Για να εξέλθει εκ της απολύτου ηρεμίας (δηλαδή εκ της καταστάσεως του Χάους) η Κοσμογονική (ή Ενεργός) Ουσία έπρεπε να υπάρξει μια πρώτη ΚΙΝΗΣΗ. Για την εκδήλωση αυτής της πρώτης ΚΙΝΗΣΕΩΣ στην κοσμογονική ουσία υπάρχουν δυο απόψεις:
ΕΚ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ
Η πρώτη κίνηση έγινε με ΣΚΟΠΟ την δημιουργία της Φύσεως και η Φύση έγινε μα σκοπό της εμφάνιση του πνεύματος . Η θεώρηση όμως της υπάρξεως σκοπού για την εκδήλωση αυτής της πρώτης κινήσεως προϋποθέτει βούληση και επομένως την ύπαρξη πνεύματος κάποιου απολύτου όντος (π.χ. του «Θεού» των βιβλικών θρησκειών). Στην περίπτωση όμως αυτήν η πρώτη κίνηση δεν είναι μια [αυθόρμητη] τάση προς μεταβολή αλλά αποτέλεσμα μιας ώθησης έξωθεν επιβαλλομένης από κάποιο (εξωκοσμικό) απόλυτο ον, όπως π.χ. το θεωρούν οι οπαδοί των βιβλικών θρησκειών.
Εκ των ανωτέρω προκύπτει το εξής ερώτημα: το απόλυτο αυτό ον που βρισκότανε για να επιβάλλει την πρώτη κίνηση στην ενεργό ουσία πριν εκπορευτεί ο χώρος και ο χρόνος από την ενεργό ουσία, αφού ούτε χώρος ούτε χρόνος υπήρχε έξωθεν της ενεργού ουσίας;
Αν πάλι το ον αυτό ήταν εκτός χρόνου και χώρου (άποψη που είναι ακατανόητη στα όντα της Φύσεως) τότε η ουσία του θα ήταν διαφορετική από την ουσία της εκπορευθείσης από την επέμβασή του Φύσεως ώστε να μπορεί να υπάρχει εκτός χώρου και χρόνου γιατί η ουσία της Φύσεως εκδηλώνεται μόνον σε χώρο και χρόνο. Συνεπώς μετά την εκπόρευση της φύσεως το ον αυτό θα παραμένει εκτός της Φύσεως δηλαδή ήταν και παραμένει εξωκοσμικό και θα πρέπει να είναι αδύνατος ο εντοπισμός του από τα όντα της Φύσεως που είναι συγκροτημένα από τις ουσίες της Φύσεως. Αλλά και πάλι γεννάται το ερώτημα: ποίος δημιούργησε την κοσμογονική (ή ενεργό) ουσία; Και αν την Ουσία αυτήν την δημιούργησε το απόλυτο Ον τότε το απόλυτο ον ποίος το δημιούργησε;
ΕΚ ΤΗΣ ΤΑΣΗΣ ΠΡΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗ
Η πρώτη κίνηση οφείλεται στην ΤΑΣΗ ΠΡΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗ της ενεργού ουσίας και έγινε αυθόρμητα χωρίς καμία έξωθεν επέμβαση και το αίτιο ήταν ενδογενές. Η εκπόρευση της Φύσεως με την μορφή με την οποία το γνωρίζουμε σήμερα, είναι μια από τις πολλές πιθανότητες που είχε να εξελιχθεί η ενεργός ουσία. Για να γίνει όμως κατανοητό πως η τάση προς μεταβολή έγινε κίνηση και πως η κίνηση προκάλεσε την εκπόρευση του Σύμπαντος πρέπει να εξετάσουμε βαθύτερα την έννοια της κινήσεως.
Η κίνηση (σύμφωνα με την μυσταγωγική φιλοσοφία) είναι μια γενική ιδιότητα της Ουσίας και εκδηλώνεται αυθόρμητα ως μία τάση προς μεταβολή της Ουσίας. Η ύπαρξη όμως μιας τάσεως προς μεταβολή δεν αρκεί για να εξηγήσει την αρχή της πρώτης κινήσεως αν θεωρήσουμε ότι η Ενεργός ουσία βρισκότανε σε απόλυτη ηρεμία. Συνεπώς πρέπει να δεχθούμε επιπροσθέτως ότι δεν υπήρχε απόλυτη ηρεμία και η τάση προς μεταβολή ήταν μια απείρως μικρή κίνηση η οποία κάποια στιγμή προκάλεσε τον διχασμό και αντιθετισμό της Ουσία με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί η Φύση. Αυτό σημαίνει ότι η Ενεργός Ουσία δεν βρισκότανε σε «απόλυτη» ηρεμία και συνεπώς δεν υπήρχε ανάγκη μιας «πρώτης» κινήσεως της Ουσίας ώστε να εκπορευτεί η Φύση εξ αυτής.
Μετά τον διχασμό και αντιθετισμό της Ενεργού Ουσίας η τάση προς μεταβολή εκδηλώνεται ως ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ «ΕΝ ΧΩΡΩ» η οποία είχε ως αποτέλεσμα την γέννηση του Χώρου και του Χρόνου και την «εν χώρω και χρόνω» ανάπτυξη και εξέλιξη της Φύσεως.
Στην εκδηλωμένη Φύση, η τάση προς μεταβολή εκδηλώνεται ως ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΏΘΗΣΗ ΠΡΟΣ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΤΗΣ και εκδηλώνεται ως ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ. Ο Νόμος της Παραγωγικότητας ωθεί τις ουσίες της Φύσεως σε ατελεύτητη εκδήλωση των Νόμων τους οποίους έχουν σε ανεκδήλωτη κατάσταση με αποτέλεσμα την ατελεύτητη αύξηση των δυναμικοτήτων τους στον άπειρο χρόνο και μάλιστα με επιταχυνόμενο ρυθμό.
Εκ των ανωτέρω προκύπτει το εξής ερώτημα: την ενεργό ουσία, εξοπλισμένη μάλιστα με την ιδιότητα της τάσεως προς μεταβολή, ποίος την δημιούργησε; Μήπως υπάρχει κάποιο απόλυτο ον εκτός χώρου και χρόνου (άποψη ακατανόητη όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω) το οποίο δημιούργησε την κοσμογονική ουσία και κατόπιν τα πάντα οδεύουν σύμφωνα με τις ιδιότητες που έδωσε στην Ενεργός Ουσία; Αλλά τότε το απόλυτο αυτό ον ποίος το δημιούργησε;
Η ΑΔΗΜΙΟΥΡΓΗΤΗ ΑΡΧΗ
Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι πρέπει να δεχθούμε την ύπαρξη μιας ΑΔΗΜΙΟΥΡΓΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ των πάντων στην οποία να βασίζεται η εκπόρευση της Φύσεως είτε αυτή η αρχή λέγεται απόλυτο ον είτε κοσμογονική ουσία, είτε κάτι άλλο. Η αποδοχή μιας αδημιούργητης αρχής μπορεί μεν να δίνει τέλος στην γνωστή ερώτηση «το αυγό έκανε την κότα ή η κότα το αυγό» πλην όμως δεν θα παύει να αποτελεί αυθαιρεσία η οποία θα ορίζεται ανάλογα με τα θρησκευτικά ή πολιτικά πιστεύω αυτού που την ορίζει. Πέραν αυτού θα πρέπει ο ορισμός της αδημιούργητης αρχής να είναι άποψη λογικοφανής και όχι αυθαίρετος (όπως συμβαίνει με τα θρησκευτικά δόγματα) ώστε να μπορεί να γίνει αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα.
Από κείμενα του Σπυρίδωνος Νάγου
