Η Σπάρτη, οι εντυπώσεις, οι σκέψεις και οι προβληματισμοί: από το οδοιπορικό στην Μ. Ασία
Όταν ακούμε Σπάρτη, ο νους μας συνήθως τρέχει στον Λεωνίδα, στους τριακοσίους και στην δοξασμένη πόλη της Πελοποννήσου! Όμως υπάρχει και μία άλλη Σπάρτη όχι τόσο γνωστή και όχι τόσο δοξασμένη. Η Σπάρτη της Μικράς Ασίας. Αυτή η Σπάρτη έχει λάβει σήμερα από τους Τούρκους το όνομα Isparta. Βρίσκεται 130 περίπου χιλιόμετρα βόρεια της Αττάλειας κτισμένη σ’ ένα οροπέδιο κοντά στους πρόποδες του βουνού Ταύρος. Είναι μία πλούσια και όμορφη πόλη, η οποία αντλεί τον πλούτο της και από τις φυσικές ομορφιές που διαθέτει και από την καλλιέργεια των τριανταφυλλιών που φύονται στο εύφορο οροπέδιό της. Και εξ αιτίας των τριανταφυλλιών, χαϊδευτικά την ονομάζουν και «πόλη των ρόδων». Ως γνωστόν, η Σπάρτη αυτή αποτελεί μία από τις αλησμόνητες πατρίδες. Διότι απ’ αυτήν την Σπάρτη κατάγομαι και κατάγονται και οι περισσότεροι κάτοικοι της Ν. Ιωνίας.
91 άτομα την επισκεφθήκαν πρόσφατα, με πρωτοβουλία της Ένωσης Σπάρτης Μ. Ασίας. Στο οδοιπορικό μας αυτό, που ξεκίνησε από την Σμύρνη με κατεύθυνση προς την Αττάλεια θαύμασαν μερικοί, ζήλεψαν άλλοι και πολλοί φθόνησαν την πρόοδο των Τούρκων. Αν και πιο φτωχοί από εμάς, διαπιστώσαμε την μεθοδικότητά και την προνοητικότητά τους.
Η ίδια μεθοδικότητα και προνοητικότητα υπήρχε και στην Σπάρτη της Μ. Ασίας. Στο δε κέντρο της πόλης υπήρχαν πεζόδρομοι, πλατείες, πάρκο και υπόγειος χώρος στάθμευσης. Ναι, υπήρχε υπόγειο γκαράζ χωρίς να υφίσταται η πληθώρα των αυτοκινήτων που υπάρχει εδώ.
Βέβαια δεν πρέπει να παραγνωριστεί ότι ζουν και αυτοί, όπως και εμείς, σε μία Πλατωνική κοινωνία λίγο σκληρότερη από την δική μας. Σε μία κοινωνία, όπου οι λίγοι και «εκλεκτοί» αποφασίζουν και οι πολλοί εκτελούν. Όμως και εκεί, όπως και εδώ, υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι αποφασίζουν οι πολλοί, για το αν κάποιοι είναι πιο εκλεκτοί και κάποιοι που ήταν, τώρα δεν είναι. Έτσι και εκεί, όπως και εδώ, διαπίστωσα την αγραμματοσύνη των πολλών. Την έλλειψη παιδείας για το σιδηρούν γένος (εργάτες-δούλους). Αντιλήφθηκα ακόμα, σε πιο προκλητική έκταση απ’ ότι εδώ, το αργυρούν γένος, τους φύλακες του καθεστώτος. Και όλα αυτά για να κυβερνούν οι λίγοι και οι «εκλεκτοί», το χρυσούν γένος. Το οποίο χρυσούν γένος θα πρέπει να είναι και φοβισμένο και ανασφαλές και τρομαγμένο και κατά συνέπεια δυστυχισμένο. Διότι αντιληφθήκαμε, εκτός από την προκλητική ύπαρξη των φυλάκων, να διαχέεται και μια γκαιμπελική προπαγάνδα. Ακόμα στο κάθε κέντρο της οποιασδήποτε πόλης, σε κάθε ύψωμα, σε κάθε λόφο και άλλού, υπήρχαν τεράστιες τούρκικες σημαίες υποδηλώνοντας συμβολικά την εξουσία των λίγων πάνω στους πολλούς και θέλοντας να πείσουν τους Τούρκους ότι είναι Τούρκοι. Επίσης παντού υπήρχε η φωτογραφία ή το άγαλμα του Κεμάλ. Στα καταστήματα, στα πάρκα, στις πλατείες. Αυτός σε κοιτούσε με ένα άγριο, παγερό και απειλητικό βλέμμα που σε τρόμαζε και σε καθήλωνε. Επίσης ο Κεμάλ υπήρχε και σε κάθε σχολείο μολύνοντας τις ευαίσθητες ψυχές των παιδιών ώστε να είναι αύριο υπάκουοι (υπήκοοι). Όμως μες’ απ’ αυτήν την μαυρίλα υπήρχε και κάτι το θετικό. Ότι δηλαδή οι Τούρκοι έχουν απεγκλωβιστεί από την θρησκεία, πράγμα που δεν το έχουμε κάνει ακόμα εμείς.
Πριν καλά , καλά τακτοποιηθούμε στο Ξενοδοχείο ήθελα να επισκεφτώ την γειτονιά του πατέρα μου. Ο επικεφαλής του οδοιπορικού μου είπε πως θα πας απ’ εδώ και σε ένα χιλιόμετρο περίπου θα την βρεις. Ακολούθησα λοιπόν αυτήν την κατεύθυνση με τα πόδια, αλλά κάπου χάθηκα. Τότε άρχισα να ρωτάω.- Γκιαούρ σοκάκ; -Γκιαούρ σοκάκ. Συγνώμη αλλά αυτές οι λέξεις μου ήρθανε στον νου εκείνη την στιγμή. Ευγενέστατα οι Τούρκοι μου υπέδειξαν την γειτονιά.
Αριστερά και δεξιά ενός χειμάρρου ήταν ο γειτονιές όπου κάποτε ήταν τα σπίτια των γονέων μας, ή των παππούδων μας. Όντως μόλις είδα τις γειτονιές αυτές, μ’ έπιασε μία αλγεινή συναισθηματική φόρτιση. Όμως γρήγορα επανήλθα στην λογική. Έτσι αναλογίστηκα την Ιστορία και είπα μέσα μου πως η τραγωδία αυτή ας μας γίνει επιτέλους μάθημα. Όμως εμείς δεν βάλαμε μυαλό. Και έτσι χάσαμε την μισή Κύπρο.
Πράγματι σκέφτηκα. Η επανάσταση του 1821 έγινε για ξαναφέρουμε στο προσκήνιο και να διεκδικήσουμε από την εσπερία το Αρχαίο Ελληνικό πνεύμα και όχι για να επανασυστήσουμε την Ρωμέϊκη Αυτοκρατορία. Δυστυχώς όμως αυτή εξανδραποδήθηκε και είναι γνωστό από ποιους αλλοτριώθηκε, και έγινε το αντίθετο.
Παράλληλα με την Σπάρτη επισκεφτήκαμε και ένδοξες αρχαίες Ελληνικές πόλεις. Σ’ όλες αυτές τις πόλεις διαπιστώσαμε πως οι Αρχαίοι μας πρόγονοι όπου και να πηγαίνανε κατασκευάζανε βιβλιοθήκες, θέατρα, ωδεία, στάδια, βουλευτήρια κ.τ.λ. Διότι ήτανε ενεργά άτομα της πόλης και ενδιαφερόντουσαν για την παιδεία τους. Δηλαδή ήταν πολίτες με την πραγματική έννοια. Και όλες αυτές οι κατασκευές αποτελούσαν το μέσον του κάθε πολίτη για την παραγωγή του πολιτισμού Και σε πολλές απ’ αυτές τις πόλεις διαβάσαμε το επίγραμμα της άμεσης κληρωτής Δημοκρατίας: «έδοξε τη βουλή και τω δήμω.». Της Δημοκρατίας αυτής που ακόμα και ο ολιγαρχικός Αριστοτέλης παραδέχεται πως «Δημοκρατικόν μεν το κληρωτάς είναι τας αρχάς, το δε αιρετάς, ολιγαρχικόν».
Γυρίσαμε στην Αθήνα και όχι εις τας Αθήνας. Δηλαδή επιστρέψαμε στην τέως πόλη των Αθηναίων πολιτών γεμάτοι ανάμικτα συναισθήματα. Συναισθήματα νοσταλγίας, συγκίνησης και λύπης. Εκτός όμως από τα συναισθήματα υπάρχει και η φρόνηση.
Προβληματιστήκαμε άραγε απ’ αυτό τα ταξίδι; Ή μήπως είμαστε ακόμα κολλημένοι στην καθεστηκυία προπαγάνδα που μας προωθεί με τα ψέματά του, το δικό μας χρυσούν γένος; Διδαχτήκαμε απ’ όλα αυτά που είδαμε και αισθανθήκαμε; Αν ναι, τότε ας μελετήσουμε και την ιστορία μας και την ελάχιστη απομένουσα Ελληνική γραμματεία! Και όταν θα εκπολιτιστούμε, τότε θα αποφασίζουμε εμείς για εμάς και όχι άλλοι για εμάς. Έτσι θα αποτρέψουμε να έχουμε ξανά χαμένες πατρίδες.
Με τιμή!
Μπάμπης Πατζόγλου
