Η Φυσιολατρία

(από το βιβλίο μου ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΣΜΟΣ εκδοσεις ΕΥΑΝΔΡΟΣ, Ακαδημίας 86 5ος οροφος) 

Για να κατανοήσουμε ορθά τον όρο Φυσιολατρία πρέπει να ιδούμε πρώτα την έννοια της λέξεως λατρεύω και λατρεία. Η λέξη λατρεύω (σύμφωνα με τα λεξικά) στην αρχαία ελληνική γλώσσα είχε την έννοια του «υπηρετώ με αφοσίωση», «υπηρετώ με μισθό», «διακονώ». Κατά τον μεσαίωνα όμως της δόθηκε σε αυτήν την λέξη, υπό την επίδραση του χριστιανισμού (όπως και σε πολλές άλλες) μια κατ’ επέκταση έννοια και σημαίνει «σέβομαι και τιμώ απολύτως και προσκυνώ» π.χ. λατρεύω τον Θεό. Επίσης σημαίνει «την δια λόγων και πράξεων εκδηλούμενη ευσέβεια, πίστη και αγάπη προς τον Θεό (των εβραίων και χριστιανών), έχουσα αξία μόνον όταν το θρησκευτικό αίσθημα από το οποίο πηγάζει είναι βαθύ και ειλικρινές».

Οι Χριστιανοί εκδηλώνουν την θεία λατρεία με την συμμετοχή τους στη θεία ευχαριστία και αποδίδουν λατρεία μόνον προς τον Θεό και όχι προς τους αγίους της εκκλησίας, προς τους οποίους η προσκύνηση είναι τιμητική. Βεβαίως σήμερα από πολλούς χριστιανούς επεκτείνεται καταχρηστικά η λατρεία με την χριστιανική έννοια και προς τους αγίους.

Οι Έλληνες δεν απέδιδαν, ούτε και σήμερα αποδίδουν, λατρεία προς τους Θεούς αλλά μόνον αγάπη αισθανόμενοι προς αυτούς σαν ίσοι προς ίσους, παρά την διαφορά επιπέδου. Οι Έλληνες απέδιδαν και αποδίδουν λατρεία μόνο προς την ΦΥΣΗ την οποία θεωρούσαν και θεωρούν ως την υπέρτατη αρχή, μέρος της οποίας είναι τα πάντα. Αισθάνονται εαυτούς τέκνα της Φύσεως και γι’ αυτό την αποκαλούν «θεία Φύση». Η λατρεία που απέδιδαν και αποδίδουν προς την θεία Φύση έχει την έννοια της ευσέβειας προς Αυτήν, ως μητέρα των πάντων και δεν έχει την έννοια της προσκυνήσεως, ούτε πηγάζει από κανένα θρησκευτικό συναίσθημα.

Η διαφορά μεταξύ ελλήνων (εθνικών) και χριστιανών είναι τεράστια ως προς την αγάπη και λατρεία που αποδίδουν στο θείο και αυτό φαίνεται από την στάση τους. Έτσι οι Έλληνες (εθνικοί) απευθύνονται προς τους Θεούς τους με το κεφάλι και τα χέρια υψωμένα προς τον ουρανό και ουδέποτε προσκυνούν. Η ενατένηση προς τον ουρανό, όταν απευθύνονται προς τους θεούς έχει την έννοια ότι θεωρούν τους Θεούς ως ενοίκους υψηλοτέρου πνευματικού επιπέδου. Οι Χριστιανοί αποδίδουν λατρεία προς τον Θεό και αγάπη (και λατρεία) προς τους άγιους γονυκλινείς και με το κεφάλι κατεβασμένο προς το έδαφος, σε ένδειξη δουλικής υποταγής. Οι Έλληνες εθνικοί θεωρούν τους εαυτούς τους ελεύθερους και αδέσμευτους προς τους Θεούς τους, ενώ οι Χριστιανοί θεωρούν τους εαυτούς τους  δούλους του Θεού και τον ιεράρχη τους δεσπότη και ποιμένα τους. Σχετικά είναι γνωστή η εικόνα που εμφανίζει τον Ιησού ως ποιμένα, με ένα πρόβατο στον σβέρκο του, όπου πρόβατο είναι ο πιστός χριστιανός. Σημειώνεται ότι Έλληνες (με την έννοια που δίδεται σ’ αυτό το κείμενο) είναι οι, κατά τον Ισοκράτη, μετέχοντες της Ελληνικής παιδείας. Όταν λέγουμε Ελληνική παιδεία εννοούμε την ελληνική φιλοσοφία η οποία ερμήνευσε την Φύση και τις δυνάμεις της Φύσεως, αλλά και τους φορείς αυτών των δυνάμεων που είναι οι Θεοί (πνεύματα). Έλληνες, με την ευρύτερη σημασία της λέξεως είναι οι έχοντες ελληνική υπηκοότητα και ομιλούντες ελληνική (αυτά τα παραφθαρμένα ελληνικά ή «νέα» ελληνικά) δηλαδή είναι ελληνόφωνοι οι οποίοι από πλευράς παιδείας μπορεί να είναι χριστιανοί, μουσουλμάνοι, εβραίοι, βουδιστές κλπ.

Φυσιολατρία, λοιπόν, είναι η λατρεία προς την Φύση. Οι άνθρωποι πρέπει να αποδίδουν λατρεία προς την Φύση γιατί η Φύση είναι η μόνη πραγματικότητα, είναι το όλον. Η απόδοση λατρείας προς την Φύση (δηλαδή προς το όλον) περιλαμβάνει και τα μέρη. Σχετικά ο Θείος Πυθαγόρας έλεγε: «Η προς την Φύση λατρεία περιλαμβάνει και τα κατά μέρος αυτής και το πνεύμα αυτής. Αντίθετα λατρεία προς πρόσωπο χωρίζει αυτό από την Φύση και το μειώνει. Λατρεύομαι, έλεγε, τους Θεούς ως κύριους των δυνάμεων της Φύσεως και όχι ως ατομικά εγώ αυτής. Τα ατομικά εγώ της Φύσεως τιμούμε μόνο για τα έργα τους». Επίσης έλεγε: «Η προς την Φύση λατρεία περιλαμβάνει και τα κατά μέρος αυτής και το πνεύμα αυτής. Αντίθετα λατρεία προς πρόσωπο χωρίζει αυτό από την Φύση και το μειώνει. Λατρεύομαι, έλεγε, τους Θεούς ως κύριους των δυνάμεων της Φύσεως και όχι ως ατομικά εγώ αυτής. Τα ατομικά εγώ της Φύσεως τιμούμε μόνο για τα έργα τους» (εδώ η λέξη λατρεία έχει την έννοια της ευσέβειας).

Η ιδέα της λατρείας της Φύσεως ως και η ιδέα του εκ της Φύσεως προκύψαντος πνεύματος με Θεία πανοπλία νοήσεως στον συμβολισμό της Θεάς Αθηνάς οφείλεται στον πολιτισμό των αρχαίων Ελλήνων και αυτό πρέπει να μας κάνει να επιδεικνυόμαστε ιστορικώς. Ο πολιτισμός που δίδαξαν οι Θείοι ιεροφάντες των Ελληνικών μυστηρίων έδωσε στην ανθρωπότητα στηρίγματα για να βαδίσει την οδό της προόδου. Τα γράμματα, οι επιστήμες και οι τέχνες υπήρξαν αποτέλεσμα του πολιτισμού των αρχαίων ηρώων μας και γι’ αυτούς επίσης πρέπει να επιδεικνυόμαστε ιστορικώς.

Οι Θεοί για τους μυημένους στα μυστήρια είναι φυσικές και πνευματικές δυνάμεις. Όμως ο πνευματικός κόσμος όρισε οντότητες οι οποίες εμφορεύουν αυτών των φυσικών και πνευματικών δυνάμεων ώστε να συντρέχουν τις κάτωθεν αυτών οντότητες στην προς το Φως πορεία τους και αυτοί είναι οι δώδεκα θεοί των Ελλήνων. Συνεπώς οι Θεοί εμφανίζονται με διπλή έννοια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ένα εκ των αγαλμάτων του Θεού Διός το οποίο τον εμφανίζει αφενός μεν κρατούντα κεραυνό αφετέρου δε έχοντα στα πόδια του τον αετό. Ο κεραυνός είναι σύμβολο του θεού-φυσικής δυνάμεως ενώ ο αετός είναι σύμβολο του Θεού-ελεύθερο πνεύμα που εμφορεύει αυτών των δυνάμεων. Οι Θεοί-ελεύθερα πνεύματα συντρέχουν τους επιθυμούντες να απελευθερωθούν από το γήινο περιβάλλον.

Ας προσεγγίσουμε την Φύση, ας συνδεθούμε με τις δυνάμεις της και τους Κυρίους των δυνάμεών της, διότι αυτοί είναι οι αληθείς Θεοί. Όποιος δεν είναι βασιλεύς φυσικής δυνάμεως είναι ψευδής θεός, είναι θεός του ερέβους και ενεργεί μόνον στο έρεβος (Σπυρίδων Νάγος).