Η ημέρα της Αφροδίτης είναι η Παρασκευή, αυτή πεθαίνει πάνω σε ένα σταυρό προδομένη από ανθρώπους και ”αληθινούς θεούς” παραχαράκτες της ιστορίας μιας «ψεύτικης αγάπης και κατανόησης».
Γιατί η ΑΓΑΠΗ δεν χρειάζεται σωτήρες και σωτηρίες άνωθεν, πωλητές και ντελάληδες της, μεσσιανικές αντιλήψεις μεσαιωνικής θλιβερής λειψανολαγνείας.
Η ΑΓΑΠΗ είναι μέτρο, αρμονία, μοίρασμα, ένωση, συντροφικότητα, τρυφερότητα, αλλά τα σωστά παραδείγματα και πάνω απ΄ όλα είναι ΓΝΩΣΗ, ΕΡΓΑ, ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΣΟΦΙΑ!
Σημαντική θεά της ελληνικής μυθολογίας η Αφροδίτη σύμφωνα με τον ελληνικό μύθο γεννήθηκε σε μια ακτή της Κύπρου. Σπρωγμένη από τον Ζέφυρο στη θάλασσα, η θεά καλλωπίστηκε από τις θεραπαινίδες της Ώρες και μεταφέρθηκε στον Όλυμπο, όπου παρουσιάστηκε στον Δία και τους υπόλοιπους θεούς. Σύμφωνα με την εκδοχή του Ησίοδου η Αφροδίτη γεννήθηκε από τα μέλη του Ουρανού μετά τον ακρωτηριασμό του από τον Κρόνο. Πάλι με τη βοήθεια του Ζέφυρου ταξίδεψε στον απέραντο Ωκεανό. Πέρασε από τα Κύθηρα και κατόπιν κατευθύνθηκε στην Κύπρο. Ήταν σύζυγος του Ηφαίστου και περιγράφεται ως ερωμένη του Άρη, με τον οποίο φέρεται ότι απέκτησε τον Ίμερο, τον Έρωτα, τον Δείμο και τον Φόβο. Με τον Ποσειδώνα έφερε στη ζωή τον Έρυκα, που έδωσε το όνομά του στο ομώνυμο βουνό της Σικελίας και τη Ρόδο, ενώ με τον Διόνυσο χάρη στη μαγική μεσολάβηση της Ήρας γέννησε τον Πρίαπο. Γιος της θεωρείται επίσης ο Ερμαφρόδιτος, τον οποίο έφερε στη ζωή η θεά μαζί με τον Ερμή.
Αρχέτυπα
Η Αφροδίτη είναι ένα θηλυκό μυθολογικό αρχέτυπο. Σε όλο τον αρχαίο κόσμο έρχεται κανείς αντιμέτωπος με το αρχέτυπο της μητέρας θεάς. Όντας συνδεδεμένη με μια φαινομενικά ατελείωτη σειρά φαινομένων -αγάπη, γέννηση, θάνατο, γονιμότητα, πόλεμο, ύφανση, μαγεία, συγγένεια, γάμο, παρθενία, πένθος κ.λπ.– στη θεά απευθυνόταν το μεγαλύτερο κομμάτι της τελετουργικής δράσης που χαρακτηρίζει ένα σημαντικό κομμάτι του ανθρώπινου πολιτισμού. Οι τίτλοι της, που αποδίδουν τους τομείς επιρροής της είναι αναρίθμητοι: Βασίλισσα του ουρανού, Πολεμίστρια, Κόρη, Πόρνη, Μητέρα-γη, Βασίλισσα του κάτω κόσμου, κ.λπ. Παρόλο που η λατρεία της δε διαπερνά τον κόσμο πλέον όπως στα αρχαία χρόνια, είναι ακόμα πολύ ζωντανή, μετουσιωμένη βαθμιαία και αφομοιωμένη στα αρχέτυπα της σύγχρονης θρησκευτικής εμπειρίας. Είναι γνωστό, για παράδειγμα, ότι διάφορες πτυχές της λατρείας της θεάς-μητέρας απορροφήθηκαν από τη λατρεία της Παρθένου Μαρίας. Ο Ρόμπερτ Γκρέιβς (Robert Graves) ήταν σίγουρα σωστός όταν έγραφε για τη μητέρα θεά ότι είναι «βαθιά στερεωμένη στη φυλετική μνήμη των Ευρωπαίων και είναι αδύνατον να την εξορίσει κανείς.
Ανάμεσα στους αρχαίους πολιτισμούς, είναι οι Έλληνες εκείνοι που περισσότερο από τους άλλους λαούς διατήρησαν τα πολύμορφα χαρακτηριστικά της μητέρας-θεάς στη λατρεία τους. Μια απλή αναφορά των ονομάτων Αφροδίτη, Μήδεια, Σκύλλα, Εκάτη, Αριάδνη και Αθηνά είναι αρκετή για να διεγείρει σημαντικές αρχετυπικές εικόνες. Κάθε μία από αυτές τις μορφές αντιπροσωπεύει ένα πρόσωπο της μητέρας θεάς. Σε μια πρώτη ματιά πιθανώς οι διαφορετικές μορφές φαίνεται να έχουν λίγα κοινά. Πράγματι, είναι η εξαιρετική ποικιλομορφία στη λατρεία της θεάς μητέρας, γεγονός που αντιστρατεύεται την προοπτική να βρεθεί ένας κοινός παρονομαστής στις πολύμορφες εκδηλώσεις της θεάς. Με τέτοια ποικιλομορφία είναι φυσικό το γεγονός ότι έγιναν διάφορες προσπάθειες να εξηγηθεί η λατρεία της θεάς μέσω ενός κοινού παρονομαστή. Έγιναν διαφορετικές υποθέσεις για τη θεά ως προσωποποίηση της Σελήνης της Γης, μιας προϊστορικής φυλής των Αμαζόνων, του ασυνείδητου κ.λπ. Όμως, καμία από αυτές τις θεωρίες δεν κέρδισε τη γενική αποδοχή, κυρίως επειδή καμία δεν μπορεί να ερμηνεύσει παρά μόνον λιγοστές ιδιότητες της θεάς και πολύ λιγότερο τις αναρίθμητες λεπτομέρειες του μύθου και της λατρείας της. Κατά την άποψή μας, η ταύτιση της θεάς με τον πλανήτη Αφροδίτη -επιβεβαιωμένη στους πολυάριθμους πολιτισμούς της εγγύς ανατολής, και στους αβορίγινες του νέου κόσμου- είναι εκείνη που προσφέρει τον απαραίτητο κοινό παρονομαστή για την κατανόηση των μυθικών ιδιοτήτων της θεάς. Ας δούμε, λοιπόν, τις συμβολικές εικόνες και τα μυθολογικά θέματα που συνδέονται με τη μητέρα θεά -συμπεριλαμβανομένων των διάφορων μορφών της θεάς, έτσι όπως την προσωποποίησε η ελληνική σκέψη.
Αφροδίτη Ουρανία
Ακόμα και σήμερα, το όνομα Αφροδίτη προκαλεί εικόνες δελεαστικής ομορφιάς, αισθησιασμού και πάθους. Η θεά είναι καλύτερα γνωστή, ίσως, ως θεία προξενήτρια ή ως παράγων διέγερσης της αισθησιακής επιθυμίας. Στην Ιλιάδα, για παράδειγμα, η ζώνη της Αφροδίτη παρουσιάζεται ως ικανή για να ξυπνήσει την άμεση επιθυμία στα μάτια του κατόχου της. Όπως επισημαίνει ο Μπάρκερτ, τα ρήματα που διαμορφώνονται από το όνομα της θεάς δείχνουν την πράξη της αγάπης, μια τάση ήδη ορατή στον Όμηρο. Η Αφροδίτη είναι διάσημη για τις σχέσεις της με τους διάφορους ήρωες και τους Θεούς. Οι ερωτοτροπία της Αφροδίτης με τον Άρη ήταν πηγή διασκέδασης για τους θεούς του Ολύμπου και αποτέλεσε πιθανότατα αντικείμενο μιας αρχαίας λατρείας. Η αγάπη της για τον Άδωνη τελείωσε τραγικά. Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, η θεά λέγεται ότι βούτηξε από τον βράχο της Λευκάδας, θλιμμένη για τον όμορφο νέο. Το ειδύλλιό της με τον Αγχίση, τελικά, είναι μια από τις αρχαιότερες παραδόσεις που περιβάλλουν τη θεά. Ο Gantz συνοψίζει τον ρόλο της Αφροδίτης στον μύθο ως εξής: «Εκτός από Όμηρο και αυτές τις (σχετικά λίγες) ερωτικές συγκρούσεις, ο ρόλος της Αφροδίτης στον μύθο περιορίζεται στη βοήθεια των εραστών ή την τιμωρία εκείνων που απορρίπτουν την αγάπη». Αναμφίβολα είναι δύσκολο να διακρίνουμε τη δράση ενός πλανήτη πίσω από τέτοιες αφηγήσεις. Όπως υπέδειξε η Τζέιν Χάρισον, όμως, υπάρχει μια αξιοπρόσεκτη τάση στον ελληνικό μύθο να αναλύονται οι αρχικά πολύμορφες θεές σε εξειδικευμένες μορφές με το πέρασμα του χρόνου. Μια τέτοια εξειδίκευση στη λειτουργία εμφανίζεται και στην περίπτωση της Αφροδίτης:
«Άλλο ένα σημείο που υποδεικνύει την ύστερη άφιξή της στην Ελλάδα είναι το γεγονός ότι στον Όμηρο εμφανίζεται ως εξειδικευμένη θεά, που σχετίζεται με ένα ανθρώπινο πάθος. Οι αρχαιότερες μορφές αυτών των θεοτήτων συνδύαζαν πολλές λειτουργίες. Όταν η μίξη των φυλών και η επιρροή της λογοτεχνίας συγκεντρώνει διάφορες τοπικές θεότητες, κατ’ ανάγκην, για να διατηρηθεί η συνοχή, πρέπει να μοιραστούν οι λειτουργίες και οι ιδιότητες».
Όσον αφορά στην αρχαιότητα της λατρείας της Αφροδίτης στην αρχαία Ελλάδα, υπάρχει ένα θέμα. Ενώ η θεά ήδη ασφαλώς επιβεβαιώνεται στην πρώιμη επική λογοτεχνία, το όνομά της είναι απόν από τη μυκηναϊκή θρησκεία, όπως τουλάχιστον μας γίνεται γνωστή από τις πινακίδες της Γραμμικής Β’. Πιθανότατα η λατρεία της θεάς ήρθε στην Ελλάδα στην περίοδο 1.200 – 800 ΠΚΧ. Ο Μπάρκερτ, θεωρεί πως η προέλευση της Αφροδίτης παραμένει σκοτεινή, όπως και το όνομά της».
Από πού έφθασε όμως η Αφροδίτη στις ελληνικές ακτές; Για τον Όμηρο, τον Ησίοδο και άλλους πρώιμους συγγραφείς, η θεά συνδέθηκε στενά με την Κύπρο. Η Οδύσσεια αναφέρει την Πάφοως πατρίδα της θεάς, ενώ η Ιλιάδα αναφέρει το Κύπρις ως το πιο κοινό επίθετό της. Ό Ησίοδος την αναφέρει ως Κυπρογενή και Κυθηρεία.
Η αναζήτησή μας για την προέλευση της Αφροδίτης δεν σταματά στην Κύπρο, στο γνωστό σημείο σύντηξης των ασιατικών θρησκευτικών αντιλήψεων. Σχεδόν όλοι οι κορυφαίοι μελετητές συναινούν ότι η λατρεία της Αφροδίτης έφθασε αρχικά στην Ελλάδα από την Εγγύ Ανατολή: «Πίσω από τη μορφή της Αφροδίτης στέκει καθαρά η σημιτική θεά της αγάπης, η Ιστάρ-Αστάρτη, θεϊκή σύζυγος του βασιλιά, βασίλισσα του ουρανού και εταίρα ταυτόχρονα». Αυτή η άποψη υποστηρίζεται από τους ίδιους τους Έλληνες. Ο Παυσανίας, για παράδειγμα, είχε την ακόλουθη άποψη: “Οι Ασσύριοι ήταν οι πρώτοι από την ανθρώπινη φυλή που λάτρεψαν την ουράνια [Αφροδίτη Ουρανία], κατόπιν ο λαός της Πάφου στην Κύπρο και των Φοινίκων στηνΠαλαιστίνη και ο λαός των Κυθήρων, που έμαθε τη λατρεία της από τους Φοίνικες». Ο Μπάρκερτ υποδεικνύει ότι η Αφροδίτη έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την Ιστάρ. Και οι δύο απεικονίζονται ως θεές της αγάπης και συνδέονται με ιεροτελεστίες της πορνείας, για παράδειγμα. Η Αφροδίτη, όπως και η Ιστάρ, απεικονιζόταν οπλισμένη και την επικαλούνταν ως εγγυήτρια της νίκης.
Αστέρι του θρήνου
Εάν η λατρεία της Αφροδίτης απεικονίζει τις αρχαίες συλλήψεις που συνδέονται με τον πλανήτηΑφροδίτη, πρέπει να αναμένεται ότι η γνώση της μυθολογίας του πλανήτη θα βοηθήσει στην ερμηνεία των συγκεκριμένων λεπτομερειών της λατρείας της θεάς. Σκεφθείτε, για παράδειγμα, το σημαντικό ρόλο της Αφροδίτης ως θεάς θρηνωδού, προφανέστερο στις παραδόσεις που περιβάλλουν τον Άδωνη, ένα θεό που οι τελετουργίες του σχετίζονταν με την τελετουργική θρηνωδία. Όπως έχουμε δει, η Αφροδίτη λέγεται ότι πήδηξε από τους βράχους της Λευκάδας από την αγωνία της για τον θάνατο του Άδωνη. Ο Gregory Nagy, ένας από τους πρώτους μελετητές του ελληνικού μύθου, ερμηνεύει το άλμα της Αφροδίτης από την άποψη των στερεότυπων κινήσεων του πλανήτη στον ουρανό: «Βουτώντας από τον λευκό βράχο εκείνη [ηΣαπφώ] κάνει ό,τι και η Αφροδίτη με τη μορφή του Εσπερινού άστρου, βουτώντας πίσω από τον βυθισμένο Ήλιο, για να τον συναντήσει το επόμενο πρωί με τη μορφή του Αυγερινού.
Το γεγονός ότι οι θρηνωδίες της Αφροδίτης σχετίζονται με τον πλανήτη επιβεβαιώνεται από τη βαβυλωνιακή παράδοση, στην οποία η Ιστάρ/Αφροδίτη ήταν γνωστή ως «αστέρι του θρήνου». Ίσως αυτό το επίθετο να προκαλεί σύγχυση βέβαια: Ποια πιθανή σχέση θα μπορούσε να υπάρχει μεταξύ ενός απόμακρου πλανήτη και των αρχαίων ιεροτελεστιών του πένθους;
Μια έρευνα για τις αρχαίες θεές-Αφροδίτες θα δείξει ότι οι περισσότερες απεικονίζονταν ως μεγάλες θρηνωδοί. Οι θρήνοι της Ινάνα για τον θάνατο του Ντουμούζι, λέγεται ότι τράνταξαν τα θεμέλια του ουρανού. Στην Καναανιτική παράδοση είναι παροιμιώδεις οι θρήνοι της Ανάτ για τονΒάαλ, ενώ στην αιγυπτιακή παράδοση η Ίσις περιπλανήθηκε σε όλο τον κόσμο απαρηγόρητη, ψάχνοντας τα υπολείμματα του Όσιρι: «Τον αναζητούσε ακούραστα, πλήρης θρήνων διέσχισε τη γη και δεν ξεκουράστηκε ώσπου να τον βρεί».
Παρόμοιες παραδόσεις περιβάλλουν τη σκανδιναβική θεά Φρέγια, που ταυτίζεται συνήθως με την Αφροδίτη. Όπως αναγνώρισε ο Briffault πριν από πολλά χρόνια, Οι θρήνοι της Φρέγια συμμορφώνονται με ένα γενικό αρχέτυπο σύμφωνα με το οποίο «ήταν κυρίως περιπλανώμενη. Σαν την Ίσιδα στην αναζήτηση του Όσιρι, σαν την Ιώ και αναρίθμητες άλλες θεές, περιπλανιέται απαρηγόρητη σε αναζήτηση του Οντχρ ή Οντίν». Η ίδια ιδέα είναι προφανής στο Νέο Κόσμο, όπου η θεά Ιτζπαπαλότλ «περιπλανήθηκε θρηνώντας για την απώλεια του Ψαριού Βέλους».
Η φρυγική Κυβέλη προσφέρει ένα κλασικό παράδειγμα της θεάς ως θρηνωδού. Σύμφωνα με τον Διόδωρο, η θεά περιπλανιόταν στον κόσμο με ατημέλητα μαλλιά, θρηνώντας για τον θάνατο του Άττη. Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι ότι εδώ η Κυβέλη ταυτίζεται ως θρηνωδός με την Αφροδίτη. Επίσης, όπως το “αστέρι του θρήνου” θεωρήθηκε θηλυκής μορφής, διαπιστώνουμε ότι και οι ιεροτελεστίες του θρήνου ήταν χαρακτηριστικά η ειδική επικράτεια των θηλυκών μορφών: «Αυτές οι ιεροτελεστίες και ‘θρήνοι’ τελούνται σε όλες τις πρωτόγονες κοινωνίες από τις γυναίκες». Είναι ενδιαφέρον σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε ότι τα θρηνητικά τελετουργικά σε όλη την υδρόγειο υποδεικνύουν γυναίκες με μαλλιά μπλεγμένα και λυτά στον άνεμο.
Λιοντάρι του ουρανού
Στον ίδιο ύμνο στον οποίο περιγράφεται ως «αστέρι του θρήνου», η Ιστάρ συγκρίνεται με βρυχώμενο λιοντάρι: […]Ιρνινίτουμ [επίθετο της Ιστάρ], βρυχώμενο λιοντάρι, ας ηρεμήσει η καρδιά σου[…]. Το γεγονός ότι ο πλανήτης Αφροδίτη ήταν το αντικείμενο αυτής της εικονοπλασίας επιβεβαιώνεται από διάφορες μαρτυρίες. Η Ινάνα, επίσης, (ως Αφροδίτη) περιγράφεται ρητά ως λιοντάρι στον ουρανό. Έτσι, ένας ύμνος επικαλείται την Ινάνα ως «λιοντάρι που λάμπει στον ουρανό». Σε έναν άλλο πρώιμο ύμνο, Ινάνα και Εμπίχ, η θεά παρουσιάζεται σαν καταιγίδα, σαν φοβερό λιοντάρι που εξαφανίζει καθετί εχθρικό
Επανειλημμένα η θεά-πλανήτης στη βαβυλωνιακή μυθολογία συγκρίνεται με βρυχώμενο λιοντάρι στον ουρανό και δίκαια μπορεί να αναρωτηθεί κανείς. Θα μπορούσε οποιοσδήποτε σήμερα βλέποντας τον πλανήτη Αφροδίτη να τον περιγράψει με τέτοιους όρους; Στην ιερή εικονογραφία της Ιστάρ τα λιοντάρια είναι ευδιάκριτα ούτως ή άλλως και συνδέονται πιθανώς με τα λυτά μαλλιά της θρηνωδίας. Ο συσχετισμός αυτός δεν είναι αυθαίρετος, καθώς επιβεβαιώνεται από τα επιγραφικά κείμενα στα οποία η λυτή κόμη παρομοιάζεται συχνά με τη χαίτη του λιονταριού. Ένα δημοφιλές μοτίβο περιγράφει άλλωστε τα λιοντάρια να φέρουν το σύμβολο του άστρου. Διάφοροι μελετητές υποστηρίζουν ότι το σύμβολο του άστρου στο σώμα του λιονταριού υποδεικνύει πως ανήκαν στην Ιστάρ. Όμως η λέξη κόμη ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται για να περιγράψει έναν κομήτη. Δεν είμαστε σίγουροι αν οι αρχαίοι μας πρόγονοι απέδιδαν την εικονογραφία του κομήτη στην Αφροδίτη. Ωστόσο, παραμένει μια αλληλουχία που δείχνει τη σχέση της Ιστάρ-Αφροδίτης με τον ουρανό και εξηγεί εν μέρει την εμμονή στις ουράνιες ιδιότητες του βρυχώμενου λιονταριού στους ύμνους προς την Ιστάρ.
Αφροδίτη Αρεία
Πώς, λοιπόν, πρέπει να κατανοήσουμε τον ρόλο της θεάς Αφροδίτης ως πολεμίστριας; Η ελληνική μαρτυρία λίγο βοηθά στην προκειμένη περίπτωση. Οι θεοί της Ελλάδας, ακόμη και στο ηρωικό έπος είναι αρκετά εξευγενισμένοι. Ο καταλληλότερος οδηγός, λοιπόν, είναι η συγκριτική μυθολογία. Στον ασσυροβαβυλωνικό μύθο η θρηνωδός θεά είναι ταυτόχρονα και θεά πολεμίστρια. Αν στο ένα κείμενο η Ινάνα περιγράφεται ως λιοντάρι που ο βρυχηθμός του απειλεί να καταστρέψει τον ουρανό και τη γη, ένα άλλο κείμενο την περιγράφει ως θρηνωδό που η θρηνωδία της τραντάζει τα θεμέλια του κόσμου.
Ο ουράνιος πόλεμος της Ινάνα είναι στην πραγματικότητα η αναταραχή που προκύπτει από την ταραγμένη της καρδιά. Ό,τι βρυχάται στον ουρανό έχει την ποιότητα της βροντής και της αστραπής που τραντάζει τον κόσμο συθέμελα. Όπως και οι αντίστοιχες πρώιμες θεότητες του σκανδιναβικού πάνθεου –σχεδόν όλων των πάνθεων ουσιαστικά- έτσι και εδώ τούτη η πρώιμη θηλυκή θεότητα συνδέεται με τα στοιχεία της φύσης. Η κλαγγή των όπλων και ο αχός της μάχης είναι η πλησιέστερη ανθρώπινη δραστηριότητα στην θεϊκή επενέργεια. Είναι φυσικό λοιπόν, στη διαδικασία εξανθρωπισμού των θεών να αποδώσει εικονιστικά ο άνθρωπος τη φύση τους ντυμένη με την πολεμική εξάρτηση.
Ιερά της σύμβολα ήταν τα λευκά περιστέρια, ένα ζευγάρι περιστεριών έσερνε το άρμα της. Σύμβολά της ήταν επίσης το μήλο, η παπαρούνα, το άνθος της ροδιάς, το τριαντάφυλλο, η μυρτιά, σύμβολο γονιμότητας, και η ανεμώνη.
Στην Πάφο, εκτός από το ναό και το ιερό άλσος, οι πηγές αναφέρουν το αντικείμενο λατρείας, ένα λίθινο κώνο. Σύμφωνα με τους μύθους, υπήρχε ο ιερός βωμός που ποτέ δε βρεχόταν από το αίμα των θυσιών, υπήρχαν δε και υπαίθριοι βωμοί για τις προσφορές. Ο Βιργίλιος αναφέρει πως ο αριθμός των υπαίθριων βωμών ήταν 100. Το ιερό της Αφροδίτης στην Πάφο ήταν ένα από τα 3 ιερά της Κύπρου που είχαν το δικαίωμα να προσφέρουν άσυλο.(Τα άλλα ήταν εκείνο της Αμαθουσίας Αφροδίτης και εκείνο του Δία στη Σαλαμίνα). Στην Πάφο οργανώνονταν πολλές φορές το χρόνο τελετές προς τιμή της θεάς. Σώθηκαν τα ονόματα μερικών από αυτές: Ζακόρια, Περιόρια, Αφροδίσια. Μια εορτή καθαρμού: Ευπρεπιζόταν ο ναός και προετοιμαζόταν για την υποδοχή των πιστών που έφθαναν από τα άλλα μέρη της Κύπρου και από τις γύρω χώρες. Οι ιεροτελεστίες προς τιμή της Αφροδίτης Παφίας γίνονταν κάθε άνοιξη . Οι πιστοί συγκεντρώνονταν στους ιερούς κήπους, σε κάποια απόσταση από το ναό, περιμένοντάς την αυγή και την εμφάνιση του Αυγερινού. Μόλις εμφανιζόταν κινούσε η πομπή των πιστών με συνοδεία χορού και μουσικής από πνευστά και κρουστά όργανα. Οι πιστοί, κρατώντας αναμμένες λαμπάδες και προσφορές, προχωρούσαν προς το ιερό όπου ανέμεναν οι ιερείς, έτοιμοι να εκτελέσουν τις προσφορές.
Λόγω του ότι η Αφροδίτη, είναι ορατή στον νυχτερινό ουρανό νωρίς το πρωί, την αυγή πριν την ανατολή του Ηλίου, και λίγο μετά την δύση του Ηλίου, έλαβε επίσης τα ονόματα, Εωσφόρος (αυτός που φέρνει το φως ή την Αυγή) και Έσπερος. Οι αρχαίοι φαντάζονταν τον Εωσφόρο και τον Έσπερο σαν δυο νέους, που κρατούν από έναν πυρσό, αναγγέλλοντας διαδοχικά τον ερχομό της μέρας και της νύχτας.
Όλο Σύμπαν ανταποκρίνεται στο εσωτερικό κάλεσμα της «Ουρανίας Αφροδίτης», και η ανθρώπινη ψυχή δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητη στον «Ερωτα» για την ένωση της με την συμπαντική ψυχή, τον τόπο προέλευσης και προορισμού της.
Ο ΕΡΩΤΑΣ που η δύναμη του σμίγει τα πάντα και γίνεται ΖΩΗ είναι γιος της Αφροδίτης.
Ο Φίλιππος Ε’ ο Μακεδόνας και οι Ηπειρώτες ανοικοδόμησαν ξανά το ναό της, καθώς και το Ιερό της Δωδώνης. Το περιστέρι θεωρούνταν σύμβολο και προφητικό πτηνό της Διώνης στη Δωδώνη και αργότερα έγινε σύμβολο του Έρωτος και της Αφροδίτης
Στα Γεωγραφικά του ο Παυσανίας αναφέρει ότι στη Μολοσσική και Θεσπρωτική γλώσσα τις γερόντισσες τις αποκαλούσαν Πελίες και τους γέροντες Πελίους . (“ΦΑΣΙ ΔΕ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΩΝ ΜΟΛΟΤΤΩΝ ΚΑΙ ΘΕΣΠΡΩΤΩΝ ΓΛΩΤΤΑΝ ΤΑΣ ΓΡΑΙΑΣ ΠΕΛΙΑΣ ΚΑΛΕΙΣΘΑΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΕΛΙΟΥΣ: ΚΑΙ ΙΣΩΣ ΟΥΚ ΟΡΝΕΑ ΗΣΑΝ ΟΙ ΘΡΥΛΟΥΜΕΝΑΙ ΠΕΛΕΙΑΔΕΣ, ΑΛΛΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΓΡΑΙΑΙ ΤΡΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟ ΙΕΡΟΝ ΣΧΟΛΑΖΟΥΣΑΙ”). Πιθανόν, οι τρεις γριές προφήτισσες της Δωδώνης, γνωστές ως Πελειάδες (περιστερές), να ήταν οι ιέρειές της, που απασχολούνταν με τη φροντίδα του Ιερού.
Γιατί η ΑΓΑΠΗ δεν χρειάζεται σωτήρες και σωτηρίες άνωθεν , πωλητές και ντελάληδες της, μεσσιανικές αντιλήψεις μεσαιωνικής θλιβερής λειψανολαγνείας.
Γιατί ΑΓΑΠΗ, δεν είναι ποτέ ομιλία, ούτε θρησκεία για την αγάπη, είναι μέτρο, αρμονία, μοίρασμα, ένωση, συντροφικότητα, τρυφερότητα, αλλά τα σωστά παραδείγματα και πάνω απ΄ όλα είναι ΓΝΩΣΗ ΕΡΓΑ, ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΣΟΦΙΑ!
Ένας μεγάλος Ερωτας στην Ελληνική Μυθολογία είναι και αυτός της Αφροδίτης με τον Άδωνη που συμβολίζει τον ήλιο της άνοιξης στην μορφή του, που η ίδια η Θεά γοητεύθηκε από την ομορφιά του. Γίνεται κυνηγός και συνοδός του στο κυνήγι ήταν η Αφροδίτη. Έχασε όμως την ζωή του από τον Άρη που τυφλωμένος από πάθος και ζήλεια μεταμορφώθηκε σε αγριογούρουνο και τον σκότωσε. Παπαρούνες φύτρωσαν εκεί που χύθηκαν τα δάκρυα της Αφροδίτης που γυρνούσε με λυτά μαλλιά, ξυπόλητη στις λαγκαδιές και τα δάση, θρηνώντας και σε κάθε αναστεναγμό της στέναζαν μαζί της η Ηχώ και οι άνεμοι και ο λυρικός ποιητής Βίωνας τραγούδησε την τραγική αυτή ιστορία με την ωδή “Επιτάφιος Αδώνιδος» .
Η Αφροδίτη απαρηγόρητη ζητά από την Περσεφόνη πίσω τον όμορφο νέο, που τον ερωτεύτηκε και αυτή παράφορα κι αρνήθηκε να τον δώσει πίσω . Οι δύο θεές άρχισαν να μαλώνουν και μόνο ο Δίας έλυσε την διαφορά τους αποφασίζοντας πως ο Άδωνις θα περνούσε το ένα τρίτο του χρόνου δίπλα στην Αφροδίτη, το άλλο ένα τρίτο δίπλα στην Περσεφόνη και το υπόλοιπο τρίτο όπου αυτός ήθελε. Η Αφροδίτη χρησιμοποιώντας τη μαγική της ζώνη, κατάφερε να της αφιερώσει την επιλογή του, έτσι περνούσε κοντά της οκτώ μήνες και κάθε φορά που ερχόταν η εποχή ν’ ανέβει πάνω στη γη, η φύση ολόκληρη τον υποδεχόταν με χαρά και γινόταν καταπράσινη . Η Θεά περιχαρής, εγκατέλειπε τον Όλυμπο και ζούσε μαζί του στα βουνά και τα δάση.
Τα Αδώνεια είναι η γιορτή αφιερωμένη στον θάνατο και την ανάσταση του Άδωνη , και ετελούντο την άνοιξη, στην πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία. Η πρώτη ημέρα των «Αδωνείων», λεγόταν Αφανισμός κι ήταν ημέρα πένθους για το θάνατο του και οι γυναίκες με λυμένα τα μαλλιά τους και ξυπόλητες έκαναν περιφορά των ομοιωμάτων του Αδώνιδος με θρήνους και οδυρμούς στους δρόμους .
Η δεύτερη ημέρα ήταν ημέρα χαράς για την ανάσταση του Θεού και την νίκη του Έρωτα δίπλα στη Θεά Αφροδίτη . Έκαιγαν μύρα, ως θυμίαμα κι έψαλλαν τα Αδωνίδια άσματα, ενώ, μερικές φορές γίνονταν και μυήσεις στα Μυστήρια του Αδώνιδος. Επίσης έσπερναν και καλλιεργούσαν πολύτριχο, σιτάρι, κριθάρι, μαρούλι, μάραθο και διάφορα λουλούδια, ειδικά για τα Αδώνεια, σε γλάστρες και παρτέρια και ήταν «ΟΙ ΑΔΩΝΙΟΙ ΚΗΠΟΙ», που τα περιποιούντο επί 8 ημέρες, αποκλειστικά γυναίκες. Κατόπιν καίγονταν είτε αφήνονταν στη θάλασσα.
Από αυτόν τον μύθο εμπνεύστηκε ο Σαίξπηρ και έγραψε το πρώτο του ποίημα, με τον ομώνυμο τίτλο, που σηματοδότησε την επίσημη του είσοδο στον λογοτεχνικό κύκλο.
ΑΔΩΝΙΣ ΚΑΙ ΑΦΡΟΔΙΤΗ
Μόλις ο πορφυρόχρωμος ο ήλιος
Εχαίρέτησε την αυγήν, όπου θρηνούσε
Και ευθύς ο Αδωνις έτρεξε μεσ’ το δάσος ροδόχρωμος.
Το κυνήγι πολύ αγαπούσε και τ’ άρεσε τον Έρωτα να τον χλευάζει
Κοντά του τρέχοντας γοργά και η Αφροδίτη
Με βλέμμα μελαγχολικό κι ως ερωμένη
Παράτολμη να τον παρακαλεί αρχίζει.
« ω εσύ τρισωραιότερε από εμένα, λέγει
Σύ απαλό λουλούδι μυροβόλο , του δάσους
Όπου ξεπερνάς κάθε λουλούδι κι εμπρός σου αφανίζονται
Όλες οι νύμφες. Συ που περνάς στον έρωτα τους άνδρες όλους
Και ξεπερνάς τα περιστέρια στο λευκό
Και απ΄όλα τα άνθη είσαι πιο άλικος.
Η φύσις όταν σε έπλασε, φιλονικώντας με τον εαυτό της
Είπε ότι θε να χαθεί με σένα η πλάση…………
ΥΜΝΟΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ
«Ουρανία, πολύυμνη, φιλομμειδής Αφροδίτη, ποντογενής, γενέτειρα θεά, φιλοπάννυχε, σεμνή, νυκτέρια ζεύκτειρα, δολοπλόκα μητέρα της Ανάγκης. Γιατί τα πάντα είναι από εσένα, καθώς υπέζευξες τον Κόσμο και κρατείς τις τρείς Μοίρες, γεννάς δε τα πάντα, όσα είναι στον ουρανό και στην πολύκαρπη γη και στον πόντο και στον βυθό, σεμνή του Βάκχου πάρεδρε, που τέρπεσε με τα θάλη, γαμοστόλε μητέρα των Ερώτων, Πειθώ λεκτροχαρής, κρυφία, χαριδώτι, φαινομένη και αφανής, ερατοπλόκαμε, ευπάτειρα, νυμφιδία σύνδαιτι θεών, σκηπτούχε, λύκαινα, γεννοδότειρα, φίλανδρε, ποθειτότατη, βιοδώτη, που έζευξες τους βροτούς με αχαλίνωτους ανάγκες και τα πολλά φύλα των ερωτωμανών θηρίων με φίλτρα. Έλα, Κυπρογενές θείον γένος, είτε είσαι εν τω Ολύμπω, θεά βασίλεια, φανερώνοντας καλώ πρόσωπο, είτε αμφιπολεύεις στον θρόνο της ευλιβάνου Συρίας, είτε εσύ με χρυσότευκτα άρματα κατέχεις το γονιμώδει λουτρά στα πεδία της ιερής Αιγύπτου, είτε με κυκνοσειρόμενα άρματα ερχόμενη χαίρεσαι με τους κυκλικούς χορούς των κητών στο πόντιο κύμα, είτε με νύμφες τέρπεσαι στις θίνες του Διός Χθονίου με σιωπηλά άλματα σε αμμώδη αιγιαλούς, είτε στην Κύπρο, άνασσα, οι τροφοί σου, μαζί ωραίες παρθένες και άδμητες νύμφες ανα πάντα ενιαυτό υμνούν, εσέ, μακάρια, και τον άμβροτο αγνό Άδωνι. Έλα, μακάρια θεά που έχεις πολύ επέραστο είδος. Γιατί σε καλώ με σεμνή ψυχή και άγιους λόγους.»
Οὐρανία, πολύυμνε, φιλομμειδὴς Ἀφροδίτη, ποντογενής, γενέτειρα θεά, φιλοπάννυχε, σεμνή, νυκτερία ζεύκτειρα, δολοπλόκε μῆτερ Ἀνάγκης· πάντα γὰρ ἐκ σέθεν ἐστίν, ὑπεζεύξω δέ <τε> κόσμον καὶ κρατέεις τρισσῶν μοιρῶν, γεννᾶις δὲ τὰ πάντα, ὅσσα τ᾽ ἐν οὐρανῶι ἐστι καὶ ἐν γαίηι πολυκάρπωι ἐν πόντου τε βυθῶι {τε}, σεμνὴ Βάκχοιο πάρεδρε, τερπομένη θαλίαισι, γαμοστόλε μῆτερ Ἐρώτων, Πειθοῖ λεκτροχαρής, κρυφία, χαριδῶτι, φαινομένη, {τ᾽} ἀφανής, ἐρατοπλόκαμ᾽, εὐπατέρεια, νυμφιδία σύνδαιτι θεῶν, σκηπτοῦχε, λύκαινα, γεννοδότειρα, φίλανδρε, ποθεινοτάτη, βιοδῶτι, ἡ ζεύξασα βροτοὺς ἀχαλινώτοισιν ἀνάγκαις καὶ θηρῶν πολὺ φῦλον ἐρωτομανῶν ὑπὸ φίλτρων· ἔρχεο, Κυπρογενὲς θεῖον γένος, εἴτ᾽ ἐν᾽ Ὀλύμπωι ἐσσί, θεὰ βασίλεια, καλῶι γήθουσα προσώπωι, εἴτε καὶ εὐλιβάνου Συρίης ἕδος ἀμφιπολεύεις, εἴτε σύ γ᾽ † ἐν πεδίοισι † σὺν ἅρμασι χρυσεοτεύκτοις Αἰγύπτου κατέχεις ἱερῆς γονιμώδεα λουτρά, ἢ καὶ κυκνείοισιν ὄχοις ἐπὶ πόντιον οἶδμα ἐρχομένη χαίρεις κητῶν κυκλίαισι χορείαις, ἢ νύμφαις τέρπηι κυανώπισιν ἐν χθονὶ Δίηι † θῖνας ἐπ᾽ αἰγιαλοῖς ψαμμώδεσιν ἅλματι κούφωι· εἴτ᾽ ἐν Κύπρωι, ἄνασσα, τροφῶι σέο, ἔνθα καλαί τε παρθένοι ἄδμηται νύμφαι τ᾽ ἀνὰ πάντ᾽ ἐνιαυτὸν ὑμνοῦσιν, σέ, μάκαιρα, καὶ ἄμβροτον ἁγνὸν Ἄδωνιν. ἐλθέ, μάκαιρα θεά μάλ᾽ ἐπήρατον εἶδος ἔχουσα· ψυχῆι γάρ σε καλῶ σεμνῆι ἁγίοισι λόγοισιν.
Ευριπίδης
