Κατά τους Ορφικούς δύο υπήρξαν τα ουσιαστικά αίτια της δημιουργίας η Μονάς ή Χώρος και το πλήθος, εκείνο το οποίον και απετέλεσεν και αποτελεί το περιεχόμενον της Μονάδος. Πλήθος (ή Αόριστος Δυάς) είναι το άπειρο πλήθος των ατόμων της Ατομικής ή Μεριστής Ουσίας είναι η κατ’ άτομα δημιουργική ουσία της Φύσεως. Μονάς (ή Μονάς Τρία) είναι η Συνεχής ή Αμέριστη ουσία της Φύσεως είναι το εν συνεχεία υπάρχον του απείρου, το αποτελούν την ενότητα αυτού.
Το Πλήθος (ατομική ουσία) ενούμενο υπό της Μονάδος (συνεχής ουσία) εμφανίζει το πρώτον Κοσμογονικό Ωόν, το πρώτον μορφικόν έκδηλον της δημιουργίας, εντός του οποίου δυναμικώς περιείχετο παν ό,τι εξεδηλώθη εις λειτουργίας μεταγενεστέρως εις τους απείρους κόσμους (η ενεργός ουσία). Συνεπώς εκ των δύο τούτων ουσιών απετελέσθη το Κοσμογονικόν Ωόν και από του σημείου τούτου άρχισε η δημιουργία των κόσμων. Η δημιουργία των κόσμων αναφέρεται εις την εμφάνισιν των μορφών.
Το κοσμογονικόν ωόν του Ορφέως εμφανίζει την υψίστην διανόησιν αυτού περί της δημιουργίας, διότι δι’ αυτού λαμβάνομεν την έννοιαν του πρώτου δημιουργικού τύπου της δημιουργίας, του πρώτου δημιουργικού τύπου των μορφών αυτής. Το Πλήθος ήτο το περιεχόμενον ουσιαστικόν αίτιον, εκείνο το οποίον εμφανίζει το πλήθος των μορφών τας οποίας συνέθεσε η Μονάς εις τοιαύτας, δια των ατόμων εκείνου το οποίον ωνομάσθη πλήθος.
Πλήθος ήτο το χάος, το ουσιαστικό αίτιον, το εις ατομικήν ουσίαν εμφανισθέν εν τη δημιουργία των κόσμων, το περιεχόμενον υπό του ετέρου αιτίου εκείνου το οποίον έλαβε την έννοιαν του περιέχοντος. Είναι δηλαδή το περιεχόμενον τούτο ουσιαστικόν αίτιον, εκείνο το οποίον εμφανίζει το π λήθος των μορφών τας οποίας συνέθεσε η Μονάς εις τοιαύτας, δια των ατόμων εκείνου το οποίον ωνομάσθη πλήθος. Το χάος έλεγεν, ήτο η ουσία εκείνη η οποία ενεφάνισε την ύλην, διότι η ύλη ως την γνωρίζομεν είναι κατάστασις της ουσίας του χάους.
Την Μονάδα, οι μεμυημένοι εις την Ορφικήν ιδεολογίαν, ονόμαζον βραδύτερον αιθέρα και ισχυρίζοντο ότι αύτή διοργάνωσεν την ουσίαν του χάους και συνετέλεσε εις την εμφάνισιν των μορφών. Αυτή συνέχει το άπειρον και συντελεί εις την έπ’ άπειρον ανέλιξιν των ουσιών αυτού. Δεν ήτο αρχικώς τοιαύτη, ούτε μέλλει να μείνει εσαεί εις την κατάστασιν της ύλης.
Την ουσίαν του χάους διεμόρφωσεν η Μονάς εις την κατάστασιν της ύλης και εις την Μοναδα εναπόκειται να μεταβάλλει την κατάστασιν αυτής εις άλλην τοιαύτην με δυναμικάς ενεργείας υπερτέρας. Έλεγαν επίσης, ότι εκ του κοσμογονικού ωού, το οποίον προήλθεν εκ του χάους και της Μονάδος, εξεπορεύθη κατά πρώτον ο Φάνης ή Χρυσόπτερος Έρως, ο Έρως περί του οποίου έλεγον οι μύσται της Ελευσίνος ότι είναι ο νεώτερος και αρχαιότερος των Θεών.
Πηγή: ΛΥΚΟΜΙΔΗΣ
