Don Miguel Ruiz
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΖΩΗ ΜΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ παρά ένα όνειρο. Ζούμε σε μια φαντασίωση, όπου όλα όσα πιστεύουμε για τον εαυτό μας είναι αληθινά μόνο για μας.
Η αλήθεια μας δεν είναι αλήθεια για κανέναν άλλο, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών η των γονιών μας. Ας αναλογιστούμε απλώς τι πιστεύουμε εμείς για τον εαυτό μας και τι πιστεύει η μητέρα μας για εμάς.
Μπορεί να ισχυρίζεται ότι μας ξέρει πολύ καλά, αλλά δεν έχει ιδέα ποιοι είμαστε πράγματι, και αυτό το γνωρίζουμε. Μπορεί να πιστεύουμε ότι ξέρουμε πολύ καλά τη μητέρα μας, αλλά δεν έχουμε ιδέα ποια είναι πραγματικά.
Στον νου της έχει όλες αυτές τις φαντασιώσεις πού δεν μοιράστηκε ποτέ με κανέναν άλλο. Δεν έχουμε ιδέα τι έχει στον νου της.
Αν εξετάσουμε τη ζωή μας και προσπαθήσουμε να θυμηθούμε τι κάναμε σε ηλικία έντεκα ή δώδεκα ετών, θα διαπιστώσουμε ότι θυμόμαστε μόνο λιγοστά πράγματα, θα θυμόμαστε βεβαίως τα πιο σημαντικά, όπως το όνομά μας, γιατί αυτά τα επαναλαμβάνουμε συνεχώς. Μερικές φορές, όμως, ξεχνάμε το όνομα των παιδιών ή των φίλων μας. Αυτό συμβαίνει γιατί η ζωή μας αποτελείται από όνειρα — πολλά σύντομα όνειρα που μεταβάλλονται διαρκώς.
Τα όνειρα έχουν την τάση να διαλύονται, και γι’ αυτό ξεχνάμε τόσο εύκολα.
Κάθε άνθρωπος έχει ένα προσωπικό όνειρο ζωής και το όνειρο αυτό είναι εντελώς διαφορετικό από αυτά των άλλων.
Ονειρευόμαστε σύμφωνα με τις πεποιθήσεις μας και τροποποιούμε το όνειρό μας ανάλογα με τον τρόπο που κρίνουμε, ανάλογα με τον τρόπο που θυματοποιούμε τον εαυτό μας.
Γι’ αυτό δύο άνθρωποι δεν μπορούν να έχουν ποτέ το ίδιο όνειρο. Σε μια σχέση, μπορούμε να προσποιηθούμε ότι είμαστε ίδιοι, ότι σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε, ονειρευόμαστε κατά τον ίδιο τρόπο, αλλά αυτό δεν μπορεί ποτέ να συμβεί.
Υπάρχουν δύο ονειρευτές και δύο όνειρα. Κάθε ονειρευτής ονειρεύεται με τον δικό του τρόπο. Γι’ αυτό πρέπει να δεχόμαστε τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα σε δύο ονειρευτές’ πρέπει να σεβόμαστε ο ένας το όνειρο του άλλου.
Μπορεί να έχουμε χιλιάδες σχέσεις ταυτόχρονα, αλλά κάθε σχέση υφίσταται μόνο ανάμεσα σε δύο άτομα. Έχω σχέση με κάθε έναν από τους φίλους μου, και η σχέση αυτή υφίσταται ανάμεσα στους δυο μας.
Έχω σχέση με κάθε ένα από τα παιδιά μου, και κάθε σχέση είναι εντελώς διαφορετική από τις άλλες. Ανάλογα με τον τρόπο που ονειρεύονται οι δύο άνθρωποι, χαράσσουν την κατεύθυνση του ονείρου που ονομάζουμε σχέση. Κάθε σχέση μας -με τη Μαμά, τον Μπαμπά, τα αδέλφια, τους φίλους- είναι μοναδική, γιατί ονειρευόμαστε ένα σύντομο όνειρο μαζί. Κάθε σχέση μετατρέπεται σε ζωντανό ον που δημιουργήθηκε από δύο ονειρευτές.
Όπως ακριβώς το σώμα μας αποτελείται από κύτταρα, έτσι και τα όνειρά μας αποτελούνται από συναισθήματα. Υπάρχουν δύο κύριες πηγές συναισθημάτων: η μια είναι ο φόβος και όλα τα συναισθήματα που πηγάζουν από αυτόν’ η άλλη είναι η αγάπη και όλα τα συναισθήματα που πηγάζουν από αυτήν.
Βιώνουμε και τα δύο συναισθήματα, αλλά αυτό που υπερισχύει στους καθημερινούς ανθρώπους είναι ο φόβος. Θα λέγαμε ότι το φυσιολογικό είδος σχέσης σε αυτό τον κόσμο βασίζεται κατά 95% στον φόβο και κατά 5% στην αγάπη.
Αυτό μπορεί να αλλάξει, βέβαια, ανάλογα με τους ανθρώπους, αλλά ακόμα και αν ο φόβος αναλογεί στο 60% και η αγάπη στο 40%, και πάλι η σχέση βασίζεται στον φόβο.
Για να κατανοήσουμε αυτά τα συναισθήματα, θα ήταν καλύτερα να περιγράψουμε ορισμένα χαρακτηριστικά της αγάπης και του φόβου, τα οποία εγώ αποκαλώ «το μονοπάτι της αγάπης» και «το μονοπάτι του φόβου».
Τα δύο αυτά μονοπάτια αποτελούν απλώς σημεία αναφοράς για να δούμε πώς ζούμε τη ζωή μας. Ο διαχωρισμός αυτός γίνεται για να μπορέσει ο λογικός νους να καταλάβει και να αποκτήσει τον έλεγχο των επιλογών του.
Ας δούμε κάποια από τα χαρακτηριστικά της αγάπης και του φόβου.
Η αγάπη δεν δημιουργεί υποχρεώσεις. Ο φόβος, αντίθετα, κατακλύζεται από υποχρεώσεις.
Στο μονοπάτι του φόβου, ότι κάνουμε οφείλεται στο ότι είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε και περιμένουμε και από τους άλλους να κάνουν κάτι επειδή είναι υποχρεωμένοι να το κάνουν.
Είμαστε υποχρεωμένοι και μόλις πρέπει να κάνουμε κάτι, αρχίζουμε να αντιστεκόμαστε. Όσο περισσότερο αντιστεκόμαστε, τόσο περισσότερο υποφέρουμε. Αργά ή γρήγορα, προσπαθούμε να αποφύγουμε τις υποχρεώσεις μας.
Από την άλλη πλευρά, με την αγάπη δεν χρειάζεται να προβάλλουμε αντιστάσεις. Ό,τι κάνουμε, το κάνουμε γιατί το θέλουμε. Γίνεται ευχαρίστηση’ είναι σαν παιχνίδι και το διασκεδάζουμε.
Η αγάπη δεν δημιουργεί προσδοκίες. Ο φόβος είναι γεμάτος προσδοκίες. Με τον φόβο κάνουμε πράγματα γιατί θεωρούμε ότι είμαστε υποχρεωμένοι να τα κάνουμε και περιμένουμε ότι και οι άλλοι θα κάνουν το ίδιο. Γι’ αυτό μάς πληγώνει, ενώ η αγάπη όχι. Περιμένουμε κάτι και αν δεν συμβεί, νιώθουμε πληγωμένοι — είναι άδικο.
Κατηγορούμε τους άλλους που δεν εκπλήρωσαν τις προσδοκίες μας.
Όταν αγαπάμε, δεν έχουμε προσδοκίες’ κάνουμε κάτι γιατί το θέλουμε, και αν και οι άλλοι το κάνουν ή δεν το κάνουν είναι γιατί το θέλουν ή δεν το θέλουν, και κανείς δεν παίρνει τίποτα προσωπικά.
Όταν δεν περιμένουμε να συμβεί κάτι, και όντως δεν συμβεί, δεν έχει σημασία. Δεν αισθανόμαστε πληγωμένοι, επειδή ό,τι και να συμβεί δεν έχουμε πρόβλημα. Γι’ αυτό και τίποτα σχεδόν δεν μπορεί να μας πληγώσει όταν είμαστε ερωτευμένοι.
Δεν περιμένουμε από τον αγαπημένο μας να κάνει κάτι και δεν έχουμε υποχρεώσεις.
Η αγάπη βασίζεται στον σεβασμό.
Ο φόβος δεν σέβεται τίποτα, ούτε καν τον ίδιο τον φόβο.
Αν σας λυπάμαι, σημαίνει ότι δεν σας σέβομαι. Δεν είστε σε θέση να κάνετε τις δικές σας επιλογές. Όταν πρέπει να επιλέξω εγώ για εσάς, τη στιγμή εκείνη δεν σας σέβομαι.
Αν δεν σας σέβομαι, προσπαθώ να σας ελέγξω. Τις περισσότερες φορές, όταν λέμε στα παιδιά μας πώς να ζήσουν τη ζωή τους, είναι γιατί δεν τα σεβόμαστε. Τα λυπόμαστε και προσπαθούμε να κάνουμε γι’ αυτά ό,τι θα έπρεπε να κάνουν εκείνα για τον εαυτό τους. Όταν δεν σέβομαι τον εαυτό μου, τον λυπάμαι και αισθάνομαι ότι δεν είμαι αρκετά καλός για να τα καταφέρω σε αυτό τον κόσμο. Πώς ξέρετε ότι δεν σέβεστε τον εαυτό σας;
Όταν λέτε: «Εγώ ο καημένος, δεν είμαι αρκετά δυνατός, δεν είμαι αρκετά έξυπνος, δεν είμαι αρκετά όμορφος, δεν μπορώ να τα καταφέρω».
Η μεμψιμοιρία πηγάζει από την έλλειψη σεβασμού.
Η αγάπη είναι αδίστακτη’ δεν λυπάται κανέναν, έχει όμως συμπόνια. Ο φόβος είναι γεμάτος οίκτο’ λυπάται τους πάντες. Λυπάστε κάποιον όταν δεν τον σέβεστε, όταν θεωρείτε ότι δεν είναι αρκετά δυνατός για να τα καταφέρει. Από την άλλη πλευρά, η αγάπη σέβεται. Αγαπάμε κάποιον και ξέρουμε ότι μπορεί να τα καταφέρει. Ξέρουμε ότι είναι αρκετά δυνατός, αρκετά έξυπνος, αρκετά καλός και ικανός να κάνει τις δικές του επιλογές. Δεν χρειάζεται να επιλέξουμε εμείς γι’ αυτόν. Είναι σε θέση να τα καταφέρει μόνος του. Αν πέσει, μπορούμε να του δώσουμε το χέρι μας, να τον βοηθήσουμε να σηκωθεί και να του πούμε: «Μπορείς να το κάνεις, προχώρα». Αυτό είναι συμπόνια και διαφέρει από τον οίκτο. Η συμπόνια πηγάζει από τον σεβασμό και την αγάπη’ ο οίκτος από την έλλειψη σεβασμού και τον φόβο.
Η αγάπη είναι απολύτως υπεύθυνη. Ο φόβος αποφεύγει την ευθύνη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι άμοιρος ευθυνών. Το να προσπαθούμε να αποφύγουμε την ευθύνη είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε, επειδή κάθε πράξη έχει συνέπειες.
Όλα όσα σκεφτόμαστε και όλα όσα κάνουμε έχουν συνέπειες. Με κάθε επιλογή, έχουμε μια έκβαση ή μια αντίδραση. Αν δεν επιλέξουμε, έχουμε πάλι μια έκβαση ή μια αντίδραση. Θα υποστούμε τις συνέπειες των πράξεων μας με τον έναν τρόπο ή με τον άλλον. Γι’ αυτό κάθε άνθρωπος είναι εξ ολοκλήρου υπεύθυνος για τις πράξεις του, ακόμα και αν δεν το επιθυμεί. Ίσως κάποιος άλλος να προσπαθήσει να πληρώσει για τα δικά μας λάθη, αλλά γι’ αυτά θα πληρώσουμε και εμείς ούτως ή άλλως, και τότε θα τα πληρώσουμε διπλά.
Όταν οι άλλοι προσπαθούν να είναι υπεύθυνοι για εμάς, αυτό που δημιουργείται τελικά είναι ένα μεγαλύτερο δράμα.
Η αγάπη γεννά ευγένεια και ο φόβος σκληρότητα. Με τον φόβο είμαστε πάντοτε γεμάτοι υποχρεώσεις και προσδοκίες, δεν έχουμε σεβασμό, αποφεύγουμε την ευθύνη και αισθανόμαστε οίκτο. Πώς μπορούμε να νιώσουμε καλά όταν υποφέρουμε από τόσο μεγάλο φόβο; Νιώθουμε ότι είμαστε θύματα: αισθανόμαστε θυμό, θλίψη, ζήλια, προδοσία.
Ο θυμός δεν είναι παρά φόβος κρυμμένος πίσω από ένα προσωπείο.
Η θλίψη είναι φόβος κρυμμένος πίσω από ένα προσωπείο.
Η ζήλια είναι φόβος κρυμμένος πίσω από ένα προσωπείο.
Με όλα αυτά τα συναισθήματα που πηγάζουν από τον φόβο και προκαλούν πόνο, μπορούμε μόνο να προσποιούμαστε ότι είμαστε ευγενικοί.
Στην πραγματικότητα, δεν είμαστε ευγενικοί, γιατί δεν αισθανόμαστε καλά, δεν είμαστε ευτυχισμένοι. Αν ακολουθείτε το μονοπάτι της αγάπης, δεν έχετε υποχρεώσεις ούτε προσδοκίες. Δεν λυπάστε τον εαυτό σας ή τον σύντροφό σας. Όλα σας πάνε καλά και γι αυτό ένα χαμόγελο είναι μόνιμα ζωγραφισμένο στο πρόσωπο σας. Αισθάνεστε καλά με τον εαυτό σας και, επειδή είστε ευτυχισμένοι, είστε και ευγενικοί. Η αγάπη είναι πάντοτε ευγενική, και αυτή η ευγένεια σας κάνει γενναιόδωρους και ανοίγει όλες τις πόρτες. Η αγάπη είναι γενναιόδωρη. Ο φόβος είναι εγωιστής’ τα πάντα αφορούν εμένα και μόνον εμένα. Ο εγωισμός κλείνει όλες τις πόρτες.
Η αγάπη, σε αντίθεση με τον φόβο, δεν θέτει όρους. Στο μονοπάτι του φόβου, αγαπάμε κάποιον αν μας αφήσει να τον ελέγχουμε, αν είναι καλός μαζί μας, αν ταιριάζει στην εικόνα που έχουμε φτιάξει γι αυτόν. Δημιουργούμε μια εικόνα τού πώς θα πρέπει να είναι και επειδή δεν είναι και δεν θα γίνει ποτέ αυτή η εικόνα, τον κρίνουμε και τον βρίσκουμε ένοχο. Πολλές φορές, μάλιστα, ντρεπόμαστε γι’ αυτόν επειδή δεν είναι αυτό που θα θέλαμε. Αν δεν ταιριάζει στην εικόνα που έχουμε δημιουργήσει, μας φέρνει σε δύσκολη θέση, μας ενοχλεί, δεν έχουμε καθόλου υπομονή μαζί του. Απλώς προσποιούμαστε ότι είμαστε ευγενικοί. Στο μονοπάτι της αγάπης, δεν υπάρχουν αν, δεν υπάρχουν όροι. Αγαπάμε κάποιον χωρίς λόγο, χωρίς δικαιολογία. Τον αγαπάμε όπως είναι και είναι ελεύθερος να είναι ο εαυτός του. Αν δεν μας αρέσει όπως είναι, τότε καλύτερα να είμαστε με κάποιον άλλο που μας αρέσει. Δεν έχουμε το δικαίωμα να αλλάξουμε κανέναν, και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μας αλλάξει.
Αν πρόκειται να αλλάξουμε, θα το κάνουμε επειδή το θέλουμε, επειδή θέλουμε να πάψουμε να υποφέρουμε.
Οι περισσότεροι άνθρωποι περνούν ολόκληρη τη ζωή τους στο μονοπάτι του φόβου. Διατηρούν μια σχέση επειδή αισθάνονται ότι έτσι πρέπει. Διατηρούν μια σχέση, γεμάτοι προσδοκίες τόσο για τον σύντροφο όσο και για τον εαυτό τους. Οι διάφορες δραματικές καταστάσεις και ο πόνος απορρέουν από το γεγονός ότι χρησιμοποιούμε διαύλους επικοινωνίας που υπήρχαν προτού γεννηθούμε.
Οι άνθρωποι γίνονται κριτές και θύματα, κουτσομπολεύουν ο ένας τον άλλον, κουτσομπολεύουν με τους φίλους τους, κουτσομπολεύουν στα μπαρ.
Σπέρνουν μίσος ανάμεσα στα μέλη της οικογένειάς τους.
Συσσωρεύουν συναισθηματικό δηλητήριο και το μεταδίδουν στα παιδιά τους. «Κοίταξε τον πατέρα σου, κοίταξε τι μου έκανε. Μη γίνεις σαν τον πατέρα σου. Όλοι οι άνδρες είναι ίδιοι’ όλες οι γυναίκες είναι ίδιες». Αυτό κάνουμε με τους ανθρώπους που αγαπάμε πολύ — με τα παιδιά, τους φίλους, τους συντρόφους μας.
Στο μονοπάτι του φόβου υπάρχουν τόσοι όροι, προσδοκίες και υποχρεώσεις που διαμορφώνουμε ένα πλήθος κανόνων μόνο και μόνο για να προστατευτούμε από τον συναισθηματικό πόνο, όταν στην πραγματικότητα δεν θα έπρεπε να υπάρχουν κανόνες. Οι κανόνες αυτοί επηρεάζουν την ποιότητα των διαύλων επικοινωνίας μεταξύ μας επειδή όταν φοβόμαστε λέμε ψέματα. Αν προσδοκάτε από μένα να έχω μια συγκεκριμένη συμπεριφορά, τότε νιώθω την υποχρέωση να φέρομαι κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Στην πραγματικότητα, δεν είμαι αυτό που θα θέλατε. Αν φερθώ με ειλικρίνεια και δείξω τον πραγματικό μου εαυτό, αυτό θα σας πληγώσει και θα θυμώσετε. Τότε θα σας πω ψέματα, γιατί φοβάμαι την κρίση σας. Φοβάμαι ότι θα με κατηγορήσετε, θα με βρείτε ένοχη και θα με τιμωρήσετε. Και κάθε φορά που θα το θυμάστε, θα με τιμωρείτε ξανά και ξανά για το ίδιο λάθος.
Στο μονοπάτι της αγάπης υπάρχει δικαιοσύνη. Αν κάνετε ένα λάθος, πληρώνετε μόνο μια φορά γι’ αυτό και αν αγαπάτε αληθινά τον εαυτό σας, μαθαίνετε από αυτό το λάθος. Στο μονοπάτι του φόβου δεν υπάρχει δικαιοσύνη. Αναγκάζετε τον εαυτό σας να πληρώσει χίλιες φορές για το ίδιο λάθος. Αναγκάζετε τον σύντροφο ή τον φίλο σας να πληρώσει χίλιες φορές για το ίδιο λάθος. Αυτό δημιουργεί μια αίσθηση αδικίας και ανοίγει πολλές συναισθηματικές πληγές. Με αυτόν τον τρόπο, φυσικά, προκαλούμε οι ίδιοι την αποτυχία μας. Οι άνθρωποι δημιουργούν δράματα για τα πάντα, ακόμα και για κάτι πολύ απλό και ασήμαντο. Συναντάμε αυτά τα δράματα σε φυσιολογικές σχέσεις στην κόλαση, γιατί τα ζευγάρια ακολουθούν το μονοπάτι του φόβου.
Σε κάθε σχέση υπάρχουν δύο μισά: το ένα είστε εσείς και το άλλο ο γιος, η κόρη, ο πατέρας, η μητέρα, οι φίλοι ή ο σύντροφος σας.
Εσείς είστε υπεύθυνοι μόνο για το δικό σας μισό. Δεν έχει σημασία πόσο οικεία νιώθετε ή πόσο δυνατά νομίζετε ότι αγαπάτε’ δεν μπορείτε να είστε υπεύθυνοι για όσα υπάρχουν στο κεφάλι ενός άλλου ατόμου. Δεν μπορείτε ποτέ να γνωρίζετε τι αισθάνεται, τι πιστεύει ή τις υποθέσεις που κάνει. Δεν γνωρίζετε τίποτα γι αυτό το άτομο. Αυτή είναι η αλήθεια, αλλά τι κάνουμε; Προσπαθούμε να είμαστε υπεύθυνοι για το άλλο μισό και γι’ αυτό το λόγο οι σχέσεις στην κόλαση βασίζονται στον φόβο, το δράμα και τον πόλεμο για την απόκτηση ελέγχου.
Αν βρισκόμαστε σε πόλεμο για την απόκτηση ελέγχου, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει σεβασμός. Η αλήθεια είναι ότι δεν αγαπάμε. Πρόκειται για εγωισμό και όχι για αγάπη’ θέλουμε να πάρουμε τις μικρές δόσεις που μας κάνουν να αισθανόμαστε καλά.
Όταν δεν υπάρχει σεβασμός, βρισκόμαστε σε πόλεμο για την απόκτηση ελέγχου, γιατί ο ένας αισθάνεται υπεύθυνος για τον άλλον. Πρέπει να ελέγχουμε τον άλλον, γιατί δεν τον σεβόμαστε. Πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι για τον άλλον, γιατί ό,τι του συμβεί θα πληγώσει εμάς και θέλουμε να αποφύγουμε τον πόνο. Στη συνέχεια, αν δούμε ότι δεν “είναι υπεύθυνος’’, θα του το χτυπάμε συνεχώς για να τον κάνουμε να γίνει υπεύθυνος’ “υπεύθυνος”, όμως, κατά τη δική μας άποψη, που δεν είναι πάντα και η σωστή.
Αυτό συμβαίνει όταν ακολουθούμε το μονοπάτι του φόβου. Επειδή δεν υπάρχει σεβασμός, συμπεριφερόμαστε στον άλλον σαν να μην είναι αρκετά καλός ή αρκετά έξυπνος για να διακρίνει τι είναι ή τι δεν είναι καλό γι’ αυτόν. Υποθέτουμε ότι δεν είναι αρκετά δυνατός για να αντιμετωπίσει κάποιες καταστάσεις και να φροντίσει τον εαυτό του. Πρέπει να πάρουμε τον έλεγχο και λέμε: «Άσε να το κάνω εγώ αντί για σένα» ή «Μην το κάνεις αυτό». Προσπαθούμε να καταπνίξουμε το δικό του μισό από τη σχέση και να πάρουμε εξ ολοκλήρου τον έλεγχο. Αν πάρουμε τον έλεγχο ολόκληρης της σχέσης, τότε πώς συμμετέχει το άλλο άτομο;
Με το άλλο μισό μπορούμε να μοιραστούμε, να διασκεδάσουμε, να δημιουργήσουμε το πιο όμορφο όνειρο. Αλλά το άλλο μισό έχει φτιάξει το δικό του όνειρο, τη δική του βούληση, και αυτό το όνειρο δεν μπορούμε ποτέ να το ελέγξουμε, όσο σκληρά και αν προσπαθούμε. Τότε, έχουμε μια επιλογή: μπορούμε να προκαλέσουμε συγκρούσεις και πόλεμο για την απόκτηση ελέγχου ή να γίνουμε συμπαίκτες. Οι συμπαίκτες παίζουν μαζί και ποτέ ο ένας ενάντια στον άλλον.
Αν παίζετε τένις με έναν παρτενέρ, αποτελείτε ομάδα και ποτέ δεν παίζετε ο ένας εναντίον του άλλου, ποτέ. Ακόμα και αν παίζετε με διαφορετικό τρόπο, έχετε τον ίδιο στόχο: να διασκεδάσετε μαζί, να παίξετε μαζί, να είστε συμπαίκτες. Αν ο παρτενέρ σας θέλει να ελέγχει το παιχνίδι σας και λέει: «Όχι, μην παίζεις έτσι, παίξε με αυτό τον τρόπο. Όχι, δεν το κάνεις σωστά», δεν πρόκειται να διασκεδάσετε. Τελικά, θα καταλήξετε να μη θέλετε πια να παίζετε μαζί του. Αντί να είστε ομάδα, εκείνος , θέλει να ελέγχει το τρόπο με τον οποίο παίζετε. Και χωρίς ομαδικό πνεύμα θα βρίσκεστε συνέχεια σε σύγκρουση. Αν αντιμετωπίσετε την ερωτική σας σχέση ως ομάδα, όλα θα αρχίσουν να βελτιώνονται. Σε μία σχέση, όπως και σε ένα παιχνίδι, δεν έχει σημασία η νίκη ή η ήττα. Παίζετε γιατί θέλετε να διασκεδάσετε.
Στο μονοπάτι της αγάπης, δίνουμε περισσότερα από όσα παίρνουμε. Και φυσικά, αγαπάμε τόσο τον εαυτό μας που δεν επιτρέπουμε σε ιδιοτελείς ανθρώπους να μας εκμεταλλευτούν. Δεν επιζητούμε εκδίκηση, αλλά είμαστε σαφείς στην επικοινωνία μας. Μπορούμε να πούμε:
«Δεν μου αρέσει όταν προσπαθείς να με εκμεταλλευτείς, όταν δεν με σέβεσαι, όταν μου φέρεσαι με αγένεια. Δεν έχω ανάγκη κάποιον να με κακοποιεί λεκτικά, συναισθηματικά, σωματικά. Δεν θέλω να σε ακούω να βρίζεις συνεχώς. Όχι επειδή είμαι καλύτερος από σένα, αλλά επειδή αγαπώ την ομορφιά. Μου αρέσει να γελάω, να διασκεδάζω, νααγαπάω. Δεν είμαι εγωιστής, απλώς δεν χρειάζομαι ένα μεγάλο θύμα στο πλάι μου. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν σε αγαπάω, αλλά δεν μπορώ να αναλάβω την ευθύνη για το δικό σου όνειρο. Μια σχέση μαζί μου θα δυσκολέψει πολύ το Παράσιτό σου, γιατί δεν πρόκειται να αντιδράσω καθόλου στις ανοησίες σου». Αυτό δεν είναι εγωισμός’ είναι αγάπη για τον εαυτό μας. Ο εγωισμός, ο έλεγχος και ο φόβος καταστρέφουν κάθε σχέση. Η γενναιοδωρία, η ελευθερία και η αγάπη δημιουργούν την πιο όμορφη σχέση: ένα ειδύλλιο που συνεχώς εξελίσσεται.
Το να τελειοποιήσουμε μια σχέση εξαρτάται μόνο από εμάς. Το πρώτο βήμα είναι να αποκτήσουμε επίγνωση, να κατανοήσουμε ότι ο καθένας ονειρεύεται το δικό του όνειρο. Μόλις το κατορθώσουμε αυτό, μπορούμε να είμαστε υπεύθυνοι για το δικό μας μισό της σχέσης -τον εαυτό μας- και να το ελέγξουμε με ευκολία. Αν έχουμε σεβασμό, γνωρίζουμε ότι ο σύντροφος μας, ο φίλος, ο γιος ή η μητέρα μας είναι απολύτως υπεύθυνοι για το δικό τους μισό. Αν σεβόμαστε το άλλο μισό, θα υπάρχει πάντα ειρήνη μέσα στη σχέση.
Στη συνέχεια, αν γνωρίζουμε τι είναι αγάπη και τι φόβος, αποκτούμε επίγνωση του τρόπου με τον οποίο εκφράζουμε το όνειρο μας στους άλλους. Η ποιότητα έκφρασης εξαρτάται από τις επιλογές που κάνουμε κάθε στιγμή, από το αν συντονίζουμε το συναισθηματικό μας σώμα στην αγάπη ή στον φόβο. Αν ανακαλύψετε ότι ακολουθείτε το μονοπάτι του φόβου, απλώς και μόνο έχοντας αυτή την επίγνωση μπορείτε να μεταθέσετε την προσοχή σας στο μονοπάτι της αγάπης. Απλώς και μόνο βλέποντας πού βρίσκεστε, απλώς και μόνο μετατοπίζοντας την προσοχή σας, τα πάντα γύρω σας θα αλλάξουν.
Τελικά, αν συνειδητοποιήσετε ότι κανένας άλλος δεν μπορεί να σας κάνει ευτυχισμένους και ότι η ευτυχία είναι αποτέλεσμα της αγάπης που πηγάζει από μέσα σας, τότε θα κατανοήσετε τη σπουδαιότερη διδασκαλία, την Επίτευξη της Αγάπης.
Μπορούμε να μιλάμε για την αγάπη και να γράφουμε χιλιάδες βιβλία σχετικά με αυτήν, αλλά η αγάπη είναι εντελώς διαφορετική για τον καθένα μας, γιατί είναι κάτι που πρέπει να το βιώσουμε. Η αγάπη δεν είναι μια αφηρημένη έννοια’ έχει να κάνει με τη δράση. Η αγάπη εν δράσει μόνο ευτυχία μπορεί να προκαλέσει. Ο φόβος εν δράσει, αντίθετα, φέρνει μόνο πόνο.
Ο μόνος δρόμος για να οδηγηθούμε στην επίτευξη της αγάπης είναι μέσω της εξάσκησης. Δεν χρειάζεται να δικαιολογείτε ή να εξηγείτε την αγάπη σας’ μόνο να την εξασκείτε χρειάζεται. Η εξάσκηση φέρνει την επίτευξη.