ΣΤΟ ΦΩΣ ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ 18 ΑΙΩΝΕΣ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στην Ελλάδα είτε από άγνοια είτε σκόπιμα, καλλιεργήθηκε η εσφαλμένη ιδέα ότι ο Αληθής Λόγος του Κέλσου έχει χαθεί για πάντα. O Αληθής Λόγος, είναι το πρώτο Ελληνικό έργο αντιιουδαϊκής και αντιχριστιανικής πολεμικής. Ο Αληθής Λόγος, γραμμένος το 178 μΧ, σώζεται σχεδόν αυτούσιος χάρη στον χριστιανό κατηχητή Ωριγένη ο οποίος, προκειμένου να τον αντικρούσει, τον παρέθεσε μέσα στο απολογητικό του έργο Κατά Κέλσου, ακριβώς ως είχε.
Ο Αληθής Λόγος είναι έργο υπεράσπισης του Ελληνισμού. Ο Κέλσος, εκλεκτικός Έλλην φιλόσοφος της ύστερης αρχαιότητας, αντλώντας επιχειρήματα από το οπλοστάσιο της Ελληνικής Φιλοσοφίας, από την Ιστορία και τη Θρησκειολογία, δίνει την Ελληνική απάντηση σε ένα δόγμα που το θεωρεί προϊόν βάρβαρης και απολίτιστης σκέψης. Ο Αληθής Λόγος, με το αδιάβλητο κύρος του Αρχαιοελληνικού λόγου, έρχεται να ανατρέψει τους μύθους περί “ελληνοχριστιανισμού”, καταδεικνύοντας με έμφαση το χάσμα ανάμεσα στο Ελληνικό Πνεύμα και τον Χριστιανισμό.
Δικαιολογημένα θα αναρωτιέται ο αναγνώστης, πώς συνέβη να διασωθεί το έργο του Κέλσου, όταν είναι γνωστό ότι όλα τα γραπτά έργα των Ελλήνων διανοουμένων που αντιμάχονταν τη νέα ιουδαϊκή αίρεση (με εξαίρεση εκείνα του Ιουλιανού), έχουν καταστραφεί με ιδιαίτερη μισαλλοδοξία και μεθοδικότητα – κορυφαίο παράδειγμα το δεκαπεντάτομο έργο του Πορφύριου Κατά Χριστιανών που καταστράφηκε με ειδικό διάταγμα του Θεοδόσιου Β’ το 448 μ.Χ «Πάντα, όσα Πορφύριος υπό της έαυτού μανίας έλαννόμενος κατά της ευσεβούς των Χριστιανών Θρησκείας συνέγραψε, παρ’ οίωδήποτε ευρισκόμενα πυρί παραδίδοσθαι.» (Codex Iustianus I 1.3)
Να πώς συνέβη: Ο Ωριγένης γράφοντας το Κατά Κέλσου, προκειμένου να αντιπαρατεθεί στον Αληθή Λόγο τον παραθέτει και τον αντικρούει παράγραφο προς παράγραφο, φράση προς φράση. Συχνά βέβαια μέσα στο δικό του κείμενο παρεμβάλλει ολόκληρες φράσεις του Κέλσου που συνδέονται με τα προηγούμενα και τα επόμενα και – σε λίγα ευτυχώς σημεία-, όταν δεν παραθέτει αυτούσιο κάποιο κομμάτι, το παρουσιάζει περιφραστικά χωρίς όμως να εκτρέπει τη ροή του Αληθούς Λόγου. Γράφει λόγου χάριν: «Στη συνέχεια ο Κέλσος παρουσιάζει τον Ιουδαίο να συνομιλεί με τον Ιησού και να λέει…» κ.λ.π.
Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς ότι θα ήταν παράλογο να αφαιρεθεί μέρος του ή και να τροποποιηθεί το κείμενο του Κέλσου, καθώς κάτι τέτοιο θα ακρωτηρίαζε και θα καθιστούσε ανώφελο το έργο του Ωριγένη. Έτσι, η ανασύνθεση του Α.Λ. δεν στάθηκε ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση: χρειάστηκε να ανασυρθεί το κείμενο μέσα από το αρχικό χειρόγραφο του Βατικανού (‘Ά”, Vat. Gr. 386. 13ος αι.) και να αποδοθεί στο ακέραιο, με τη διατήρηση, στα σημεία όπου χρειαζόταν, μόνο των “συνδετικών” λέξεων ή φράσεων του Ωριγένη, σαν αυτήν του παραπάνω παραδείγματος. Η ανασύνθεση του ‘’Αληθούς Λόγου” μέσα από το έργο του Ωριγένη έγινε με άκρα προσοχή και επιμέλεια. Είναι πολύ εύκολο να ελεγχθεί η πιστότητα της παρούσας έκδοσης: αρκεί να ανατρέξει κανείς στο πρωτότυπο αρχαίο κείμενο των εκδόσεων της Αποστολικής Διακονίας (εκδ. 1956). Σήμερα οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο Αληθής Λόγος όπως περιέχεται στο “Κατά Κέλσου” αποτελεί το 80% του αρχικού, και θεωρείται ότι μόνο οκτώ-εννιά σημεία έχει απαλείψει ή συντομεύσει ο Ωριγένης. (Η Συνέχεια στο #2)
Πηγή: «Κέλσος: Αληθής Λόγος κατά χριστιανών – Στο φως ύστερα από 18 αιώνες» (Μετάφραση-απόδοση Εκδόσεις «Θύραθεν»)
[taxopress_postterms id="1"]
Πηγή: ΕΝΝΕΑ ΕΤΗ ΦΩΤΟΣ
