Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων έχει βαφτιστεί στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Λίγοι, όμως, είναι εκείνοι που έχουν διαβάσει στο σύνολό της την Αγία Γραφή και ελάχιστοι είναι όσοι έχουν μελετήσει σε βάθος την Καινή Διαθήκη. Ακόμα λιγότεροι είναι οι χριστιανοί που δεν έχουν προσέξει πως το Άγιο Πνεύμα στο όνομα του οποίου έχουν βαφτιστεί έχει μία ενδιαφέρουσα εγκληματική δράση. Αυτήν θα εξετάσουμε στην συνέχεια.
Η ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ
Πριν ξεκινήσουμε την έρευνά μας για το Άγιο Πνεύμα, όπως περιγράφεται μέσα στην Αγία Γραφή, θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας το εδάφιο που αναφέρεται στην δεύτερη επιστολή του Τιμόθεου:
«Ό,τι βρίσκεται στη Γραφή είναι εμπνευσμένο από το Πνεύμα του Θεού κι είναι ωφέλιμο για τη διδασκαλία της αλήθειας, για τον έλεγχο της πλάνης, για τη διόρθωση των λαθών, για την διαπαιδαγώγηση σε μία ζωή όπως την θέλει ο Θεός· έτσι ο άνθρωπος του Θεού θα είναι τέλειος και καταρτισμένος για κάθε καλό έργο.» Τιμόθεου Β΄ 3,16-17
Γνωρίζοντας, λοιπόν, ότι τα παρακάτω στοιχεία που θα μελετήσουμε βασίζονται πάνω σε εντελώς θεόπνευστα και ωφέλιμα κείμενα δεν μπορούμε να τα θεωρήσουμε ως αναξιόπιστα. Αντίθετα πρόκειται για πηγές αλάθητες και χωρίς αντιφάσεις. Για να μην ξεφύγουμε από το πνεύμα αυτό, η έκδοση της Αγίας Γραφής από την οποία αντλούμε τα εδάφια που παραθέτουμε είναι εγκεκριμένη από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας.
Διαβάζοντας προσεκτικά την Αγία Γραφή, στο σύνολό της, πολύ σύντομα θα διαπιστώσουμε πως αναφέρονται πολλά πνεύματα: το «Πνεύμα του Θεού», γενικά και αόριστα το «Πνεύμα», «ακάθαρτα» και «πονηρά πνεύματα», «πνεύματα πλάνης», «πνεύμα εκ πνεύματος», «Πνεύμα του Ιησού Χριστού», «Πνεύμα του υιού», «Πνεύμα της Αλήθειας», «πνεύμα» με την έννοια του ανέμου, «πνεύμα» με την έννοια της ψυχής και τέλος το «Άγιο Πνεύμα».
Από όλα αυτά τα πνεύματα θα εξετάσουμε τα σχετικά με το Άγιο Πνεύμα, το οποίο εμφανίζεται μόνο στα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Ίσως, σε κάποια επόμενη εργασία διερευνήσουμε και τα υπόλοιπα «πνεύματα».
ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΕ ΣΧΙΣΜΑ
Ας δούμε, λοιπόν, πριν απ όλα, πως βλέπουν οι αναγνωρισμένες Εκκλησίες το θέμα του Αγίου Πνεύματος.
Η Ανατολική Εκκλησία, στην οποία ανήκει και η Ελλάδα, διδάσκει ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται μόνον εκ του Πατρός. Αντίθετα η Δυτική Εκκλησία διδάσκει ότι το Άγιο Πνεύμα δεν εκπορεύεται μόνον εκ του Πατρός αλλά και εκ του Υιού (Filioque). Το ίδιο δέχεται και η Εκκλησία των Διαμαρτυρομένων. Η δογματική αυτή διαφορά έφερε και το διχασμό των δύο Εκκλησιών με το γνωστό αποτέλεσμα που οδήγησε στο περίφημο σχίσμα της Δυτικής και της Ανατολικής Εκκλησίας κατά το 1054 μ.Χ.. Αυτή η διαφωνία ξεκίνησε από τον πατριάρχη Φώτιο. Από τότε τα περισσότερα των θεολογικών συγγραμμάτων στρέφονται γύρω από αυτό το θέμα.
Κι όμως, το παράδοξο είναι πως η δημιουργία του σχίσματος και η όλη διαφωνία τους δεν στηρίζεται ούτε στην Αγία Γραφή, ούτε σε κάποια ιερή παράδοση.
Είναι ένα δικό τους δογματικό ζήτημα που δεν θα εξετάσουμε, παρά μόνο προς χάριν του άρθρου αυτού θα αναφέρουμε παρενθετικά το τι μας λεει η Καινή Διαθήκη σχετικά:
«Βαφτίστηκε, λοιπόν, ο Ιησούς κι αμέσως βγήκε από το νερό. Κι αμέσως άνοιξαν γι αυτόν οι ουρανοί και είδε το Πνεύμα του Θεού σαν περιστέρι να κατεβαίνει και να έρχεται επάνω του. Ακούστηκε τότε μια φωνή από τα ουράνια που έλεγε ‘Αυτός είναι ο αγαπημένος μου Υιός, αυτός είναι ο εκλεκτός μου.’» Κατά Ματθαίον 3,16-17
Γνωρίζοντας από τους άλλους ευαγγελιστές ότι το περιστέρι που κατέβηκε πάνω στον Ιησού ήταν το Άγιο Πνεύμα, οδηγούμαστε σε μία ταύτιση του Πνεύματος του Θεού και του Αγίου Πνεύματος.
Στις επιστολές του Ιωάννη αποκτούμε μία πιο συγκεντρωμένη και εντελώς διαφωτιστική πληροφορία:
«Υπάρχουν τρεις μάρτυρες στον ουρανό: ο Πατέρας, ο Λόγος και το Άγιο Πνεύμα· αυτοί οι τρεις είναι ένα» Ιωάννου Α΄ 5,7
Γνωρίζοντας, πάλι από τα υπόλοιπα κείμενα της Καινής ότι Λόγος είναι ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, καταλήγουμε στο αβίαστο συμπέρασμα πως τα τρία «πρόσωπα» της τριαδικότητας ταυτίζονται.
Όταν, λοιπόν, μέσα από θεόπνευστα κείμενα έχουμε τέτοια στοιχεία, οι όποιοι λόγοι ενός σχίσματος είναι υπερβολικοί, τη στιγμή μάλιστα που και οι σχετικοί ηγέτες που το προκάλεσαν ήταν πλημμυρισμένοι από το Άγιο Πνεύμα. Εξάλλου και το ίδιο το Άγιο Πνεύμα είναι κατά του όποιου σχίσματος (Προς Γαλάτας 5,19-23).
Την εναντιότητα του Αγίου Πνεύματος στο σχίσμα, έπρεπε να την ξέρουν πολύ καλά οι «πνευματικοί» ηγέτες που το δημιούργησαν. Έτσι, λοιπόν, με μία πρώτη και πρόχειρη ματιά βλέπουμε πως κάτι δεν πάει καλά με αυτούς τους φωτισμένους από το Άγιο Πνεύμα, ή ακόμα χειρότερα: με το ίδιο το Άγιο Πνεύμα. Αξίζει, κατά συνέπεια, να κάνουμε τον κόπο να διερευνήσουμε το ζήτημα αυτό, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε μέσα από την ίδια την Καινή Διαθήκη.
ΤΟ ΑΓΑΘΟ ΠΟΙΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Διαβάζοντας όλα τα βιβλία και τις επιστολές της Κ. Διαθήκης, με μία πρώτη ματιά θα διαπιστώσουμε πως πράγματι πρόκειται για ένα ολωσδιόλου «άγιο» και αγαθοποιό Πνεύμα. Μέσω αυτού γίνονται πολλά και θαυμαστά θαύματα, προσφέρεται πολυμάθεια στον απλό και αμόρφωτο Ιουδαίο, λύτρωση και επιπλέον το Άγιο Πνεύμα συνεισφέρει στην ανάσταση και ανάταση των εν Χριστώ αδελφών ανθρώπων και πολλά άλλα όμορφα και πολύ πνευματικά πράγματα.
Πρώτα από όλα η μητέρα του Ιησού μένει έγκυος με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος.
Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής που, σύμφωνα με τον Λουκά «θα είναι γεμάτος με Άγιο Πνεύμα από την κοιλιά της μάνας του» (Λουκ.1,15), -όπως αργότερα πλημμυρίζουν και οι γονείς του Ζαχαρίας και Ελισάβετ (1,67&1,41)- μας ενημερώνει ότι ο Ιησούς θα βαπτίζει τον κόσμο με το Άγιο Πνεύμα αφού προηγουμένως βαπτιστεί και ο ίδιος με αυτό, το οποίο ταυτίζεται από τον Ματθαίο με το Πνεύμα του Θεού που εμφανίζεται ως περιστέρι. (Ματ.3,11-17)
Από τα παραπάνω θα πρέπει να κρατήσουμε στο μυαλό μας ότι ο Χριστός έχει διπλά μέσα του Άγιο Πνεύμα. Μία που ήταν η αιτία να συλληφθεί από την Παναγία και μία που τον βάφτισε ο Ιωάννης. Το Άγιο Πνεύμα, στην περίπτωση του Χριστού, ταυτίζεται ως πατέρας και νονός του.
Κατόπιν ο Ιησούς οδηγείται από κάποιο Πνεύμα (προφανώς του Θεού ή του Αγίου Πνεύματος) στην έρημο για να αντιμετωπίσει τους πειρασμούς του διαβόλου, επί σαράντα ημέρες. Τέλος όλοι οι μαθητές πλημμύρισαν από Άγιο Πνεύμα.
Ενδιάμεσα μαθαίνουμε το ποιόν και τους σκοπούς του Αγίου Πνεύματος:
«Γιατί οι αμαρτωλές επιθυμίες είναι αντίθετες με το Πνεύμα, και φυσικά το Πνεύμα αντίθετο με τις αμαρτωλές επιθυμίες.» Γαλάτας 5,17
Ας δούμε ποιες είναι οι αμαρτωλές επιθυμίες και ποιες οι μη αμαρτωλές.
«Είναι ολοφάνερο ποια είναι τα αμαρτωλά έργα: Είναι η μοιχεία, η πορνεία, η ηθική ακαθαρσία, η αισχρότητα, η ειδωλολατρία, η μαγεία, οι έχθρες, οι φιλονικίες, οι ζήλιες, οι θυμοί, οι διαπληκτισμοί, οι διχόνοιες, τα σχίσματα, οι φθόνοι, οι φόνοι, οι μέθες, οι ασωτίες και τα παρόμοια. … Αντίθετα, ο καρπός του Αγίου Πνεύματος είναι η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η μακροθυμία, η καλοσύνη, η αγαθότητα, η πίστη, η πραότητα, η εγκράτεια. Τίποτε απ αυτά δεν καταδικάζει ο νόμος.» Γαλάτας 5,19-23
«Γιατί η ζωή εκείνων που οδηγούνται από το Άγιο Πνεύμα διακρίνεται για την αγαθότητα, τη δικαιοσύνη και την αλήθεια.» Εφεσίους 5,9
Το παράδοξο σε μία προσεκτική μελέτη της Αγίας Γραφής είναι πως η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η μακροθυμία, η καλοσύνη, η αγαθότητα, η πίστη, η πραότητα, η εγκράτεια και όλα αυτά τα όμορφα αλλά ουτοπικά είναι σχεδόν ανύπαρκτα μπροστά στις «αμαρτωλές επιθυμίες» των ευσεβών και εκλεκτών ανθρώπων του Θεού, του Χριστού ή του Αγίου Πνεύματος.
Το ακόμα περισσότερο παράδοξο στην προσεκτική μελέτης της Καινής Διαθήκης, είναι ότι ακόμα και το ίδιο το Άγιο Πνεύμα δεν τηρεί τους «καρπούς» του, αλλά ούτε και αυτοί που πλημμυρίζουν από το Άγιο Πνεύμα διακρίνονται για την αγαθότητα, τη δικαιοσύνη και την αλήθεια.
Η ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Ο Ιησούς λεει στους μαθητές του ότι σε περίπτωση που τους πιάσουν εξαιτίας του και τους σύρουν στα δικαστήρια ή τους μαστιγώσουν να μην φοβηθούν τι θα πουν γιατί θα τους φωτίσει ο Θεός και δεν θα μιλούν οι ίδιοι αλλά το Πνεύμα του Πατέρα τους (Ματ.10,17-21), το οποίο έχουμε ήδη ταυτίσει με το Άγιο Πνεύμα. Κι όμως ο Πέτρος, ως γνωστόν, Τον αρνείται τρεις φορές, ή μήπως έπρεπε να φαει το ξύλο της χρονιάς του να τον σύρουν στα δικαστήρια για να επέμβει το Άγιο Πνεύμα, όπως πρότεινε ο Ιησούς; Είναι λίγο σαδιστική η αδιαφορία από μέρους του Αγίου Πνεύματος.
Όταν πάλι λίγες μέρες πριν το Πάσχα η Μαρία αλείφει τα πόδια του Ιησού, ο Ιούδας πρότεινε να πουλήσουν το μύρο και τα χρήματα να διανεμηθούν στους φτωχούς. Εδώ βέβαια θαυμάζουμε το χριστιανικό ήθος του Ιούδα, αλλά ο Ιωάννης μας πληροφορεί αμέσως πως «αυτό το είπε όχι γιατί νοιαζόταν για τους φτωχούς, αλλά γιατί ήταν κλέφτης και, καθώς διαχειριζόταν το κοινό ταμείο, συχνά κρατούσε για τον εαυτό του από τα χρήματα που έβαζαν σε αυτό.» (Κατά Ιωάννην 12,5-6)
Χωρίς περιστροφές ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού, ο Ιωάννης, τον συνάδελφο μαθητή του Ιησού και φωτισμένο με το Άγιο Πνεύμα τον αποκαλεί χωρίς περιστροφές κλέφτη και καταχραστή. Και τα δύο αυτά δεν ανήκουν στις αρετές που προτείνει το Άγιο Πνεύμα, παρόλα αυτά δεν επεμβαίνει. Μένει παγερά αδιάφορο και όπως θα δούμε και στην συνέχεια με την περίπτωση του Ανανία και της Σαπφείρας, μεροληπτεί..
Στις επιστολές του ο Παύλος μας λεει «Φροντίστε, λοιπόν, αδελφοί, να εκλέξετε απ ανάμεσά σας εφτά άντρες με καλή φήμη, γεμάτους από τη σοφία του Αγίου Πνεύματος.» (Πράξεις Αποστόλων 6,5). Ανάμεσα σε αυτούς που διαλέγουν είναι «ο Νικόλαος από την Αντιόχεια, ο οποίος προηγουμένως είχε προσχωρήσει στο ιουδαϊσμό.»
Ο Νικόλαος ο Διάκονος, φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα και με καλή φήμη -γι αυτό άλλωστε τον διάλεξαν- ζήλευε την γυναίκα του. Για ζήλια τον κατηγορούσαν και οι επίσης φωτισμένοι και με καλή φήμη απόστολοι. Τι έκανε λοιπόν; Εφάρμοσε τους κανόνες της κοινοκτημοσύνης.
Η κοινοκτημοσύνη φαίνεται από το εξής εδάφιο «Όλοι όσοι πίστεψαν είχαν μία καρδιά και μία ψυχή. Κανείς δεν θεωρούσε ότι κάτι από τα υπάρχοντά του ήταν δικό του, αλλά όλα τα είχαν κοινά» που τα «έθεταν στην διάθεση των αποστόλων.» (Πράξεις Αποστόλων 4, 32-35)
Κι αν μέσα από αυτό το εδάφιο δεν ξεκαθαρίζεται η κοινοκτημοσύνη των γυναικών έρχεται να μας το επιβεβαιώσει έμμεσα στην «Εκκλησιαστική Ιστορία» του ο ίδιος ο Ευσέβιος ο Παμφίλου (265-339), Επίσκοπος της Καισαρείας και διαπρεπής εκκλησιαστικός ιστορικός που εργάστηκε υπέρ της Ορθοδοξίας κατά το 325 μ.Χ. στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο Νίκαιας. Ο Ευσέβιος, μάλιστα, είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικός στο θέμα που μας απασχολεί:
«Ο Κλήμης της Αλεξάνδρειας (σ.τ.σ. 150-220μ.Χ.), στο τρίτο μέρος του βιβλίου του, Στρωμάτες, μας λεει για τον Νικόλαο τα εξής: Είχε λεει, μία πανέμορφη γυναίκα. Μετά την ανάληψη του Σωτήρα, οι απόστολοι τον κατηγόρησαν πως ήταν ζηλιάρης. Τότε εκείνος οδήγησε την γυναίκα του στην συγκέντρωση, την έβαλε στη μέση και την άφησε στη διάθεση οποιουδήποτε ήθελε να πλαγιάσει μαζί της. Λένε πως το έκανε αυτό σύμφωνα με την εντολή, πως δεν πρέπει να γίνεται κανείς δούλος της σάρκας.»
Κι όμως, το Άγιο Πνεύμα είναι κατά της πορνείας.
ΟΙ ΑΔΙΚΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Σε μία από τις περιοδείες τους, ο Σαύλος και ο Βαρνάβας, πήγαν στην Κύπρο. «Όταν έφτασαν στην Σαλαμίνα της Κύπρου, κήρυτταν τον λόγο του Θεού στις συναγωγές των Ιουδαίων. Βοηθό είχαν μαζί τους τον Ιωάννη. Αφού διέσχισαν το νησί έφτασαν στην Πάφο. Εκεί βρήκαν κάποιον μάγο και ψευδοπροφήτη Ιουδαίο, που λεγόταν Βαριησούς. Αυτός ήταν φίλος του ανθύπατου Σεργίου Παύλου, που ήταν άνθρωπος συνετός. Ο Σέργιος Παύλος προσκάλεσε το Βαρνάβα και το Σαύλο και ζήτησε να ακούσει το λόγο του Θεού. Αλλά ο Ελύμας ο μάγος – γιατί έτσι μεταφράζεται το όνομα Βαριησούς – τους αντιστεκόταν και προσπαθούσε να εμποδίσει τον ανθύπατο να πιστέψει. Τότε ο Σαύλος που λεγόταν και Παύλος, πλημμύρισε από Άγιο Πνεύμα, τον κοίταξε διαπεραστικά και του είπε ‘Γιε του διαβόλου! Είσαι γεμάτος από κάθε είδους πονηριά και πολεμάς κάθε τι το καλό. Δεν θα πάψεις να διαστρεβλώνεις τους ίσιους δρόμους του Θεού; Τώρα το χέρι του Κυρίου θα πέσει πάνω σου: θα τυφλωθείς και για ένα διάστημα δεν θα βλέπεις τον ήλιο.’ Την ίδια στιγμή έπεσε πάνω του ομίχλη και σκοτάδι και άρχισε να περιφέρεται εδώ κι εκεί ζητώντας να τον χειραγωγήσουν.» (Πράξεις 13,4-11)
Άραγε οι «ίσιοι» δρόμοι του Θεού που ο Βαριησούς διαστρέβλωνε ήταν το Άγιο Πνεύμα να τον τυφλώσει, έστω και προσωρινά; Αυτό είναι το «καλό» που με κάθε είδους πονηριά πολεμούσε; Το Άγιο Πνεύμα, επιπλέον, αφαιρεί το δικαίωμα του θρησκεύειν σε κάτι διαφορετικό, απαγορεύει την ανεξιθρησκεία και την ελευθεροθρησκεία. Αφαιρεί το δικαίωμα της δημοκρατίας, όπως και το να υπερασπίζεται ο καθένας αυτό που πιστεύει.
Κι αν υποθέσουμε ότι δεν είναι το Άγιο Πνεύμα που τυφλώνει τον άνθρωπο, τότε είναι σαφώς ο Παύλος που μόλις βλέπει ότι δεν τα καταφέρνει με τα λόγια εξασκεί μαύρη μαγεία. Αλλά ο Παύλος μόλις έχει πλημμυρίσει με το Άγιο Πνεύμα βρίζει τον Ελύμα και αμέσως τον τυφλώνει. Αν δεν του έδωσε το Άγιο Πνεύμα την δύναμη να τυφλώσει, τότε ποιος το έκανε; Ο Σατανάς; Μα αφού μόλις πλημμύρισε από Άγιο Πνεύμα.
Η ουσία είναι η ίδια. Το Άγιο Πνεύμα, η ο Παύλος μέσω του Αγίου Πνεύματος προέβησαν σε τύφλωση ανθρώπου.
ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ: ΗΘΙΚΟΣ ΑΥΤΟΥΡΓΟΣ ΦΟΝΟΥ
Μιλήσαμε πριν για την κοινοκτημοσύνη: «Δεν υπήρχε κανείς ανάμεσά τους που να στερείται τα απαραίτητα. Γιατί όσοι είχαν χωράφια ή σπίτια τα πουλούσαν, κι έφερναν το αντίτιμο αυτών που πουλούσαν, και το έθεταν στην διάθεση των αποστόλων.» (Πράξεις Αποστόλων 4,34-35)
Κάποιος, όμως, δεν έδωσε τα σωστά ποσοστά και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να χάσει την ζωή του. Ας δούμε τι συνέβη.
«Το αντίθετο έγινε με κάποιον που τον έλεγαν Ανανία. Αυτός, μαζί με την γυναίκα του την Σαπφείρα, πούλησε ένα κτήμα, και με την συγκατάθεση της γυναίκας του κράτησε ένα μέρος από το αντίτιμο για τον εαυτό του· το υπόλοιπο το έφερε και το έθεσε στην διάθεση των αποστόλων. Τότε ο Πέτρος του είπε: ‘Ανανία, γιατί άφησες το σατανά να κυριέψει την καρδιά σου; Γιατί είπες ψέματα στο Άγιο Πνεύμα και κράτησες για τον εαυτό σου ένα μέρος από το αντίτιμο του κτήματος; Όσο ήταν απούλητο δεν ήταν δικό σου; Κι όταν πουλήθηκε, πάλι στο χέρι σου δεν ήταν να κρατήσεις το αντίτιμο; Γιατί σκέφτηκες να κάνεις αυτό το πράγμα; Δεν είπες ψέματα σε ανθρώπους, αλλά στον Θεό.’ Ακούγοντας ο Ανανίας τα λόγια αυτά έπεσε κάτω και ξεψύχησε· κι όλοι όσοι τα έμαθαν αυτά, φοβήθηκαν πολύ. Μερικοί νέοι πήγαν και τον ετοίμασαν για την ταφή, τον έβγαλαν έξω και τον έθαψαν.
»Είχαν περάσει περίπου τρεις ώρες, όταν μπήκε μέσα η γυναίκα του, μη γνωρίζοντας τι είχε συμβεί. Ο Πέτρος την ρώτησε: ‘Πες μου, τόσο πουλήσατε το κτήμα;’ Κι αυτή είπε ‘Ναι, τόσο.’ Ο Πέτρος τότε της λεει ‘Γιατί συμφωνήσατε να προκαλέσετε το Πνεύμα του Κυρίου; Κοίτα, αυτή τη στιγμή βρίσκονται στην πόρτα εκείνοι που έθαψαν τον άντρα σου· αυτοί θα βγάλουν κι εσένα.’ Την ίδια στιγμή, αυτή έπεσε μπρος στα πόδια του και ξεψύχησε. Μπήκαν μέσα οι νέοι και την βρήκαν νεκρή· την έβγαλαν κι αυτήν και την έθαψαν δίπλα στον άντρα της. Όλη η εκκλησία και όλοι όσοι τ’ άκουσαν αυτά, φοβήθηκαν πολύ.» (Πράξεις Αποστόλων 5, 1-11)
Πρόκειται για δύο στυγνές δολοφονίες κατ εντολή του Αγίου Πνεύματος, ή με την ίδια την επέμβαση του Αγίου Πνεύματος. Κι αν μας λένε ότι ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης είναι τιμωρός κι εκδικητικός, ενώ ο της Καινής είναι γλυκός και αγνός και άγιος και συγχωρεί και άλλα όμορφα τέτοια πράγματα, διαπιστώνουμε πως δεν είναι έτσι. Ούτε μπορούμε να πούμε πως πρόκειται για μία επιπολαιότητα καθώς αυτή δεν αποτελεί αρετή κανενός θεού, κανενός Πνεύματος και κανενός Αγίου Πνεύματος.
Αξίζει, μάλιστα, τον κόπο να σημειώσουμε πως πουθενά το Άγιο Πνεύμα στην Καινή Διαθήκη (διότι στην Παλαιά, όπως είπαμε, είναι ανύπαρκτο) δεν ζητάει οποιοδήποτε είδους φόρο ή οποιοδήποτε είδους οβολό, ούτε ζητάει να πουλήσει ο κόσμος τα υπάρχοντά του, ούτε λεει ότι θα τιμωρήσει με οποιοδήποτε τρόπο όποιον δεν υπακούσει ή καταχραστεί οτιδήποτε.
Οι μόνοι που το ζητούν και θέλουν να έχουν στην διάθεσή τους τα χρήματα είναι προφανώς οι ίδιοι οι Απόστολοι, όπως είδαμε (4,32-37). Τι να τα κάνουν; Πουθενά δεν διευκρινίζεται για ποιό λόγο ή για ποιους σκοπούς τα χρήματα και οι περιουσίες, αυτών που πείθουν με τα κηρύγματά τους, πρέπει να μοιραστούν επί ποινή θανάτου σε περίπτωση που κάτι δωθεί λιγότερο από αυτό που υποτίθεται ότι έπρεπε, έτσι όπως το όρισαν οι «άγιοι» Απόστολοι. Την στιγμή μάλιστα που οι ίδιοι και οι μαθητές τους είχαν σκοπό να αφιερωθούν αποκλειστικά στην προσευχή και στο έργο κηρύγματος (6,4)
Αντίθετα μαθαίνουμε τα εξής:
«Δηλαδή: αποφασίστηκε ως σωστό από το Άγιο Πνεύμα και από εμάς να μη σας επιβάλουμε κανένα πρόσθετο βάρος, εκτός από αυτά τα αναγκαία: να απέχετε από τα ειδωλόθυτα…» (Πράξεις Αποστόλων 15,28)
Μας λεει ο Παύλος «Έρχομαι τώρα στο θέμα της συλλογής χρημάτων για τις κοινότητες της Ιουδαίας. Πράξετε κι εσείς σύμφωνα με τις οδηγίες που έδωσα στις εκκλησίες της Γαλατίας: Τις Κυριακές καθένας σας να βάζει κατά μέρος χρήματα, μαζεύοντας τα έτσι, ανάλογα με τα έσοδά του, ώστε να μην γίνονται συνεισφορές όταν έρθω. Κι όταν έρθω σ εσάς, αυτούς που εσείς θα προκρίνετε, θα τους στείλω με συστατικά γράμματα για να φέρουν το δώρο σας στα Ιεροσόλυμα. Αν θεωρηθεί ότι θα είναι καλό να πάω κι εγώ, θα ταξιδέψουν μου.» (Προς Κορινθίους Α΄ 16,1-4)
Μας λεει επίσης ο Παύλος «Σας πληροφορώ, αδερφοί μου, τι κατόρθωσε η χάρη που έδωσε ο Θεός στις εκκλησίες της Μακεδονίας. …Σας βεβαιώνω ότι πρόσφεραν σύμφωνα με τις οικονομικές τους δυνατότητες, και μάλιστα παραπάνω απ αυτές, χωρίς κανένας να τους το ζητήσει. … Δεν το λεω σαν διαταγή, αλλά σας παρακινώ ν αποδείξετε τη γνησιότητα και της δικής σας αγάπης. … Γιατί, όταν υπάρχει η προθυμία, η προσφορά είναι ευπρόσδεκτη με όσα έχει κανείς κι όχι με όσα δεν έχει. Σκοπός βέβαια δεν είναι να στερηθείτε εσείς για να ανακουφίσετε τους άλλους, αλλά να υπάρχει σε όλους ισότητα.» (Προς Κορινθίους Β΄ 8,1-15)
Ο Παύλος λίγο πιο κάτω διευκρινίζει «Ο καθένας ας δώσει ό,τι του λεει η καρδιά του χωρίς να στενοχωριέται ή να εξαναγκάζεται, γιατί ‘ο Θεός αγαπάει αυτόν που δίνει με ευχαρίστηση.’» (Προς Κορινθίους Β΄ 9,7)
Πουθενά δεν προκύπτει ότι έπρεπε να θανατωθεί κάποιος επειδή δεν έδωσε το σωστό αντίτιμο στους Αποστόλους. Κι όταν ο Ιούδας έκλεβε το ταμείο το Άγιο Πνεύμα δεν επενέβη. Τι του έφταιξε ο Ανανίας και η γυναίκα του; Όχι μόνο υπάρχει αδικία και μεροληψία, στην προκειμένη περίπτωση, αλλά και αδικαιολόγητος διπλός φόνος.
Μήπως ο Πέτρος στηρίχτηκε σε αυτό που σύμφωνα με τον Ματθαίο είπε ο Χριστός «Γι αυτό σας βεβαιώνω πως κάθε αμαρτία και προσβολή κατά του Θεού θα συγχωρηθεί στους ανθρώπους· η προσβολή όμως κατά του Αγίου Πνεύματος δε θα τους συγχωρεθεί. Αν κάποιος μιλήσει προσβλητικά κατά του Υιού του Ανθρώπου, ο Θεός θα τον συγχωρήσει· όποιος όμως μιλήσει εναντίον του Αγίου Πνεύματος, αυτόν ο Θεός δε θα τον συγχωρήσει ούτε στον τωρινό ούτε στον μελλοντικό κόσμο.» (Ματ.12,31-32)
Ίσως, ο Πέτρος, αν και φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα, θεώρησε ότι ήταν ο ίδιος το Άγιο Πνεύμα και το να μην δωθεί το σωστό αντίτιμο ήταν μεγάλη προσβολή στον ίδιο τον Πέτρο-Άγιο Πνεύμα.
Κι αν δεν είναι έτσι, τότε μόνο ένα τελευταίο συμπέρασμα μπορεί να βγει. Ο Πέτρος ή κάποιοι άνθρωποι του, σκότωσαν με όπλο ή με κάποιο μαγικό τέχνασμα και άφησαν να φανεί πως επενέβη το Άγιο Πνεύμα, δηλαδή πως ήταν ο ηθικός αυτουργός, που τιμώρησε επειδή έκλεψε.
Κι αν πράγματι τιμώρησε το Άγιο Πνεύμα τον Ανανία, τότε προκύπτει το εξής ερώτημα: γιατί ενδιαφέρεται ένα Πνεύμα για το χρήμα τι στιγμή που ενδιαφέρεται και κηρύττει μέσω του Υιού για έναν άλλο κόσμο πνευματικό;
Και ένα τελευταίο ερώτημα: Γιατί να επιτρέψει ένα τέτοιο έγκλημα και να μην τιμωρήσει αυτόν που πράγματι φρόντισε να πεθάνουν ο Ανανίας και η Σαπφείρα. Και μη μου πείτε πως και οι δύο έπαθαν π.χ. καρδιακή προσβολή.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ;
Όλη αυτή η εγκληματική ή έστω η μη αγνή και η μη άγια δράση του Αγίου Πνεύματος, δημιουργεί ένα ακόμα ερώτημα. Υπάρχει πράγματι το Άγιο Πνεύμα ή κρύβονται κάποιοι άλλοι πίσω από αυτό;
Ας δούμε τι στοιχεία μας δίνει η ίδια η Καινή Διαθήκη.
Όταν ο Παύλος περιόδευε στην Έφεσο, ρώτησε μερικούς χριστιανούς «’Όταν πιστέψατε, λάβατε Άγιο Πνεύμα;’ Αυτοί απάντησαν: ‘Μα εμείς ούτε καν έχουμε ακούσει ότι υπάρχει Άγιο Πνεύμα.’ Ο Παύλος τους ρώτησε: ‘Τι είδους βάπτισμα λοιπόν λάβατε;’» (Πράξεις Αποστόλων 19,2-3)
Πράγματι, τι σόι βάπτισμα έκαναν; Τι σόι χριστιανοί ήταν αν δεν ήξεραν ότι υπήρχε Άγιο Πνεύμα; Όλη η Καινή Διαθήκη βρίθει από την διδασκαλία περί του Αγίου Πνεύματος, πώς γίνετε κάποιοι να αγνοούν τελείως την ύπαρξη του Αγίου Πνεύματος; Αυτή είναι μία πρώτη ένδειξη περί ανυπαρξίας του Αγίου Πνεύματος.
Ο Πέτρος σε ένα όραμα που είδε φαίνεται να αμφισβητεί το Άγιο Πνεύμα που του μιλάει: «Είδε πως άνοιξε ο ουρανός και ένα πράγμα σαν μεγάλο σεντόνι, με δεμένες τις τέσσερις άκρες, κατέβαινε στην γη. Μέσα σε αυτό υπήρχαν όλα τα τετράποδα της γης, τα θηρία, τα ερπετά και τα πουλιά του ουρανού. Μία φωνή τότε του είπε ‘Σήκω, Πέτρο, σφάξε και φάγε.’ Ο Πέτρος όμως απάντησε ‘Ποτέ, Κύριε! Αφού ποτέ στη ζωή μου δεν έφαγα κάτι απαγορευμένο ή ακάθαρτο.’ Η φωνή μίλησε για δεύτερη φορά. ‘Αυτά που ο Θεός καθάρισε, εσύ μην τα θεωρείς ακάθαρτα.’ Αυτό έγινε τρεις φορές, κι ύστερα αυτό που έβλεπε ανέβηκε στον ουρανό.» (Πράξεις Αποστόλων 10,11-16)
Κι όχι μόνο ο Πέτρος αμφισβήτησε τρεις φορές αυτά που του είπε η φωνή, αλλά για πολύ ώρα «σκεφτόταν και απορούσε τι να σήμαινε το όραμα που είδε,…» (10,17)
Το ότι η φωνή του οράματος που του μίλησε ήταν του Αγίου Πνεύματος, αποδεικνύεται λίγο παρακάτω «Κι ενώ ο Πέτρος γύριζε ακόμη στο νου του το όραμα, του είπε το Άγιο Πνεύμα…» (10,19) Έπειτα, η φωνή που μίλησε δεν μπορεί να ήταν του Θεού, αφού αυτός μιλάει συνήθως σε πρώτο πρόσωπο.
Να σημειώσουμε πως το πρωτότυπο κείμενο αναφέρει το «Άγιο Πνεύμα» απλά ως «Πνεύμα». Αλλά αυτοί που το απόδωσαν στην νεοελληνική ως «Άγιο Πνεύμα» ξέρουν καλύτερα από εμάς.
Κατόπιν, πάλι στις Πράξεις Αποστόλων, βλέπουμε και τον Παύλο να αμφισβητεί το Άγιο Πνεύμα: «Το μόνο που ξέρω είναι ότι, σ όποια πόλη πηγαίνω, το Άγιο Πνεύμα μου γνωστοποιεί ότι με περιμένουν δεσμά και διωγμοί. Εγώ, όμως, τίποτε από αυτά δεν λογαριάζω…» (20,23-24)
Εννοεί, προφανώς, ο Παύλος ότι δεν λογαριάζει τα δεσμά και τους διωγμούς, αλλά αυτό σημαίνει ότι ενώ το Άγιο Πνεύμα τον προειδοποιεί για κάτι άσχημο που μπορεί να του συμβεί, ο Παύλος αδιαφορεί και κάνει το δικό του. Γι αυτό μετά την σύλληψή του από τους Ρωμαίους -όπου παραλίγο να τον λυντσάρει ο όχλος- και όταν τελείωσε το συνέδριο και η απολογία του -όπου παραλίγο αυτή τη φορά να τον κομματιάσει ο κόσμος-, μάλλον πρέπει να έχασε το θάρρος του γιατί «Τη νύχτα που ακολούθησε, φανερώθηκε σ αυτόν ο Κύριος και του είπε ‘Θάρρος Παύλε! Όπως έδωσες τη μαρτυρία σου για μένα στην Ιερουσαλήμ, έτσι πρέπει να τη δώσεις και στη Ρώμη.» (23,11)
Δηλαδή και δεν έδωσε ο Παύλος σημασία στην προειδοποίηση του Αγίου Πνεύματος γιατί «ούτε θεωρώ τη ζωή μου πολύτιμη» (20,24) και τα χρειάστηκε όταν κινδύνεψε η ζωή του.
Το Άγιο Πνεύμα, με αυτά τα στοιχεία, φαίνεται, πλέον, να μην είναι αυτό που γενικά η Εκκλησία θέλει να μας το παρουσιάσει. Θυμίζει περισσότερο μία συνηθισμένη ανθρώπινη συμπεριφορά, κυρίως, από τον τρόπο που του φέρονται αυτοί που έχει φωτίσει.
Επιπλέον υπάρχει κάτι ακόμα που συνάδει σε αυτό το συμπέρασμα:
«Δηλαδή: αποφασίστηκε ως σωστό από το Άγιο Πνεύμα και από εμάς…» (Πράξεις Αποστόλων 15,28)
Με άλλα λόγια το εδάφιο αυτό, μας λεει ότι κάποιοι άνθρωποι από κοινού με το Άγιο Πνεύμα αποφάσισαν για κάτι. Αν αυτό που αποφάσισαν δεν ήταν απλώς μία εντολή που έπρεπε να ακολουθηθεί, τότε σημαίνει ότι το Άγιο Πνεύμα και οι υπόλοιποι, μίλησαν, συζήτησαν, διαφώνησαν και κατέληξαν. Η πιθανή, όμως, διαφωνία δεν είναι ύβρις προς το Άγιο Πνεύμα; Αλλά κι αν δεν είναι, η όλη συνεδρίαση μας οδηγεί σε μία ταύτιση των συνδαιτυμόνων.
Κι έπειτα το Άγιο Πνεύμα δεν μας έχει συνηθίσει σε όλη την έκταση της Καινής Διαθήκης σε τέτοιου είδους δημοκρατικές διαδικασίες. Πάντως, το απόσπασμα από το συγκεκριμένο εδάφιο περισσότερο θυμίζει συγκέντρωση μεταξύ ανθρώπων παρά μεταξύ ανθρώπων και πνεύματος – ακόμα κι αν αυτό είναι άγιο.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Τον 11ο αιώνα, οι πνευματικοί ηγέτες του χριστιανισμού κατέληξαν στο οριστικό σχίσμα της Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας, εξαιτίας του Αγίου Πνεύματος.
Άραγε το «Άγιο Πνεύμα» εκπορεύεται από τον Θεό και τον Υιό ή μόνο από τον Θεό ή μόνο από τον Υιό; Τελικά οι «Άγιοι Πατέρες» δεν συμφώνησαν, κι έτσι έγινε το «σχίσμα». Υπήρξαν κι άλλοι λόγοι βέβαια για το «σχίσμα», που οι περισσότεροι ήταν καθαρά οικονομικοί κι επιρροής, αλλά το περίφημο Filioque είναι η «επίσημη» αιτία.
Για την παρούσα μελέτη έχει λυθεί το παραπάνω πρόβλημα. Από όποιον κι αν εκπορεύεται το «Άγιο Πνεύμα» δεν είναι και τόσο «άγιο» όσο θα ήθελαν και οι δύο Εκκλησίες, ή όσες άλλες προκύψουν, αιρετικές ή κανονικές.
Μέχρι τώρα είδαμε πως το Άγιο Πνεύμα αδιαφόρησε, μερολήπτησε, εκπόρνευσε, τύφλωσε και σκότωσε. Επιπλέον οδήγησε σε σχίσμα. Κι αν δεν ήταν το Άγιο Πνεύμα που τα έκανε όλα αυτά, τότε τα έκαναν οι άνθρωποι που ήταν φωτισμένοι και πλημμυρισμένοι από αυτό, αφού σε όλα τα επεισόδια που παραθέσαμε ήταν πάντα παρόντες. Κι αν δεν ήταν αυτοί, τότε ποιοί ήταν; Γιατί δεν τους αναφέρουν; Το συμπέρασμα είναι πάντα το ίδιο.
Αν μάλιστα αρχίσουμε να κάνουμε ταυτίσεις των διαφόρων πνευμάτων που προαναφέραμε -εκτός από τα ακάθαρτα- με το Άγιο Πνεύμα, τότε θα οδηγηθούμε σε ένα τρομακτικό συμπέρασμα: Το «Άγιο Πνεύμα», σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δίνει πάντα η Αγία Γραφή, δεν είναι καθόλου άγιο.
Κλείνουμε με το εξής: ένας αμερικανός, ο Steve Wells, είχε την υπομονή να κάνει μία καταμέτρηση των νεκρών που προήλθαν από τον Θεό (Γιαχβέ ή Ιεχωβα) – Άγιο Πνεύμα. Ξεπερνούν τα δύο εκατομμύρια… Χωρίς να λογαριάσουμε τα θύματα στον κατακλυσμό του Νώε, στα Σόδομα και Γόμορα, στους λιμούς, στις αρρώστιες κλπ, μιας και από την Βίβλο δεν αναφέρεται ακριβής αριθμός των δολοφονηθέντων, όπως σε άλλες περιπτώσεις.
Αντίθετα, ο Σατανάς σκότωσε μόνο δέκα ανθρώπους από την οικογένεια του Ιώβ, υπό την αιγίδα του Θεού…
Και αναρωτιέται κανείς: όσα δίκια κι αν έχει (αν υποθέσουμε ότι έχει) αυτός ο τρισυπόστατος Θεός παρέα με το Άγιο Πνεύμα, σε τι του φταίνε τα άλση που συνεχώς θέτει στην πυρά, αλλά και σε τι του φταίνε τα βόδια, τα πρόβατα, οι καμήλες, τα γαϊδούρια και κυρίως σε τι του φταίνε τα παιδιά μέχρι και νηπίου θηλάζοντος;… (Α΄ Σαμουήλ 15, 1-4)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η Αγία Γραφή, με απόδοση στην νεοελληνική, Ελληνική Βιβλική Εταιρία, 1997
