Ο Χώρος και ο Χρόνος είναι αποτέλεσμα της πρώτης κινήσεως και εκδηλώθηκαν ως εξής: ο μεν χώρος είναι αποτέλεσμα της εκτάσεως της κινήσεως ενώ ο χρόνος είναι αποτέλεσμα της διάρκειας της κινήσεως.
Ο χώρος
Η «έκταση» της κινήσεως, εκ της οποίας προέκυψε ο χώρος, θα γίνει περισσότερο κατανοητή αν θεωρήσουμε ότι το πρώτο αποτέλεσμα της κινήσεως ήταν ο διχασμός και αντιθετισμός της ενεργού ουσίας και η εκπόρευση των ατόμων α+ και α–. Τα άτομα αυτά βρισκόντουσαν σε διαρκή κίνηση, της οποίας η έκταση συνεχώς αυξανότανε, με αποτέλεσμα να προκύψει μετατόπιση «εν χώρω» αυτών των ατόμων και η εκδήλωση του χώρου του οποίου η έκταση ήταν ανάλογη με την έκταση της κινήσεως. Ο χώρος όμως αυτός πληρώθηκε αμέσως με τον αιθέρα (ή Συνεχή ή Αμέριστη ουσία) με αποτέλεσμα να ταυτίζεται η έννοια του Χώρου με την έννοια του Αιθέρα (ή της Συνεχούς ή της Αμέριστης ουσίας). Έτσι κατά την εσωτερική φιλοσοφία, ο Χώρος θεωρείται ως Ουσία: είναι η Συνεχής Ουσία ή Αμέριστη Ουσία ή Αιθέρας ή Αιθέρια Ουσία. Η Συνεχής Ουσία εκδηλώνει έναν νόμο: τον Νόμο της Ενεργείας. ΕΝΕΡΓΕΙΑ είναι εκείνο το οποίο το οποίο διαπλάσσει με την δράση του όλες τις μορφές των Κόσμων του Απείρου και κατόπιν τις αποσυνθέτει προκειμένου να διαπλάσσει εξ αυτών νέες εντελέστερες μορφές. Εξ αυτών προκύπτει ότι ο Χώρος ή Αιθέρας έχει την έννοια του Συνθετικού Λόγου (δηλαδή αιτίου) και του Αποσυνθετικού Λόγου και συνεπώς του αιωνίως Μεταμορφωτικού Λόγου όλων των Μορφών της Φύσεως.
Ο χρόνος
Η έννοια του χρόνου γίνεται αντιληπτή από την συνεχή και αδιάκοπη πορεία της μεταβολή αυτών που υπάρχουν γύρω μας, την μεταβολή αυτή όπου το παρόν κατόπιν γίνεται παρελθόν. Ο παρατηρητής βρίσκεται διαρκώς στο παρόν και παρακολουθεί τα γεγονότα που οδεύουν προς το παρελθόν, χωρίς να μπορεί ούτε να διακόψει αυτήν την πορεία αλλά και ούτε να μεταβάλει την ταχύτητα αυτής της πορείας της μεταβολής. Τα πάντα μεταβάλλονται και μάλιστα σταθερά προς μια κατεύθυνση ή πορεία: την γέννηση νέων μορφών και κατόπιν την συνεχή φθορά μέχρι αποσυνθέσεως αυτών αφενός και αφετέρου την εμφάνιση άλλων νεοτέρων και πιο εξελιγμένων υλικών μορφών οι οποίες δομούνται από τα υλικά των μορφών που αποσυντέθηκαν. Η πορεία όμως αυτή είναι η πορεία εξελίξεως των πάντων στην Φύση όπου όλες οι μορφικές υπάρξεις αποσυντίθενται για να δώσουν την θέση τους σε άλλες πιο εξελιγμένες. Όσο ταχύτερη είναι αυτή η πορεία εξελίξεως τόσο ταχύτερη είναι η πορεία του χρόνου που σημαίνει ότι η χρονική διάρκεια της πορείας μεταβολής μικραίνει. Επομένως οι έννοιες εξέλιξη και χρόνος είναι έννοιες παράλληλες και αντιστρόφως ανάλογες. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι χρόνος είναι το μέτρο της εξελίξεως όλων στην Φύση και μάλιστα επειδή η εξέλιξη βαίνει με επιταχυνόμενο ρυθμό το μέτρο της (ο χρόνος) μικραίνει. Επίσης στην διάρκεια εξελίξεως ενός γεγονότος σχετίζεται άμεσα μια αντίστοιχη χρονική διάρκεια αυτού του γεγονότος. Αυτό το τελευταίο μας δίνει μια εικόνα γιατί η διάρκεια της κινήσεως (που σχετίζεται με την εξέλιξη) συνδέεται με τον χρόνο.
Χωροχρονικό Συνεχές
Ως προς τον χώρο και τον χρόνο υπάρχει επίσης διάσταση απόψεων μεταξύ μυσταγωγικής φιλοσοφίας και επιστήμης αφού η μεν μυσταγωγική φιλοσοφία θεωρεί τον χώρο ως ουσία (Συνεχή Ουσία) ενώ η επιστήμη θεωρεί τον χώρο ως κενό και άρρηκτα συνδεδεμένο με τον Χρόνο (ο οποίος λαμβάνει νόημα με την έννοια της κινήσεως) όπου ο Χώρος και ο Χρόνος συναποτελούν το λεγόμενο χωροχρονικό συνεχές. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι η διάσταση απόψεων είναι στην πραγματικότητα λεκτική γιατί η μυσταγωγική φιλοσοφία δέχεται την έννοια του χωροχρόνου με διαφορετική διατύπωση αφού θεωρεί ότι δεν είναι δυνατή η ύπαρξη α) της Συνεχούς ουσίας της οποίας εκδήλωση είναι ο ΧΩΡΟΣ χωρίς την παρουσία της Ατομικής ουσίας της οποίας εκδήλωση είναι η Κίνηση (νόμος της κινήσεως) και η εκ της κινήσεως προκύπτουσα έννοια του ΧΡΟΝΟΥ και β) η εκδήλωση της ΎΠΑΡΞΗΣ της (νόμος της ζωής). Συνεπώς αυτήν η συνύπαρξη και συλλειτουργία των δύο ουσιών, της Συνεχούς ουσίας η οποία εμπεριέχει την έννοια του ΧΩΡΟΥ και της Ατομικής ουσίας η οποία εμπεριέχει τις έννοιες του ΧΡΟΝΟΥ και της ΥΠΑΡΞΗΣ, περιγράφει με άλλο τρόπο το χωροχρονικό συνεχές της θεωρίας της σχετικότητας, το οποίο (για να είμαστε ακριβέστεροι) θα το χαρακτηρίζαμε ως Χωροχρονική Ύπαρξη.
ΣΤΥΛ. ΤΑΚΑΣ, ΦΥΣΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ
