Πηγή: ΟΜΑΔΑ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ
ΠΑΝΟΡΜΟΣ: Η ΧΑΜΕΝΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ (ΦΙΣΚΑΡΔΟ)
[taxopress_postterms id="1"]
Επιμέλεια κειμένου, φωτογραφίες: Παναγιώτης Δευτεραίος
…Μια χαμένη ρωμαϊκή πόλη ευνοούμενη από την αυτοκρατορική εξουσία, φαίνεται πως αποκαλύπτεται στο Φισκάρδο της Κεφαλονιάς. Ύστερα από πολλούς αιώνες αναμονής και αναζητήσεων, ο Πάνορμος των γραπτών πηγών ταυτίζεται, βάσει των πρόσφατων ανασκαφικών επιγραφικών μαρτυριών, με το σημερινό Φισκάρδο. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού εντοπίσαμε, επισκεφτήκαμε και σας παρουσιάζουμε δύο από τα χαρακτηριστικότερα σημεία της πόλης: το θέατρο και ένα ταφικό μνημείο!
Στο ακίνητο Χαράλαμπου Τσελέντη, στη θέση «Τηγάνια» που βρίσκεται εντός του σημερινού οικισμού, αποκαλύφθηκε ορθογώνιο λιθόστρωτο που ορίζεται από χαμηλό αναβαθμό.
Γύρω από αυτό ανοίγονται χώροι, ενώ στα δυτικά εμφανίζεται πλακόστρωτος δρόμος επιμελημένης κατασκευής. Επί του λιθόστρωτου ήρθαν στο φως ενεπίγραφα βάθρα, από τα οποία αντλούνται πληροφορίες για πολιτικά όργανα, για θρησκευτικές δοξασίες και για ανθρωπωνύμια. Οι δύο τελευταίοι στίχοι ενός βάθρου είναι άκρως αποκαλυπτικοί, αφού όχι μόνο κατονομάζουν κατοίκους της πόλης Πάνορμος, αλλά τους φέρνουν και σε πολιτική σχέση με τον αυτοκράτορα Αδριανό: «η πόλις Ανδρειανών Πανορμειτών». Ο χώρος συνδέεται επίσης και με τη θέση της ρωμαϊκής αγοράς της πόλης, λόγω των σημαντικών μνημείων και των επιγραφών. Δεν προσδιορίζεται όμως κάτι περισσότερο επί του θέματος…
Στον Πάνορμο, εκτός της αγοράς, σημαντικά μνημεία των ρωμαϊκών αιώνων ερευνήθηκαν σε όλη την έκταση του σημερινού οικισμού, με χαρακτηριστικότερα τους καμαροσκεπείς θαλάμους που αναγνωρίζονται ως μαυσωλεία. Στο μεσοδιάστημα ενός μαυσωλείου με προθάλαμο και θάλαμο (περιγράφεται παρακάτω) και σε ένα δεύτερο μόνο με θάλαμο, εντοπίστηκε τμήμα θεάτρου ή ωδείου που η χρήση και η ταύτισή του είναι υπό συζήτηση, δεδομένου ότι δεν έχει αποκαλυφθεί πλήρως.
Η παρουσία του ανάμεσα σε δύο ταφικά μνημεία ενδεχομένως να δηλώνει χώρο συνάθροισης και τέλεσης ηρωολατρείας. Σχέση με παρόμοιες τελετές πιθανώς να έχει μια μικρή λουτρική εγκατάσταση, δίπλα σχεδόν από το νεκροταφείο που ερευνήθηκε την περασμένη δεκαετία στον όρμο του Αγ. Ανδρέα.
Εκτός του νεκροταφείου αυτού, τα δύο παραπάνω ταφικά μνημεία (μαυσωλεία) είναι σημαντικά, καθώς ανήκουν στην ανώτερη κοινωνική ομάδα του οικισμού.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για έναν καμαροσκεπή ταφικό θάλαμο με προθάλαμο, διαστάσεων 8,20 μ. επί 5,80 μ., στο εσωτερικό του οποίου ερευνήθηκαν ένας καμαροσκεπής επίσης τάφος με πρόσοψη αετωματική και είσοδο με μονολιθική θύρα.
Στη δυτική και νότια γωνία του θαλάμου, βρίσκονται αντίστοιχα μία μαρμάρινη ακόσμητη σαρκοφάγος…
…και ένας κτιστός κιβωτιόσχημος τάφος, ενώ έχουν βρεθεί και δύο εγχυτρισμοί, δηλαδή παιδικές ταφές σε αγγεία.
Ένας δεύτερος (χωρίς προθάλαμο) ταφικός καμαροσκεπής θάλαμος, εντοπίστηκε πλησίον του πρώτου, και ανάμεσά τους το θέατρο. Να σημειωθεί, τέλος, ότι οι τάφοι ήταν ασύλητοι και τα κτερίσματα αρκετά πλούσια, όμως ο χώρος σήμερα μοιάζει εγκαταλειμμένος…
Ευχαριστώ τον φίλο αρχαιολόγο Παναγή Σκλαβουνάκη για την παραχώρηση των πληροφοριακών πηγών και κειμένων. Παναγιώτης Δευτεραίος
Πληροφορίες κειμένου:
Σωτηρίου Ανδρέας, (2012), ΛΕ’ ΕΠΚΑ, 2000-2010: από το ανασκαφικό έργο των εφορείων αρχαιοτήτων
Εφημερίδες: Καθημερινή (5/4/2007), Το Βήμα (5/4/2007), Ελευθεροτυπία (8/4/2007), Έθνος (5/4/2007).
