«Είσαι το αποτέλεσμα του παρελθόντος – το σώμα σου, τα συναισθήματά σου και οι σκέψεις σου. Το σώμα σου είναι απλώς ένα αντίγραφο. Κάθε συναίσθημα, για παράδειγμα ο φθόνος ή ο θυμός, είναι αποτέλεσμα του παρελθόντος. Ό,τι κι αν κάνεις γι’ αυτόν το φθόνο, όπως και να τον καταπνίξεις, να προσπαθήσεις να τον αλλάξεις σε κάτι άλλο ή οτιδήποτε άλλο κάνεις, είναι επίσης αποτέλεσμα του παρελθόντος.
Έτσι, απλώς μετακινείσαι μέσα στον κύκλο της εμπειρίας».
Jiddu Krishnamurti
Ο άνθρωπος μέσα στους αιώνες αναζητούσε πάντα κάτι πέρα από τον εαυτό του, κάτι πέρα από την υλική του καλοπέραση, κάτι που το ονομάζουμε ή Θεό ή πραγματικότητα, μια κατάσταση πέρα από το χρόνο, κάτι που δεν μπορεί να κλονιστεί από τις περιστάσεις, από τη σκέψη ή την ανθρώπινη διαφθορά.
Ο άνθρωπος από πάντα είχε το ερώτημα: Τελικά τι συμβαίνει; Έχει η ζωή κανένα νόημα; Βλέπει την τεράστια σύγχυση της ζωής, τις βαρβαρότητες, τις επαναστάσεις, τους πολέμους, τις ατέλειωτες διχόνοιες των θρησκειών, των ιδεολογιών και του εθνικισμού και με μια αίσθησης βαθιάς και σταθερής απογοήτευσης αναρωτιέται τι πρέπει να κάνει, τι είναι αυτό που ονομάζουμε ζωή, υπάρχει τίποτα πέρα απ’ αυτό;
Και μη βρίσκοντας αυτό το ακαθόριστο πράγμα με τα χίλια ονόματα, που πάντα έψαχνε, ανέπτυξε την πίστη – πίστη σε κάποιο σωτήρα ή σε ένα ιδανικό – και η πίστη γεννά πάντα βία. Σε αυτή την αδιάκοπη πάλη που ονομάζουμε ζωή, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε έναν κώδικα συμπεριφοράς , σύμφωνα με την κοινωνία στην οποία έχουμε μεγαλώσει, είτε αυτή είναι μια κομμουνιστική κοινωνία, είτε η αποκαλούμενη ελεύθερη κοινωνία. Αποδεχόμαστε ένα πρότυπο συμπεριφοράς σαν κομμάτι από την παράδοσή μας σαν ινδουιστές, μουσουλμάνοι, χριστιανοί ή οτιδήποτε έχει τύχει να ‘μαστε.
Στηριζόμαστε σε κάποιον που μας λέει ποια συμπεριφορά είναι σωστή και ποια όχι, ποια σκέψη είναι σωστή και ποια όχι, και ακολουθώντας αυτό το πρότυπο η συμπεριφορά και η σκέψη μας γίνονται μηχανικές, οι αντιδράσεις μας αυτόματες. Μπορούμε να το παρατηρήσουμε αυτό πολύ εύκολα στον εαυτό μας.
Για αιώνες, παίρνουμε μασημένη τροφή από τους δασκάλους μας, από την εξουσία, από τα βιβλία μας, τους αγίους μας. Λέμε «Πες μου τα όλα – τι είναι πίσω από τους λόφους, τα βουνά και τη γη». Και είμαστε ευχαριστημένοι με τις περιγραφές τους, που σημαίνει ότι ζούμε με λέξεις και η ζωή μας είναι ρηχή και άδεια.Είμαστε άνθρωποι από «δεύτερο χέρι». Ζούμε πάνω σ’ αυτό που μας έχουν πει είτε οδηγημένοι από τις κλίσεις και τις διαθέσεις μας, είτε υποχρεωμένοι να το δεχτούμε από τις περιστάσεις και το περιβάλλον.Είμαστε το αποτέλεσμα επιρροών κάθε είδους και δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο σε μας, τίποτα που να ΄χουμε ανακαλύψει για τους εαυτούς μας. Τίποτα πρωτογενές, αγνό, καθαρό.
Ο Βασανισμένος Νους: Καθ’ όλη τη διάρκεια της θεολογικής ιστορίας, μέχρι και σήμερα, οι διάφοροι θρησκευτικοί αρχηγοί μας διαβεβαιώνουν ότι αν εκτελούμε κάποιες τελετουργίες, αν επαναλαμβάνουμε ορισμένες προσευχές ή μάντρα, αν προσαρμοστούμε σε συγκεκριμένα πρότυπα, αν καταπνίξουμε τις επιθυμίες μας, αν ελέγξουμε τις σκέψεις μας, αν εξαγνίσουμε το πάθος μας, αν περιστείλουμε τις ορμές μας και συγκρατηθούμε από τις σεξουαλικές απολαύσεις, τότε θα βρούμε μετά από αρκετή τυραννία του μυαλού και του σώματος, κάτι πίσω απ’ αυτή τη μικρή ζωή.
Και αυτό είναι που έχουν κάνει εκατομμύρια από τους επονομαζόμενους θρησκευόμενους ή ευσεβείς ανθρώπους μέσα στους αιώνες: είτε με απομόνωση -φεύγοντας για την έρημο ή για κάποιο βουνό ή σπηλιά, περιπλανώμενοι από χωριό σε χωριό ζητιανεύοντας – είτε μαζί σε ομάδες, μονάζοντας σε κάποιο μοναστήρι, εξαναγκάζοντας τη σκέψη τους να συμμορφώνεται σ’ ένα καθορισμένο πρότυπο. Αλλά ένα βασανισμένο μυαλό, ένα διαλυμένο μυαλό, ένα μυαλό που θέλει να ξεφύγει απ’ όλη αυτή τη τρικυμία, που έχει αρνηθεί τον έξω κόσμο και έχει γίνει ηλίθιο από την πειθαρχία και την υπακοή – ένα τέτοιο μυαλό, όσο κι αν ψάχνει θ‘ ανακαλύπτει μόνο σύμφωνα με τη δική του παραμόρφωση.
Έτσι λοιπόν, για να βρει κάποιος το αν πραγματικά υπάρχει ή όχι κάτι πίσω από αυτήν την ανήσυχη ένοχη, φοβισμένη, ανταγωνιστική του ύπαρξη, νομίζω ότι θα πρέπει να έχει έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο προσέγγισης.
Η Παραδοσιακή Προσέγγιση: Η παραδοσιακή προσέγγιση ξεκινάει από την περιφέρεια προς τα μέσα, για να φτάσει μετά από καιρό, μέσα από την εξάσκηση και στέρηση, σιγά σιγά στο εσωτερικό λουλούδι, στη βαθύτερη εσωτερική ομορφιά και αγάπη – για να κάνει στην πραγματικότητα τα πάντα που θα κάνουν τον άνθρωπο στενόμυαλο, μικροπρεπή και χωρίς αξία. Ξεφλουδίζοντας σιγά σιγά. Χωρίς βιασύνη. Και αύριο καλά είναι. Και στην άλλη ζωή καλά είναι. Και όταν επιτέλους φτάσει κάποιος στον πυρήνα ανακαλύπτει ότι δεν υπάρχει τίποτα εκεί πέρα, γιατί το μυαλό του έχει γίνει πλέον ανίκανο, ηλίθιο, χωρίς καθόλου ευαισθησία.
Παρατηρώντας αυτή τη πορεία , αναρωτιέται κανείς μήπως υπάρχει ένας τελείως διαφορετικός τρόπος προσέγγισης – δηλαδή , μήπως γίνεται να ξεκινήσουμε από τον πυρήνα;
Ο κόσμος παραδέχεται και ακολουθεί την παραδοσιακή προσέγγιση, Η πρώτη και βασική αιτία που δημιουργεί αναστάτωση είναι η αναζήτηση μιας αλήθειας που μας έχει υποσχεθεί κάποιος άλλος: Ακολουθούμε μηχανικά κάποιον που θα μας διαβεβαιώσει για μια άνετη πνευματική ζωή. Είναι εκπληκτικό το ότι αν και οι περισσότεροι από εμάς είναι αντίθετοι στην πολιτική τυραννία και δικτατορία, δεχόμαστε μέσα μας την εξουσία και την τυραννία κάποιου άλλου που παραμορφώνει το πνεύμα μας και τον τρ΄πο ζωής μας.
Έτσι, αν αρνηθούμε εξ’ ολοκλήρου, όχι διανοουμενίστικα – νοητικά, αλλά πραγματικά, όλες αυτές τις επονομαζόμενες πνευματικές αυθεντίες , όλες τις τελετές, τις ιεροτελεστίες και τα δόγματα, σημαίνει ότι στεκόμαστε στα δικά μας πόδια και ήδη είμαστε σε σύγκρουση με την κοινωνία. Σταματάμε να είμαστε αξιοσέβαστοι. Γιατί ένας αξιοσέβαστος άνθρωπος δεν μπορεί με τίποτα να πλησιάσει σ’ αυτή την απέραντη χωρίς μέτρο αλήθεια.
Έχετε τώρα ξεκινήσει έχοντας αρνηθεί κάτι που είναι τελείως λανθασμένο – την παραδοσιακή προσέγγιση – αλλά αν την αρνηθείτε σαν αντίδραση θα έχετε δημιουργήσει ένα άλλο πρότυπο μέσα στο οποίο θα παγιδευτείτε. Αν πείτε στους εαυτούς σας διανοητικά ότι αυτή η άρνηση είναι μια πολύ καλή ιδέα αλλά δεν κάνετε τίποτα γι’ αυτό, δεν μπορείτε να προχωρήσετε καθόλου.
Αν όμως την αρνηθείτε, επειδή καταλαβαίνετε πραγματικά τη βλακεία και την ανωριμότητα της, αν την αρνηθείτε με την ευστροφία σας επειδή είστε ελεύθεροι και όχι φοβισμένοι, θα δημιουργήσετε μια μεγάλη ταραχή στον εαυτό σας και τους γύρω σας αλλά θα βγείτε έξω από την παγίδα του «αξιοσέβαστου». Τότε θα ανακαλύψετε ότι δεν επιζητάτε άλλο πια. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να μάθει κανείς – να μην επιζητά. Όταν επιζητάς κάνεις το ίδιο όπως όταν χαζεύεις τις βιτρίνες των μαγαζιών.
Το ανθρώπινο Ον και το Άτομο: Το ερώτημα για το κατά πόσο υπάρχει ή όχι Θεός, ή αλήθεια, ή πραγματικότητα, ή όπως αλλιώς σας αρέσει να το ονομάζετε, δεν μπορεί ποτέ να απαντηθεί από βιβλία, ιερείς , φιλοσόφους ή σωτήρες. Κανένας και τίποτα δεν μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα αυτό εκτός από τον εαυτό σας και γι αυτό είναι που πρέπει να γνωρίζετε τους εαυτούς σας. Η ανωριμότητα υπάρχει μόνο στην ολοκληρωτική άγνοια του εαυτού. Το να καταλάβεις τον εαυτό σου είναι η αρχή της σοφίας.
Και τι είναι ο εαυτός σου, αυτό το ιδιαίτερο εσύ; Νομίζω πως υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στο ανθρώπινο ον και στο άτομο, Το άτομο είναι μια τοπική οντότητα που ζει σε μια συγκεκριμένη χώρα, ανήκει σε έναν συγκεκριμένο πολιτισμό, συγκεκριμένη κοινωνία, συγκεκριμένη θρησκεία. Το ανθρώπινο ον δεν καθορίζεται τοπικά. Είναι παντού. Αν το άτομο λειτουργεί απλώς σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο μέσα στο τεράστιο πεδίο της ζωής, τότε η ενέργειά του είναι εντελώς άσχετη με το όλο. Και πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι μιλάμε για το όλον, όχι για το επιμέρους,γιατί στο πολύ περιέχεται το΄λίγο, ενώ στο λίγο δεν περιέχεται το πολύ. Το άτομο είναι μια μικ΄ρη, εξαρτημένη, μίζερη, απογοητευμένη οντότητα. ευχαριστημένη με τους μικρούς θεούς της και τις μικρές της παραδόσεις , ενώ το ανθρώπινο ον ενδιαφέρεται για την ολική ευτυχία, την ολική δυστυχία και την ολική σύγχυση του κόσμου..
Η Πάλη της Ύπαρξης: Εμείς τα ανθρώπινα όντα είμαστε αυτό που ήμασταν εδώ και εκατομμύρια χρόνια, όντα άπληστα, φθονερά, επιθετικά, ζηλιάρικα, αγχωμένα και απελπισμένα με περιστασιακές αναλαμπές χαράς και τρυφερότητας. Είμαστε ένα περίεργο μείγμα από μίσος, φόβο και ευγένεια. Είμαστε μαζί βία και ειρήνη. Έχει γίνει επιφανειακή πρόοδος από την βοϊδάμαξα ως το αεροπλάνο τζετ, αλλά ψυχολογικά το άτομο δεν έχει αλλάξει καθόλου, και παντού στον κόσμο η δομή της κοινωνίας έχει δημιουργηθεί από άτομα.
Η εξωτερική κοινωνική δομή είναι αποτέλεσμα της εσωτερικής ψυχολογικής δομής των ανθρώπινων σχέσεων μας, για το άτομο είναι το αποτέλεσμα της ολικής εμπειρίας, γνώσης και συμπεριφορά του ανθρώπου. Καθένας από μας είναι η «αποθήκη» όλου του παρελθόντος. Το άτομο είναι το ανθρώπινο ον που έχει μέσα του όλη την ανθρωπότητα. Όλη η ιστορία του ανθρώπου είναι γραμμένη μέσα μας.
Παρατηρήστε καλά τι γίνεται πραγματικά και μέσα στον εαυτό σας και έξω απ’ αυτόν στον ανταγωνιστικό πολιτισμό που ζείτε, με τις απαιτήσεις του για δύναμη, θέση, γόητρο, όνομα, επιτυχία και όλα τα υπόλοιπα – παρατηρήστε τα επιτεύγματα για το οποία είστε τόσο περήφανοι, όλο αυτό το χώρο που ονομάζετε ζωή, όπου υπάρχει σύγκρουση κάθε μορφής σχέσης, που γεννάει μίσος, ανταγωνισμό, βαρβαρότητα και ατέλειωτους πολέμους.
Αυτό το χώρο, αυτή τη ζωή, είναι τα μόνα που ξέρουμε, και όντας ανίκανοι να καταλάβουμε την τρομερή αυτή πάλη ύπαρξης, είναι φυσικό να φοβόμαστε και να δραπετεύουμε απ’ αυτήν με όλων των ειδών τους επιδέξιους τρόπους. Και τρομάζουμε επίσης από το άγνωστο. Τρομάζουμε από το θάνατο. Φοβόμαστε τι θα φέρει το αύριο. Έτσι λοιπόν, φοβόμαστε και το άγνωστο. Αυτή είναι η καθημερινή μας ζωή και σ’ αυτή δεν υπάρχει ελπίδα, και άρα κάθε είδος φιλοσοφίας, κάθε είδος θεολογικής έννοιας, είναι απλώς και μόνο φυγή από την πραγματική αλήθεια, από εκείνο που είναι.
Η βασική Φύση του Ανθρώπου – Ευθύνη: Όλες οι εξωτερικές μορφές αλλαγής που επιφέρονται από πολέμους επαναστάσεις, μεταρρυθμίσεις, νόμους και ιδεολογίες έχουν αποτύχει εντελώς ν’ αλλάξουν τη βασική φύση του ανθρώπου και επομένως τη κοινωνία.
Σαν ανθρώπινα όντα που ζούμε σ’ αυτόν τον τερατόμορφο, άσχημο κόσμο, ας ρωτήσουμε τους εαυτούς μας, μπορεί αυτή η κοινωνία που είναι βασισμένη στον ανταγωνισμό, τη βαρβαρότητα και το φόβο να σταματήσει να ‘ναι έτσι; Όχι σαν κάτι το θεωρητικό, όχι σαν ελπίδα, αλλά σαν πραγματικό γεγονός, έτσι που το πνεύμα να γίνει φρέσκο καινούργιο και καθαρό και να μπορεί να δημιουργήσει έναν διαφορετικό κόσμο; Εγώ νομίζω ότι αυτό μπορεί να συμβεί, μόνο αν ο καθένας από εμάς παραδεχτεί το βασικό γεγονός ότι εμείς σαν άτομα, σαν ανθρώπινα όντα, σ’ όποιο μέρος του κόσμου κι αν τυχαίνει να ζούμε, σε οποιοδήποτε πολιτισμό τυχαίνει να ανήκουμε, είμαστε ολοκληρωτικά υπεύθυνοι για την κατάσταση του κόσμου.
Είμαστε ο καθένας μας υπεύθυνος για κάθε πόλεμο, εξαιτίας της επιθετικότητας της δικιάς μας ζωής, του εθνικισμού μας, του εγωισμού μας, των θεών μας των προκαταλήψεων μας, των ιδανικών μας, όλων όσων μας κάνουν να είμαστε διχασμένοι. Και μόνο όταν παραδεχτούμε, όχι διανοητικά αλλά πραγματικά, όσο πραγματικά αναγνωρίζουμε ότι πονάμε ή πεινάμε, ότι εσείς κι εγώ είμαστε υπεύθυνοι γι αυτό το χάος και τη μιζέρια που υπάρχει απ’ άκρη σ’ άκρη στον κόσμο, γιατί έχουμε συνεισφέρει σ’ αυτά στην καθημερινή ζωή μας και είμαστε ένα κομμάτι αυτής της τερατόμορφης κοινωνίας με τους πολέμους της, τις διχόνοιες, τις ασχήμιες, τις βαρβαρότητες και την απληστία, τότε μόνο θα κάνουμε κάτι.
Αλήθεια: Αλλά τι μπορεί να κάνει ένα ανθρώπινο ον – τι μπορούμε να κάνουμε εσείς κι εγώ για να φτιάξουμε μι εντελώς διαφορετική κοινωνία; Βάζουμε στους εαυτούς μας μια πολύ σοβαρή ερώτηση: Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε; Τι μπορούμε να κάνουμε; Θα μας το πει κάποιος; Μερικοί μας το έχουν ήδη πει. Οι επονομαζόμενοι πνευματικοί οδηγοί που υποτίθεται ότι καταλαβαίνουν αυτά τα πράγματα καλύτερα από μας , μας έχουν «πει» προσπαθώντας να μας εξαπατήσουν και να μας καλουπώσουν σ’ ένα καινούργιο πρότυπο, κι αυτό βέβαια δεν μας έχει πάει και πολύ μακριά. Επιτηδευμένοι και διαβασμένοι δάσκαλοι μας έχουν «πει» αλλά κι αυτοί δεν μας έχουν οδηγήσει μακρύτερα.
Μας έχουν πει ότι όλα τα μονοπάτια οδηγούν στην αλήθεια – εσύ έχεις το δικό σου μονοπάτι σαν ινδουιστής και κάποιος άλλος σαν χριστιανός και κάποιος άλλος σαν μουσουλμάνος και όλα συναντιόνται στην ίδια πόρτα – που είναι, αν το κοιτάξεις, τόσο φανερά παράλογο. Η αλήθεια δεν έχει μονοπάτι κι αυτή είναι η ομορφιά της αλήθειας, είναι ζωή.
Ένα πεθαμένο πράγμα έχει μονοπάτι για να το φτάσεις γιατί είναι κάτι στατικό, αλλά μόλις δεις ότι η αλήθεια είναι κάτι ζωντανό, κάτι που κινείται, που δεν έχει σταμάτημα, που δεν είναι σε κανέναν ναό, τζαμί ή εκκλησία και που καμία θρησκεία, κανένας δάσκαλος και κανένας φιλόσοφος, κανένας δεν μπορεί να σε οδηγήσει σ’ αυτή – τότε θα δεις επίσης ότι αυτό το ζωντανό πράγμα είναι αυτό που πραγματικά είσαι – ο θυμός σου, η βαρβαρότητα σου, η βία σου, η απόγνωση σου, η αγωνία και η θλίψη μέσα στην οποία ζεις. Μέσα στην κατανόηση όλων αυτών βρίσκεται η αλήθεια, και μπορεί να την κατανοήσεις μόνο αν ξέρεις να βλέπεις αυτά τα πράγματα στη ζωή σου. Και δεν μπορείς να βλέπεις μέσα από μια ιδεολογία, ή ένα φίλτρο από λόγια, μέσα οπό ελπίδες και φόβους.
Βλέπετε λοιπόν ότι δεν μπορείτε να εξαρτιέστε από κανέναν. Δεν υπάρχει οδηγός, δάσκαλος, δεν υπάρχει αυθεντία. Υπάρχετε μόνο εσείς – η σχέση σας με τους άλλους στον κόσμο – και δεν υπάρχει τίποτα άλλο.
Μόλις το συνειδητοποιήσετε αυτό, είτε θα σας φέρει μεγάλη απελπισία, από την οποία δημιουργείτε κυνισμός και πίκρα, ή αντιμετωπίζοντας το γεγονός ότι εσείς και κανένας άλλος είστε υπεύθυνος για τον κόσμο και τον εαυτό σας, για το τι σκέφτεστε, τι αισθάνεστε, τι ενέργειες κάνετε, όλη η προσήλωση στα προσωπικά σας βάσανα θα φύγει. Συνήθως βιαζόμαστε να ρίξουμε την ευθύνη στους άλλους, που είναι μία από τις μορφές αυτής της προσήλωσης..
Αλλαγή του Εαυτού – Διασκορπισμός της ενέργειας: Μπορούμε λοιπόν, εσείς κι εγώ να προκαλέσουμε στους εαυτούς μας, χωρίς καμία εξωτερική επίδραση, χωρίς πειθώ, χωρίς κάποιο φόβο τιμωρίας – μπορούμε να προκαλέσουμε στην ίδια ουσία της ύπαρξής μας μια ολική επανάσταση, μια ψυχολογική μεταλλαγή, έτσι ώστε να πάψουμε να είμαστε πλέον βάρβαροι, βίαιοι, ανταγωνιστικοί, αγχώδεις, φοβισμένοι, άπληστοι, φθονεροί κι όλες τις άλλες εκδηλώσεις της φύσης μας με τις οποίες έχουμε χτίσει τη σάπια κοινωνία στην οποία ζούμε καθημερινά;
Είναι σημαντικό να καταλάβετε πρώτα πρώτα ότι δεν διατυπώνω καμιά φιλοσοφική θεωρία ή κανένα θεολογικό οικοδόμημα από ιδέες ή θεολογικές έννοιες. Πιστεύω πως όλες οι ιδεολογίες είναι πέρα για πέρα ηλίθιες. Αυτό που είναι σημαντικό δεν είναι κάποια φιλοσοφία για τη ζωή, αλλά το να παρατηρεί κανείς τι πραγματικά συμβαίνει στη καθημερινή του ζωή, μέσα του κι έξω απ’ αυτόν.
Αν παρατηρήσετε από πολύ κοντά τι είναι αυτό που συμβαίνει και το εξετάσετε, θα δείτε ότι είναι βασισμένο σε κάποια διανοητική αντίληψη και η διανόηση δεν είναι όλο το πεδίο της ύπαρξης. Είναι ένα κομμάτι, κι ένα κομμάτι, όσο αριστοτεχνικά κι αν συνδέεται, όσο αρχαίο και παραδοσιακό κι αν είναι, παραμένει ένα μικρό μέρος της ύπαρξης, ενώ πρέπει να ασχοληθούμε με την ολότητα της ζωής.
Και όταν κοιτάξουμε και δούμε τι συμβαίνει στον κόσμο, θα αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχει εσωτερική και εξωτερική πορεία. Υπάρχει μόνο μια ενιαία πορεία, μια πλήρης, ολική κίνηση, η εσωτερική κίνηση που εκφράζεται σαν εξωτερική και η εξωτερική που αντιδρά στην εσωτερική. Τα να ‘σαι ικανός να δεις, αυτό το πράγμα είναι νομίζω ό,τι χρειάζεται, γιατί αν ξέρουμε τι βλέπουμε, όλα γίνονται πολύ καθαρά, και το να βλέπεις δεν χρειάζεται ούτε φιλοσοφία, ούτε δάσκαλο.
Δεν χρειάζεσαι κανέναν να σου πει πως να βλέπεις. Απλώς βλέπεις. Μπορείς τότε, κοιτάζοντας την όλη εικόνα, κοιτάζοντάς την όχι λογικά – επιφανειακά αλλά πραγματικά, μπορείς εύκολα, αυθόρμητα, να μεταμορφώσεις τον εαυτό σου; Αυτό είναι το πραγματικό θέμα. Είναι δυνατό να επιφέρει μια πλήρη επανάσταση στη ψυχή;
Αναρωτιέμαι ποια είναι η αντίδρασή σας σε μια τέτοια ερώτηση. Μπορείτε να πείτε «Δεν θέλω να αλλάξω». Και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν και πιο πολύ μάλιστα εκείνοι που είναι κάπως ασφαλής κοινωνικά και οικονομικά ή έχουν δογματικές πεποιθήσεις και είναι ευχαριστημένοι να παίρνουν τους εαυτούς τους και τα πράγματα όπως είναι ή με λίγο διαφορετικό τρόπο. Μ’ αυτούς τους ανθρώπους δεν έχουμε τίποτα να κάνουμε. Ή μπορείτε να πείτε πιο έξυπνα: «Είναι πολύ δύσκολο, δεν είναι για μένα». Σε αυτή τη περίπτωση θα έχετε ήδη μπλοκάρει τον εαυτό σας, θα έχετε σταματήσει να ερευνάτε και δεν υπάρχει λόγος να προχωρήσετε πιο πέρα.
Ή ακόμα μπορείτε να πείτε «Βλέπω την αναγκαιότητα για μια ουσιαστική εσωτερική αλλαγή του εαυτού μου, αλλά πως μπορώ να το πετύχω; Παρακαλώ, δείξτε μου το δρόμο, βοηθήστε με να το κάνω». Αν πείτε κάτι τέτοιο τότε δεν ενδιαφέρεστε για την ίδια την αλλαγή. Δεν θέλετε πραγματικά μια ουσιαστική αλλαγή. Απλώς ψάχνετε για τη μέθοδο, για το σύστημα που φέρνει την αλλαγή.
Αν ήμουν αρκετά ανόητος να σας δώσω ένα σύστημα, κι αν ήσαστε το ίδιο ανόητοι να το ακολουθήσετε, τότε μόνο θα αντιγράφατε, θα μυρόσαστε, θα υποτασσόσαστε, θα παραδεχόσαστε. Κι όταν θα τα κάνατε αυτά, θα είχατε δεχτεί για τον εαυτό σας την αυθεντία κάποιου άλλου και από εκείνη τη στιγμή υπάρχει σύγκρουση μεταξύ του εαυτού σας κι αυτής της αυθεντίας. Νιώθετε πως πρέπει να κάνετε ένα συγκεκριμένο πράγμα γιατί έτσι σας έχουν πει και παρόλ’ αυτά είστε ανίκανοι να το κάνετε.
Έχετε τις δικές σας κλήσεις, προδιαθέσεις και πιέσεις που συγκρούονται με το σύστημα που θεωρείτε πως πρέπει να ακολουθήσετε και άρα υπάρχει αντίφαση. Έτσι, οδηγήστε σε μια διπλή ζωή, από τη μία στην ιδεολογία του συστήματος και από την άλλη στην πραγματικότητα της αληθινής σας ύπαρξης. Στην προσπάθεια να υποταχτείτε στην ιδεολογία καταπιέζετε τον εαυτό σας – ενώ αυτό που στην πραγματικότητα είναι αλήθεια δεν είναι η ιδεολογία, αλλά αυτό που είστε εσείς. Αν προσπαθήσετε να μάθετε τον εαυτό σας σύμφωνα με κάποιον άλλον, θα παραμείνετε πάντα άνθρωπος από «δεύτερο χέρι».
Ο άνθρωπος που λέει «θέλω ν’ αλλάξω» πέστε μου, πως δείχνει πολύ ειλικρινής, πολύ σοβαρός, αλλά δεν είναι. Θέλει μια αυθεντία που ελπίζει ότι θα φέρει σε τάξη τον εαυτό του . Αλλά μπορεί ποτέ μια αυθεντία να φέρει τάξη μέσα μας; Η τάξη που επιβάλλεται απέξω γεννά χωρίς άλλο σύγχυση. Ίσως να καταλαβαίνετε αυτή την αλήθεια διανοητικά αλλά μπορείτε να την εφαρμόσετε πραγματικά, έτσι που ο νους σας να μην προβάλλει καμία αυθεντία, την αυθεντία ενός βιβλίου, ενός δασκάλου, του συζύγου ή της συζύγου, του γονιού, του φίλου ή της κοινωνίας.
Γιατί πάντα λειτουργούμε στο πλαίσια κάποιου πρότυπο και το πρότυπο γίνεται ιδεολογία και αυθεντία, αλλά τη στιγμή που θα δείτε πραγματικά ότι το ερώτημα «πως μπορώ ν’ αλλάξω;» τοποθετεί αυτόματα μια καινούργια αυθεντία, τότε έχετε ξεφύγει από την παγίδα της αυθεντίας για πάντα.
Ας το ξαναδιατυπώσουμε πιο καθαρά:
Βλέπω πως πρέπει ν’ αλλάξω εντελώς από τις ρίζες της ύπαρξής μου. Δεν μπορώ άλλο να στηρίζομαι σε καμία παράδοση, γιατί η παράδοση έχει προκαλέσει αυτή τη κολοσσιαία απραξία, ευπείθεια και υποταγή. Δεν μπορώ να ψάχνω για κάποιον που θα με βοηθήσει ν’ αλλάξω, ένα δάσκαλο, ένα θεό, μια πίστη ή ένα σύστημα, κάποια εξωτερική πίεση ή επιρροή. Τότε τι γίνεται;
Πρώτα απ’ όλα μπορείτε ν’ αρνηθείτε κάθε αυθεντία; Αν μπορείτε, σημαίνει ότι δεν είστε πια φοβισμένοι. Τότε τι συμβαίνει; Όταν αρνείστε κάποια πλάνη που κουβαλάτε για γενιές και γενιές, όταν απαλλάσσεστε από οποιοδήποτε βάρος, τότε τι συμβαίνει; Έχετε πιο πολύ ενέργεια, έτσι δεν είναι; Έχετε περισσότερες ικανότητες, μεγαλύτερη δύναμη, μεγαλύτερη ένταση αισθήματος, περισσότερη ζωτικότητα. Αν δε νιώθετε έτσι, τότε δεν έχετε απαλλαχτεί από το φορτίο , δεν έχετε πετάξει από πάνω σας το άχρηστο βάρος της αυθεντίας.
Αλλά όταν το έχετε ξεφορτωθεί κι έχετε αυτήν την ενέργεια στην οποία δεν υπάρχει καθόλου φόβος – φόβος μήπως κάνεις λάθος, φόβος αν γίνεται κάτι σωστό ή όχι – τότε δεν είναι αυτή καθεαυτή η ενέργεια , η αλλαγή, η μετάλλαξη; Χρειαζόμαστε μια τεράστια ποσότητα ενέργειας και τη διασκορπίζουμε μέσα στο φόβο, αλλά όταν υπάρχει αυτή η ενέργεια που έρχεται όταν απαλλασσόμαστε από κάθε είδος φόβου, αυτή η ενέργεια από μόνη της γεννά αυτή τη ριζική εσωτερική επανάσταση. Δεν έχετε να κάνετε το παραμικρό γι’ αυτήν.
Έτσι, έχετε μείνει μόνος με τον εαυτό σας κι αυτή είναι η πραγματική κατάσταση ζωής για έναν άνθρωπο που τ’ αντιμετωπίζει σοβαρά όλα αυτά. Και καθώς δεν ψάχνετε πλέον για κάποιον ή κάτι να σας βοηθήσει, είστε ήδη ελεύθερος για να ανακαλύψετε. Κι όταν υπάρχει ελευθερία, υπάρχει ΕΝΕΡΓΕΙΑ. Κι όταν υπάρχει ελευθερία δεν μπορεί να γίνει ποτέ κάτι λάθος. Η ελευθερία είναι εντελώς διαφορετική από την επανάσταση. Δεν υπάρχει κάτι σαν το σωστό ή το λάθος σε μια πράξη, όταν υπάρχει ελευθερία. Είσαι ελεύθερος κι απ’ αυτό το κέντρο ενεργείς. Κι ως εκ τούτου δεν υπάρχει φόβος και μια ψυχή που δεν φοβάται είναι γεμάτη από μεγάλη αγάπη. Κι όταν υπάρχει αγάπη, μπορεί να κάνει αυτό που θέλει.
Απελευθέρωση από την Αυθεντία: Επομένως, αυτό που πρόκειται να κάνουμε τώρα, είναι να μάθουμε για τους εαυτούς μας όχι σύμφωνα με μένα ή κάποιον ψυχαναλυτή ή κάποιον φιλόσοφο – γιατί αν μάθουμε για τους εαυτούς μας σύμφωνα με κάποιον άλλο, μαθαίνουμε για εκείνον και όχι για μας – θα μάθουμε τι πραγματικά είμαστε.
Έχοντας συνειδητοποιήσει ότι δεν εξαρτιόμαστε από κάποια εξωτερική αυθεντία στο να προκαλέσουμε την ολοκληρωτική επανάσταση μέσα στη δομή της ψυχής μας, αντιμετωπίζουμε μια πολύ μεγαλύτερη δυσκολία ν’ αρνηθούμε τη δική μας εσωτερική αυθεντία, την αυθεντία των δικών μας ιδιαίτερων μικρών εμπειριών και συγκεκριμένων γνωμών, γνώσεων, ιδεών και ιδανικών.
Είχες μια εμπειρία εχθές που σου έμαθε κάτι και η γνώση αυτή γίνεται μια καινούργια αυθεντία κι αυτή η αυθεντία του χθες, είναι το ίδιο καταστρεπτική με μια αυθεντία χιλιάδων ετών. Για να καταλάβουμε τους εαυτούς μας χρειάζεται να μην έχουμε καμία αυθεντία ούτε από χθες, ούτε από χιλιάδες χρόνια πριν, γιατί είμαστε ζωντανοί, κινούμαστε συνέχεια, ρέουμε, δεν είμαστε ποτέ στατικοί. Όταν κοιτάμε τους εαυτούς μας με τη νεκρή αυθεντία του χτες, θα αποτύχουμε στο να καταλάβουμε τη ζωντανή κίνηση και την ομορφιά και την ποιότητα αυτής της κίνησης .
Το ν’ απελευθερωθείς απ’ όλες τις αυθεντίες, τη δική σου κι αυτή των άλλων, είναι ταυτόσημο με το να πεθάνει το καθετί από το χτες, έτσι που το πνεύμα σου να είναι συνεχώς φρέσκο, πάντα νέο, αθώο, γεμάτο δύναμη και πάθος. Μόνο σ’ αυτή τη κατάσταση μπορεί κάποιος να παρατηρεί και να μαθαίνει. Και γι αυτό χρειάζεται μεγάλη επίγνωση, ενεργητική επίγνωση του τι συμβαίνει μέσα σας, χωρίς να το διορθώνετε ή να του λέτε τι θα ‘πρεπε ή δεν θα ‘πρεπε να είναι, γιατί τη στιγμή που το διορθώνετε, έχετε εγκαθιδρύσει μια άλλη θρησκεία, έναν νέο κριτή.
