Το ένα από τα δύο κύρια όργανα του συλλόγου Αρχαία Πόλις συνιστά η Βουλή των 500. Αυτή αποτελεί την επιτροπή του Συλλόγου και έχει διάρκεια ενός έτους. Είναι η προϊστάμενη αρχή και λογοδοτεί στην Εκκλησία του Δήμου στο τέλος της θητείας της. Δεν ελέγχεται από καμία άλλη αρχή. Κύριο μέλημά της είναι η κατάρτιση προβουλευμάτων, θεμάτων δηλαδή προς συζήτηση στην Εκκλησία του Δήμου και διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Εκτός αυτού εποπτεύει και ελέγχει την εκτέλεση των αποφάσεων της Εκκλησίας. Τα μέλη της βουλευτές έχουν ηλικία 30 και άνω αφού απαιτείται σχετική ωριμότητα και πείρα για να φέρουν σε πέρας το έργο της. Κληρώνεται και ένα αναπληρωματικό σε περίπτωση που κάποια θέση μείνει κενή κατά την διάρκεια του έτους. Βουλευτής μπορεί να κληρωθεί κάθε μέλος μέχρι δύο φορές. Η Βουλή αρχικά στοχεύει σε 50 μέλη. Από κάθε φυλή θα κληρώνονται 5 μέλη με εποπτεία του ετήσιου άρχοντα της φυλής.
Σε βάθος χρόνου με την είσοδο ικανού αριθμού μελών-Πολιτών τον ρόλο της κλήρωσης θα αναλάβουν 10 ετήσιοι Φυλοβασιλείς ένας για κάθε φυλή. Στην πληρότητα της η Βουλή των 500 αρχικά θα έχει 50 Βουλευτές, 5 από κάθε μία φυλή, από αυτές που ορίζει ο κανονισμός του συλλόγου. Με σειρά που ορίζεται με κλήρωση κάθε 5μελής φυλή αναλαμβάνει την πρυτανεία της Βουλής για 36 μέρες της και ονομάζεται Πρυτανεύουσα φυλή και τα μέλη Πρυτάνεις. Στην διάρκεια του έτους όλοι οι βουλευτές εκπρόσωποι κάθε φυλής γίνονται πρυτάνεις και η φυλή τους Πρυτανεύουσα. Αναλαμβάνουν έτσι την Προεδρία του Συλλόγου. Κάθε Πρυτανεύουσα φυλή με νέα κλήρωση ορίζει τον Πρόεδρο του Συλλόγου για μια εβδομάδα. Όταν η Βουλή θα απαρτίζεται από 500 βουλευτές , ήτοι 50 από κάθε φυλή, ο Επιστάτης των Πρυτάνεων θα έχει θητεία μίας μόνο ημέρας. Από τους 50 Πρυτάνεις κάθε φυλής οι 36 θα γίνονται Επιστάτες των Πρυτάνεων για μία μέρα. Ο εκάστοτε Επιστάτης των Πρυτάνεων κατέχει το Ανώτατο αξίωμα του Κράτους Δήμου. Προεδρεύει στην Βουλή, συγκαλεί την ολομέλεια των Βουλευτών, κρατάει τα Αρχεία που του παραδίδει ο Γραμματεύς ανά πρυτανεία, είναι θεματοφύλακας των αρχείων του Συλλόγου, πρακτικογράφος των προβουλευμάτων Βουλής και των ψηφισμάτων της Εκκλησίας του Δήμου. Ο Επιστάτης των Πρυτάνεων προεδρεύει και στην Εκκλησία του Δήμου αν συγκληθεί-συμπέσει στην διάρκεια της Επιστασίας του. Αρχικά μία εβδομάδα και στο μέλλον μίας μέρα όπως ήδη αναφέρθηκε. Τα καθήκοντα του στην προεδρία της Εκκλησίας του Δήμου είναι η τήρηση της τάξης. Δεν επιτρέπει να διακοπεί ο ομιλητής. Παύει ομιλητές που φλυαρούν εκτός θέματος ή χυδαιολογούν. Παύει ομιλητές που υπερβαίνουν τον χρόνο της Κλεψύδρας σε ζώσα Εκκλησία, ή υπερβαίνουν αριθμό λέξεων που θα οριστεί από την Εκκλησία του Δήμου, δια ψηφίσματος σε εικονική Εκκλησία. Επιβάλλουν τιμωρία που θα οριστεί από την Εκκλησία του Δήμου δια ψηφίσματος, σε όσους διακόπτουν τον ομιλητή, ή παίρνουν τον λόγο εκτός βήματος σε ζώσα αγορά και σε όσους παρεμβαίνουν χωρίς να έχουν δηλώσει συμμετοχή σε εικονική Εκκλησία του Δήμου μετά από άμεση διαγραφή της παραθέσεώς τους. Τεχνικά θα ληφθούν μέτρα ώστε να αποτραπεί αυτή η πιθανότητα. Τιμωρεί κάθε Πολίτη- μέλος που του κάνει παρατηρήσεις. Το σώμα των 10 αστυνόμων υπακούει στον εκάστοτε Επιστάτη των Πρυτάνεων και κατά την διάρκεια της Συνεδρίας της Βουλής και της συνέλευσης των Πολιτών. Ευθύνεται ατομικά για πράξεις ή παραλείψεις ή υπερβάσεις δικαιοδοσίας κατά την διάρκεια της θητείας του όπως και ο κάθε Πρύτανης και δεν καλύπτεται πίσω από συλλογική ευθύνη. Δεν παίρνει αποφάσεις, η ψήφος του είναι ισοβαρής με των υπολοίπων βουλευτών.
Το αξίωμα του βουλευτή είναι τιμητικό αλλά απαιτεί υπεύθυνη εργασία και συμμετοχή στα πλαίσια του συλλόγου. Ο Σύλλογος Αρχαία Πόλις προβλέπει στο μέλλον κάλυψη των εξόδων, αγορών, μετακινήσεων σιτίσεις στους βουλευτές που θα προσκομίζουν τις απαραίτητες αποδείξεις κατά την διάρκεια των συνεδριάσεων. Κάθε τέτοια τεκμηριωμένη χρήση ορίζεται ως χρήση Θόλου (έξοδα παραστάσεως) Αρχικά οι αποδείξεις θα προσκομίζονται στον άρχοντα Βασιλιά και ακολούθως σε κάθε επόμενη σύνθεση της Βουλής, που ελέγχει τα οικονομικά. Στο τέλος της Θητείας δίνει αναφορά έργου της στην Συνέλευση των Πολιτών. Αν έχει εκτελέσει καλά το καθήκον της απονέμεται τιμητική διάκριση με αναγραφή των ονομάτων σε τιμητική στήλη, κορνίζα και ανάθεση σε περίοπτη θέση στα γραφεία του συλλόγου και σε αρχείο στον δικτυακό χώρο. Σε περίπτωση ευθυνών αποδίδονται οι ευθύνες σε κάθε Πρυτανεία χωριστά με ατομικές και όχι συλλογικές ευθύνες. Κάθε Πολίτης είτε Βουλευτής είτε Πρύτανης δίνει προσωπικά λόγο για τις πράξεις του ή παραλείψεις του που θα προκαλέσουν βλάβη στο σύνολο. Κατά την διάρκεια της θητείας απολαμβάνουν βουλευτική ασυλία και δεν εκπίπτουν του αξιώματος παρά με πλειοψηφική απόφαση των ιδίων βουλευτών. Μόνο με την λήξη της θητείας μπορεί ένας Πολίτης να εγείρει καταγγελία εντός προθεσμίας ενός έτους κατά προβουλευμάτων ή νόμων ψηφισμάτων. Γραφή παρανόμων. Προκειμένου οι Πολίτες κάθε φυλής να αναλάβουν υπηρεσία περνούν από έλεγχο της προηγούμενης Βουλής, την δοκιμασία με την οποία αξιολογούνται. Την πρώτη χρονιά απουσία Βουλής, την αξιολόγηση την κάνουν οι άρχοντες που είναι τα ιδρυτικά μέλη του Συλλόγου. Η Βουλή συνθέτει τις Επιτροπές για κάθε σκοπό και επιβλέπει την εκτέλεση του έργου τους. Η Βουλή επιβλέπει τους άρχοντες. Δέχεται τους επισκέπτες από άλλους Συλλόγους, φορείς κρατικούς και μη, εξετάζει διαδραστικές συνεργασίες με άλλους συλλόγους όπως πολιτιστικά, περιβαντολλογικά κοινωνικά, πολιτικά θέματα, και ετοιμάζει το αντίστοιχο προβούλευμα προς συζήτηση και ψηφοφορία στην Εκκλησία του Δήμου για την τελική απόφαση, ότι αυτή νομίζει καλύτερο-«ότι αν αυτώ δοκεί άριστον είναι». Η Βουλή προτείνει το ύψος επιδιωκομένων Δωρεών, χορηγιών, μισθωμάτων, στην περίπτωση περιουσιακών στοιχείων του Συλλόγου, συνδρομών, έκτακτων εισφορών, κονδυλίων περί αδυνάτων. Συνεργάζεται με τους εκάστοτε Στρατηγούς για την εξωτερική πολιτική και διπλωματία του Συλλόγου που είναι ο ρόλος των Στρατηγών. Καλεί ειδικούς για να εκφέρουν γνώμη όπου απαιτείται. Ελέγχει τους νέους άρχοντες εκτός του Γραμματέως των Θεσμοθετών. Μετά από έγκρισή της, ακολουθεί ψηφοφορία για τελική έγκριση. Η κρίση της δεν είναι οριστική. Αν ο νέος άρχοντας διαφωνεί μπορεί να ασκήσει έφεση και διαμέσου του προηγούμενου άρχοντα Θεσμοθέτη η υπόθεση να πάει στην Ηλιαία ή στην Εκκλησία του Δήμου. Τέλος η Βουλή δια της Επιτροπής των 10 Ευθύνων, είναι αποδέκτης καταγγελίας μέλους φυλής προς απερχόμενο άρχοντα μέσω του Εύθυνου της φυλής. Η κρίση της δεν είναι οριστική. Σε περίπτωση καταδίκης η καταγγελία παραπέμπεται μετά από έφεση στην Εκκλησία του Δήμου ή στο Δικαστήριο. Η Βουλή είναι πάντα υποχρεωμένη να γνωματεύει εκδίδοντας προβούλευμα ακόμα και αν δεν συμφωνεί «μηδέν απροβούλευτον». Η Βουλή έχει την ευθύνη να επισημαίνει στο προβούλευμα της ότι μια πρόταση-εισήγηση αντίκειται σε προηγούμενο ψήφισμα ώστε να μην παρανομήσει η Εκκλησία του Δήμου χωρίς να το θέλει. Σε αντίθετη περίπτωση οι Πρυτάνεις και ο Επιστάτης Πρυτάνεων τιμωρούνται με πρόστιμο αν επιτρέψουν τέτοια συζήτηση παρά το προβούλευμα που έχουν εκδώσει. Το ύψος του προστίμου για αμελές προβούλευμα ή έκδοση ψηφίσματος που αντίκειται σε νόμο ορίζεται με την συνήθη διαδικασία. Αν περάσει παράνομη πρόταση και ψηφιστεί ο κάθε πολίτης που θα την αντιληφθεί έχει δικαίωμα και καθήκον να την ακυρώσει με γραφή παρανόμων, ή γραφή προεδρική. Η Βουλή εκδίδει και διατάγματα εκτέλεσης προς τις επιτροπές μετά από το ψήφισμα στην Εκκλησία του Δήμου.
Συνεδριάσεις της Βουλής
Στην πρώτη συνεδρία γίνεται η Ορκωμοσία. Οι Βουλευτές απαλλάσσονται από κάθε άλλη ευθύνη ή εργασία του Συλλόγου. Αποζημιώνονται για κάθε έξοδο σχετικό με την υπηρεσία τους. Διατηρούν ετήσια ασυλία. Δεν εκπίπτουν του αξιώματός τους παρά με τεκμηριωμένη απόφαση της ολομέλειας της Βουλής δια ψηφοφορίας με πρωτοβουλία του Επιστάτη των Πρυτάνεων. Το Βουλευτήριο είναι ανοικτό όλο τον χρόνο. Η Βουλή συνέρχεται κατά την κρίση της μέσω διαδικτύου, τηλεσυνεδρίας, αιθούσης του Συλλόγου ως Βουλευτήριο όταν καθίσταται δυνατό, ανοικτού χώρου ή σε άλλο κατάλληλο τόπο σε ειδικά θέματα που απαιτούν άμεση αντίληψη των πραγμάτων.. Οι συνεδριάσεις είναι απολύτως κλειστές στην Εκκλησία του Δήμου και στους άρχοντες, πλην των Στρατηγών που διατηρούν το δικαίωνα αυτοδικαίως αφού εκπροσωπούν τον Σύλλογο στην εξωτερική του πολιτική. Κάθε άλλος Πολίτης-μέλος του Συλλόγου ζητάει ειδική άδεια, την Πρόσοδο, από τον εκάστοτε Επιστάτη των Πρυτάνεων Πρόεδρο της Επιτροπής του Συλλόγου, αν θέλει να εισηγηθεί θέμα που δεν έχει ήδη συζητηθεί, εκτός αν Βουλευτής φίλα προσκείμενος στην εισήγηση υιοθετήσει την θέση και αναλάβει την ευθύνη εισαγωγής της. Κάθε Βουλή ορίζει τον Γραμματέα κατά Πρυτανεία από Βουλευτή φυλής που δεν πρυτανεύει και κρατάει τα πρακτικά. Δεν αναγνωρίζεται συνεδρία της Βουλής χωρίς την συμμετοχή του Γραμματέως των Πρυτάνεων και την τήρηση ακριβών πρακτικών. Αυτά παραδίδονται στον Επιστάτη των Πρυτάνεων που τα παραδίδει με την σειρά του στον επόμενο. Σε περίπτωση διαδικτυακής συνεδρίας τα πρακτικά διατηρούνται σε κατάλληλη ενότητα, με αρχειοθέτηση ημερολογιακή κατά πρυτανεία και έτος επώνυμου άρχοντα. Εξ ορισμού ο εσωτερικός κανονισμός θεωρεί άκυρη την συνεδρία που δεν παρουσιάζει πρακτικά.
Μηχανισμός Βουλής
Με κλήρο ορίζεται η σειρά κάθε πρυτανεύουσας φυλής στην διάρκεια του έτους. Γνωστοποιείται σε όλα τα μέλη μαζί με τον επιστάτη των Πρυτάνεων. Οι συνεδριάσεις είναι κλειστές είτε σε φυσικό χώρο είτε σε δικτυακό. άδεια εισόδου μέλους πρόσοδο δίδει μόνο ο Επιστάτης των Πρυτάνεων. Οι δικτυακές συνεδριάσεις γίνονται σε πραγματικό χρόνο και τον χρόνο τον ορίζει η πρυτανεύουσα φυλή. Το βουλευτήριο παραμένει ανοικτό από Δευτέρα έως Σάββατο 24 ώρες το 24ωρο ώστε να εκδοθούν τα προβουλεύματα προς ψήφιση την Κυριακή. Κατά τις συνεδρίες γνωστοποιείται στα μέλη μόνο ότι η Βουλή συνεδριάζει. Η πρόσβαση στους βουλευτές δίδεται με κωδικούς. Τα πρακτικά τηρούνται από τον γραμματέα κατά Πρυτανεία και αρχειοθετούνται προς χρήση της επόμενης Βουλής. Η Βουλή ορίζει της επιτροπές από τα μέλη της κατά αντικείμενο. Ορίζει τις επιτροπές από τα μέλη κάθε φυλής που κληρώνει ο δήμος. Οι κληρώσεις γίνονται με την εποπτεία του άρχοντα και του Φυλοβασιλέα κάθε φυλής. Τα ονόματα ρίπτονται σε κληρωτίδα με παρόντα τα μέλη κάθε φυλής στην περιοχή μίας εκ των τριτυών της φυλής. Ελέγχει τους κληρωτούς άρχοντες δια ζώσης με την δοκιμασία και τους εγκρίνει ή απορρίπτει. Μετά την έγκριση παραπέμπονται στο δικαστήριο για ψηφοφορία. Ελέγχει με την δοκιμασία δια ζώσης τους άρχοντες και δίνει την έγκριση.
