομοθεσία είναι ότι κάθε κράτος‐μέλος είναι υποχρεωμένο να προσφέρει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και την ανάλογη περίθαλψη στους Ευρωπαίους πολίτες που διαμένουν και εργάζονται σε αυτό. Η Μαρίνα Δ., που γνώριζε ότι δεν θα τα’ βγαζε πέρα με τις πολύπλοκες διαδικασίες των ασφαλιστικών ταμείων, πλήρωσε 4.000 ευρώ στο κύκλωμα, στο οποίο σημειωτέον συμμετέχουν και δικηγόροι, για να βγάλει την κατώτατη σύνταξη των 486 ευρώ, ενώ σε δύο χρόνια μπορεί να κάνει αίτηση και για το ΕΚΑΣ! Προφανώς έπεσε θύμα εκμετάλλευσης, αφού η συνήθης αμοιβή των δικηγόρων για τη συγκεκριμένη υπόθεση είναι 500 έως 800 ευρώ (μία έως δύο συντάξεις). Τα νέα διαδόθηκαν από στόμα σε στόμα, ο κουμπάρος έφερε τον μπατζανάκη και η μητέρα την ξαδέλφη, με αποτέλεσμα 7 στους 10 πολίτες άλλων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που καταθέτουν αιτήσεις για συνταξιοδότηση στο ΙΚΑ να είναι Βούλγαροι. Στην πλειονότητά τους είναι γυναίκες που δουλεύουν σε συνεργεία καθαριότητας ή προσέχουν ηλικιωμένους και λόγω της κοντινής απόστασης με την Ελλάδα, για να φτουρίσει και η σύνταξη, μένουν στα χωριά τους στη Βουλγαρία. 130.000 Βούλγαροι και Ρουμάνοι εργάζονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα
ΚΑΤΑ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΟΙ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Εργατικού Κέντρου Αθήνας, σήμερα στην χώρα μας ζουν και εργάζονται 130.000 Βούλγαροι και Ρουμάνοι. Το ΙΚΑ γνωρίζει το πρόβλημα και δεν κρύβει πως στο μέλλον θα πάρει μορφή χιονοστιβάδας.
Παράγοντες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εκτιμούν ότι οι αιτήσεις Βουλγάρων για συνταξιοδότηση στη Βόρεια Ελλάδα είναι χιλιάδες. Το υπόλοιπο 30% των αιτήσεων από ευρωπαϊκές χώρες έχει υποβληθεί από Ρουμάνους, Πολωνούς και Έλληνες που έχουν δουλέψει στο Βέλγιο και τη Γερμανία. Σε αυτό το σημείο εντοπίζονται οι στρεβλώσεις του συστήματος για να μην κατηγορηθούμε ότι «γκετοποιούμε», με βάση ρατσιστικά στερεότυπα, ανθρώπους που εργάζονται σε σκληρά επαγγέλματα, συνήθως ανασφάλιστοι και κακοπληρωμένοι, αντιμετωπίζοντας καθημερινά την εργοδοτική ασυδοσία και βάζοντας σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή τους, όπως συνέβη με τη δολοφονική απόπειρα κατά της Βουλγάρας Κωνσταντίνας Κόυνεβα.
Η στρέβλωση εντοπίζεται στη χαώδη διαφορά μισθών και συντάξεων των κρατών του πρώην ανατολικού μπλοκ σε σχέση με το επίπεδο αποδοχών στη χώρα μας. Επί παραδείγματι, ο Έλληνας που δούλεψε 25 χρόνια στις στοές του Βελγίου και 5 χρόνια στην Ελλάδα, θα πάρει τουλάχιστον 1.000 ευρώ σύνταξη από τον ασφαλιστικό φορέα του Βελγίου και άλλα 250 από το ΙΚΑ. Αντίθετα, στην περίπτωση των βαλκανικών
κρατών που εντάχθηκαν στην Ε.Ε., το ποσό που απονέμει π.χ. η Βουλγαρία και η Ρουμανία δεν ξεπερνάει τα 100 ευρώ. «Η διαφορά θα επιβαρύνει το ΙΚΑ», επισημαίνουν ανώτατα στελέχη του Ιδρύματος και συμπληρώνουν: «Πρόκειται για ανθρώπους που απλώς κάνουν τα τελευταία ένσημά τους στην Ελλάδα, έχουν δηλαδή μηδενική προσφορά στο σύστημα και λαμβάνουν κανονική σύνταξη. Πολλές φορές δεν τους ξέρουν ούτε οι γείτονες αλλά ούτε και οι δημοτικές αρχές. Εκτός από συντάξεις γήρατος, πολλοί έχουν πάρει επιδόματα παραπληγικών, τυφλότητας κ.λ.π. Έχουμε κράτος πρόνοιας και είμαστε υποχρεωμένοι να δώσουμε, όμως στο μέλλον το κόστος θα είναι υπέρογκο».
