Φτωχαίνει η γλώσσα μας; ή μήπως εξελίσσεται; Τι απ’ τα δύο συμβαίνει;
Κατ’ αρχήν το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Εξέλιξις δεν σημαίνει απαραιτήτως ανέλιξιν εις υψηλότερα επίπεδα. Η λέξις “εξέλιξις”, πέραν της κυριολεκτικής σημασίας της, “του ξεδιπλώματος”, σημαίνει και τον “δια βαθμιαίων μεταβολών μετασχηματισμόν ή μεταμόρφωσιν”. Μόνον συνεκδοχικώς ή κατά παρέκβασιν μπορούμε να θεωρήσουμε την εξέλιξιν ως πορεία προς ανώτερα επίπεδα. Αφ’ εαυτού η λέξις δεν υποδηλώνει βελτιστοποίησι, αλλά γενικώς ποιοτικόν μετασχηματισμόν. Εξ’ άλλου μία μορφή εξελίξεως είναι και ο εκφυλισμός. Συνεπώς η γλώσσα μας μπορεί και να εξελίσσεται και να φτωχαίνει.
Ας φανούμε λίγο ελαστικοί και ας θεωρήσουμε ότι εν τέλει η εξέλιξις οδηγεί προς ανώτερα επίπεδα. Αυτό αποδεικνύεται; “Αμ πριτς” που θα ‘λεγε κι ο Χατζηχρήστος. Ας πάρουμε τα πράγματα με την σειράν.
Τι είναι γλώσσα; Γλώσσα πέραν του μυώδους εκείνου τμήματος (οργάνου) που έχουν και τα μοσχάρια και τα βόδια και τα γίδια και τα αρνιά αλλά και οι γλύφτες, είναι ένας κώδιξ επικοινωνίας μεταξύ νοημόνων όντων. Όσο πιο σαφής, πλούσιος, ευέλικτος αλλά και λογικώς δομημένος είναι αυτός ο κώδιξ, τόσο μεγαλύτερον αριθμόν εννοιών μπορούμε να εκφράσουμε αλλά και με την μεγαλύτερην δυνατήν ακρίβεια αποδόσεως και μεταδόσεως του περιεχομένου των. Μην ξεχνάτε ότι ο τρόπος με τον οποίον ομιλούμε, υποδηλώνει όχι μόνον την ικανότητα εκφράσεως αλλά την ποσότητα και ποιότητα των αποθηκευμένων πληροφοριών μας, που υπό κατάλληλες προϋποθέσεις συνιστούν την γνώσιν. Το ύφος και ο τρόπος με τον οποίον ομιλούμε είναι απεικόνισις (ή αντικατοπτρισμός) του τρόπου με τον οποίον σκεπτόμαστε. Με άλλα λόγια, όσο πιο ορθώς εκφραζόμαστε δια μέσου της γλώσσας τόσο πιο καλώς γνωρίζουμε το περιεχόμενον των εκφράσεων μας και κατά συνέπειαν τόσο πλησιέστερα είμαστε στο να συνειδητοποιούμε και όχι απλώς να καταλαβαίνουμε το εννοιολογικόν περιεχόμενον των λέξεων. Ποιότης γλώσσας <=> ποιότης επικοινωνίας <=> ποιότης τρόπου σκέψεως <=> ποιότης γνώσεων <=> (και εν τέλει) ποιότης τρόπου ζωής, (η Ποι-ό-της, της ποι-ό-τητος ή έστω ποι-ό-τη-τα και όχι το κατά Σημίτην η πιό-τη-τα, της πιό-τη-τας).
Ας δούμε τώρα τι συμβαίνει στην σύγχρονον καθημερινότητα. Από τα 6.000.000 λέξεις και περίπου 90.000.000 λεκτικούς τύπους καταγεγραμμένων στο πρόγραμμα “ΙΒΥΚΟΣ”, της εν Καλιφορνία Αμερικής, μοχθούσης ερευνήτριας Μακ Ντόναλντ, ο σύγχρονος νεοέλληνας στο σχολείον και την εργασίαν του αρκείται στο να χρησιμοποιεί περί τις 1.500.
Που πήγαν οι υπόλοιπες ;;;
Επιπλέον, τις περισσότερες εξʼ αυτών ή δεν γνωρίζει τι ακριβώς σημαίνουν ή τις χρησιμοποιεί με εντελώς λάθος νόημα από αυτό που αληθινώς έχουν.
Πώς και γιατί γίνεται αυτό ;;;
Και τέλος, πολλές εξ αυτών πάλι, είναι ξενικές, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι υπάρχουν ή μπορούν να υπάρξουν ελληνικά αντίστοιχα.
Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό;;;
Η ισχυρότης της Ελληνικής γλώσσας δίνει τις απαντήσεις και τις λύσεις.
Αυτά και άλλα πολλά σε μια συναρπαστική περιήγησι λεξιγνωσίας στις 29/10/2010, ημέρα Αφροδιτία, (Παρασκευή) και ώρα 19:00, Ακαδημίας 88, 6ος όροφος.
ΕΥΡΥΜΑΧΟΣ
